Część dolna (jelitowa) jamy brzusznej
jelito cienkie, jelito grube
JELITO CIENKIE
części (3):
dwunastnica (duodenum) - trawienie chemiczne do miazgi pokarmowej (chymus)
2,3) jelito czcze i kręte (jejumum et ileum) - wchłanianie metabolitów ze światła jelita do krwiobiegu
DWUNASTNICA
Budowa zewnętrzna
kształt - podkowa (otwarta na lewo), litera C
zagięcia (3):
górne (flexura duodeni superior)
dolne (flexura duodeni inferior)
dwunastniczo-czcze (flexura duodenojejunalis)
części (4):
górna - opuszka dwunastnicy (pars superior s. bulbus duodeni) [4-5 cm] - kieruje się na prawo i do tyłu od odźwiernika do zagięcia górnego dwunastnicy (na wys. szyjki pęcherzyka żółciowego)
zstępująca (pars descendens) [8-10cm] - biegnie pionowo w dół od zagięcia górnego do zagięcia dolnego dwunastnicy (na wys. dolnego brzegu głowy trzustki)
dolna - pozioma (pars inferior s. horizontalis) [6 cm] - biegnie poziomo ze strony prawej na lewą (do naczyń krezkowych górnych)
wstępująca (pars ascendens) [6 cm] - pionowo w górę, od tętnicy i żyły krezkowej górnej do zagięcia dwunastniczo-czczego
Budowa wewnętrzna:
błona surowicza (tunica serosa)
błona mięśniowa
warstwa podłużna (stratum longitudinale) - na zewnątrz
warstwa okrężna (stratum circulare) - wewnątrz
pomiędzy a i b znajduje się splot warstwy mięśniowej jelita (plexus myentericus)
błona śluzowa (tunica mucosa)
fałdy okrężne (plicae circulares) - wywołane przez blaszkę mięśniową błony śluzowej (lamina muscularis mucosae)
kosmki jelitowe (villi intestinales) - są to wyniosłości śluzówki pokryte nabłonkiem wałeczkowatym
fałd podłużny dwunastnicy (plica longitudinalis duodeni) - jest wywołany przebiegiem przewodu żółciowego wspólnego (ductus choledochus)
brodawka większa dwunastnicy (papilla duodeni maior) - miejsce ujścia przewodu trzustkowego i żółciowego wspólnego
brodawka mniejsza dwunastnicy (papilla duodeni minor) - miejsce ujścia przewodu trzustkowego dodatkowego
tkanka podśluzowa (tela submucosa) - zawiera gruczoły dwunastnicze (glandulae duodenales s. Brunneri)
Położenie:
w stosunku do kośćca:
w pozycji leżącej:
część górna - na wys. kręgu L1
część zstępująca - na prawo od kręgu L2
część pozioma i zagięcie dolne - na poziomie kręgu L2
zagięcie dwunastniczo-czcze - na lewo od kręgu L2
w pozycji stojącej : o 1 lub 2 kręgi niżej
w stosunku do otrzewnej - położenie zewnątrzotrzewonowe (wtórnie) za wyjątkiem części górnej, która jest objęta przez pochodną krezki brzusznej → dolną część sieci mniejszej tj. więzadło wątrobowo-dwunastnicze (lig. hepatoduodenale)
w stosunku do narządów -
wklęsły obwód dwunastnicy obejmuje głową trzustki
część górna:
przed: ż. wrotną, przewodem żółciowym wspólnym, t. wątrobową właściwą
za: płatem czworobocznym wątroby, szyjką pęcherzyka żółciowego
część zstępująca:
przed: nadnerczem prawym, wnęką i miedniczką nerkową, moczowodem prawym, ż. nerkową prawą
za: płatem prawym wątroby, pęcherzykiem żółciowym, okrężnicą poprzeczną
część pozioma (dolna):
przed: ż. główną dolną, aortą brzuszną
za: jelitem czczym, okrężnicą poprzeczną, t. i ż. krezkową górną
część wstępująca:
przed: m. lędźwiowym większym lewym
za: korzeniem krezki, t. i ż. krezkową górną
Tętnice: takie jak głowa trzustki
t. trzustkowo-dwunastnicza górna tylna s. t. zadwunastnicza (a. pancreaticoduodenalis superior posterior seu a. retroduodenalis)
t. trzustkowo-dwunastnicza górna przednia s. tętnica naddwunastnicza (a. pancreaticoduodenalis superior anterior seu a. supraduodenalis)
1 + 2 pochodzą od t. żołądkowo-dwunastniczej (a. gastroduodenalis)
t. trzustkowo-dwunastnicza dolna (a. pancreaticoduodenalis inferior) - posiada gałąź przednią i tylną, pochodzi od t. krezkowej górnej (a. mesenterica superior)
1 + 2 + 3 - tworzą łuk tętniczy trzustkowo-dwunastniczy przedni i tylny (arcus arteriosus pancreaticoduodenalis anterior et posterior)
Naczynia chłonne - przez węzły chłonne trzustkowo-dwunastnicze górne i dolne (n. l. pancreaticoduodenales sup. et inf.) do węzłów chłonnych trzewnych (n. l. celiaci)
Nerwy:
część sympatyczna - splot żołądkowo-dwunastniczy (pl. gastroduodenalis) od spl. trzewnego
część parasympatyczna - n. X
1 + 2 - tworzą splot śródścienny:
splot warstwy mięśniowej jelita (pl. myentericus)
splot podśluzowy
Zachyłki otrzewnej (recessus peritonei) w okolicy zagięcia dwunastniczo-czczego - są to zachyłki powstające w wyniku rozwoju otrzewnej i mogą stanowić wrota dla przepuklin wewnętrznych.
zachyłek dwunastniczy górny (recessus duodenalis superior)
zachyłek dwunastniczy dolny (recessus duodenalis inferior)
zachyłek przydwunastniczy (recessus paraduodenalis)
zachyłek naddwunastniczy (recessus supraduodenalis)
zachyłek zadwunastniczy (recessus retroduodenalis)
JELITO CZCZE I KRĘTE - jelito krezkowe (intestinum mesenteriale)
Budowa zewnętrzna:
od - zagięcia dwunastniczo-czczego
do - ujścia krętniczo-kątniczego (ostium ileocecale) + zastawka krętniczo-kątnicza (valva ileocecalis)
brzegi (2):
krezkowy
wolny
- 2/5 górne stanowi jelito czcze
- 3/5 dolne stanowi jelito kręte
- brak wyraźnej granicy pomiędzy nimi
Uchyłek jelita krętego (diverticulum ilei) - pozostałość po przewodzie żółtkowym (ductus omphaloentericus s. vitellinus) występuje w około 2 % przypadków 50-100 cm od zastawki krętniczo-kątniczej.
Budowa wewnętrzna:
warstwy (3):
błona śluzowa:
zawiera kosmki jelitowe (villi intestinales) szczególnie liczne w jelicie czczym
fałdy okrężne (plicae circulares)
grudki chłonne samotne (folliculi lymphatici solitarii) - w j. czczym
grudki chłonne skupione (folliculi lymphatici aggregati) [kępki Peyera (agmina Peyeri)] - w jelicie krętym
tkanka podśluzowa zawiera splot podśluzowy
błona mięśniowa: odpowiada za ruchy wahadłowe, segmentalne i perystaltyczne jelita
warstwa podłużna - na zewnątrz
warstwa okrężna - wewnątrz
pomiędzy nimi znajduje się splot błony mięśniowej jelita (pl. myentericus)
TABELA PORÓWNAWCZA BUDOWY JELITA CZCZEGO I KRĘTEGO
|
jelito czcze |
jelito kręte |
część jelita cienkiego |
2/5 górne |
3/5 dolne |
światło |
większe |
mniejsze |
błona mięśniowa |
grubsza |
cieńsza |
unaczynienie |
bogatsze |
uboższe |
fałdy okrężne |
liczne, wysokie |
mniej liczne, niskie |
ilość kosmków |
większa |
mniejsza |
grudki chłonne |
samotne |
skupione |
Położenie:
w stosunku do kośćca:
początek - na wys. kręgu L2
koniec - w prawym dole biodrowym
Jelito to jest ruchome (intestinum mobile)
w stosunku do otrzewnej: położenie wewnątrzotrzewnowe, posiada krezkę (pochodna krezki grzbietowej) przytwierdzoną do tylnej ściany jamy brzusznej - korzeń krezki (radix mesenterii)
KORZEŃ KREZKI - jest to przejście blaszki ściennej w blaszkę trzewną otrzewnej
przebieg - ukośnie od zagięcia dwunastniczo-czczego do prawego dołu biodrowego
krzyżuje od przodu (6):
część wstępującą dwunastnicy
aortę brzuszną
ż. główną dolną
m. lędźwiowy większy prawy
moczowód prawy
t. i ż. jądrową (jajnikową) prawą (a. et v. testicularis [ovarica] dex.)
w stosunku do narządów - położenie zmienne
Jelita wypełniają przestrzeń ograniczoną:
od góry przez - okrężnicę poprzeczną
bocznie przez - okrężnicę wstępującą i zstępującą
pokrywając je od przodu
u ♂ wypełniają zagłębienie odbytniczo-pęcherzowe
u ♀ wypełniają zagłębienie odbytniczo-maciczne
Tętnice:
tt. jelita czczego i krętego (aa. jejunales et ilei) [10-18] pochodzące od t. krezkowej górnej (a. mesenterica superior).
W obrębie krezki wytwarzają arkady (łuki) tętnicze od II do V.
Żyły:
Towarzyszą tętnicom, zespalają się podobnie jak tętnice tylko jeszcze liczniej i tworzą podobne sieci. Uchodzą do ż. krezkowej górnej, która prowadzi krew do żyły wrotnej.
Naczynia chłonne (chylifera):
Odprowadzają chłonkę z jelita krezkowego przez węzły chłonne krezkowe przyjelitowe i środkowe [w krezce] do węzłów chłonnych trzewnych (n. l. mesenterici iuxtaintestinales et centrales)
Nerwy:
część sympatyczna - splot krezkowy górny od splotu trzewnego
część parasympatyczna - n. X
1 + 2 - tworzą splot śródścienny:
splot warstwy mięśniowej jelita (pl. myentericus)
splot podśluzowy
JELITO GRUBE
części (3):
jelito ślepe s. kątnica (cecum)
okrężnica (colon)
odbytnica (rectum)
JELITO ŚLEPE
Budowa zewnętrzna:
kształt - zmienny (lejka), posiada wyrostek robaczkowy (appendix vermiformis) + grudki chłonne skupione (folliculi aggregati).
Na pograniczu z jelitem krętym znajduje się ujście krętniczo-kątnicze (ostium ileocecale) + zastawka krętniczo-kątnicza (valva ileocecalis s. Bauchini).
zastawka krętniczo-kątnicza - jest to wpuklenie się dolnego końca jelita krętego do światła kątnicy.
posiada:
1 i 2) wargę górną i dolna (labium superius et inferius)
3 i 4) wędzidełko przednie i tylne (frenulum anterius et posterius)
zbudowana jest z błony śluzowej i warstwy okrężnej błony mięśniowej jelita krętego.
Budowa wewnętrzna:
błona surowicza
błona mięśniowa:
warstwa podłużna - w postaci trzech pasm - taśm (taeniae) rozpoczynających się na wyrostku robaczkowym
warstwa okrężna
pomiędzy a i b znajduje się splot błony mięśniowej jelita
błona śluzowa
Położenie:
w stosunku do kośćca - w prawym dole biodrowym
w stosunku do otrzewnej -
kątnica: położenie wewnątrzotrzewnowe, ale bez krezki (cecum mobile)
wyrostek robaczkowy - położenie wewnątrzotrzewnowe, posiada krezkę wyrostka robaczkowego
w stosunku do narządów - położenie zmienne
kątnica wraz z wyrostkiem robaczkowym mogą leżeć pod pow. trzewną wątroby → zachowując stosunki pierwotne, albo zstępować bardzo nisko - do jamy miednicy
zachyłki otrzewnej w okolicy jelita ślepego (3):
zachyłek krętniczo-kątniczy górny (recessus ileocecalis superior)
zachyłek krętniczo-kątniczy dolny (recessus ileocecalis inferior)
zachyłek zakątniczy (recessus retrocecalis)
Tętnice (3):
t. kątnicza przednia (a. cecalis anterior)
t. kątnicza tylna (a. cecalis posterior)
t. wyrostka robaczkowego (a. apendicularis)
tętnice te pochodzą od tętnicy krętniczo-okrężniczej (a. ileocolica)
Naczynia chłonne: przez węzły chłonne krętniczo-okrężnicze (n. l. ileocolici) uchodzą do węzłów chłonnych trzewnych
Nerwy:
część sympatyczna - splot krezkowy górny od splotu trzewnego
część parasympatyczna - n. X
1 + 2 - tworzą splot śródścienny:
a) splot warstwy mięśniowej jelita (pl. myentericus)
b) splot podśluzowy
OKRĘŻNICA
Budowa zewnętrzna
części (4):
okrężnica wstępująca (colon ascendens)
okrężnica poprzeczna (colon transversum)
okrężnica zstępująca (colon descendens)
okrężnica esowata (colon sigmoideum)
ramię okrężnicze (ramus colicus)
ramię odbytnicze (ramus rectalis)
zagięcia (2):
zagięcie prawe okrężnicy - wątrobowe (flexura coli dextra s. hepatica) - pomiędzy częścią wstępującą, a poprzeczną okrężnicy
zagięcie lewe okrężnicy - śledzionowe (flexura coli sinistra s. lienalis) - pomiędzy okrężnicą poprzeczną, a zstępującą
Budowa wewnętrzna - ściana trójwarstwowa:
błona surowicza: przyczepki sieciowe (appendices epiploicae)
błona mięśniowa:
warstwa podłużna (stratum longitudinale) - tworzy taśmy (teniae) [3]:
wolna (tenia libera)
krezkowa (tenia mesocolica)
sieciowa (tenia omentalis)
taśma wolna - znajduje się z przodu na okrężnicy wstępującej i zstępującej oraz na tylnym obwodzie okrężnicy poprzecznej.
taśma krezkowa - z tyłu i przyśrodkowo na okrężnicy wstępującej i zstępującej oraz z tyłu na okrężnicy poprzecznej
taśma sieciowa - z tyłu i boczne na okrężnicy wstępującej i zstępującej oraz na górnym obwodzie okrężnicy poprzecznej
warstwa okrężna (stratum circulare)
pomiędzy a i b znajduje się splot warstwy mięśniowej jelita
błona śluzowa - brak kosmków jelitowych
fałdy półksiężycowate (plicae semilunares) - są to niestałe twory, które wpuklają ścianę do światła jelita (pomiędzy dwoma taśmami); są utworzone przez błonę śluzową, tkankę podśluzową i warstwę okrężną błony mięśniowej
wypuklenia okrężnicy (haustra coli) - są to uwypuklenia ściany na zewnątrz (pomiędzy wcięciami półksiężycowatymi (incisurae semilunares)
tkanka podśluzowa (tela submucosa) - zawiera splot podśluzowy
Położenie:
W STOSUNKU DO KOŚĆCA:
okrężnica wstępująca - od prawego dołu biodrowego do kręgu L2
okrężnica poprzeczna - od kręgu L2 do L1
okrężnica zstępująca - od kręgu L1 do grzebienia biodrowego lewego
okrężnica esowata - od grzebienia biodrowego lewego do połowy kości krzyżowej
ramię okrężnicze - w lewym dole biodrowym
ramię odbytnicze - w miednicy mniejszej
W STOSUNKU DO OTRZEWNEJ - NAPRZEMIENNE:
położenie wewnątrzotrzewnowe - okrężnica poprzeczna i esowata
położenie zewnątrzotrzewnowe - okrężnica wstępująca i zstępująca
krezka okrężnicy poprzecznej (mesocolon transversum) -
podwiesza okrężnicę poprzeczną
doprowadza naczynia i nerwy
biegnie poprzecznie wzdłuż przedniego brzegu trzustki
tworzy część ściany tylnej torby sieciowej
więzadło żołądkowo-okrężnicze (lig. gastrocolicum) -
stanowi część sieci większej
łączy krzywiznę większą żołądka z taśmą sieciową okrężnicy poprzecznej
krezka okrężnicy esowatej (mesocolon sigmoideum) -
podwiesza okrężnicę esowatą
doprowadza naczynia i nerwy
przebiega zygzakowato od lewego grzebienia biodrowego go do połowy kości krzyżowej
krzyżuje (ze strony prawej na lewą) [4]:
m. lędźwiowy większy lewy
lewy moczowód [poprzez zachyłek międzyesowaty]
promontorium
t. i ż. biodrową wspólną
zachyłek międzyesowaty (recessus intersigmoideus) - jest to zachyłek otrzewnej, który powstaje na skutek zygzakowatego przebiegu krezki okrężnicy esowatej i esowatego przebiegu okrężnicy esowatej. Zawiera lewy moczowód.
W STOSUNKU DO NARZĄDÓW -
okrężnica wstępująca:
przed: m. lędźwiowym większym, m. czworobocznym lędźwi prawym
za: jelitem krętym
przyśrodkowo: od ściany jamy brzusznej
bocznie od m. lędźwiowego większego prawego
zagięcie prawe
przed: końcem dolnym nerki prawej (pow. okrężnicza)
za: płatem prawym wątroby (wicisk okrężniczy)
okrężnica poprzeczna:
przed: częścią zstępującą dwunastnicy, głową trzustki - część ustalona (pars fixa), jelitem cienkim - część ruchoma (pars mobile)
za: siecią większą
zagięcie lewe
przed: końcem dolnym nerki lewej
na końcu przednim śledziony
okrężnica zstępująca:
przed: m. czworobocznym lędźwi
za: jelitem czczym
przyśrodkowo: od ściany jamy brzusznej
bocznie: od m. lędźwiowego większego lewego
4) okrężnica esowata:
za: pęcherzem moczowym, macicą
przed: odbytnicą
względem jelita cienkiego - położenie zmienne
Tętnice (4):
t. okrężnicza prawa (a. colica dextra) - od t. krezkowej górnej; zaopatruje okrężnicę wstępującą
t. okrężnicza środkowa (a. colica media) - od krezkowej górnej; zaopatruje 2/3 prawe okrężnicy poprzecznej
t. oktężnicza lewa (a. colica sinistra) - od t. krezkowej dolnej:
ramię wstępująca - zaopatruje 1/3 lewą okrężnicy poprzecznej
ramię zstępujące - zaopatruje okrężnicę zstępującą
tt. esicze (aa. sigmoideae) - od t. krezkowej dolnej; zaopatrują okrężnicę esowatą
Naczynia chłonne - przez:
węzły chłonne okrężnicze prawe i środkowe (n. l. colici dex. et medii) do węzłów chłonnych krezkowych górnych (n. l. mesenterici superiores)
węzły chłonne okrężnicze lewe (n. l. colici sin.) do węzłów chłonnych krezkowych dolnych (n. l. mesenterici inferiores)
następnie przez pnie jelitowe do przewodu piersiowego
Nerwy:
część symaptyczna:
splot krezkowy górny - od splotu trzewnego
splot krezkowy dolny - od splotu międzykrezkowego
część parasympatyczna:
n. X
nn. trzewne miedniczne (nn. splanchnici pelvini) - od nerwów miednicznych
1 + 2 - tworzą splot śródścienny:
a) splot warstwy mięśniowej jelita (pl. myentericus)
splot podśluzowy
ODBYTNICA
Budowa zewnętrzna
części (2):
część miedniczna (pars pelvina) = bańka odbytnicy (ampulla recti) - spłaszczona czołowo
część kroczowa (pars perinealis) = kanał odbytu (canalis analis) - spłaszczony strzałkowo
pomiędzy 1 i 2 znajduje się m. dźwigacz odbytu (m. levator ani)
zagięcia:
w płaszczyźnie strzałkowej (2):
zagięcie krzyżowe (flexura sacralis) - część miedniczna wypukła do tyłu
zagięcie kroczowe (flexura perinealis) - część kroczowa wypukła do przodu
w płaszczyźnie czołowej (2-4) - zagięcia boczne (flexurae laterales): ograniczone przez wcięcia poprzeczne (incisurae transversales)
Budowa wewnętrzna:
błona surowicza - brak przyczepek sieciowych
błona mięśniowa - brak taśm
warstwa podłużna - łączy się z:
m. odbytniczo-guzicznym (m. rectococcygeus)
m. odbytniczo-pęcherzowym (m. rectovesicalis)
m. odbytniczo-cewkowym (m. rectourethralis)
m. dźwigaczem odbytu (m. levator ani)
warstwa okrężna - tworzy m. zwieracz wewnętrzny odbytu (m. sphincter ani internus) [mięsień gładki = lissosphincter]
błona śluzowa
część miedniczna - fałdy poprzeczne (plicae transversales)[3]: utworzone przez błonę śluzową, tkankę podśluzową i warstwą okrężną błony mięśniowej
największy - fałd poprzeczny środkowy s. fałd Kohlrausch`a - po stronie prawej
część kroczowa - od góry do dołu:
pas słupów odbytu (zona columnaris):
linia odbytniczo-prostnicza (linea anorectalis)
słupy odbytu (columnae anales) [5-10]
fałdy i zatoki odbytu (plicae et sinus anales) + kieszonki Morganiego
pas splotu odbytniczego (zona hemorrhoidalis) + splot żylny odbytniczy wewnętrzny (plexus venosus haemorrhoidalis internus)
pas skóry (zona cutanea) - grzebień odbytniczy (pecten analis), linia odbytniczo-skórna (linea anocutanea), odbyt (anus)
Położenie:
W STOSUNKU DO KOŚĆCA -
w miednicy mniejszej
w linii pośrodkowej tylnej
od kręgu S3
wzdłuż przedniej powierzchni kości krzyżowej i guzicznej
W STOSUNKU DO OTRZEWNEJ - położenie zewnętrzotrzewnowe (pierwotnie i wtórnie)
otrzewną jest pokryte 2/3 górne przedniej ściany bańki i 1/3 górna bocznej ściany bańki
z przodu - zagłębienie odbytniczo-maciczne (♀) i odbytniczo-pęcherzowe (♂)
W STOSUNKU DO NARZĄDÓW -
a) część miedniczna: w leju przepony miednicy
przed: kością krzyżową i guziczną, m. gruszkowatym, splotem krzyżowym
(♀) za: macicą, pochwą, jelitem krętym, okrężnicą esowatą
(♂) za: pęcherzem moczowym, nasieniowodem, pęcherzykami nasiennymi, gruczołem krokowym, jelitem krętym, okrężnicą esowatą
b) część kroczowa : przebija lej przepony miednicy objęty przez m. zwieracz zewnętrzny odbytu (mięsień
poprzecznie prążkowany = rhabdosphincter)
pomiędzy dołem kulszowo-odbytniczym prawymi lewym
Tętnice (5):
t. odbytnicza górna (a. rectalis sup.) od t. krezkowej dolnej
2,3) t. odbytnicza środkowa prawa i lewa (a. rectalis media dex. et sin.) - od t. biodrowej wewnętrznej
4,5) t. odbytnicza dolna prawa i lewa (a. rectalis inf. dex. et sin.) - od t. sromowej wewnętrznej
Żyły:
rozpoczynają się na wysokości pasa splotu odbytniczego (zona hemorrhoidalis) w:
w splocie żylnym odbytniczym wewnętrznym (plexus venosus haemorrhoidalis internus) - w błonie podśluzowej
w splocie żylnym odbytniczym zewnętrznym (plexus venosus haemorrhoidalis externus) - w błonie surowiczej
żyła odbytnicza górna (v. rectalis sup.) - uchodzi do ż. krezkowej dolnej [ i do ż. wrotnej]
żż. odbytnicze środkowe (vv. rectales medii) - do ż. biodrowej wewn. [ i do ż. głównej dolnej]
żż. odbytnicze dolne (vv. rectales inf.) - do ż. sromowej wewn. [i do ż. biodrowej wewn.]
Powstają zespolenia portokawale odbytnicze
Naczynia chłonne (3 grupy) przez:
węzły chłonne krzyżowe - z bańką
węzły chłonne biodrowe wewnętrzne - z kanałem odbytu
węzły chłonne pachwinowe powierzchowne - z pasa skórnego kanału odbytowego
Nerwy:
część sympatyczna:
splot odbytniczy górny - od splotu międzykrezkowego (pl. intermesentericus)
splot odbytniczy środkowy
splot odbytniczy dolny
b + c pochodzą od splotu podbrzusznego dolnego (pl. hypogastricus inf.)
część parasympatyczna:
nerwy trzewne miedniczne
1 + 2 - tworzą splot śródścienny (pl. intramuralis):
splot warstwy mięśniowej jelita (pl. myentericus)
splot podśluzowy (pl. submusosus)
TABELA PORÓWNAWCZA JELIT
|
jelito cienkie |
jelito grube |
ZADANIE |
trawienie i wchłanianie |
przemieszczanie treści, odwadnianie i wydalanie |
BUDOWA ZEWNĘTRZNA |
|
|
powierzchnia |
gładka |
pomarszczona (taśmy, wpuklenia) |
części |
trzy |
trzy |
|
dwunastnica |
jelito ślepe |
|
jelito czcze |
okrężnica |
|
jelito kręte |
odbytnica |
BUDOWA WEWNĘTRZNA |
|
|
Błona surowicza |
- |
- |
Błona mięśniowa |
splot błony mięśniowej jelita |
jak obok |
|
kosmki jelitowe szczególnie w jelicie czczym |
trzy taśmy |
|
gruczoły jelitowe s. Lieber -Kuhn`i |
jak obok |
|
gruczoły dwunastnicze (Brunneri) |
brak |
|
grudki chłonne samotne (j. czcze) |
brak |
|
grudki chłonne skupione (j. kręte) |
jak obok + fałdy poprzeczne i słupy odbytnicze |
POŁOŻENIE |
|
|
jelito cienkie względem jelita grubego |
otoczone obramowaniem jelita grubego |
tworzy obramowanie (z wyj. odbytnicy) dla jelita cienkiego |
w stosunku do otrzewnej |
wewątrzotrzewnowo (z wyj. dwunastnicy) |
naprzemiennie (wewnątrz, zewnątrz, wewnątrz, zewnątrz) |
UNACZYNIENIE |
pień trzewny, t. krezkowa górna |
t. krezkowa górna i dolna |
UNERWIENIE |
|
|
sympatyczne |
zwój trzewny górny (z ośr. sympatycznego rdzenia) |
zwój krezkowy dolny (jak obok) |
parasympatycznie |
n. X z ośr. parasympatycznego mózgu) |
nn. miedniczne (z ośrodka parsympatycznego rdzenia) |