Wykłady
Kryzys psychologii opisał w 1927 r. L. Wygotski.
Psychologia ogólna
↓
Psychologia Okresu Dorosłego
Psychologia Rozwoju
↓ ↓
Podstawy psychologii Psychologia okresów życia
Cele Psychologii Rozwojowej
opisanie
objaśnienie
prognoza
zarządzanie
modelowanie
Cele mają charakter naukowy.
Zadania Psychologii Rozwojowej
Zależne są od dziedziny zastosowania: praktyka i nauka (w tym też inne dziedziny psychologii). Zadania mają charakter stosowany.
Struktura Psychologii Rozwojowej
Zagadnienia ogólne:
zasady i prawidłowości rozwoju
periodyzacja rozwoju
podstawy biologiczne
Okresy życia:
prenatalny
niemowlęcy
wczesnego dzieciństwa
przedszkolny
wczesnoszkolny
młodzieńczy
wczesnej dojrzałości
średniej dojrzałości
późnej dojrzałości
starzenia się
Rozwój funkcji psychicznych:
Poznawczy
Emocjonalny
Społeczny
Moralny
Relacje Psychologii Rozwojowej
Historia Psychologii
Ogólna Psychologia
Psychologia rozwojowa
Psychologia kognitywna
Psychologia społeczna
Psychologia wychowawcza
Psychologia osobowości
Psychologia różnic indywidualnych
Psychologia kliniczna
Psychologia fizjologiczna
Neuropsychologia
Psychofizjologia
Psychologia stosowana
Psychologia pracy
Psychologia organizacyjna
Psychofizyka
Patopsychologia
Psychoterapia
Definicje wczorajsze
Rozwój jako zmiana - odbywająca się z biegiem czasu
początek czas
Synkretyczne pojęcia rozwoju
wzrost jako powiększenie
dojrzewanie jako dochodzenie do dojrzałości
udoskonalenie jako polepszenie się
dyferencjacja jako dzielenie się
nauczanie się jako nabycie umiejętności, nawyków i wiedzy
imprinting jako krótkotrwałe nabycie doświadczenia gatunkowego
socjalizacja jako nabycie doświadczenia społecznego
Poszczególne cechy rozwoju
zmiana uniwersalna jako powtarzająca się jednakowo u wszystkich przedstawicieli gatunku
zmiana jakościowa jako przebiegająca skokowo
zmiana ilościowo - jakościowa jako przebiegająca stopniowo - skokowo
zmiana powodująca nowe zmiany jako mające przyszłe zmiany
Wąska definicja rozwoju
przez charakter zmian:
jednokierunkowy
nieodwracalny
uniwersalny
jakościowy
Szeroka definicja rozwoju
charakter zmian:
długotrwały
uporządkowany
ustosunkowany do okresów rozwoju
Definicje dzisiejsze
strukturalna
rozwój jako zmiana struktury:
rozwój to takie zmiany które stanowią proces rozgałęzienia w którym z jednej strony są węzły zmian jakościowych następujących w sposób szeregowy jeden za drugim i z drugiej strony są linie zmian ilościowych wiążące je ze sobą.
schemat rozwoju
węzły
linie
Definicje jutrzejsze
rozwój jako rozwinięcie i akumulacja poziomów organizacji.
Historia Psychologii Rozwojowej
wczorajsze (przed XX w.)
dzisiejsze (XX w. i dalej)
Dzisiejsza historia psychologii
Kierunek |
Autorzy |
S > O |
S < O |
Stosunek |
Endogenetyczny |
Arystoteles, Komeński, Rousseau, Darwin |
+ |
- |
|
Egzogenetyczny |
Pawłow, Thorndike, Skinner |
- |
+ |
|
Psychoanaltyczny |
Freud, Erickson, Rogers |
+ |
+ |
przygniata |
Kognitywny |
Piaget, Kolberg, Klaar |
+ |
+ |
bada |
Socjalizacji |
Beżewicz, Wygotski |
+ |
+ |
Wprowadza się |
Społeczno - ekologiczny |
Riegel, Petrowski |
+ |
+ |
wzrasta |
Samorozwoju |
Normatywne zadania życiowe, Lerner |
+ |
+ |
pokonuje |
Systemowy |
Wygotski |
+ |
+ |
współdziała |
Podstawy Psychologii Rozwojowej
Ewolucja - kształtowanie się materii dzięki któremu jest ona z prostych form przetwarzana w złożone.
Selekcja (dobór) - mechanizm ewolucji (wzór)
M (i + 1) = Q * M (i) - równanie powtarzające się
i poziom organizacji
M (i) materia przed cyklem selekcji
Q selekcja (dobór)
* Zastosowanie Q do M (i)
M (i + 1) materia po cyklu selekcji
Transformacja i transpozycja jako składowe selekcji
M (i + 1) = F * P * M (i)
P transpozycja (przemieszczenie się)
F transformacja (przetworzenie się)
Selekcja mechanizmu ewolucji
Poziomy organizacji |
I + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I + 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
→ |
|
I |
|
|
→ |
→ |
|
|
→ |
→ |
|
|
|
I - 1 |
→ |
→ |
|
|
→ |
→ |
|
|
|
|
|
I - 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
,
|
|
Transformacja transpozycja |
T |
P |
T |
P |
T |
P |
T |
P |
T |
P |
|
SELEKCJA |
J - 2 |
J - 1 |
J |
J + 1 |
J + 2 |
||||||
|
|
CYKLE EWOLUCJI |
TRANSFORMACJA:
Struktura współdziałania:
Poziom 0 - elementy są w spoczynku
elementy współdziałania
przejście elementu do samego siebie
Substancja nieregulowana
Nic się nie zmienia
Poziom I - elementy na siebie oddziałują
Nie istnieje Zaczyna istnieć
Każdy rozwój powoduje przejście na wyższy poziom
21 = 2 1 - ilość poziomów (tu poziom 1)
Poziom 2
22 = 4
Kształty dwupoziomowej periodyzacji
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
↑ ↑
I poziom ↑ II poziom organizacji
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Zielony - zmiana
czerwony - brak zmiany
Struktura współdziałania elementów sąsiednich poziomów w formie totalnego G grafu
Generacja mechanizmem powstawania poziomu i
s (i + 1) = S (i) * R (i + 1)
Pusta formacja |
Powstawanie poziomu |
Pełna formacja i |
generacja |
Relacje i + 1 |
S (i + 1) |
Znak równania |
S (i) |
* |
R (i + 1) |
LEGENDA:
Indeks i - jest to numer poziomu organizacji
Pełna formacja S (i) - podstawowy element poziomu i
Relacje i + 1 - więzi za pomocą których pełna formacja S (i) przetwarza się w pustą formację
s(i + 1)
Pusta formacja s(i + 1) - podstawowy element poziomu i + 1 jednak bez interioryzacji poziomu i
Interioryzacja + mechanizmem asymilacji poziomu i
S(i + 1) = s(i + 1) + S (i)
Pełna formacja i + 1 |
rozwój |
Pusta formacja i |
interioryzacja |
Pełna formacja i |
S(i + 1) |
Znak równości |
s(i + 1) |
+ |
S (i) |
LEGENDA:
Indeks i - jest to numer poziomu organizacji
Pełna formacja S (i) - podstawowy element poziomu i
Pusta formacja s(i + 1) - podstawowy element poziomu i + 1 jednak bez interioryzacji poziomu i
Pełna formacja S(i + 1) - podstawowy element poziomu i + 1 stworzony z pustej formacji s (i + 1)
Jednopoziomowa modyfikacja mechanizmem odmieniania bazowych funkcji przez funkcje wiodące
FUNKCJE WIODĄCE
↓
|
F1 |
F2 |
F3 |
F4 |
F5 |
F6 |
F7 |
F8 |
F1 |
F1 |
F1 F2 |
F1 F2 F3 |
F1 F2 F3 F4 |
F1 F2 F3 F4 F5 |
F1 F2 F3 F4 F5 F6 |
F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 |
F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 |
F2 |
|
F2 |
F2 F3 |
F2 F3 F4 |
F2 F3 F4 F5 |
F2 F3 F4 F5 F6 |
F2 F3 F4 F5 F6 F7 |
F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 |
F3 |
|
|
F3 |
F3 F4 |
F3 F4 F5 |
F3 F4 F5 F6 |
F3 F4 F5 F6 F7 |
F3 F4 F5 F6 F7 F8 |
F4 |
|
|
|
F4 |
F4 F5 |
F4 F5 F6 |
F4 F5 F6 F7 |
F4 F5 F6 F7 F8 |
F5 |
|
|
|
|
F5 |
F5 F6 |
F5 F6 F7 |
F5 F6 F7 F8 |
F6 |
|
|
|
|
|
F6 |
F6 F7 |
F6 F7 F8 |
F7 |
|
|
|
|
|
|
F7 |
F7 F8 |
F8 |
|
|
|
|
|
|
|
F8 |
↑
FUNKCJE BAZOWE
Każda funkcja bazowa kiedyś była wiodąca. Ta jest wiodąca która jest wyższa
Liniowe równianie rozwoju (wg Wygotskiego)
S(i + 1) = S(i) + I * f(i + 1)
i - liczba porzadkowa bierzącego okresu rozwoju
i + 1 - liczba posządkowa nastepnego okresu rozwoju
S - struktura bieżącego okresu roswoju
S (i + 1) - struktura kolejnego okresu rowoju
I - bazowa linia rozwoju
f(i + 1) - społeczna sytuacja rozwoju dla i - go okresu rozwoju
*interpretacja społecznej sytuacji rozwoju
wzór dla zaawansowanych
j = j k = i
S(i + 1) = (∑*∏*Fjk + I) * f(i + 1)
j = 1 k = j
Rozwój - jest to powstanie nowego poziomu organizacji asymilacja przez niego poprzedniego poziomu oraz równoległa modyfikacja powstałych typów organizacji przez typ bieżący.
POZIOMY ORGANIZACJI
Formularz przejścia między poziomami organizacji
Nazwa i - go poziomu |
Nazwa (i + 1) - go poziomu |
||
i (numer poziomu) |
i + 1 (numer poziomu) |
||
Formacja i - go poziomu |
Formacja (i + 1) - go poziomu |
||
i / 1 |
Naczelna funkcja i - go poziomu |
X |
|
i / 2 |
Wiodąca funkcja (genetyczna) |
(I + 1) / 1 |
Naczelna funkcja (i + 1) - go poziomu |
i / 3 |
Wiodąca funkcja (interioryzacja) |
|
|
Znaki zapytania w tabelach oznaczają że proces nie ma nazwy
FIZYCZNE POZIOMY ORGANIZACJI
POZIOM KWANTOWY
Skalowy |
Kwantowy |
||
0 |
1 |
||
Pole Higsa |
γ - kwanty |
||
0 / 1
|
? |
X |
|
0 / 2
|
? |
1 / 1
|
? |
0 / 3
|
? |
|
|
POZIOM LEPTONOWY
Kwantowy |
Leptonowy |
||
1 |
2 |
||
γ - kwanty |
kwarki |
||
1 / 1
|
? |
|
|
1 / 2
|
? |
2 / 1
|
? |
1 / 3
|
? |
|
|
POZIOM MEZONOWY
Leptonowy |
Mezonowy |
||
2 |
3 |
||
kwarki |
mezony |
||
2 / 1
|
? |
X |
|
2 / 2
|
?
|
3 / 1
|
? |
2 / 3
|
?
|
|
|
POZIOM BARIONOWY
Mezonowy |
Barionowy |
||
3 |
4 |
||
mezony |
bariony |
||
3 / 1
|
? |
X |
|
3 / 2
|
?
|
4 / 1
|
? |
3 / 3
|
?
|
|
|
POZIOM ATOMOWY
Barionowy |
Atomowy |
||
4 |
5 |
||
bariony |
atomy |
||
4 / 1
|
? |
X |
|
4 / 2
|
?
|
5 / 1
|
? |
4 / 3
|
?
|
|
|
CHEMICZNE POZIOMY ORGANIZACJI
POZIOM MOLEKULARNY
Atomowy |
Molekularny |
||
5 |
6 |
||
Węgiel, wodór i inne |
węglowodory |
||
5 / 1
|
hybrydyzacja
|
X
|
|
5 / 2
|
retranslacja
|
6 / 1
|
kompozycja |
5 / 3
|
konformacja
|
|
|
POZIOM ORGANICZNY
Molekularny |
Organiczny |
||
6 |
7 |
||
węglowodory |
aminokwasy |
||
6 / 1
|
kompozycja |
X |
|
6 / 2
|
karboksylacja
|
7 / 1
|
konstelacja |
6 / 3
|
aminizacja
|
|
|
POZIOM KATALITYCZNY
Organiczny |
Katalityczny |
||
7 |
8 |
||
aminokwasy |
tRNA |
||
7 / 1
|
konstelacja |
X |
|
7 / 2
|
reduplikacja
|
8 / 1
|
metryfikacja |
7 / 3
|
transpozycja
|
|
|
POZIOM POLIMEROWY
Katalityczny |
Polimerowy |
||
8 |
9 |
||
tRNA |
mRNA |
||
8 / 1
|
metryfikacja |
X |
|
8 / 2
|
aktywizacja
|
9 / 1
|
aglomeracja |
8 / 3
|
prolongacja
|
|
|
POZIOM NUKLEINOWY
Polimerowy |
Nukleinowy |
||
9 |
10 |
||
mRNA |
DNA |
||
9 / 1
|
aglomeracja |
X |
|
9 / 2
|
transkrypcja
|
10 /1
|
kompilacja |
9 / 3
|
translacja
|
|
|
BIOLOGICZNE POZIOMY ORGANIZACJI
POZIOM CYTOLOGICZNY
Nukleinowy |
cytologiczny |
||
10 |
11 |
||
DNA |
gameta |
||
10 / 1
|
kompilacja |
X |
|
10 / 2
|
separacja
|
11 / 1
|
replikacja |
10 / 3
|
regeneracja
|
|
|
POZIOM GENETYCZNY
cytologiczny |
genetyczny |
||
11 |
12 |
||
gameta |
zygota |
||
11 / 1
|
replikacja |
X |
|
11 / 2
|
koniugacja
|
12 / 1
|
rekombinacja |
11 / 3
|
Crossing-over
|
|
|
POZIOM MORFOLOGICZNY
genetyczny |
Morfologiczny |
||
12 |
13 |
||
zygota |
Ciało (soma) |
||
12 / 1
|
rekombinacja |
X |
|
12 / 2
|
segmentacja
|
13 / 1
|
konformacja |
12 / 3
|
agregacja
|
|
|
POZIOM FIZJOLOGICZNY
Morfologiczny |
fizjologiczny |
||
13 |
14 |
||
Ciało (soma) |
Organ |
||
13 / 1
|
konformacja |
X |
|
13 / 2
|
blastulacja
|
14 / 1
|
regulacja |
13 / 3
|
gastrulacja
|
|
|
POZIOM INTEROCEPCYJNY
fizjologiczny |
interocepcyjny |
||
14 |
15 |
||
Organ |
reakcja |
||
14 / 1
|
regulacja |
X |
|
14 / 2 |
oferentacja
|
15 / 1
|
Innerwacja (unerwienie) |
14 / 3
|
eferentacja
|
|
|
POZIOM PROPRIOCEPCYJNY
interocepcyjny |
propriocepcyjny |
||
15 |
16 |
||
reakcja |
refleks |
||
15 / 1
|
innerwacja |
X |
|
15 / 2
|
akomodacja
|
16 / 1
|
koordynacja |
15 / 3
|
asymilacja
|
|
|
PSYCHOLOGICZNE POZIOMY ORGANIZACJI
POZIOM SENSORYCZNY
Propriocepcyjny |
Sensoryczny |
||
16 |
17 |
||
refleks |
bodziec |
||
16 / 1
|
koordynacja |
X |
|
16 / 2
|
orientacja
|
17 / 1
|
lokalizacja |
16 / 3
|
nawigacja
|
|
|
POZIOM PERCEPCYJNY
Sensoryczny |
Percepcyjny |
||
17 |
18 |
||
bodziec |
obiekt |
||
17 / 1
|
cyklizacja |
X |
|
17 / 2
|
uznawanie
|
18 / 1
|
identyfikacja |
17 / 3
|
powtórzenie
|
|
|
POZIOM ATRYBUCYJNY
percepcyjny |
atrybucyjny |
||
18 |
19 |
||
obiekt |
sytuacja |
||
18 / 1
|
identyfikacja
|
X
|
|
18 / 2
|
sygnifikacja
|
19 / 1
|
reprezentacja |
18 / 3
|
symbolizacja
|
|
|
POZIOM KOGNITYWNY
atrybucyjny |
kognitywny |
||
19 |
20 |
||
sytuacja |
pozycja |
||
19 / 1
|
reprezentacja
|
X
|
|
19 / 2
|
uświadomienie
|
20 / 1
|
racjonalizacja |
19 / 3
|
inteligencja
|
|
|
POZIOM INSTYTUCJONALNY
kognitywny |
instytucjonalny |
||
20 |
21 |
||
pozycja |
osobowość |
||
20 / 1
|
racjonalizacja
|
X |
|
20 / 2
|
samoaktualizacja |
21 / 1
|
personalizacja |
20 / 3
|
samorealizacja |
|
|
OKRESY ROZWOJU
Okres - jest to jednostka czasowa zawierająca proces zachodzący na przejściu od poprzedniego poziomu organizacji do następnego.
PROCESY ZACHODZĄCE NA PRZEJŚCIU MIĘDZY POZIOMAMI
Nazwa i - go poziomu |
Nazwa (i + 1) - go poziomu |
||
i (numer poziomu) |
i + 1 (numer poziomu) |
||
S(i) |
S(i+1) |
||
i / 1 |
S(i) |
X |
|
i / 2 |
S(i+1) = S(i)*R(i+1) |
(I + 1) / 1 |
S(i + 1) |
i / 3 |
S(i+1) = i+1 = S(i) |
|
|
Nazwa i - go poziomu |
Nazwa (i + 1) - go poziomu |
||
i (numer poziomu) |
i + 1 (numer poziomu) |
||
S(i) |
S(i + 1) |
||
i / 1 |
D(i/1) = D[(i-1)/2] + D[(i-1)/3] |
X |
|
i / 2 |
D(i/2) = D[S(i)*R(i+1)] |
(I + 1) / 1 |
D[(i+1)/1] = D(i/2) |
i / 3 |
D(i/3) = D[i+1 = S(i)] |
|
|
Nazwa i - go poziomu |
Nazwa (i + 1) - go poziomu |
||
i (numer poziomu) |
i + 1 (numer poziomu) |
||
S(i) |
S(i + 1) |
||
i / 1 |
D(i/1) |
X |
|
i / 2 |
D(i/2) = k*D(i/1) |
(I + 1) / 1 |
D[(i+1)/1] = n*D(i/1) |
i / 3 |
D(i/3) = m*D(i/2) |
|
|
Nazwa i - go poziomu |
Nazwa (i + 1) - go poziomu |
||
i (numer poziomu) |
i + 1 (numer poziomu) |
||
S(i) |
S(i + 1) |
||
i / 1 |
D(i/1) = 1*D(i/1) |
X |
|
i / 2 |
D(i/2) = 2*D(i/1) |
(I + 1) / 1 |
D[(i+1)/1] = 4*D(i/1) |
i / 3 |
D(i/3) = 1*D(i/2) = 2*D(i/1) |
|
|
Nazwa i - go poziomu |
Nazwa (i + 1) - go poziomu |
||
i (numer poziomu) |
i + 1 (numer poziomu) |
||
S(i) |
S(i + 1) |
||
i / 1 |
1 |
X |
|
i / 2 |
2 |
(I + 1) / 1 |
4 |
i / 3 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
256 |
A |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
64 |
128 |
128 |
B |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
16 |
32 |
32 |
64 |
64 |
64 |
64 |
C |
|||||||||||||||||||||
|
4 |
8 |
8 |
16 |
16 |
16 |
16 |
32 |
32 |
32 |
32 |
32 |
32 |
32 |
32 |
D |
|||||||||||||||
1 |
2 |
2 |
4 |
4 |
4 |
4 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
E |
A - POZIOM PROPRIOCEPCYJNY
B - POZIOM INTEROCEPCYJNY
C - POZIOM FIZJOLOGICZNY
D - POZIOM MORFOLOGICZNY
E - POZIOM GENETYCZNY
Długość jednostki czasowej
Chronologia długości ciąży
9 miesięcy = 266 dni = 6384 godziny
Względna długość ciąży
i
Ni = ∑ 4j = 40 + 41 + 42 + 43 + 44 = 1 +4 + 16 + 64 + 256 + 341
j = 0
Miara jednostki czasowej
1j = 9 miesięcy / 341 = 266 / 341 = 0,78 dni = ca 18,7 godzin
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
256 |
A |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
64 |
128 |
128 |
B |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
16 |
32 |
32 |
64 |
64 |
64 |
64 |
C |
|||||||||||||||||||||
|
4 |
8 |
8 |
16 |
16 |
16 |
16 |
32 |
32 |
32 |
32 |
32 |
32 |
32 |
32 |
D |
|||||||||||||||
1 |
2 |
2 |
4 |
4 |
4 |
4 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
8 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
16 |
E |
A - POZIOM SENSORYCZNY
B - POZIOM PERCEPCYJNY
C - POZIOM ATRYBUCYJNY
D - POZIOM KOGNITYWNY
E - POZIOM INSTYTUCJONALNY
Chronologiczna długość okresu późnego dzieciństwa
11,5 lat - 3 lata = 8,5 lat = 102 miesiące
Względna długość okresu późnego dzieciństwa
N = 43 = 64
Miara jednostki czasowej
1j = 102 miesiące/64 = 1,645m = ca 1,6m
Indywidualne różnice nie pozwalają używać pojęcia średniej bez pojęcia odchylenia standardowego
OKRES PRENATALNY
Okres poziomów
0 - cytologiczny - dotyczy układu komórkowego określającego rodzaj komórki
1 - genetyczny - dotyczy układu dziedzicznego określającego sposób dzielenia się komórki
2 - morfologiczny - dotyczy układu cielesnego określającego reakcje między komórkami
3 - fizjologiczny - dotyczy układu metabolicznego regulującego relacje między tkankami
4 - interocepcyjny - dotyczy układu nerwowego innerwującego działanie narządów wewnętrznych
5 - propriocepcyjny - dotyczy układu nerwowego kontrolującego działalność narządów mięśniowo - szkieletowych
Definicje formacji
KOD |
POZIOM |
FORMACJA |
DEFINICJA |
0 |
cytologiczny |
gameta |
Układ komórkowy DNA |
1 |
genetyczny |
zygota |
Układ genetyczny gamet |
2 |
morfologiczny |
soma |
Układ cielesny komórek |
3 |
fizjologiczny |
organ |
Układ metaboliczny som |
4 |
interocepcyjny |
reakcja |
Układ nerwowy organów |
5 |
propriocepcyjny |
refleks |
Układ nerwowy reakcji |
0 - 0/1 - replikacja - tworzenie układu gametowego za pomocą relacji cytologicznych przez skopiowanie DNA
1 - 1/1 - rekombinacja - tworzenie układu zygotowego za pomocą relacji gametowych przez łączenie gamet
2 - 2/1 - konformacja - tworzenie układu somatycznego za pomocą relacji morfologicznych przez podział i wzajemne dopasowanie komórek
3 - 3/1 - regulacja - tworzenie układu organowego za pomocą relacji fizjologicznych przez regulację som
4 - 4/1 - innerwacja - tworzenie układu reaktywnego za pomocą relacji interocepcyjnych przez unerwienie organów
5 - 5/1 - koordynacja - tworzenie układu refleksowego za pomocą relacji propriocepcyjnych przez łączenie funkcji
ODRUCH KLASYCZNY NA PROCES PROPRIOCEPCYJNY 2,2 - 5,5 MIESIĄCA
ODRUCH INSTRUMENTALNY NA PROCES PROPRIOCEPCYJNY (reakcje neurologiczne)
5,5 - 8,7 MIESIĄCA
OKRES NIEMOWLECY
(0 - 8,2 miesiąca)
WIEK NOWORODKOWY (0 - 1,6 miesiąca)
Propriocepcyjny |
Sensoryczny |
||
5 |
6 |
||
refleks |
bodziec |
||
5/1
|
Koordynacja (2,2 miesiąca) |
|
|
5/2
|
Orientacja (8,7 = 0 miesiąca) |
6/1
|
Lokalizacja (8,7 = 0 miesiąca) |
5/3
|
Nawigacja (0,8 miesiąca) |
|
|
Tabelka okres pierwszy (0 - 0,8 miesiąca)
FUNKCJE |
RODZAJE FORM ZACHOWAŃ |
||
Koordynacja (ocenianie i akomodacja) przez obserwację |
akceptowanie |
Głosowe |
Zaprzestanie płaczu |
|
|
Mimiczne |
- |
|
negowanie |
Głosowe |
krzyk |
|
|
Mimiczne |
Mimika nieprzyjemności |
Koordynacja (motywacja i asymilacja) przez obserwację |
zawłaszczanie |
Głosowe |
- |
|
|
Ruchowe |
Energiczne ssanie |
|
odrzucanie |
głosowe |
|
|
|
ruchowe |
|
Pierwotna orientacja |
wzrokowa |
Lokalizacja wzrokowa |
|
|
|
Śledzenie wzrokiem |
|
|
|
Podnoszenie głowy |
|
|
słuchowa |
Ujawnianie słuchowe |
|
|
Dotykowo - mięśniowo - ruchowa |
Krokowe ruchy automatyczne |
|
|
|
Ustawienie pozy |
|
|
|
Odruch chwytania |
|
|
|
Automatyczne ruchy pełzania |
Klasyczny odruch warunkowy na bodziec sensoryczny (0 - 0,8 miesiąca)
Tabelka okres drugi (0,8 - 1,6 miesiąca)
FUNKCJE |
RODZAJE FORM ZACHOWAŃ |
||
Koordynacja (ocenianie) przez nawigację |
akceptowanie |
Głosowe |
Odpowiednie uspokojenie |
|
|
Mimiczne |
Odpowiedni uśmiech |
|
negowanie |
Głosowe |
chlipanie |
|
|
Mimiczne |
Różnice w mimice nieprzyjemności |
Koordynacja (motywacja) przez nawigację |
zawłaszczanie |
Głosowe |
wokalizacja |
|
|
Ruchowe |
Odpowiedni odruch ssania |
|
odrzucanie |
Głosowe |
- |
|
|
Ruchowe |
Ruchy odsuwające |
|
|
|
Ruchy uderzeniowe |
Orientacja przez nawigację |
wzrokowa |
Lokalizacja wzrokowa |
|
|
|
Wzrokowe utrzymanie |
|
|
|
Wzrokowe podążanie |
|
|
słuchowa |
Lokalizacja słuchowa |
|
|
|
Słuchowe utrzymanie |
|
|
Dotykowo - mięśniowo - ruchowa |
Reakcja lokalizacji |
|
Pierwotna nawigacja |
Krokowo - pełzaniowe ruchy automatyczne |
||
|
Neurologiczne reakcje fazowe |
||
|
uprzedzająca reakcja pozy |
||
|
Podrywanie głowy |
||
|
dociąganie |
||
|
chwytanie |
||
|
Obracanie się |
INSTRUMENTALNY ODRUCH WARUNKOWY NA BODZIEC SENSORYCZNY (0,8 - 1,6 miesiąca)
WIEK NIEMOWLĘCY (1,6 - 8,2 miesiąca)
Sensoryczny |
Percepcyjny |
||
6 |
7 |
||
bodziec |
Obiekt |
||
6/1
|
lokalizacja (0 miesiąc) |
|
|
6/2
|
różnicowanie (1,6 miesiąca) |
7/1
|
Identyfikacja (1,6 miesiąca) |
6/3
|
powtórzenie (4,9 miesiąca) |
|
|
KLASYCZNY ODRUCH WARUNKOWY NA OBIEKT PERCEPCYJNY (1,6 - 4,9 miesiąca) mechanizmem 1 - go okresu niemowlęctwa
Koncepcja behawioralna |
Koncepcja poznawcza |
Bodziec → reakcja |
Bodziec → umysł → reakcja (interpretacja) |
Jednostka jest bierna |
Jednostka jest aktywna |
Piaget wprowadził pojęcia akomodacji i asymilacji
Asymilacja - wnikanie w społeczeństwo za pomocą doświadczeń poznawczych, przystosowujemy się do czegoś
Akomodacja - procesy poznawcze zbliżają nas do społeczeństwa, coś przystosowujemy do siebie
4 stadia rozwoju:
sensomotoryczny (0 - 2 lat)
przedoperacyjny (2 - 7 lat)
operacje konkretne (7 - 11 lat)
operacje formalne (11 - 100 lat)
Ćwiczenia
Determinanty:
Biologiczne
Społeczno - kulturowe
Czynniki psychologiczne
Grupy specyficzne:
dzieci adoptowane - porównanie z rodzicami biologicznymi, dziećmi biologicznymi, rodzicami adopcyjnymi
bliźnięta
badania rodzinne
Zachowanie:
Z = f (G*S)
Z - zachowanie
G - geny
S - środowisko
f - funkcja
Genotyp:
czynnik addytywny
selektywny dobór rodziców
czynnik nieaddytywny
Środowisko może być wspólne lub specyficzne
Korelacje:
bierna/pasywna
reaktywna - obca osoba reaguje na moje zachowanie
aktywna - sami szukamy sobie odpowiedniego środowiska
I podział:
embrionalny (zarodkowy) 0 - 8 tygodnia
płodowy 9 tygodnia - porodu
noworodkowy porodu - 28 dnia życia
II podział:
3 trymestry (3x 3 miesiące)
I trymestr - rozwija się układ nerwowy i organogeneza
John Bowlby - Każde dziecko wytwarza więź. Dziecko wykształca ją około 3 miesiąca życia (uśmiech społeczny). Po 8 tygodniu życia występuje lęk przed obcymi
M Ainsworth -
styl bezpieczny - matka daje dziecku ciepło i miłość. Dziecko po jej powrocie cieszy się. Ufność, osobowość symbiotyczna.
styl ambiwalentny - Matka nie zaspokaja wszystkich potrzeb dziecka. Dziecko cieszy się po jej powrocie ale ją odrzuca.
styl lękowy (unikający) - Matka nie okazuje dziecku uczuć. Dziecko jest obojętne na jej obecność.
styl zdezorganizowany - psychozy, schizofrenia, pomieszanie uczuć.
Noam Chomsky - Neolingwista. Badał nabywanie mowy u dzieci. Mówił o uniwersalnej gramatyce. Np. wszystkie języki mają przymiotniki i rzeczowniki. Dziecko w różnych kulturach zaczyna od gaworzenia a dopiero potem zaczyna mówić.