PIERWSZA POMOC - są to czynności które wykonuje świadek zdarzenia (I pomoc bezprzyrządowa).

ROZSZEŻONA PIERWSZA POMOC - kierowcy samochodów po przeszkoleniu, służby ratunkowe w zakładach pracy - udzielają pierwszej pomocy na wyższym szczeblu,

KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC - czynności które wykonują strażacy,

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE - czynności wykonywane przez ratowników medycznych,

SPECJALISTYCZNE LECZENIE RATUNKOWE - czynności prowadzone na szpitalnym oddziale ratunkowym (SOR),

Tu ma być temat:

• niedotlenienie mózgu

• hipoglikemia - zmniejszenie stężenia cukru w e krwi

• zatrucia

• działanie prądu elektrycznego

• udar mózgu

• wychłodzenie organizmu

• działanie wysokiej temperatury

SKALA GLASGOW

otwieranie oczu:

• smaoistne - 4pkt,

• na polecenie słowne - 3 pkt,

• na bodźce bólowe - 2 pkt,

• brak - 1pkt

najlepsza odpowiedź ruchowa:

• wykonuje polecenia - 6 pkt,

• umiejscawia bodziec bólowy - 5 pkt,

• bezwiednie reaguje na ból - 4 pkt,

• reakcja zgięciowa - 3 pkt,

• reakcja wyprostna - 2 pkt

• brak reakcji - 1 pkt,

najlepsza odpowiedź słowna:

• pacjent zorientowany - 5 pkt,

• pacjent zdezorientowany - 4 pkt,

• nieodpowiednie słowo - 3 pkt,

• niezrozumiałe dźwięki - 2pkt,

• brak reakcji - 1 pkt,

Razem w skali GLASGOW można otrzymać 15 pkt.

URAZY GŁOWY

• smiertelność 30 -50 %

• 30 % urazów głowy przebiega z utratą przytomności

OBRAZ KLINICZNY OBRAŻEŃ MÓZGU

• rozległe uszkodzenie mózgu

• wstrząśnienie

• natychmiast po urazie przejściowa utrata świadomości

• najczęściej nie daje trwałych następstw

• rozległe uszkodzenie aksonalne

• następstwo przerwania i pękania włókien nerwowych

• śpiączka

• śmiertelnośc 35 - 50 %

• uszkodzenie ogniskowe

• krwawienie podpajęczynówkowe 70 %

• ból głowy

• objawy oponowe

• fotofobia (nadwrażliwość na światło)

• obecnośc krwi w płynie mózgowo-rdzeniowym

• krwawienia podtwardówkowe 30 %

• ubytki neurologiczne

• krwawienie nadtwardówkowe

• utrata przytomności

• okres przejaśnienia

• zapaść

PATOLOGIA URAZU GŁOWY

• utrata przytomności

• uszkodzenie warstwy korowej

• uszkodzenie układu siateczkowatego

• wzmożone ciśnienie śródczaszkowe

• krwiak

• obrzęk mózgu

OBJAWY WKLINOWANIA MÓZGU

• nierównomierność źrenic

• zaburzenia świadomości

• nadciśnienie tętnicze

• bradykardia (charakterystyczna jako objaw wklinowania mózgu)

• zwolnienie lub zatrzymanie akcji oddechowej

• niedowład połowiczy po stronie przeciwnej do wgłobienia

• nasilenie odruchów głębokich i patologicznych

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE U CHOREGO PO URAZIE GŁOWY

• standardowe postępowanie ABCD

• tlenoterapia

• obniżenie ciśnienai śródczaszkowego

• ułożenie chorego z głową uniesioną o 20 - 30 ­­­­⁰

• manito i furosemid

• hiperwentylacja

• hipotermia

• leczenie napadów padaczkowych (np.: fenytoina, benzodiazepiny)

NIEDOTLENIENE MÓZGU

Przyczyny:

• duszenie

• wsztrząs

• zatrucia

• podtopienia

• spadek przepływu krwi przez mózg

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W NIEDOTLENIENIU MÓZGU

• standardowe postępowanie ABCD

• tlenotrapia

• leczenie przyczynowe

HIPOGLIKEMIA

• najczęściej efekt działąnia insuliny

• choroby nadnerczy, przysadki mózgowej, przytarczyc lub wątroby,

• doustne leki przeciw cukrzycowe (salicylany, sulfonamidyi niektóre leki przeciw depresyjne)

• spożycie alkocholu

• zakażenie przebiegające z biegunką, wymiotami, gorączką

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W HIPOGLIKEMI

• standardowe postępowanie ABC

• jedna ampółka 50% glukozy dożylnie i.v. w Boulusie

• wlew 5 lub 10 % glukozy w kroplówce, następnie podłączyć glukagon - 0,5 - 2,0 ml i.m. (domięśniowo) lub S.C.

• tiamina (100 mg iv) (glukagon podaje się dożylnie)

ZATRUCIA

Przyczyny:

• leki (najczęściej psychotropowe)

• substancje chemiczne (tlenek węgla)

• pokarmy (jad rybi, jad kiełbasiany, grzyby)

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W ZATRUCIACH

• oddzielenie poszkodowanego od toxycznego środowiska

• standardowe ABCD

• działanie przeciw wstrząsowe

• leczenie przyczynowe

PORAŻENIA PRĄDEM ELEKTRYCZNYCM

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE PRZY PORAŻENIU PRĄDEM

• odizolowanie od źródła prądu

• standardowe ABC

• przy nagłym zatrzymaniu krążenia mechaniczna krążenia

• płynoterapia

• środki uspokajające

• przeważnie konieczność przewiexienia na oddział oparzeń

UDAR MÓZGU

udar niedokrwienny (zawałmózgu) 80% przypadków

• może mieć charakter przejściowy

udar krwotoczny 20 % przypadkó

• najczęściej charakter postępujący

• gorsze rokowanie

RYZYKO UDARU MÓZGU

• udar znajduje się w pierwszej 5 - ce przyczyn zgonów na świecie

• ryzyko wystąpienia udaru wzrasta wraz z wiekiem i pojawia się co 10 lat

• co 5 pacjent dotknięty udarem umiera w ciągu jednego miesiąca

CZYNNIKIEM RYZYKA UDARU MÓZGU JEST:

• miażdzyca

• nadciśnienie tętnicze

• wysoki pozipom colesterolu

• cukrzyca

• przebyty udar mózgu w przeszłości

• choroby serca

OBJAWY UDARU MÓZGU

• drętwienie lub osłąbienie połowy ciała lub tylko jednej kończyny

• nagłe zabudrzenie widzenia

• nagłe zabudrzenie mowy i rozumienie mowy

• nagły silny ból lub zawroty głowy

• zaburzenia równowagi

• zniedoczulica

RÓŻNICOWNIE UDARÓW MÓZGU

udar niedokrwienny:

• objawy pojawiają się stopniowo w czasie snu lub po przebudzeniu i narastają powoli

• może minąć w ciągu kilku lub kilkudziesięciu minut do 24h

udar krwotoczny :

• początek nagły

• ciężki przebieg z bólem głowy, wymiotami drgawkami, wzrostem RR, tachykardią, utratą przytomności

• sztywnośc karku, gałki oczne skierowane w stronę uszkodzenia mózgu

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W UDARZE MÓZGU

• standardowe ABCD

• pozycja leżąca z głową uniesioną 20 - 30 ⁰

• tlen do oddychania

• wkłucie dożylne iv

• 50 - 100 ml 40 % glukozy u chorych z cukrzycą ze względu na możliwośc wystąpienia hipoglikemi

• furosemid 20 - 40 mg iv

• obrzęk mózgu (nitrogliceryna )

• nadciśnienie tętnicze (nitroprusydek sodu)

HIPOTERMIA

• obniżenie wewnętrznej temperatury ciała ponizej 35⁰ C

• skutek działania niskich temperatur (niekoniecznie ujemnych)

• nasila ją wiatr i wilgoć (np. przemoczone ubranie)

(hipotermia może wystąpić przy dodatnich temperaturach, gdy jest duża wilgotnośc powietrza)

OBJAWY HIPOTERMI

• dreszcze początkowo nasilone następnie coraz słabsze

• uczucie oszołomienia

• nieracjonalnośc zachowań

• odrętwienie

• senność

• utrata przytomności

• śmierć

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W HIPOTERMI

• ewakuacja

• zapobieganie utracie ciepła (folia)

• standardowe ABCD

• terapia ogrzanym i nawilżonym 100% tlenem

• wlew dożylny iv ogrzanych płynów infuzyjnych

(w razie konieczności ponawiać defibrylację co 2 ⁰ C wzrostu temperatury ciałą)

UTRATA PRZYTOMNOŚCI Z GORĄCA

• porażenie słoneczne

• omdlenie z gorąca

• udar cieplny

PORAŻENIE SŁONECZNE

• szczególnie zagrożnone są dzieci i osoby starsze

• możliwe jednoczesne poparzenie słoneczne

OBJAWY POPARZENIA SŁONECZNEGO

• niepokój

• zaczerwienienie twarzy

• ból głowy

• wymioty

• drgawki

• utrata przytomności

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W PORAŻENIOU SŁOŃCEM

• przenieśc chorego do cienia

• rozebrać

• zimny okład na głowę

• podać do picia chłodne napoje, osolone mleko

• można podać (NCP led ) - ?????

• zlecić odpoczynek

• obserwować

można podać niesteroidowe leki przeciw zapalne, które działają na ośrodek regulacji i wpływają na temperaturę ciała

OMDLENIE Z GORĄCA

• skutek rozszerzenia naczyń krwionośnych, co prowadzi do względnej hipowolemii

• odwodnienie predysponuje do omdleń cieplnych

• częste u osób w podeszłym wieku i dzieci z powodu nieprzystosowania do upału

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W OMDLENIU Z GORĄCA

• ułożenie w pozycji przeciwwstrząsowej (kończyny dolne uniesione do góry - powodujemy autotransfuzję, chcemy wypełnić łożysko naczyniowe krwią znajdującą się w kopńczynach)

• podać płyny

• obserwować

• wykluczyć inne przyczyny omdlenia

• podać płyny doustnie lub dożylnie

UDAR CIEPLNY

• niewydolność mózgowego ośrodka termoregulacji

• wysoka gorączka (powyżej 40 ⁰ C

• objawy neurologiczne, możliwy obrzęk mózgu

• możliwe następcze uszkodzenie wieloukładowe organizmu

• charakteryustyczny jest brak pocenia się

OBJAWY UDARU CIEPLNEGO

• dezorientacja

• senność

• zaburzenia psychiczne

• objawy uszkodzenia OUN

• utrata przytomności

• śpiaczka

• zgon

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W UDARZE CIEPLNYM

• natychmiastowe schłodzenie

• leki przeciwgorączkowe są przeciwwskazane (mogą pogłębic uszkodzenie wątroby)

• transpotr do szpitala

• leczenie objawowe

DRGAWKI

NAJCZESTRZE PRZYCZYNY STANÓW DRGAWKOWYCH

• padaczka

• gorączka

• alkochol

• zatrucia

• niedotlenienie

• porażenie prądem

• drgawki w ciąży

PADACZKA

jest wyrazem zaburzenia czynności bioelektrycznej mózgu

najważniejsze przyczyny przy padaczkach

• genetyczne

• urazy

• krwotok

• zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych

PADACZKA EPIDEMIOOGICZNA

• pojawia się najdczęściej przed 20 rokiem życia

• 60% chorych jest w wieku dziecięcym

• jest to, przede wszystkim, choroba ludzi młodych

• do żadkości należy rozpoznanie padaczki u ludzi starszych, chyba że jest to padaczka pozaobjawowa czy poalkocholowa

CZYNNIKI PROWOKUJĄCE NAPAD PADACZKI

• infekcje

• gorączka

• stres

• wysiłek fizyczny

• bezsenniść

• alkochol

• bodźce świetlne (gry komputerowe)

• emocje

PODZIAŁ NAPADÓW PADACZKPOWYCH

NAPADY UOGULNIONE

• przebieg z utratą świadomości

• dwustronna manifestacja objawów

NAPADY CZĘŚCIOWE

• przytomność może być zachowana

• dotyczy okolicy ciała (np.: jednej ręki)

AURA PRZEDNAPADOWA

• jest to zespół objawów, który poprzedza padaczkę

• występuje na kilka minut lub godzin przed napadem

POSTAĆ:

• zmysłowa (dzwonienie w uszach, błysk przed oczami, wrażenie odczuwania zapachów)

• czuciowa (parastezje)

• ruchowa (drgania określonych grup mięśni)

• autonomiczna (tachykardia, zaczerwienienie, zblednięcie)

• psychiczna (lęk)

UOGULNIONY NAPAD TONICZNO-KLONICZNY

OBJAWY:

• nagła utrata przytomności

• drgawki toniczne (prężenie ciała z zatrzymaniem oddechu, sinica)

• drgawki kloniczne (piana na ustach, mimowolne oddawanie moczu i stolca)

NAPAD TONICZNO-KLONICZNY

• trwa około 1 - 3 min.

• po napadzie występuje zmęczenie, senność, chwilowe przymglenie świadomości

• napad może wystąpić ponownie po kilku minutach lub godzinach

STAN PADACZKOWY

• napad trwający ponad 15 minut lub między napadami pacjent nie odzyskuje świadomości

• konieczna pilna hospitalizacja

MEDYCZNE CZYNNOŚCI RATUNKOWE W NAPADZIE PADACZKOWYM

• zabezpieczenie chorego przed obrażeniami podczas drgawek

• postaraj ułożyć pacjenta na boku

• uważaj na możliwość zakrztuszania śliną

• opróżnij jamę ustna (protezy, pokarm)

• zapewnij stały dostęp świeżego powietrza

• jeśli napad trwa dłużej niż 5 min u dziecka lub 15 min u dorosłego „pakuj i jedź”

• doraźnie podać diazepan (można podawać co 15 min)

BŁĘDY PRZY WYKONYWANIU MEDYCZNYCH CZYNNOŚCI RATUNKOWYCH W

NAPADZIE PADACZKOWYM

• tłumienie drgawek na siłę

• wkładanie na siłę przedmiotów do ust

• podawanie leków doustnie

• cucenie, polewanie wodą

Medycyna ratunkowa

1

Utrata przytomności

---