Przędziorki - wśród szkodników roślin zajmują szczególne miejsce. Ze względu na wielkość oraz utajony sposób życia trudno je właściwie dostrzec gołym okiem.
Najbardziej pospolitym z nich jest przędziorek chmielowiec ( znany pod kilkudziesięcioma synonimicznymi nazwami ) - popularnie zwany czerwonym pajączkiem.
   Ze względu na duży zasięg występowania, siłę porażenia zaatakowanej rośliny oraz wyrządzane szkody, przędziorek chmielowiec jest najgroźniejszym szkodnikiem z licznej grupy przędziorków. Innym gatunkiem przędziorka atakującego fuksje jest przędziorek szklarniowiec.
Przędziorki należą do gromady pajęczaków. Przednia część ciała opatrzona jest członowatymi szczękoczułkami w postaci kleszczy, a po bokach aparatu gębowego umieszczone są nogogłaszczki, pomocne przy rozgryzaniu pokarmu i wysysaniu soków rośliny.
   Owalne ciało przędziorków o barwie zmiennej zielonkawożółtej przez pomarańczową do czerwonobrązowej ma długość 0,3 - 0,6 mm.


   Zdolność powlekania dolnej strony liści oraz czubków pędów delikatną siateczką pajęczyny jest charakterystyczna tylko dla przędziorka chmielowca. Jeśli zrosimy opanowaną przez szkodniki część rośliny wodą, wtedy poruszające się, bardzo drobne pajączki, staną się widoczne.
   Przędziorki żerują zazwyczaj na dolnej stronie liścia, w pobliżu nerwu. W wyniku żerowania szkodnika na liściach pojawiają się początkowo małe, żółtawobiałe cętki. Wkrótce uszkodzone liście brunatnieją i opadają. Również pąki kwiatowe i kwiaty zaatakowanej rośliny usychają i przedwcześnie opadają.
   
   Rozmnażaniu przędziorków sprzyja ciepło i niska wilgotność powietrza. Podczas upałów, zwłaszcza w suchych pomieszczeniach szkodniki te stają się dużym problemem. Porażone rośliny można spryskać wodą i nakryć dużą torbą z folii. Stworzymy wtedy mikroklimat, który roślina świetnie znosi, a dla przędziorków będzie zabójczy.

Zwalczanie

   Do zwalczania przędziorków stosuje się specjalne preparaty, zwane akarycydami, sprzedawane niestety przewaznie w dużych opakowaniach. Ponieważ za granicą można spotkać takie preparaty w małych opakowaniach, prawdopodobnie w Polsce także się wkrótce pojawią. Można też stosować do opryskiwania roślin preparaty niszczące także inne owady. Skutecznie działają również specjalne pałeczki owadobójcze, które umieszcza się w ziemi w czasie głównego wzrostu rośliny.

PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC

Jest on powszechnie znanym polifagiem, występującym na wielu roślinach. Znajduje doskonałe warunki życia i rozwoju także na porzeczce. Wśród obecnie uprawianych odmian nie stwierdzono odpornych na żerowanie przędziorka chmielowca (Tetranychus urticae). Istnieją wprawdzie różnice w zasiedlaniu poszczególnych odmian porzeczek czarnych przez tego szkodnika, ale nie ma takich, na których nie byłby on problemem i nie wymagał zwalczania w latach sprzyjających jego rozwojowi. Szkodliwość przędziorków polega na wysysaniu przez nie soków roślinnych z liści i ogładzaniu roślin. Osłabiony jest wzrost pędów, zredukowana liczba sadzonek z krzewów matecznych, rośliny w szkółce są mniejsze i gorszej jakości. Krzewy porażone przez przędziorki tracą liście wcześniej niż zdrowe i są wrażliwsze na przemarzanie. Uszkodzony przez przędziorki liść rozpoznaje się po żółtych plamach (fot. 3), które w miarę żerowania roztoczy powiększają się i mogą pokrywać znaczną część, a nawet całą jego powierzchnię. Na dolnej jego stronie, w miejscu żerowania szkodnika, pojawia się delikatna pajęczyna. Silnie uszkodzone liście żółkną, brązowieją i odpadają. Fot. 3. Przędziorek chmielowiec i, powstałe w wyniku jego żerowania, żółte przebarwienia na liściach Przędziorek chmielowiec zimuje w skupiskach, po kilka lub kilkanaście sztuk, w resztkach roślinnych i ściółce pod krzewami porzeczek bądź w spękaniach kory na pędach. Wiosną, gdy temperatura przekroczy + 10 st. C - zwykle w kwietniu - samice opuszczają kryjówki i rozpoczynają żerowanie na pojawiających się liściach. Przędziorki łatwo wtedy zauważyć, gdyż ich karminowa barwa kontrastuje z zielenią liści. Ponadto w tym czasie obserwuje się po kilka osobników na jednym, niewielkim jeszcze, młodym liściu. Po paru dniach żerowania samice składają jaja. W sezonie wegetacyjnym rozwija się 5-6 pokoleń tego roztocza. Stwierdzenie uszkodzeń liści porzeczek przez przędziorka na ponad 5% krzewów w szkółce jest przyczyną dyskwalifikacji materiału szkółkarskiego. - Zwalczanie. Konieczne jest zwykle zarówno na plantacjach matecznych, jak i w szkółkach porzeczek czarnych oraz czerwonych. Pierwszy zabieg w matecznikach może być potrzebny na początku maja, a sporadycznie nawet wcześniej. Natomiast w szkółce - nieco później, zależnie od rozwoju roślin i terminu pojawienia się szkodnika. W warunkach sprzyjających rozwojowi przędziorka może być niezbędne powtórzenie opryskiwania. Wiosną, kiedy na liściach obecne są dorosłe szkodniki i jaja, zaleca się użyć mieszaniny dwóch akarycydów, np. Apollo 500 SC (0,3-0,4 l/ha) + Mitac 200 EC (2,5-3,0 l/ha) lub Omite 30 WP (1,5 kg/ha) + Nissorun 050 EC (0,75 l/ha). Ta druga mieszanina może być również bardzo przydatna do zwalczania roztoczy w późniejszym terminie. Oprócz mieszanin zaleca się także używanie pojedynczych akarycydów specyficznych, np. preparatów Pennstyl 25 WP - 1,2-1,5 kg/ha, Pennstyl 600 SC - 0,5-0,6 l/ha, Mitac 200 EC - 3,0 l/ha, Omite 30 WP - 2,5 kg/ha, Magus 200 SC - 0,9 l/ha, Torque 50 WP - 1,2 kg/ha, Ortus 05 SC - 0,75 l/ha, Sanmite 20 WP - 1,1 kg/ha. (Wiosną, gdy rośliny są słabo ulistnione, można użyć mniejszej - o 1/3 lub połowę - dawki preparatu zużywając 500-750 l wody na hektar). Ważne jest dokładne pokrycie cieczą użytkową nie tylko górnej, ale i dolnej strony liści, stąd najbardziej przydatne do ochrony porzeczek są opryskiwacze z ukierunkowanym strumieniem powietrza, np. ''Sepia''.

---