Przysłowia


A

 

Przysłownia i powiedzenia rozpoczynające się na literę A.

 

A bove maiori discit arare minor.
Mniejszy wół uczy się orać od większego.

A Deo rex, a rege lex.
Od Boga król, od króla prawo. (Jakub I)

A fructibus eorum cognoscetis eos.
Po ich owocach ich poznacie. (Jezus Chrystus)

A maximis ad minima.
Od największego do najmniejszego.

A mundo condito.
Od założenia świata.

A pedibus usque ad caput.
Od stóp do głów.

A verbis ad verbera.
Od słów do rękoczynów.

Ab alio exspectes, alteri quod feceris.
Dosł. Od innego oczekuj tego, co robisz drugiemu.
Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie. (Seneka )

Ab equis ad asinos.
Dosł. Z koni na osły.
Z deszczu pod rynnę.

Ab Iove principium.
Dosł. Początek od Jowisza.
Zaczynać od sprawy lub osoby najważniejszej. (Wergiliusz)

Ab ovo.
Dosł. Od jaja.
Od początku. (Horacy )

Ab ovo usque ad mala .
Dosł. Od jajka do jabłek .
Od początku do końca. (Horacy)

Ab urbe condita.
Dosł. Od założenia miasta (Rzymu).
Od początku. (Tytus Liwiusz)

Absens carens .
Nieobecny traci.

Absit!
Uchowaj, Boże!

Absterget Deus omnem lacrimam ab oculis eorum.
I otrze Bóg z ich oczu wszelką łzę. (Apokalipsa św. Jana)

Acta est fabula.
Sztuka jest skończona. (Oktawian August,Swetoniusz)

Acti labores iucundi.
Dokonane prace przyjemne.

Actum ne agas.
Nie rób tego, co już jest zrobione. (Terencjusz)

Actus hominis non dignitas iudicentur.
Niech będą sądzone czyny człowieka, a nie jego godność. (Minucjusz)

Ad calendas Graecas .
Dosł. Do greckich kalend .
Na czas nieokreślony. (Oktawian August)

Ad consummationem saeculi.
Do skończenia świata. (Ewangelia św. Mateusza)

Ad futuram rei memoriam.
Na przyszłą rzeczy pamiątkę.

Ad impossibilia nemo tenetur obligatur.
Do rzeczy niemożliwych nikt nie jest zobowiązany.

Ad maiorem Dei gloriam.
Dla większej chwały Bożej. (św. Ignacy Loyola)

Ad patres .
Dosł. Do ojców (iść).
Umrzeć.

Ad perpetuam rei memoriam .
Na wieczną rzeczy pamiątkę. ( papież Klemens XIV )

Ad turpia nemo obligatur.
Nikt nie jest zmuszony do rzeczy haniebnych.

Ad virtutem via ardua est.
Stroma jest droga do cnoty.

Adhibe rationem difficultatibus.
W trudnościach odwołuj się do rozumu. (Seneka)

Admoneri bonus gaudet.
Dobry człowiek z radością przyjmuje napomnienia. (Seneka)

Adversae res admonent religionem.
Przeciwności uczą pobożności.

Aequam memento rebus in arduis
servare mentem non secus in bonis.
Pamiętaj zachować spokój umysłu tak w nieszczęściu jak i w powodzeniu. (Horacy)

Aequat omnes cinis ; impares nascimur, pares morimur.
Wszystkich zrównuje proch; rodzimy się nierówni, równi umieramy. (Seneka)

Aeris alieni comes miseria.
Towarzyszką długu jest nędza.

Aetas dulcissima adulescentia est.
Najmilszm okresem życia jest młodość. ( Pliniusz Młodszy)

Alea iacta est .
Kości zostały rzucone. (Menander, Cezar )

Alea, vina, Venus, per quae sum factus egenus.
Kości, wino i Wenus, przez to stałem się nędzarzem.

Alienis delectari malis - voluptas inhumana.
Cieszyć się z cudzego nieszczęścia to radość nieludzka.

Aliud clausum in pectore, aliud in lingua promptum habent.
Ludzie mają co innego w sercu, co innego na języku. (Salustiusz)

Aliud est facere, aliud est dicere.
Co innego jest dotrzymać słowa, co innego obiecać.

Alter ego.
Drugie ja. (Cyceron.)

Alteri vivas oportet, si tibi vis vivere.
Trzeba żyć dla innych, jeśli chcesz żyć z pożytkiem dla siebie. (Seneka)

Amantes amentes.
Zakochani są jak szaleńcy.

Amantium irae amoris integratio.
Kłótnie kochanków umacniają ich miłość. (Terencjusz)

Ambitiosa non est fames.
Głód nie ma ambicji. (Seneka)

Amici fures temporum.
Przyjaciele to złodzieje czasu.

Amicorum omnia communia.
U przyjaciół wszystko wspólne. (Pitagoras)

Amicum perdere est damnorum maximum.
Stracić przyjaciela to największa ze strat.

Amicus certus in re incerta cernitur.
Pewnego przyjaciela poznaje się w niepewnej sytuacji. (Cyceron)

Amicus optima vitae possesio.
Przyjaciel to największy skarb w życiu.

Amicus Plato, sed magis amica veritas .
Przyjacielem Plato, lecz większą przyjaciółką prawda. (Arystoteles)

Amicus stultorum similis efficietur.
Dosł. Przyjaciel głupich stanie się do nich podobny.
Kto z kim przestaje, takim się staje.

Amor caecus.
Ślepa miłość. (Teokryta)

Amor magister optimus.
Miłość najlepszym nauczycielem. ( Pliniusz Młodszy)

Amor omnibus idem.
Miłość dla wszystkich jednaka. (Wergiliusz)

Amor tollit timorem.
Miłośc usuwa strach.

Amor vincit omnia .
Miłość wszystko zwycięża.

Anceps remedium melius quam nullum.
Niepewne lekarstwo lepsze niż żadne.

Anguis in herba .
Dosł. Wąż w trawie .
Ukryte niebezpieczeństwo.

Animam debet .
Dosł. Winien duszę .
Zadłużony po uszy.

Anima vilis .
Podła dusza.

Animos labor nutrit.
Praca karmi umysły. (Cycero)

Animus aeger semper errat.
Chory umysł zawsze błądzi.

Annus superior semper melior.
Rok ubiegły zawsze lepszy.

Apage, Satanas!
Idź precz, szatanie !

Aqua et panis est vita canis.
Woda i chleb to życie psa.

Arbiter elegantiarum .
Mistrz dobrego smaku. (Tacyt o Petroniuszu)

Arcus nimium tensus rumpitur.
Łuk zbytnio naciągniety pęka.

Argumentum pessimi turba.
Argumentem zła jest tłum.

Arma virumque cano .
Opiewam czyny orężne męża. (Wergiliusz, początek Eneidy)

Ars alit artificiem.
Sztuka żywi twórcę.

Ars est celare artem.
Sztuką jest ukryć sztukę. (Owidiusz)

Ars est philosophia vitae.
Filozofia jest sztuką życia.

Ars longa, vita brevis .
Sztuka długotrwała, życie krótkie. (Seneka)

Artes serviunt vitae, sapientia imperat.
Umiejętności służą życiu, mądrość nim włada.

Artificem commendat opus.
Dzieło mistrza chwali.

Asinus ad lyram.
Dosł. Osioł przy lirze.
Pasuje jak wół do karety. (Warron)

Asinus asinorum.
Osioł nad osłami.

Asinus in tegulis .
Dosł. Osioł na dachu.
Zła wróżba.

Attendite a falsis prophetis .
Strzeżcie się fałszywych proroków. (Jezus Chrystus)

Audaces fortuna iuvat timidosque repellit.
Śmiałym los sprzyja i bojaźliwych odtrąca. (Horacy)

Audi multa, loquere pauca.
Słuchaj dużo, mów mało.

Audiatur et altera pars.
Należy wysłuchać i drugiej strony. (Seneka)

Aurea dicta.
Złote słowa. (Lukrecjusz)

Aurea mediocritas.
Złoty środek (umiar). (Horacy)

Auribus frequenitius quam lingua utere.
Uszu używaj częściej niż języka.

Aut amat, aut odi mulier, nil est tertium.
Kobieta albo kocha albo nienawidzi, trzeciego nie ma. (Publiusz Syrus)

Aut bibat, aut abeat .
Niech pije albo niech sobie idzie. (Cyceron)

Aut Caesar aut nihil .
Dosł. Być albo Cezarem, albo niczym.
Wszystko albo nic.

Avaritia et arrogantia praecipua validiorum vitia.
Chciwość i bezczelność to główne wady możnych.

Ave, Caesar, morituri te salutant.
Witaj, Cezarze, idący na śmierć cię pozdrawiają. (Swetoniusz)

Avida est periculi virtus.
Męstwo jest chciwe niebezpieczeństwa.

Avidis, avidis natura parum est.
Dla chciwych mało i całego świata. (Seneka)

Avito vivit honore.
Żyje zaszczytami przodków.

B

 

Przysłownia i powiedzenia rozpoczynające się na literę B.

 

Barba non facit philosophum.
Broda nie czyni nikogo filozofem. (Plutarch)

Beata est vita conveniens naturae suae.
Życie szczęślie to życie zgodne ze swoją naturą. (Seneka)

Beate vivere est honeste vivere.
Żyć szczęśliwie to żyć uczciwie.

Beati pauperes spiritu.
Błogosławieni ubodzy w duchu. (Jezus Chrystus)

Beati, qui non viderunt et crediderunt.
Błogosławieni, którzy nie widzieli a uwierzyli. (Jezus Chrystus do apostoła Tomasza)

Beatitudo non est virtutis praemium sed ipsa virtus.
Szczęśliwość nie jest nagrodą za cnotę, lecz jest nią sama cnota. (Baruch Spinoza)

Beatius est magis dare, quam accipere.
Więcej szczęścia jest w dawaniu niż w braniu.

Beatus ante obitum nemo.
Nikt przed śmiercią nie jest szczęśliwy. (Owidiusz)

Bella, horrida bella.
Wojny, straszliwe wojny! (Wergiliusz)

Bellum omnia contra omnes.
Wojna wszystkich przeciwko wszystkim.

Bene bonis, male malis.
Dobrze dobrym, źle złym dziać się powinno. (Cycero)

Bene dignoscitur, bene curatur.
Dobre rozpoznanie, dobre leczenie.

Bene meritus.
Dobrze zasłużony.

Bene mori praestat, quam turpiter vivere.
Lepiej dobrze umrzeć niż haniebnie żyć.

Bene qui latuit, bene vixit.
Dobrze żył, kto żył nieznany, na uboczu. (Seneka)

Benedictus qui venit in nomine Domini.
Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie.

Bis ad eundem lapidem offendere.
Dosł.Dwa razy potkąć się o ten sam kamień.
Popełnić drugi raz ten sam błąd. (Cycero)

Bis dat qui cito dat.
Podwójnie daje, kto szybko daje. (Publiliusz Syrus)

Bis peccare in bello non licet.
Nie wolno dwa razy popełniać błędu na wojnie.

Bona fide.
W dobrej wierze.

Bona opinio hominum tutior pecunia est.
Dobra opinia u ludzi jest pewniejsza niż pieniądz.

Bona valetudo melior est quam maximae divitiae.
Dobre zdrowie lepsze jest niż największe bogactwo.

Bonorum vita vacua est metu.
Życie ludzi dobrych jest wolne od strachu.

Bonum esse melius est quam divitem esse.
Być dobrym to lepiej niż być bogatym.

Bonum est fugienda aspicere in alieno malo.
Jest rzeczą dobrą dostrzegać w cudzym nieszczęściu to, czego należy unikać. (Publiusz Syrus)

Bonum ex malo non fit.
Dobro nie rodzi się ze zła. (Seneka)

Bonum initium est dimidium facti.
Dobry początek to połowa dzieła.

Bonus vir miser esse nemo potest.
Żaden mąż prawy nie może być nieszczęśliwy. (Cycero)

Bos lassus fortius figit pedem.
Zmęczony wół szybciej pracuje.

Brevibus momentis summa verti.
W krótkiej chwili zmienia się wszystko. (Tacyt)

C

 

Przysłownia i powiedzenia rozpoczynające się na literę C.

 

Caeca invidia est .
Zazdrość jest ślepa.

Caelum et terram commovere.
Poruszyć niebo i ziemię. (Aggeusz)

Caelum ipsum petimus stultitia.
Głupotą sięgamy samego nieba. (Horacy)

Calamitiosus est animus futuri anxius.
Nieszczęsny ten, kto martwi się wciąż o przyszłość. (Seneka)

Calx achillis.
Pięta Achillesa.

Candida pax homines, trux decet ira feras.
Świetlany pokój przystoi ludziom, dziki gniew zwierzętom. (Owidiusz)

Caper emissarius.
Kozioł ofiarny.

Captatio benevolentiae .
Zjednywanie sobie względów.

Carere patria intolerabile est.
Być pozbawionym ojczyzny to rzecz nie do zniesienia. (Seneka)

Carmina morte carent.
Pieśni są nieśmiertelne . (Owidiusz)

Carpe diem .
Dosł. Chwytaj dzień.
Korzystaj z każdego dnia. (Horacy)

Carpent tua poma nepotes.
Twoje wnuki zbiorą twe owoce. (Wergiliusz)

Carum est, quod rarum est.
Drogie jest to, co rzadkie.

Casus dementis correctio fit sapientis.
Nieszczęście głupiego staje się upomnieniem dla mądrego.

Cautis pericula prodesse aliorum solent.
Niebezpieczeństwa innych zwykły przynosić korzyść przezornym. (Ferdus)

Cedant arma togae.
Niech oręż ustąpi przed togą.

Cedere maiori virtutis fama secunda est.
Ustąpić godniejszemu to szczęśliwy znak cnoty. (Marcjalis)

Certa mittimus, dum incerta petimus.
Tracimy to, co pewne, dążąc do tego, co niepewne. (Plaut)

Certe omnes virtutis compotes beati sunt.
Bez wątpienia wszyscy cnotliwi są szczęśliwi. (Cycero)

Certum est, quia impossibile est .
Jest pewne, ponieważ jest niemożliwe.

Charta non erubescit.
Papier się nie rumieni.

Cibi condimentum est fames.
Dosł. Przyprawą potrawy jest głód.
Głód jest najlepszym kucharzem. (Cycero)

Citius venit periculum, cum contemnitur.
Szybciej nadchodzi niebezpieczeństwo, gdy się je lekceważy. (Publiliusz Syrus)

Cogitationes posteriores saepe sunt meliores.
Myśli późniejsze często są lepsze.

Cogito, ergo sum.
Myślę, więc jestem. (Kartezjusz)

Cognosce te ipsum.
Poznaj samego siebie.

Commune periculum concordia propulsandum.
Wspólne niebezpieczeństwo należy odpierać zgodą. (Tacyt)

Conclusa aqua facile corrumpitur.
Zamknięta woda łatwo się psuje.

Concordia civium murus urbium.
Zgoda obywateli jest murem obronnym miast.

Concordia res parvae crescunt, discordia vel maximae dilabuntur.
Zgodą małe rzeczy rosną, niezgodą choćby największe się rozpadają. (Salustiusz)

Conflabunt gladios suos in vomeres
Przekują swoje miecze na lemiesze. (Izajasz)

Confragosa in fastigium dignitatis via est.
Droga do najwyższych godności jest wyboista. (Seneka)

Coniugium sine prole est quasi dies sine sole.
Małżeństwo bez dzieci jest jak dzień bez słońca.

Consensio omnium gentium lex naturae putanda est.
Zgoda wszystkich ludów powinna uchodzić za prawo natury. (Cycero)

Consensus facit legem.
Zgoda tworzy prawo.

Consensus facit nuptias.
Ugoda tworzy małżeństwo.

Consilio melius vincas quam iracundia.
Rozwagą lepiej zwyciężysz niż zapalczywością . (Publiusz Syrus)

Consuetudinis magna vis est.
Wielka jest siła przyzwyczajenia. (Cycero)

Consuetudo est altera natura.
Przyzwyczajenie jest drugą naturą. Cyceron.

Consuetudo laborum perpessionem dolorum efficit faciliorem.
Przyzwyczajenie do trudów sprawia, że łatwiej znosi się cierpienia. (Cycero)

Consummatum est.
Stało się. (Jezus Chrystus)

Continua messe senescit ager.
Ciągłe żniwo wyjaławia rolę. (Owidiusz)

Contra vim non valet ius.
Prawo jest bezsilne wobec przemocy.

Contraria contrariis curantur.
Przeciwne leczy się przeciwnym.

Contraria simul esse non possunt.
Przeciwieństwa nie mogą istnieć jednocześnie.

Contraria sunt complementa.
Przeciwieństwa wzajemnie się uzupełniają.

Convenienter naturae vivere.
Żyć w zgodzie z naturą. (Zenon z Kitionu)

Cor gaudens exhilarat faciem.
Serce radosne rozwesela twarz.

Cornix cornici oculum non effodit.
Kruk krukowi oka nie wykole.

Corrumpunt mores bonos colloquia mala.
Złe rozmowy psują dobre obyczaje.

Corvus albus.
Biały kruk. (Juwenalis)

Cotidie damnatur, qui semper timet.
Codziennie ulega karze, kto ciągle się boi. (Publiusz Syrus)

Cras, cras et semper cras! Et sic dilabitur aetas.
Jutro, jutro i zawsze jutro i tak trwoni się życie.

Crede, quod habes, et habes.
Wierz, że masz, a będziesz miał.

Crede, ut intelligas.
Uwierz, byś zrozumiał. (Św. Augustyn)

Credula res amor est.
Miłość łatwo wierzy. (owidiusz)

Crescit in adversis virtus.
Cnota rośnie wśród przeciwności.

Crescit sub pondere virtus.
Prześladowana cnota wzrasta.

Crimen grave non potest non esse punibile.
Ciężkie przestępstwo nie może pozostać bez kary.

Crux interpretum.
Dosł. Krzyż interpretatorów.
Miejsce trudne do wyjaśnienia.

Cucullus non facit monachum.
Kaptur nie czyni mnicha.

Cui bono?
Na czyją korzyść? (Lucjusz Kasjusz)

Cui panis est, panis datur.
Kto ma chleb, temu jeszcze chleb dają.

Cuique suum.
Dosł. Każdemu, co mu się należy.
Zasada sprawiedliwości.

Cuius regio, eius religio.
Czyja władza, tego religia.

Cuivis dolori remedium est patientia.
Na wszelki ból lekarstwem jest cierpliwość. (Publiusz Syrus)

Cultura animi philosophia est.
Filozofia jest uprawą ducha. (Cycero)

Cum ames, non sapias, cum sapias, non ames.
Gdy kochasz, nie bądź rozsądny, gdy jesteś rozsądny, nie kochaj. (Publiusz Syrus)

Cum debita reverentia.
Z należytym szacunkiem.

Cum duo faciunt idem, non est idem.
Gdy dwaj robią to samo, nie jest to samo.

Cum fortuna perit, nullus amicus erit.
Z chwilą utraty majątku nie będzie żadnego przyjaciela.

Cum recte vivis, ne cures verba malorum.
Gdy żyjesz dobrze, nie dbaj o słowa złych ludzi.

Cum sapiente loquens perpaucis utere verbis.
Rozmawiając z mądrym używaj bardzo niewielu słów.

Cum tacent, clamant.
Dosł. Gdy milczą, wołają.
Milczenie jest wymowniejsze od mowy. (Cyceron)

Cum ventis litigare.
Walczyć z wiatrem.

Cunctis potest accidere, quod cuivis potest.
Każdemu może się zdarzyć, co zdarzyć się może jednemu. (Publiliusz Syrus)

Cupido atque ira pessimi consultores.
Żądza i gniew to najgorsi doradcy. (Sallustius)

Cura, quid expediat, prior est quam, quid sit honestum.
Troska o korzyść jest pierwsza niż troska o cnotę. (Owidziusz)

Curae sua cuique voluptas.
Każdy stara się o własną przyjemność. (Owidiusz)

Curantes iura iuvant.
Prawa sprzyjają tym, którzy o nie dbają.

D

 

Przysłownia i powiedzenia rozpoczynające się na literę D.

 

Da locum melioribus!
Ustąp miejsca lepszym!

Damnat quod non intelligunt .
Potępiają to, czego nie rozumieją.

De fumo in flammam.
Dosł. Z dymu w ogień.
Z deszczu pod rynnę.

De gustibus non est disputandum.
W sprawach gustów nie ma dyskusji.

De mortuis aut bene aut nihil.
O zmarłych należy mówić dobrze albo nic. (Chilon ze Sparty)

Deum sequere.
Idź za wezwaniem Boga. (Cyceron, Seneka)

Deus ex machina.
Bóg z machiny. (Eurypides)

Dictum sapienti sat .
Mądrej głowie dość dwie słowie.

Diem perdidi.
Straciłem dzień. (Tytus)

Dies irae.
Dzień gniewu. (Sofoniasz o dniu Sądu Ostatecznego)

Difficile est satiram non scribere.
Trudno nie pisać satyry. (Juwenalis)

Difficilis in otio quies.
Bezczynność nie daje odpoczynku.

Dimidium facti, qui coepit, habet
Kto zaczął, już zrobił połowę. (Horacy)

Dis aliter visum est .
Inna jest wola bogów. (Publiliusz Syrus)

Discenda est virtus.
Coty należy uczyć. (Seneka)

Divide et impera.
Dziel i rządź. (Filip, król Macedonii)

Divitiae non sunt bonum.
Bogactwo nie jest dobrem. (Seneka)

Docendo discimus.
Ucząc innych, sami się uczymy. (Seneka)

Ducunt volentem fata, nolentem trahunt.
Powolnego prowadzą losy, opornego siłą ciągną. (Seneka)

Dulce et decorum est pro patria mori.
Słodko i zaszczytnie jest umrzeć za ojczyznę. (Horacy)

Dulcis est somnus operanti.
Słodki jest sen dla pracującego. (Kohelet)

Dum spiro, spero.
Dopóki oddycham, nie tracę nadziei.

Duobus litigantibus tertius gaudet.
Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta. (Ezop)

Dura lex, sed lex.
Surowe prawo, ale prawo.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Przysłowia, j.obce, greka
przysłowia o miesiącach, pomoce dydaktyczne, różności
przymiotniki i przysłówki
AUREA DICTA-przysłowia po łacinie, Pomoce naukowe, Łacina
Przysłowia japońskie
Karta pracy powtórzenie przymiotnik przysłówek liczebnik
Cienizna przysługuje żołnierzowi po obcince
Printing Przyslowki sposobu A
przysłowia o jesieni, Karty pracy
PRZYSŁÓWKI, Gramatyka
13 W rok przez Biblię Księga Przypowieści (Przysłów)id 14505
Lekcja 10 Przysłówek, lekcje
Łopatologicznie o migawce i przysłonie
Przymiotnik, przysłówek sprawdzian
Przysłowia na?ły rok
Przysłowia zwierzęce
Co z tą Przysłoną
Przysłów 20 w. 4 LENISTWO, Wiersze Teokratyczne, Wiersze teokratyczne w . i w .odt
Muromiec Ilja - Byliny staroruskie, 2. Czlowiek, wyrazanie sie, legendy, basnie, przyslowia i klechd

więcej podobnych podstron