Wojny w Wietnamie:

I wojna Indochińska

Data: 19 grudnia 1946 r. – 1 sierpnia 1954 r.

Terytorium: Indochiny Francuskie

Strony:

1. Francja, Indochiny Francuskie, Państwo Wietnamskie, Kambodża, Laos.

2. Việt Minh, Pathet Lao.

Dowódcy:

1. Philippe Marie Leclerc, Jean-Étienne Valluy, Roger Blaizot, Marcel Carpentier, Jean Tassigny, Raoul Salan, Henri Navarre, Nguyễn Văn Hinh.

2. Hồ Chí Minh, Võ Nguyên Giáp, Tiao Souphanouvong.

Przyczyny:

• Chęć utworzenia niepodległego państwa Wietnam.

• Powstanie Demokratycznej Republiki Wietnamu.

• Niezadowolenie Francuzów z faktu powstania niepodległego państwa Wietnamu.

• Incydent z dnia 10 sierpnia 1946 r.  pomiędzy celnikami francuskimi a żołnierzami Việt Minhu w Hajfongu, efektem czego było wysunięcie przez Francję żądania przekazania portu.

• Wzięcie portu siłą, obalenie rządu Hồ Chí Minha i początek I wojny Indochińskiej.

Przebieg:

• 23 listopad 1946 r. - rozbrojenie armii wietnamskiej w Hanoi.

• Początkowo przewagę zdobywają Francuzi.

• Zajęcie przez Chiny prowincji graniczących z Wietnamem.

• Wsparcie udzielone  Võ Nguyên Giápowi przez Chińską Republikę Ludową co pozwala na rozbudowanie armii.

• Partyzantka zaczęła ataki na siły Francuskie.

• Armia Võ odnosi sukces pod Lao Khe dnia 25 maja 1950 r. - ciągłe ataki i posuwanie się w stronę Hanoi.

• Partyzantka staje się regularnym wojskiem.

• Uformowanie linii obrony francuskiej w Hanoi i skuteczne odparcie ataków - utworzenie tzw. linii de Lattre’a wokół Hanoi.

• Kontrola Võ nad większą częścią Wietnamu Północnego poza linią de Lattre’a.

• 9 kwietnia 1953 roku wojska Võ rozpoczęły inwazję Laosu.

• 20 listopada 1953 roku została rozpoczęta operacja Castor i w rejon Điện Biên Phủ zostało zrzucone sześć batalionów 1 i 2 Francuskiej Powietrznodesantowej Grupy Bojowej.

• Grudzień 1953 r. - Francuzi ponoszą coraz większe straty.

• 31 stycznia 1954 roku pierwsze patrole francuskie starły się z siłami Việt Minhu, w dniach następnych po kolejnych potyczkach patroli wysyłanych we wszystkich kierunkach Francuzi zdali sobie sprawę z oblężenia. 13 marca 1954 roku o godzinie 17:00 atak artylerii Việt Minhu zniszczył stanowiska artylerii francuskiej, a także samoloty znajdujące się na pasie startowym.

• Następnie Võ zaatakował umocnienia „Beatrice” wysyłając tam piechotę i kompletnie zaskakując obrońców. Po ciężkich walkach umocnienie padło. Następnie artyleria i piechota Việt Minhu zaatakowała umocnienia „Gabrielle”, które zostały zdobyte po dwóch dniach walki.

• Trzy dni później partyzanci zajęli „Anne-Marie” co odsłoniło całkowicie lądowisko i uczyniło je bezużytecznym. 30 i 31 marca Việt Minh skierował kolejne ataki na umocnienia „Dominique”, „Eliane” i „Huguette”, lecz Francuzi zmusili partyzantów do wycofania się.

• Francuskie naloty by zniszczyć chociaż część zapasów i broni armii dowodzonej przez Võ

• 2 maja 1954 roku Việt Minh przypuścił ostateczny szturm i zajął część kolejnych umocnień.

•  7 maja po ponownym ataku padła następna część bronionych przez Francuzów pozycji, a o 17:30 partyzanci wkroczyli do bunkra dowodzenia – padła francuska twierdza w dolinie Điện Biên Phủ.

• Wojska francuskie poddały się.

Skutki:

• Konferencja genewska z 1954 r.

• Wietnam zostaje podzielony wzdłuż 17 równoleżnika.

• Nastąpi zawieszenie broni w Wietnamie.

• Obywatele wietnamscy będą mogli wybrać, w której części Wietnamu chcą mieszkać.

• Francja wycofa swoje siły z Indochin.

• W sierpniu nastąpią całkowicie wolne wybory w Laosie i Kambodży.

• Viet Minh wycofa swoje siły z Kambodży i Laosu.

Straty wojenne:

• Võ stracił około 20 tys. żołnierzy.

• Francuzi 1 726 zabitych, 1 694 zaginionych i 11 721 wziętych do niewoli.

II wojna Indochińska

Data: 28 maja 1962 r. - 11 listopada 1975 r.

Terytorium: Wietnam, Laos, Kambodża.

Strony:

1. Wietnam Południowy, USA, Korea Południowa, Australia, Nowa Zelandia, Filipiny, Tajlandia, Kambodża, Laos.

2. Wietnam Północny, Wietkong; wspierane przez Chiny, Koreę Północną i ZSRR.

Dowódcy:

1. William Westmoreland, Creighton Abrams

2. Võ Nguyên Giáp

Przyczyny:

• I wojna indochińska - zwycięstwo komunistów,

• niewykonanie poleceń z konwencji genewskiej,

• brak wyborów - uważano, że na północy wybory zostaną sfałszowane,

• ataki miejscowych komunistów i ich wojsk na rząd w Sajgonie,

• chęć opanowania całego terytorium Wietnamu przez komunistów (chęć zjednoczenia).

Przebieg:

• 1957 r. - zamachy na przedstawicieli rządu w Sajgonie,

• 1959 r. - transport wojsk komunistycznych do Wietnamu Południowego,

• 11.12.1961 r. - pierwszy transport wojsk amerykańskich na tereny Wietnamu,

• lipiec 1964 r. - decyzja o zwiększeniu sił armii amerykańskiej stacjonującej na terenach Wietnamu,

• 04.10.1964 r. - bombardowania północnowietnamskich portów,

• Operacja Rolling Thunder - zmasowane bombardowania terenów m.in. Laosu, Wietnamu Północnego. Miały one na celu zniszczenie wietnamskich szlaków, dróg, linii kolejowych czy baz zaopatrzeniowych. Zastosowano napalm i defolianty, aby zniszczyć dżunglę, która była oparciem wietnamskiej partyzantki, czyli Wietkongu. Użyto silnie trującej substancji zwanej "Agent Orange" co spowodowało liczne choroby i inwalidztwo zarówno u ludności zamieszkującej te tereny ale także w licznych przypadkach u amerykańskich żołnierzy.

• Dzięki wejściu w posiadanie w styczniu 1968 r. listy kodów szyfrujących należących do wojsk amerykańskich, Wietkong uzyskał przewagę nad wojskami amerykańskimi. Dzięki wiadomościom przekazywanym pomiędzy amerykanami, a które zostały wyłapywane i rozszyfrowywane przez Wietnamczyków, zdołano ewakuować i przenosić sprzęt oraz zapasy należące do partyzantów. Wiadomości te trafiały również do agentów KGB, którzy sprytnie to wykorzystywali. Dzięki wypowiedzi jednego z byłych agentów KGB możemy dowiedzieć się, że w przypadku otwartej wojny pomiędzy USA a ZSRR, państwo radzieckie byłoby w stanie bez problemów pokonać Stany Zjednoczone, wykorzystując właśnie te przekazy.

• Program Feniks - W ramach zorganizowanego i finansowanego przez CIA programu Feniks (ang. Phoenix), wdrażanego od początku lat sześćdziesiątych i wymierzonego w quasi-wywiadowczą strukturę dywersyjną Wietkongu, funkcjonującą w Wietnamie Południowym i krajach ościennych (Laos i Kambodża), nazywaną przez CIA Infrastrukturą Wietkongu (ang. VCI, Viet Cong Infrastructure), tylko w roku 1969 zneutralizowano ponad 19 tys. domniemanych zwolenników i członków NFW, z czego 6 tys. zabito. Program Feniks przyniósł w latach sześćdziesiątych zadowalające rezultaty w Laosie, gdzie zlikwidowano wielu agentów KGB z tzw. pierwszego zarządu głównego (wywiad zagraniczny), funkcjonujących w strukturach Wietkongu, oraz innych doradców wywiadowczych z Pathet Lao i Chińskiej Republiki Ludowej. W tym czasie lotnictwo USMC przeprowadziło 61 457 lotów bojowych. W celu likwidacji domniemanych członków VCI w terenie zwykle otaczano podejrzaną wioskę i po przeszukaniu przymusowo przesiedlano ludność do tzw. wiosek strategicznych. W przypadku prób samowolnego opuszczenia wioski lub napotkania kogokolwiek w strefie ogłoszonej za objętą działaniami wojennymi, otwierano ogień. Operacje przeprowadzano siłami lokalnych sił samoobrony i policji, a nie wojska, co pozwalało uniknąć zniszczeń.

• Ofensywa Tết - 30 stycznia 1968 r. (Nowy Rok według kalendarza chińskiego) siły komunistyczne złamały niepisane zawieszenie broni, atakując najważniejsze bazy oraz dążyły do przeniesienia walk do miast – walki objęły Sajgon. Między innymi ciężkie walki toczyły się o „miasto cesarskie” – Huế, gdzie amerykańska piechota morska wraz z armią Republiki Wietnamu (ARVN) stawiały opór komunistom. Po zdobyciu miasta siły Wietkongu oraz armii Wietnamu Północnego dokonały masakry ludności cywilnej, w większości osób z wyższym wykształceniem, a także wszystkich pracowników administracji cywilnej. Z czysto wojskowego punktu widzenia ofensywa Tết była porażką komunistów, mimo wsparcia ze strony ZSRR i ChRL w postaci sprzętu i doradców wojskowych (przebywających na stałe w Wietnamie Północnym). Wietkong nie był w stanie uzyskać znaczącej przewagi militarnej zarówno przed, jak i w czasie Ofensywy Tết. Kampania okazała się jednak wielkim sukcesem psychologicznym i propagandowym – skala ataków dała do zrozumienia amerykańskiej opinii publicznej, że oficjalne komunikaty rządu amerykańskiego o przebiegu wojny były zdecydowanie zbyt optymistyczne. Stało się jasne, że setki tysięcy żołnierzy amerykańskich, obecnych przez trzy lata w Wietnamie, nie zdołały pokonać komunistycznych partyzantów. W wyniku tego nastąpił gwałtowny spadek zaufania i poparcia dla administracji prezydenta Johnsona, który zdecydował później, że nie będzie ponownie startował w wyborach.

• W listopadzie 1968 r. wybory prezydenckie wygrał Richard Nixon, który obiecał jak najszybsze zakończenie wojny. Rozpoczęto szkolenie i dozbrajanie armii południowowietnamskiej przy jednoczesnym stopniowym wycofywaniu Amerykanów. Proces ten nazwano "wietnamizacją".

• Lata 1970 - 1971 - Walki na terenach Kambodży i Laosu mające na celu zniszczenie Wietkongu i armii Wietnamu Północnego .

• Wiosną 1972 r. siły i infrastruktura Wietkongu i Pathet Lao w Laosie zostały praktycznie odbudowane i gotowe do działań ofensywnych.

• Od 1969 r. trwają w Paryżu rozmowy pokojowe między USA a rządem północnowietnamskim.

• Ciągłe zbrojenia i przygotowywania obu stron do ostatecznej ofensywy.

• Podpisanie porozumienia w Paryżu w styczniu 1973 r. przez USA i rząd północnowietnamski.

• 1975 r. - ostateczna ofensywa Wietkongu; liczne zwycięstwa doprowadziły w marcu tego roku do zajęcia Huế.

• 30.04.1975 r. - praktycznie bez walk zajęto Sajgon, od tego czasu Republika Wietnamska przestaje istnieć.

Skutki:

• przesiedlenia ludności cywilnej bez możliwości powrotu,

• widoczny podział Wietnamu na część prokomunistyczną i prozachodnią,

• straty wojenne: ofiary wojskowe i cywilne po obu stronach konfliktu,

• straty materialne,

• Wietnam staje się państwem w pełni komunistycznym,

• liczne przypadki chorób i inwalidztwa spowodowane rozpyleniem trucizny o nazwie "Agent Orange",

• przejęcie przez komunistów władzy w Laosie i Kambodży.

Straty wojenne:

1. Wietnam Południowy - 196 863 zabitych i 502 tysiące rannych

USA - 58 152 zabitych, 313 tys. rannych i 2413 zaginionych

Korea Południowa - 5 tys.

Filipiny - 1 tys.

Australia / Nowa Zelandia - 500

Tajlandia - 351

Ludność cywilna - do 2 mln

2. Wietnam Północny i Wietkong - 450 tys. - 1 mln

Ludność cywilna - 65 tys. zabitych, 250 tys. rannych

Skrypt:

• 28 maj 1962 r. - początek wojny

• Terytorium: Wietnam, Laos, Kambodża.

• Strony:

• 1. Wietnam Południowy, USA, Korea Południowa, Australia, Nowa Zelandia, Filipiny, Tajlandia, Kambodża, Laos.

2. Wietnam Północny, Wietkong; wspierane przez Chiny, Koreę Północną i ZSRR.

• Przebieg:

1. wkroczenie komunizmu w 1957 r.

2. wkroczenie amerykańskich wojsk 1961r.

3. operacja rolling thunder

4. operacja feniks

5. ofensywa tet

6. porozumienie w Paryżu w 1973 r.

7. ostateczna ofensywa i zjednoczenie Wietnamu pod rządami komunistów - 1975 r.

8. koniec wojny - 11 listopada 1975 r.

III wojna Indochińska

Data: 17 lutego - 16 marca 1979 r.

Miejsce: granica chińsko-wietnamska

Strony:

1. Chiny

2. Wietnam

Dowódcy:

1. Yang Dezhi,  Xu Shiyou

2. Văn Tiến Dũng,  Phạm Văn Đồng,  Lê Duẩn

Przyczyny:

• Rywalizacja o prymat w regionie.

• Nieuregulowane kwestie graniczne.

• Okupacja Kambodży przez Wietnam - upadek rządów Czerwonych Khmerów popieranych przez Chińską Republikę Ludową.

Przebieg:

• 15 lutego 1979 r. ChRL ogłosiła o odwetowym uderzeniu na Wietnam.

• Dwa dni później około 200 000 żołnierzy Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (zmobilizowanych było znacznie więcej) przy wsparciu 200 czołgów i artylerii frontalnie wkroczyło na teren sąsiedniego państwa.

• Według źródeł wietnamskich Chińczykom przeciwstawiono 70 000 żołnierzy

• Wojska chińskie, które wdarły się ostatecznie na około 30–40 km w głąb terytorium przeciwnika, posuwały się wolno ze względu na silny opór, trudno dostępny górzysty, gęsto zalesiony teren i problemy z zaopatrzeniem. Główne walki miały miejsce w prowincjach Cao Bằng, Lào Cai i Lạng Sơn, na początku marca zajęto miasto Lạng Sơn.

• Niedługo potem Chińczycy ogłosili osiągnięcie zakładanych celów, a więc zwycięstwo i rozpoczęli wycofywanie, zakończone 16 marca.

Skutki:

• Wojna nie wpłynęła jednak w żaden sposób na zmianę sytuacji w Kambodży, co było strategicznym celem Chin.

• Oba kraje ogłosiły zwycięstwo w wojnie.

• Dewastacja okupowanego terenu (wycofujący się Chińczycy stosowali taktykę spalonej ziemi).

• Postępująca militaryzacja strefy przygranicznej obu państw, dyskryminacja i emigracja chińskich mniejszości narodowych z Wietnamu.

Straty
Chiny:
Chińskie źródła: 6900 zabitych 15 000 rannych
Zachodnie źródła: 26 000 zabitych 37 000 rannych 420 czołgów