substancja | działanie na OUN | p/bólowe | działanie na układ oddechowy | działanie na układ sercowo-naczyniowy | uwrażliwienie serca na katecholaminy | działanie na układ pokarmowy | działanie na nerki, wątrobę | macica i płód | zwiotczenie mięśni | inne |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
BARBIRUTANY | depresja; ↓ CBF, CMRO2, ciśnienie wewnątrzczaszkowe, przeciwdrgawkowe | słabe | depresja, kaszel, kichanie, czkawka, skurcz krtani, ↑ ślina | znaczna depresja, przejściowy ↓ ciśnienia, arytmie komorowe/ przedsionkowe | + | ↓ perystaltyki, potem ↑ | uszkodzenie wątroby | łatwo przechodzą przez łożysko, depresja oddechowa płodu | - | toksyczne pow. 2,5%, ostra tolerancja; metoheksytal podniecenie podczas budzenia |
ETOMIDAT ultrakrótki, nie kumuluje się |
depresja tworu siatkowatego | niewielkie | po podaniu krótkie okresy bezdechu | małe zmiany | - | podczas indukcji czasem nudności i wymioty | - | przechodzi przez łożysko, małe działanie na płód | dobre | - ↑ monosynaptyczną aktywność ruchową skurcze monokloniczne - hamuje czynność kory nadnerczy - ostra hemoliza - ↓ ciśn. śródgałkowe |
PROPOFOL ultrakrótki, nie kumuluje się |
sedacja, depresja kory zależna od dawki, ↓ CBF, CMRO2, przeciwdrgawkowy | minimalne | depresja zależna od dawki, początkowo bezdech | przejściowy spadek ciśnienia | - | - | - | przechodzi przez łożysko, depresja płodu | bardzo dobre | - natychmiastowe odzyskanie przytomności - sprzyja wzrostowi bakterii - może być stosowany w cesarskim cięciu |
WODZIAN CHLORALU | uspokajająco-nasenny, dawki znieczulające – głęboki sen, długie wybudzanie | słabo | ↓ oddechów i obj. oddechowej; śmierć przez depresję oddechową | ↓ kurczliwości serca, bradykardia, zahamowanie rytmu zatokowego, blok P-K | - | nudności, ślinienie, defekacja | - | łatwo przechodzi przez łożysko | - | - pobudzenie/delirium na skutek stymulacji bólowej - wąski margines bezpieczeństwa |
GWAJFENEZYNA | blokuje przewodzenie w neuronach wstawkowych rdzenia i pnia | początkowo ↑ oddechów, duże dawki okresowy bezdech | początkowo średni ↑ ciśnienia, później norma | - | ↑ motoryka | - | przechodzi przez łożysko, bez wpływu na płód | + środek ośrodkowy |
- indukcja i budzenie bez podniecenia - duże dawki – paradoksalna sztywność mięśni, hemoliza |
|
KETAMINA, TILETAMINA, FENCYKLIDYNA | głęboka utrata przytomności, katalepsja, ↑CBF, ciś. wewnątrzczaszkowe | + | okresy bezdechu; możliwy obrzęk płuc | ↑ ciśnienia, akcji serca, ↓ kurczliwości serca | minimalnie | ślinienie | uwaga u zwierząt z chorymi nerkami | ? | wzrasta napięcie! | - odruchy gardła, oka, połykania niezmienione - działanie psychosomatyczne, drżenia, oczopląs (duże dawki) |
wsp.rozdzkrew-gaz | metab. | układ nerwowy | układ oddechowy | układ sercowo-naczyniowy | ukł. pokarmowy, wątroba, nerki | zwiotczenie mięśni | macica i płód | wydalanie, wybudzanie | inne | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
PODTLENEK AZOTU | 0,49 | 0,004% | średnie działanie analgetyczne i znieczulające; niebezpieczny pow. 70% | nie drażni, nie znosi kaszlu, niewielka depresja oddechowa | możliwa tachykardia, uwrażliwia na katecholaminy | niedrożność jelit przez nagromadzenie gazów | - | przechodzi przez łożysko, niedotlenienie płodu | w całości w ciągu kilku minut, przytomność wraca szybko | - efekt drugiego gazu (może nasilać inne wziewne stos. jednocześnie) - podawać 100% tlenu przez 5’ po odłączeniu (hipoksja dyfuzyjna) |
HALOTAN | 2,36 | 20% | depresja OUN, ośrodków temp. ciała (hipotermia), ↑przepływ krwi przez mózg | depresja, ↓obj. oddechowa, ↑ oddechów hiperkarbia | hipotensja, rozszerzenie naczyń, depresja mięśnia sercowego, bradykardia zatokowa, uwrażliwia na katecholaminy | ↓ motoryki, martwica wątroby, żółtaczka | umiarkowane | ↓ napięcie macicy, zmniejsza inwolucję, łatwo przechodzi przez łożysko | wybudzanie długie | - hipertermia złośliwa |
IZOFLURAN | 1,41 | 0,25% | depresja | większa depresja niż halotan, ↓ objętość I częstość oddechów, | mniejsza niż halotan, depresja miokardium, roszerzenie naczyń, ↓ ciśnienia, NIE uwrażliwia na katecholaminy | ↓ napięcie i praca jelit | bardzo dobre | bardzo szybko przenika przez łożysko, ↓ napięcie macicy | wydalany przez płuca, szybkie wybudzanie | - hipertermia złośliwa |
SEWOFLURAN | 0,69 | 3-5% | depresja, nie powoduje drgawek, p/bólowy | nie drażni | -//- | ↓ napięcie jelit, związek A może powodować niewydolność nerek | dobre | szybko przechodzi przez łożysko, depresja płodu | szybsze odzyskiwanie przytomności niż izofluran | - może być stosowany do indukcji za pomocą maski |
DESFLURAN | 0,42 | 0,02% | depresja | drażni, kaszel/ wstrzymanie oddechu, depresja | jak izofluran, może powodować aktywację współczulną | ↓ napięcie i praca jelit | dobre | przechodzi przez łożysko, depresja płodu | indukcja i wybudzanie 2x szybsze niż izofluran | - hipertermia złośliwa - może być potrzebna sedacja przy wybudzaniu (za szybkie i powoduje podniecenie) |