PORÓWNANIE STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA RP ZE STRATEGIĄ PAŃSTW NATO

A) Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej.
Strategia Bezpieczeństwa RP została podpisana w listopadzie 2007r. przez Lecha Kaczyńskiego. Zastępuje ona SBN RP z roku 2003.

• KONSTYTUCJA RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku

B). Koncepcja Strategicznej Obrony i Bezpieczeństwa Członków Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego. Aktywne zaangażowanie, nowoczesna obrona. Koncepcja Strategicznej Obrony i Bezpieczeństwa Członków i Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego. (Aktywne zaangażowanie, nowoczesna obrona) została podpisana podczas Szczytu w Lizbonie w listopadzie 2010r. przez szefów państw i rządów. Zastępuje ona Deklarację o bezpieczeństwie sojuszu z kwietnia 2009r.

• TRAKTAT PÓŁNOCNO – ATLANTYCKI 4 kwietnia 1949 roku

Cele strategii wynikają z bezpieczeństwa i rozwoju RP, będącej członkiem NATO i UE, rosnących współzależności między państwami i gospodarkami.

Interesy narodowe i cele strategiczne – oparte na dokumentach

2.A) UWARUNKOWANIA BN RP: WYZWANIA I ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA (SBN RP)

• Wyzwania demograficzne;

• Wyzwania o charakterze wewnętrznym;

• Zagrożenia o charakterze zewnętrznym;

• Potencjalne zagrożenie dla interesów Polski;

• Niekorzystne zjawiska nasilających się postaw;

• Zagrożenia dla Europy i obywateli poza granicami kraju – terroryzm międzynarodowy;

• Zagrożenia ekonomiczne;

• Zorganizowana przestępczość międzynarodowa, cyberprzestrzeń;

• Zagrożenia o charakterze ekologicznym.

Wyzwania demograficzne:

• emigracja i malejący przyrost naturalny przyczyniają się do przekształcenia struktury społecznej, co może prowadzić do załamania systemu emerytalnego;

• dysonans związany z poziomem życia obywateli – napięcia i zmniejszenie spójności społeczeństwa;

• malejący poziom zastępowalności pokoleń – spadek rozwoju gospodarki lub przyjmowanie znacznej ilości imigrantów by nie dopuścić do spadku → polityka i działania nastawione na włączenie nowoprzybyłych społeczeństw z poszanowaniem ich odrębności, by nie dopuścić do negatywnych zjawisk;

• masowe ruchy migracyjne spowodowane niestabilnością polityczną, konfliktami zbrojnymi → nielegalna zorganizowana migracja.

Wyzwania o charakterze wewnętrznym:

• Konieczność dokończenia transformacji polskiego systemu prawnego

• Poprawa stanu infrastruktury – sieć transportowa, telekomunikacyjna i sieci do przesyłania i magazynowania nośników energii; zwiększenie sprawności struktur administracyjnych;

• Optymalne wykorzystanie możliwości rozwojowych, oferowanych przez UE i instytucje międzynarodowe.

Zagrożenia o charakterze zewnętrznym:

• Uzależnienie się polskiej gospodarki od dostaw surowców energetycznych z jednego źródła – żeby przeciwdziałać należy znaleźć alternatywne źródła energii;

• zwiększenie zdolności kraju do reagowania na niekorzystne zmiany na rynku – zacieśnianie współpracy z UE i NATO;

Potencjalne zagrożenie dla interesów Polski:

• Załamanie procesu integracji europejskiej z powodu dbania wyłącznie o interesy narodowe;

• chęć traktowania UE, jako przeciwwagi dla USA; niezdolność UE do kreowania wspólnej polityki

• osłabienie wspólnoty, jaką jest NATO.

Niekorzystne zjawiska nasilających się postaw:

• umocnienie porządków autorytarnych, nasilenie się postaw konfrontacyjnych - destabilizacja, brak trwałych rozwiązań pokojowych;

Zagrożenia dla Europy i obywateli poza granicami kraju – terroryzm międzynarodowy:

• możliwość akcji odwetowych za udział w prowadzonych przez NATO i UE operacji stabilizacyjnych i pokojowych;

• zagrożenia przede wszystkim na obszarach odpowiedzialności Polskich Kontyngentów Wojskowych.

Zagrożenia ekonomiczne - gwałtowne zmiany i kryzysy w Polsce i innych rejonach świata – negatywne działanie na stabilność, konkurencyjność, możliwości rozwojowe gospodarki – bezpieczeństwa.

Zorganizowana przestępczość międzynarodowa, cyberprzestrzeń

• tranzytowe położenie Polski, charakter i sposób działania grup przestępczych;

• Układ z Schengen – zniesienie kontroli granicznej na odcinkach wewnętrznych UE –; ułatwienie wwozu na teren Polski odpadów zanieczyszczających środowisko, nielegalny wywóz dóbr kultury;

• oddziaływanie w cyberprzestrzeni, skierowane w systemy i sieci teleinformatyczne - straty materialne i paraliż istotnych sfer życia publicznego.

Zagrożenia o charakterze ekologicznym - niewłaściwe użycie postępu technicznego i technologicznego – potencjalne awarie przestarzałych elektrowni atomowych, handel materiałami rozszczepialnymi; ze składowaniem i transportem materiałów radioaktywnych.

2.B) WYZWANIA I ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA NATO

• Proliferacja broni – groźba dla globalnej stabilności;(zjawisko przemytu, rozprzestrzeniania broni masowego rażenia)

• Terroryzm – bezpośrednie zagrożenie dla obywateli państw NATO;

• Brak stabilności/konflikt poza granicami NATO – bezpośrednia groźba przez podsycanie terroryzmu, ekstremizmu, przemytu;

• Ataki cybernetyczne;

• Rosnąca zależność od dróg tranzytowych;

• Trendy technologiczne – broń laserowa;

• Środowisko naturalne i jego zasoby - zmiana klimatu, niedobory wody, wzrastające potrzeby energetyczne.

3 A) KONCEPCJE BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO. CELE I ZADANIA SEKTOROWE

- bezpieczeństwo zewnętrzne

* Sojusz Północnoatlantycki jest najważniejszą formą współpracy wielostronnej w polityczno – wojskowym wymiarze bezpieczeństwa oraz filarem stabilności na kontynencie. Władze RP dążą do zwiększenia roli w NATO, aby aktywniej uczestniczyć w działaniach. W ramach sojuszu obronnego, bierze udział w operacjach. Również popiera rozwój współpracy Sojuszu z państwami partnerskimi, co przekłada się na stabilizację rejonu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu,

• Członkowstwo Polski w Unii Europejskiej zwiększyło możliwości realizacji polskiej polityki bezpieczeństwa i zdolności oddziaływania międzynarodowego,

• Stosunki dwustronne ze Stanami Zjednoczonymi mają szczególne znaczenie w polskiej polityce bezpieczeństwa. Umacniają więź transatlantycką i pozytywnie wpływają na współpracę.

• Polska utrzymuje intensywną współpracę ze wszystkimi sąsiadami.

• Dąży do zacieśniania współpracy w ramach Trójkątu Weimarskiego i Grupy Wyszehradzkiej.

• Polska będzie się angażowała w kroki podjęte przez ONZ, w celu rozwiązywania konfliktów.

• Bierze udział w działaniach powstrzymujących proliferację broni masowego rażenia, handlowanie bronią.

Bezpieczeństwo militarne

• Nadrzędnym celem działań jest gotowość do obrony terytorium i niepodległości oraz Sojuszników(NATO), eliminacja o charakterze zbrojnym.

• W oparciu o wspieranie polityki ONZ, NATO, UE, Polska bierze czynny udział w reagowaniu kryzysowym i działaniach stabilizacyjnych.

Bezpieczeństwo wewnętrzne

• Przy kształtowaniu bezpieczeństwa wewnętrznego należy stale uwzględniać możliwość wystąpień zagrożeń terrorystycznych, w razie pojawienia się ich – przeciwdziałać. Zapewnić prawidłową mobilność, sprawną organizację, umiejętność właściwego zachowania się obywateli w przypadku wystąpienia realnego zagrożenia. Należy zapobiegać czynnikom zagrażającym bezpieczeństwu wewnętrznemu państwa, naruszającym porządek konstytucyjny.

Bezpieczeństwo obywatelskie

• Jako demokratyczny kraj, Polska zapewnia wszystkim obywatelom poczucie bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Szczególny nacisk powinno się położyć na usprawnienie funkcjonowania sądów, skrócenie postępowań i zagwarantowanie skutecznego wykonywania orzeczeń.

• Konstytucja gwarantuje ochronę praw i wolności.

Bezpieczeństwo społeczne

• Praca i polityka społeczna – dążenie do radykalnego ograniczenia strefy ubóstwa, zmniejszenia obszarów wykluczenia społecznego – wzrost realnych dochodów płac, zmniejszenie bezrobocia.

• Zmierzanie do zapewnienia wzrostu bezpieczeństwa socjalnego obywateli, niwelowania różnic cywilizacyjnych.

• Nauka i edukacja – Zabieganie o wysoki poziom kształcenia na każdym szczeblu edukacyjnym, system szkolnictwa wyższego powinien być powiązany z rynkiem pracy.

• Aktywne i sprawne społeczeństwo, gdzie priorytetowym zadaniem jest zapewnienie dostępu do szeroko rozumianej bazy sportowej – stały rozwój kultury fizycznej.

Bezpieczeństwo ekonomiczne

• Energetyka – zapewnienie stabilnych nie przerywalnych dostaw nośników energii. Połączenie efektywności z interesami bezpieczeństwa narodowego.

• Finanse – polityka budżetowa zapewnia stabilność nakładów na wydatki związane z bezpieczeństwem narodowym i równowagą budżetową.

• Przemysłowy potencjał obronny – uwzględnia charakter i intensywność powiązań z gałęziami gospodarki i możliwościami naukowo – technicznymi. Przy czym wszystko musi być zgodne z przyjętymi zobowiązaniami, jako sojusznik NATO.

• Infrastruktura transportowa i łączności – działania służące integrowaniu polskiej sieci transportowej z infrastrukturą ogólnoeuropejską i UE.

Bezpieczeństwo informacyjne i telekomunikacyjne

• Priorytetem jest wspieranie narodowych programów i technologii informacyjnych; zapobieganie sabotażom, kradzieży danych, przeciwdziałanie przestępczości komputerowej.

• Zapewnienie systemu łączności dla administracji rządowej, instytucji państwowej, sile zbrojnej.

3. GŁÓWNE ZADANIA NATO

• OBRONA ZBIOROWA – Obrona i odstraszanie

- Członkowie NATO zawsze będą udzielać sobie pomocy w wypadku ataku; NATO będzie odstraszało i broniło przed groźbą agresji;

- Sojusz nie traktuje żadnego państwa, jako wroga;

- Odstraszanie jest oparte na właściwej kombinacji nuklearnych i konwencjonalnych zdolności; siły nuklearne sojuszu, jako gwarancja bezpieczeństwa.

• Ochrona zbiorowa – postanowienia:

- Utrzymanie właściwej kombinacji sił nuklearnych i konwencjonalnych;

- Zdolność do prowadzenia w jednym czasie kilku operacji obrony zbiorowej i reagowania kryzysowego na odległych obszarach strategicznych;

- Posiadanie mobilnych sił konwencjonalnych, zdolnych do szybkiego przemieszczenia;

- Realizacja niezbędnych szkoleń i ćwiczeń, zapewnienie odpowiedniego wsparcia wszystkim sojusznikom;

- Włączenie państw sojuszniczych, w czasie pokoju, do planowania obronnego;

- rozwój możliwości zapobiegania, wykrywania i obrony przed atakami cybernetycznymi;

- włączenie w ochronę szlaków i linii tranzytowych;

- Ze względu na zjawisko ewoluowania zagrożeń szukanie nowych rozwiązań.

2. ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE - bezpieczeństwo poprzez zarządzanie kryzysowe

- Stosowanie kombinacji narzędzi polityczno – wojskowych w celu opanowania rozwijających się kryzysu, zanim przerodzą się w konflikt, bądź wygaszenia konfliktu, stabilizacja terenów po konfliktowych.

• Postanowienia:

- Wymiana danych wywiadowczych w ramach NATO – przewidywanie i zapobieganie kryzysom;

- Ćwiczenie operacji przeciwpartyzanckich , stabilizacyjnych , zdolności odbudowy;

- Wzmocnienie cywilno – wojskowego planowania;

- rozwijać zdolności do szkolenia i budowy lokalnych sił w strefach kryzysowych; szkolić specjalistów w tym zakresie;

- Poszerzać polityczne konsultacje wśród sojuszników i partnerów na wszystkich etapach kryzysu.

• 3. BEZPIECZEŃSTWO KOOPERATYWNE - Promowanie międzynarodowego bezpieczeństwa poprzez współpracę

• Partnerstwo z właściwymi państwami i organizacjami międzynarodowymi – aktywne wnoszenie układu do kontroli zbrojeń, nieproliferacji i rozbrojenia, utrzymywanie otwartych drzwi w Sojuszu dla wszystkich europejskich demokracji, które spełniają standardy.

• A) kontrola zbrojeń, rozbrojenie i nieproliferacja - przyczynia się do pokoju i stabilności, zapewnia wszystkim członkom Sojuszu bezpieczeństwo.

- redukcja broni nuklearnej w czasie określonym;

- wzmocnienie kontroli broni konwencjonalnej na zasadzie wzajemności, zgody gospodarza;

• B) otwarte drzwi – Rozszerzenie NATO - pogłębia stabilizację, wspólne cele, integracja ze strukturami euroatlantyckimi;

• C) Partnerstwo – dialog i współpraca umacnia międzynarodowe bezpieczeństwo

- rozwój politycznego dialogu prowadzi do utrzymywania pokojowych stosunków

WSPÓŁPRACA

• Współpraca między NATO i Organizacją Narodów Zjednoczonych w operacjach na całym świecie stanowi istotny wkład do bezpieczeństwa. Sojusz do pogłębienia politycznego dialogu i praktycznej współpracy z ONZ, (Deklaracja ONZ-NATO (2008)) poprzez:

• Wzmocnienie łączności między kwaterami obu organizacji;

• Bardziej regularne polityczne konsultacje;

• Wzmocnioną praktyczną współpracą w zakresie opanowanych kryzysów, w które angażują się obie organizacji.

• NATO i UE – we wspieraniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa mogą się uzupełniać i wzajemnie wzmacniać. Dzięki temu szybciej i efektywniej będą radzić z obecnie występującymi problemami.

• NATO – Rosja ma znaczenie strategiczne – przyczynia się do tworzenia wspólnego obszaru pokoju, stabilizacji i bezpieczeństwa. NATO nie stanowi zagrożenia dla Rosji. Relacje opierają się na celach, zasadach i zobowiązaniach Aktu Stanowiącego NATO – Rosja i Deklaracji Rzymskiej.

• 4 SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO RP – STRATEGICZNE KIERUNKI TRANSFORMACJI SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO

• * kierunki transformacji systemu bezpieczeństwa narodowego:

• - rozwój sprawnego, wydajnego, właściwie zorganizowanego systemu, gdzie odpowiedzialne za bezpieczeństwo są:- instytucje rządowe

• A-PODSYSTEM KIEROWANIA PODSYSTEMY KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM (organy władzy publicznej, kierownicy jednostek organizacyjnych, organy dowodzenia Sił Zbrojnych , Parlament, Prezydent

• PODSYSTEM WYKONAWCZY (Sprawy zagraniczne, obrona narodowa , służby specjalne, administracja publiczna i sprawy wewnętrzne, informatyzacja i telekomunikacji, sprawiedliwość, gospodarka, morska, budżet i finanse publiczne, skarb państwa, transport, budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa, rolnictwo, rozwój wsi i rynki rolne, rozwój regionalny praca, zabezpieczenie rodziny i sprawy rodziny, zdrowie nauka i szkolnictwo wyższe, oświata i wychowanie, kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, środowisko, terenowe organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego)

4.REFORMA I TRANSFORMACJA

• NATO może kontrolować operacje w każdym miejscu, wykorzystując zintegrowaną strukturę dowodzenia.

• Musi mieć wystarczające zasoby - finansowe, wojskowe i ludzkie – do realizacji misji.

• Postanowienia:

- doskonalenie zdolności rozmieszczania wojsk, walki, aby osiągnąć swoje cele w zakresie zdolności wojsk do ich użycia

- planowanie obronne ma być spójne i ma spełniać nowoczesne wymagania/normy

- wspólnie, ze względu na oszczędność i solidarność, wykorzystywać swoje zdolności

- propagować i umacniać więzi między państwami sojuszniczymi

- angażowanie w reformy – usprawniać struktury, metody działania

Sojusz XXI, kontynuacja odnowienia sojuszu, w taki sposób, aby cel była adekwatny do potrzeb w danym czasie, zobowiązanie się do utrzymania efektywności, ponieważ jest oparty na wspólnych wartościach, wolności jednostki, demokracji, prawa człowieka, praworządności oraz gwarantowaną wolnością i bezpieczeństwem jego członków