Historia myśli Socjologicznej 27.03.2014

Kreacjonizm- wiecznie zywy, zdaje sie byc osobliwością; w dzisiejszej postaci ma bardziej wysubtelnioną, nie tak prostą postać. kreacjonistyczny ogląd swiata był w miare oczywistością nawet dla ludzi nalężacych do XVIII wiecznej elity. nie oznacza to ze idee w tym czasie, w ktorym zyliautorzy tych konceptow, znane i popularne. Baczko- filozof, zajmował się myślą XVIII wieczzną, a przedewszystkim Ruessuosuuemdsuer, badał jak rozchodziły się te koncepty, ile czasu potrzeba na rozpowszechnienie ich w intelektualnym dyskursie europejskim i zachodnioeuropejskim- pi razy drzwi, wyszlo mu że tak 20-30 lat od wydania jakiejś książki,broszury, konceptu, trzeba aby on stał się znany, aby stał się przedmiotem dyskusju, by inny autorzy zauważyli tę publikację i jakieś sondy o niej wyartukuowali.

Myślenie ewolucyjne stare jak świat, ujmowanie porcesów zmiany, że mamy do czynienia z rozwojem powolny, kumulowaniem sie zmian, ktore powoduja ze te spoelczenstwa ludzkie lepiej zaspokajaja swoje potrzeby,m sa lepiej zorganizowane, ucywilizowane. myslenie ewolucyjne kłóciło się z religijnym porządkiem świata; religijny obraz świata, jego początku był dominujący, akceptowalny przez największych intelektualistów. początki świata- kreacja, jako jednorazowy akt. Cały świat organiczny, nieorganiczny i ludzki powstał w wyniku kreacji i rozwoju tego co zostało stworzone. ma to okreslone konsekwencje- to co było, to jest. W ewolucyjnym oglądzie moznapowiedziec, że na pewnych obszarach pewne rośliny mogą przestać wystepowac, ale gdzie indziej one są takie jakie byly od momentu tego biblijnego stworzenia, projekty ewolucjonistyczne jakie formułująsięnaprzełomie XIX i XX wieku, wyprowadone z rozowju nauk biologicznych, czyli generalnie przyrodniczych, a przede wszystkim geologii, zmieniaja obraz rzeczy- w ujawnionych pokladach geologicznych sa rosliny, zwiarzątka, pozostałości świata przyrodniczego, ktorego nie ma aktualnie zadnego dopowiednika na wszystkich kontynentach- bylo i wcielo jak sen złoty; w tych samych pokladach nie znajduje sie rowniez tego co jest aktualnie, wiec jest to cos, czego nie było! 200 lat temu to nie bylo taką oczywistością! kiedy mówimy o ewolucji w wieku XIX, mówimy o zmienności świata przyrodniczego i zmienności rodzaju ludzkiego. pojawiają się pierwsze koncepty, teorematy, probujace wyjasnic od czego ta zmiennosc świata przyrodniczego i ludzkiego zalezy. Przede wszystkim zależy od konkretnych warunków klimatycznych i srodowiskowych, w nich ktos tam upatruje pierwszy czynnik zmian gatunkowych. drugim konceptem ewolucji jest koncept Spencera. Opiera się on na paru twierdzeniach ogólnych, z którychpóżniej wyprowadzane sa bardziej szczegółowe teorie. jesli przez ewolucje rozumiemy zmiane, to musi byc cos co wywołuje tę zmianę. dla Spencera czynnikiem zmiany będzie siła, ujawniana poprzez ruch. Założeniem jest istnienie materii, wzajemne relacje pomiędzy materią a ruchem. Zmiany które zachodzą w wyniku ewolucju w materii prowadza od jednorodności do różnorodności. Zmiany zachodzące w sile czy w ruchu idą od skupiania do rozpraszania. Wzajemne relacje powodują że można mowic o trzech poziomach ewolucji:

• ewolucji nieorganicznej- dotyzy przyrody nieożywionej

• ewolucja organicznej- dotyczy wszystkich mozliwych przejawow zycia

• ewolucja nadorganicznej- dotyczy rodzaju ludzkiego,

kazdy z tychpoziomow, wyzsze nie sa sprowadzane do nizszych. Istotnym zalezeniem jest zeniezaleznie od wyroznionych poziomow, świat jest prawidłowy, czyli rządzi się prawami objektywnymi, niezależnymi od podmiotu poznającego, prawa te tkwiąw tym świecie i conajwyżej mogą być odkryte przez podmiot poznający. Spencer co do mozliwosci ludzkiego poznania miał ograniczony optymizm. Mówił, że istnieje pewna sfera rzeczywistosci niedostepna ludzkiemu poznaniu, skąd się bierze termin AGNOSTYCYZM. Jesli ta rzeczywistość jest prawidłowa, to można tę rzeczywistość jakoś rozpoznawać i prawa odkrywać.

Na przykładzie Znanieckiego: w jakiejkolwiek jego pracy, dla czlowieka, ktorego pelny rozwuj intelektualny to okresmiedzy wojenny, wojenny i pierwsze lata powojenne, znajdzie sie odwolania do wielu tekstow socjologii, ale nie do Webera jako socjologa, jedynie jako do ekonomisty. Jego projekt socjologii humanistycznej jest bardzo zbliżony do socjologii rozumiejącej Maxa Webera. socjologie te bardziej sie roznia w obszarze dociekań, niż co do sposobu rozumienia, przedmiotu, zadań i metod socjologii. Weber bardziej koncentruje się na gospodarce i spoleczenstwie natomiast Znaniecki bardziej na kulturze i społeczeństwie.

Spencer długo żył. Po ukazaniu się pierwszej socjologicznej pracy Spencera- wyprzediły prace Darwina, poświęcone zmienności gatunkowej i innym nie jako proces adaptacji do środowiska, ale jako proces konkurencji pomiędzy gatunkami -> walka o byt! Zwyciężają najlepiej dostosowane osobniki. Spencer włączył to darwinowskie myślenie w późniejsze swoje prace, stad pewne zapożyczenia, nie tak prymitywne i ostre jak u tak zwanych sojcodarwinistów.

Przedmiotem ewolucji mogą być wyżej wydzielone poziomy świata.

Ewolucja:

• ewoulcja jest pozotywnym kierownaiem sie zmian, progresywny kierunek

• jest to zwiększanie się różnorodności;

• w tym rozwoju ewolucyjnym istotne jest, w procesie wyjaśnia tego rozwoju, uchwycenie poszczególnych stadiów różnących się od siebie jakościowo>>>>

Dwa prawa:

• współwystępowanie(jaki sposób różnorodne elementy czy części składają się naokreśloną całość, którą może być organizm, społeczeństwo)

• następwstwa(skutkowoprzyczynowe)

...

Organy definują całość organizmu, a funkcje organów definiują funkcjonowanie całości. Do takiego organizmu można porównać społeczeństwa - Spencer robił to namiętnie.

Mamy określoną strukturę społeczeństwa, złożoną z mniejszych całości. Można powiedzieć, że społeczeństwo to, jest wewnętrznie zorganizowanie, ale i że mniejsze całości pozostają w jakiś związkach ze sobą, mają jakieś istotne dla całego społeczeństwa i innych mniejszych całości funkcje. Całość wewnętrznie złożona, która ma jakąś swoją fizjologię, która ma funkcje składające się na jakieś tam istnienie i działanie. Spencer rozdzielał wewnętrzną strukturę społeczeństwa, jak mówił o procesie ewolucyjnym, wewnętrzenego różnicowania się społe. Mówił o dwóch rzeczach: o instytuacjach i funkcjach jakie one pełnią. Błędem jest myślenie, że instytucje można zaprojektować i utworzyć. powstają one w toku społecznego życia. Są konieczne i niezbędne dla zaspokojenia potrzeb tej społeczności i dostarczenia ejj wzglednie stabilnych wzroów u reguł, tym samym powstają one w długim procesie ewolucyjnym. Może być więc tak, że w tym długim procesie jakieś instytucje staną się ełfunkcjonalne bądź dysfunkcjonalne- przestaja odpowiadać na potrzeby zewuolłowanego(cooooooooooooooooo???) społeczeństwa. Taka instytucja staję się przeżytkiem. Nie znajdują parktycznego zastosowania.

Kłopot taki Koński CHŁOP! <3

Spencer zafundował pewnie problem: z definiocji był nominalistą, czyli podobnie jak inni zwolennicy myśli liberalnej, zakładał, przynajmniej deklaratywnie, że właściwie tak realnie i prawdziwie istnieje tylkoaktor społeczny, człowiek i relacje pomiędzy nimi. Kiedy mówił o ewolucji musiał założyć przynajmniej jakieś podstawowe parametry tegoczłowiek, nie tylkobiologiczne ale i jako podmiotu społecznego. Czerpał z realistycznych koncepcji społeczeństwa. Po pierwsze, że człowiek nabywa cech ludzkich w społeczeństwie, jest bytem społecznym, nabywa je w procesie socjalizacji; po drugie warunki środowiska, a przede wszystkim społecznego, powodują że natura ludzka zmienia się w procesie ewolucji. Kiedy jednak posługuje się analogią traktując społęczeństwo jako organizm to siłą rzeczy jest realistą ontologicznym. Podobnie jak inny badacze, stoi w rozkroku na barykadzie. Nomianlist i realista ontologiczny! Nie możliwe jest pozostawanie jedynie na gruncie nominalistycznym. Realizmem jest marksizm, durkheim... CO NA TO DURKHEIM?!

W procesie ewolucji społeczeństwa przechodzą bardzo specyficzną drogę.

początek społeczeństwa i państwa.- wyjasnic co to jest, to powiedzieć skąd to się wzięło.

1. Istniało wiele chord ludzkich, które mogą pochodzić od jednego wspolnego przodka, badz od wielu, wiec moga roznic sie miedzy soba(zalozenie poligenezy - spol. powstalo w wyniku zetkniecia sie dwoch chord o roznym pochodzeniu). Pojawia się prywatna własność, podporządkowanie jedenj z dwóch chord tej drugiej.. w procesie czego powstaje państwo, które ma zapewnić dominację mniejszości nad większością.

Spencer mówi, że przez długi proces ewolucji, dominującym typem społeczeństwa było społeczeństwo militarne, czyli hierarchicznie zorganizowane. O silnych ośrodkach decyzji centralnej, dlatego że nie było to społeczeństwo, które musiało zabezpieczać pokój, stabilność i ład wewnątrz tego systemu, ale być przygotowane do uczestnictwa w konfliktach i prowadzenia ich z innymi społeczeństwami. Kształtowało także cechy człowieka, tyle że w tym procesie państwo poszerzalo zakres indywidualności i wolności jednostek, co powodowało, że w przeświadczeniu Spencera nastąpi przebudowa społeczeństwa militarnego w społeczeństwo industrialne, czyliprzemysłowe. Konieczne i niezbędne warunki to: musi istnieć powszechnie a nie w jednym wybranym kraju, wszystkie społeczeństwa w dowolnie wybranym momencie czasu przeszłego są co do swojej charakterystyki takie same. W społeczeństwie przemysłowym liczyć się będzie przede wszystkim wolność, indywidualność, cechy jednostki, zdolność do organizowania przestrzeni życiowej itd. Spencer pozostaje jednak przeciwnikiem państwa, państwo miało pilnować wszystkich reguł aby zapewnić bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne, przestrzeganie umów, natomiast powinno się ograniczać we wszystkich mozliwych regulacjach tzw. pozytywnych.

Spencer posługuje się przykładem blachy: ANEGDOTA O GRZYBKU ; ) później grzybek i młot i reformy.

Ewolucjonizm- jest popularny w okresie miedzywojennym także w PL