Monopol Konkurencja Partnerstwo
17.12.2014

I. Konkurencja

1. Konkurencja doskonała :

   1. cecha charakterystyczna konkurencji doskonałej w odróżnieniu od innych jej form jest przekonanie zarówno kupujących jak i sprzedających ze ich indywidualne decyzje nie mają wpływu na cenne

   2. Wielkość oferentów i kupujących

   3. Jednorodności oferowanego produktu

2. Konkurencja monopolistyczna:

   1. Charakteryzuje się tym, że na rynku wiele przedsiębiorstw i nie istnieją bariery wejścia ani wyjścia, podobnie jak w konkurencji;

   2. Produkty wytwarzane przez firmy są niejednorodne.

II. Monopol

1. Monopol pełny - jest skrajną w sensie teoretycznym, sytuacja na rynku. Sytuacja ta ma miejsce wówczas, kiedy w danej gałęzi przemysłu istnieje tyko jedno przedsiębiorstwo wytwarzające produkt nie posiadający substytutów.

2. Przyczyny powstania moopolu:

   1. Monopolista posiada patenty i prawa autorskie na produkt;

   2. Monopolista jest jedynym i wyłącznym właścicielem strategicznego zasobu, nie mającego bliskich substytutów,

   3. Założenia czystego (pełnego) monopolu,

   4. Monopolista ma wyłączność sprzedaży danego towaru na danym obszarze;

   5. Monopolista posiada odpowiednio duży kapitał.

3. Bariery, z którymi musi się zmierzyć przedsiębiorstwo chcące wejść na runek z monopolem:

   1. Ekonomiczne – przedsiębiorstwo nie dysponuje dostatecznymi środkami by móc konkurować z monopolistą;

   2. Administracyjno-prawne – polityka protekcyjna państwa chroniąca krajowo producenta przed napływem na rynek produktów zagranicznych;

   3. Techniczne – np. ochrona patentowa.

4. Monopol może mieć charakter:

   1. Wymuszony – występuje wtedy, kiedy eden z producentów towaru lubi usługi osiąga taką pozycję na rynku, że pozostali producenci bankrutują;

   2. Państwowy – występuje wtedy, kiedy prawo danego państwa pozwala świadczyć usługi lub produkować określony asortyment towarów tylko jednemu podmiotowi (np. monopol spirytusowy, monopol loteryjny);

   3. Naturalny – wynika z natury dostarczanej usługi lub towaru gdy ze względów technicznych konkurencja wielu podmiotów jest niemożliwa lub utrudniona (np. koleje żelazne, dostarczanie gazu, prądu elektrycznego, telekomunikacja).

5. Rodzaje monopoli:

   1. OLIGOPOL – forma przejawiająca się monopolizacji, polegająca na występowaniu na jednym rynku kilku sprzedawców przy wielkiej liczbie nabywców: każdy z producentów jest wystarczająco silny, by na rynku się utrzymać – lecz zbyt słaby, by wyeliminować konkurentów. Formy oligopolu:

      1. Oligopol zrównoważony – występuje wówczas gdy firmy wytwarzają podobne produkty i ich udziały rynkowe nie różnią się aż nadto;

      2. Oligopol z dominującym przedsiębiorstwem – przywódca- to firma

   2. DUOPOL – ma miejsce wtedy, jeżeli produkcja i zbyt danego towaru opanowane zostały w pełni przez dwie firmy monopolistyczne. W takiej sytuacji znika z reguły całkowicie konkurencja za pomocą ceny.

   3. POOL i RING – przedsiębiorstwa tworzą poole lub ringi w celu zrealizowania konkretnego przedsięwzięcia i osiągniecia korzyści ekonomicznych o charakterze monopolistycznym. Firmy wchodzące w skład poolu lub ringu np. wspólną politykę cenową, dzielą zadania produkcyjne oraz rynki zbytku. Porozumienie tego typu są dość luźne i tymczasowe i po wykonaniu przedsięwzięcia ulegają rozwiązaniu.

   4. KARTEL – umowa państwa lub przedsiębiorstw posiadających decydujący wpływ w tej samej lub podobnej branży, mająca na celu kontrolę nad rynkiem i jego regulację (ceny, podaży, popytu). Nie jest to oddzielna instytucja. Państwa pozostające poza kartelem nazywane są oudsiderami. Są one niszvzone przez kartele droga konkurencji jeśli zsrtaną na drodze ich interesów. Zazwyczaj są bardzo trwałe.

   5. SYNDYKAT – jedna z form wchodzeani przedsiębiorstwa na rynki międzynarodowe. Jest to trwałe porozumienie przedsiębiorstwa i porównywalnej wielkości, działających w tej samej branży i mających podobny stopień rozwoju. Pomimo umów prawnych regulucjących stosunki pomiędzy przedsiębuorwami tworzącymi syndykat, tak ekomnomicznie jak i prawnie pozostają one niezaleze.

   6. HOLDING – Organizacja grupująca różne samodzielne pod względem prawnym podmioty gospodarcze w sposób mniej lub radziej wyrwźny powiązane ze sobą, przy czym jeden z podmiotów ma w wtym powiązaniu pozycję dominnujaca i podporządkowuje sobie pozostałe. Ostsoyą holdingi jest zarządzani przez jedną organnizację innymi podmiotami oraz kontrolowanie działalności dzieku zależnościami kapitałowymi lub prezosnalnymi.

   7. KONCERN – Ekonomiczna forma organizacji skupiającej przedsiębiorstwa o odrębnej osobowości prawnej nalezące do jednego właścieiela: koncern powstaje na skutek koncetracji kapitału, a jego następstwem może być ograniczenie konkurencji. Jest to forma funkcjonowania będącego zmową producentów zespół p odręnbinie działającym przedsiębiorstwie należącym do jednego właściciela.

   8. TRUST – stanowi jakościowo wyższa formo monopolizacji produkcji. Trust jest nowym przedsiębiorstwem, powstałym zamiast samodzielnie istniejących dotychczas firm;

   9. KONGLOMERAT – zaczęły posuwać po II wojnie światowej jako efekt ekspansji dużych przedsiębiorstwa monopolistycznych i rozszerzenia ich tradycyjnych działalności na inne produkcji i handlu. Monopol dominujący w danej dziadzinie produkcji zdobywa udziały w przedsiębiorstwach z różnych gałęzi, zwłaszcza w tych gdzie istnieje mniejsza koncentracją produkcji. W ten sposób monopol inwestuje swoje zyski monopolowe i dywersyfikuje rodzaje produkcji i rynki zbytu.

III. Partnerstwo w biznesie

1. Fuzja – połączenie przedsiębiorstw, w którym z dwóch lub większej liczby niezależnych bytów prawnych pozostaje jeden.

2. Konsolidacja – powstaje, jeżeli oba przedsiębiorstwa tracą osobowość prawną, a z połączenia ich majątku i kapitałów powstaje nowe przedsiębiorstwo.

3. Przejęcie –jest to transfer kontroli nad działalnością gospodarcza przedsiębiorstwa z jednej grupy inwestorów do innej. Nie jest czystym przykładem kooperacji.

4. Świadomy paralelizm – polega na tym, że formy koordynują ze sobą swoje działania bez istnienia zmowy i podporządkowują się przyjętym zasadą.

5. Alianse:

   1. Tworzenie sieci wspólnych zamierzeń z potencjalnymi konkurentami. Alianse mogą dotyczyć wspólnych przedsięwzięć kapitałowych, produkcyjnych, licencyjnych, marketingowych, wymiany informacji badawczo-informacyjnych, itp.;

   2. Rodzaje aliansów

      • Alians strategiczny - jest sojuszem nawiązanym między przedsiębiorstwami, które są faktycznymi konkurentami. Realizują wspólny cel aliansy prowadzą wspólną polityką określoną dziedzinę działalności.

      • Alians komplemetarny – dotyczy w zasadzie producentów odmiennych produktów ale może również zmierzać do specjalizacji zrzeszonych podmiotów. Inna formą jest zabezpieczenie finansowania krótkoterminowego

      • Alians integracyjny – charakteryzuje ścisła kooperację przedsiębiorstw. Firmy te są płożone w niewielkiej odległości i chcą osiągnąć efekt skali przez wspólną realizacje jakiejś fazy cyklu produkcyjnego lub podzespołów do wyrobu finalnego. Korzyścią może być wzrost postępu technicznego poprzez prowadzenie wspólnych badać rozwojowych, obniżenie jednostkowych kosztów produkcji, pełne wykorzystanie zdolności produkcyjnych.

      • Alians addytywny – porozumienie przedsiębiorstw w celu produkcji i sprzedaży określonego wyrobu. Każdy z uczestników podejmuje się do wykonania określonego zadania z pełnego cyklu wytwarzania i sprzedaży.