WPROWADZENI

E DO

MAKROEKONO

MII

wykład

AGENDA WYKŁADU



Podstawowe pojęcia i problemy
makroekonomii



PKB i metody jego obliczania



Problem agregacji



PNB i dochód narodowy

PODSTAWOWE PROBLEMY
MAKROEKONOMII

Definicja makroekonomii – nauka

zajmująca się analizą funkcjonowania

gospodarki jako całości.

3

GŁÓWNE PROBLEMY
MAKROEKONOMICZNE

1.

Stopa wzrostu gospodarczego

2.

Zagadnienie inflacji

3.

Rynek pracy i promocja zatrudnienia

4.

Cykle koniunkturalne

5.

Bilans płatniczy

6.

Bank centralny – NBP

4

STOPA WZROSTU
GOSPODARCZEGO

Stopa wzrostu gospodarczego -
Przyrost dochodu narodowego w ciągu

roku.

Jeżeli rosną podatki, per saldo spada

produkcja, obniża się konkurencyjność
gospodarki, zmniejszają się szanse
przedsiębiorców na generowanie
zysków!

5

KRZYWA LAFFERA

Istnieje granica, po przekroczeniu

której wzrost stopy podatkowej,
powoduje obniżenie wpływów
podatkowych.

6

INFLACJA

Definicja inflacji – potocznie mówiąc
„wzrost cen”
Jest to zjawisko pieniężne.
Co trzeba robić aby inflacja nie rosła?
Odpowiednio sterować podażą pieniądza
– odpowiada za to Rada Polityki
Pieniężnej i pośrednio NBP!

7

ŹRÓDŁA INFLACJI

Źródła inflacji:

Nadmierny popyt w gospodarce

Nadmierna podaż w gospodarce

8

BEZROBOCIE

Definicja – ogół społeczeństwa w wieku

produkcyjnym pozostająca bez pracy

9

CZYNNIKI PRODUKCJI

1.

Nakłady – kapitał

2.

Przedsiębiorczość

3.

Ziemia

4.

Praca

10

SPOSÓB MIERZENIA ROZMIARÓW
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

1.

Oszacowanie ilości wytworzonych
dóbr i usług w gospodarce w ciągu
roku

2.

Zsumowanie dochodów w gospodarce

3.

Zsumowanie wydatków w gospodarce
na zakup dóbr i usług

11

MODEL GOSPODARKI –
PRZEDSIĘBIORSTWA,
GOSPODARSTWA DOMOWE I P A
Ń S T W O

Państwo generuje dochody i wydatki.

Dochody państwa – oczywiście

P O D A T K I

12

PODATKI

Podatki

Bezpośrednie Pośrednie Specjalne

13

CO FINANSUJĄ PODATKI?

1.

Zakup dóbr i usług ( G ) :



Płace w administracji



Zakup maszyn i urządzeń
(samolotów , czołgów itp.)



Nakłady inwestycyjne na budowę
szpitali, szkół, obiektów
użyteczności publicznej itp.

2 . Płatności transferowe (wydatki

państwowe)

14

PRODUKT KRAJOWY
BRUTTO (PKB)

PKB - ∑ dóbr i usług wytworzonych na
terytorium danego kraju w określonym
czasie (np.1 roku) , niezależnie od tego
kto jest właścicielem środków produkcji.

PKB mówi nam ile w danym czasie

wytworzono – realnie – dóbr i usług.

15

METODY OBLICZANIA PKB



Model ruchu okrężnego w gospodarce



Metoda sumowania produktów



Metoda sumowania dochodów



Metoda sumowania wydatków

17

PRODUKT KRAJOWY
BRUTTO

Model ruchu okrężnego w gospodarce

18

PRODUKT KRAJOWY
BRUTTO

19

PRODUKT KRAJOWY
BRUTTO

20

PRODUKT KRAJOWY
BRUTTO

21

PRODUKT KRAJOWY
BRUTTO

22

PRODUKT KRAJOWY
BRUTTO

GOSPODARKA ZAMKNIĘTA

Gospodarka zamknięta – gospodarka, w

której nie występuje związek z zagranicą.

W naszej analizie przyjmujemy, że mamy do

czynienia z taką sytuacją.

Stąd :

1.

S=Y – C

2.

Y = C+ S

Gdzie : S = oszczędności
Y = PKB
C = wydatki konsumpcyjne

23

GOSPODARKA ZAMKNIĘTA
A INWESTYCJE

PKB = suma wydatków na dobra i usługi,

które przeznaczane są na zakup dóbr
konsumpcyjnych i dóbr inwestycyjnych.

Stąd : I – inwestycje

3)

Y =C+I , ale Y = C+S

4 ) Y=Y czyli C+I = C+S

5 ) S=I

24

GOSPODARKA RYNKOWA – POWIĄZANIA
HANDLOWE Z ZAGRANICĄ

Eksport =

dobra wytworzone w danym

kraju, następnie sprzedane za
granicę.

Import =

dobra wytworzone za

granicą, a następnie kupowane w
celu zaspokojenia potrzeb
gospodarki krajowej.

25

PKB W GOSPODARCE OTWARTEJ (LICZĄC
WYMIANĘ HANDLOWĄ Z ZAGRANICĄ)

Y=C+I+G+NEx-Tp

Gdzie:

Y = dochód

I=inwestycje

G=wydatki państwa

NEx = eksport netto ( Ex-Im , eksport –

import)

Tp=podatki pośrednie

26

METODA SUMOWANIA
PRODUKTÓW



sumowanie wartości produktów i usług
wytworzonych w danej gospodarce w
ciągu roku;



nie należy liczyć wielokrotnie tych
samych dóbr, bo niektóre dobra są
zużywane w procesie produkcji innych
dóbr (np. stal do samochodów)



Unikanie liczenia dobra 2 razy:



sumowanie dóbr finalnych,



sumowanie wartości dodanej.

METODA SUMOWANIA
WYDATKÓW



Polega na sumowaniu wydatków na
dobra finalne wytworzone przez
przedsiębiorstwo krajowe, przyjmuje
następującą postać:



 



PKB = C + I + G + NX



C – Konsumpcja; I – Inwestycje; G –
zakupy rządowe; NX – eksport netto

WADY PKB JAKO MIERNIKA ROZWOJU

PKB nie uwzględnia:



efektów pracy w ramach gospodarki naturalnej

(dobra na własne potrzeby),



dóbr wytwarzanych w szarej strefie,



czasu wolnego,



korzyści z bogactwa nabytego przez gosp. domowe

(renta konsumenta z posiadanych dóbr trwałych),



wartości zmian w środowisku spowodowanych

działalnością gospodarczą (efekty zewnętrzne),



skutków różnic cen w poszczególnych krajach

(porównania międzynarodowe),



zróżnicowania dochodów w społeczeństwie (możliwe

duże dysproporcje w podziale dochodu narodowego).

WADY PKB JAKO
MIERNIKA ROZWOJU CD.

PKB uwzględnia:



antydobra, które nie służą
człowiekowi (broń, tytoń),



usługi i dobra nie podlegające
wycenie rynkowej (tzw. dobra
publiczne),



powiększające się zadłużenie np.
gospodarstw domowych (bańka
spekulacyjna),

PNB I DOCHÓD
NARODOWY



PNB – miara łącznych dochodów osiąganych
przez obywateli danego kraju niezależnie od
miejsca świadczenia usług przez czynniki
produkcji
PNB = PKB + dochody z tytułu własności za
granicą (ozn. β)
dochody netto z tytułu własności za granicą:
nadwyżka napływu dochodów z tytułu
świadczenia usług czynników produkcji za
granicą nad odpływem dochodów powstałych w
wyniku świadczenia przez cudzoziemców usług
czynników produkcji w naszym kraju

PNN (PRODUKT
NARODOWY NETTO)

PNB (produkt narodowy brutto) –

amortyzacja

PNN = D O C H Ó D N A R O D O WY

32

DOCHÓD NARODOWY



produkt narodowy netto wytworzony w
gospodarce. Oblicza się go przez
odjęcie amortyzacji od PNB w cenach
czynników produkcji

DETERMINANTY
DOCHODU NARODOWEGO



Produkcja potencjalna



Rozporządzalne dochody osobiste



Funkcja konsumpcji



Krańcowa skłonność do konsumpcji



Popyt inwestycyjny



 Popyt globalny

DZIĘKUJĘ ZA

UWAGĘ!