Monitoring środowiska ćwiczenia

Monitoring środowiska -

Ćwiczenia 1, 18.02

5 zajęcia – koło (w + ćw), 8– II koło, Przedostatnie– III koło 2-3 nieobecności, 4 zajęcia – fartuch

  1. Zakres badań i historia monitoringu środowiska w Polsce

STRUKTURA Państwowego Monitoringu Środowiska – PMŚ

- podstawowym blokiem jest STAN (ŚRODOWISKA) obejmujący działania związane z pozyskiwaniem, gromadzeniem, analizowanie i upowszechnianiem informacji o poziomach substancji i innych wskaźników charakteryzujących stan poszczególnych elementów przyrodniczych. Blok stan zasiany jest informacjami o presjach oraz innych czynnikach mających wpływ na jakość środowiska.

- w bloku PRESJE są gromadzone dane o ładunkach zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza, do wód lub ziemi, niezbędne do realizacji celów PMŚ. W loku tym nie wytwarza się danych pierwotnych, lecz korzysta ze źródeł danych, funkcjonujących poza systemem PMŚ, takich jak systemy administracyjne oraz system statystyki publicznej lub podmioty gospodarcze.

- dane gromadzone w w/w blokach trafiają do bloku OCENY I PROGNOZY, gdzie są sporządzane:

- zintegrowane oceny i prognozy jakości środowiska

- analizy przyczynowo – skutkowe wiążące istniejący stan środowiska z czynnikami kształtującymi ten stan, mającymi swoje źródło w społeczno – gospodarczej działalności człowieka

  1. STRUKTURA PAŃSTWOWEGO MONITORINGU ŚRODOWISKA

Minister Środowiska

(zatwierdza programy PMŚ)

Główny Inspektor Ochrony Środowiska

(nadroruje i koordynuje realizację zadań PMŹ, realizuje zadania na poziomie krajowym)

Instytuty naukowo-badawcze

Wojewodowie

Wojewódzcy Inspektorzy Ochrony Środowiska

(realizują zadania na poziomie wojewódzkim i lokalnym)

Organy administracji publicznej

Służby i inspekcje

Prowadzący instalacje lub/i urządzenia

Zarządzający drogami, lotniskami, koleją

Przepływ informacji wytwarzanych w ramach PMS

Nadzór nad realizacją zadań PMŚ

  1. CEL I ZADANIA MONITORINGU ŚRODOWISKA

Warunkiem wypełnienia celów PMŚ jest wiarygodność danych. Jest ona zagwarantowana przez:

- cykliczność

- jednolitość metod (akredytację laboratoriów badawczych i pomiarowych)

- modernizację infrastruktury pomiarowej

- opracowanie metodyczne

- kontynuacja wdrażania systemów jakości w podsystemach monitoringu

- organizację i udział w krajowych oraz międzynarodowych badaniach porównawczych

- pomoc merytoryczna w postaci szkoleń

  1. ZARYS HISTORII MONITORINGU ŚRODOWISKA W POLSCE

Przed 1980 – kontrolą przestrzegania ekologicznego prawa w Polsce zajmowały się:

- Wydziały ds. Ochrony Środowiska Urzędów Wojewódzkich

- Ośrodki Badania i Kontroli Środowiska

- Pracownie Badań i Kontroli Środowiska

1980 – „Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska” powołała jednoinstancyjną Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska (PIOŚ), która podlegała ministrowi ochrony środowiska.

- Zespół Przeciwdziałania Nadzwyczajnym Zagrożeniom Środowiska w Gdańsku

- Zespół Kontroli i Ocen Środowiska w Warszawie

PIOŚ nie posiadała zaplecza laboratoryjnego.

10.07.1991 – Po wejściu w życie „Ustawy o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska” nastąpiło połączenie PIOŚ i Ośrodków Badań i Kontroli Środowiska. Powstała jednolita, dwuinstancyjna instytucja ds. kontroli i badania stanu środowiska, podlegała ministrowi właściwemu ds. środowiska, składająca się z:

- Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ)

- 49 wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska (WIOŚ)

- Ośrodki Badania i Kontroli Środowiska

- Pracownie Badań i Kontroli Środowiska

- w latach 90tych ub. wieku ujednolicono zasady prowadzenia kontroli oraz opracowano i wdrożono jednolite metodyki pomiarowe

- rozwinięto laboratoria wojewódzkich inspektoratów, umożliwiające badanie stanu środowiska i wiarygodną kontrolę przestrzegania ekologicznego prawa

- opracowano zasady funkcjonowania Państwowego Monitoringu Środowiska i podjęto program działań mających na celu przeciwdziałanie nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska

- stworzono system kontroli transgranicznego przemieszczania odpadów

Lipiec 1998 – nowelizacja ustawy o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska:

- zmiana nazwy na: INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA

- wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska weszły w skład wojewódzkiej administracji zespolonej

- w 34 miastach (33 byłych miastach wojewódzkich i w Giżycku) powstały delegatury wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska podporządkowane 16 nowym wojewódzkim inspektoratom.

Zadania realizowane w ramach systemu były określane w wieloletnich programach PMŚ, zatwierdzanych przez kierownictwo Ministerstwa Środowiska.

- pierwszy program badawczy obejmował lata 1992-1993

- drugi 1994-1997

- trzeci 1998-2002

- czwarty 2003-2005

- piąty („pomostowy”) 2006

- szósty 2007-2009

- siódmy 2010-2012

- ósmy 2012-2015

  1. BLOK STAN (ŚRODOWISKA)

Realizacja zadań w poszczególnych podsystemach bloku stan jest prowadzona w oparciu o sieci pomiarowe:

- krajowe,

- regionalne,

- lokalne.

Koordynatorem sieci krajowych i sieci wojewódzkich jest GŁÓWNY INSPEKTOR OCHRONY ŚRODOWISKA, a sieci lokalnych – WOJEWÓDZCY INSPEKTOROWIE OCHRONY ŚRODOWISKA.

Monitoring jest stopniowo dzielony na:

- diagnostyczny (wstępny)

- operacyjny

- badawczy

ćwiczenia 2 25.02.2013

Źródła zanieczyszczenia powietrza

Klasyfikacja źródeł zanieczyszczenia powietrza

  1. Naturalne wynikające z procesów zachodzących w przyrodzie

    • Pożary lasów i stepów produkujące olbrzymie ilości dymów i popiołów

    • Czynne wulkany wyrzucające duże ilości popiołu i gazów

    • Burze pisakowe i pyłowe

    • Procesy erozji gleb

    • Wietrzenie górnych warstw litosfery

    • Wyładowania elektryczne w wyniku których powstają ditlenek azotu i ozon

    • Wyziewy gorących źródeł i szczelin ziemi

    • Pyły kosmiczne pochodzące z meteorytów i komet

  1. Sztuczne (antropogeniczne) spowodowane działaniem człowieka

    • Zanieczyszczenia komunikacyjne

    • Zanieczyszczenia, w tym główni CO2 i tlenki siarki, pochodzące ze spalania paliw płynnych i stałych w zakładach przemysłowych o paleniskach domowych

    • Zanieczyszczenia pyłowe powstające podczas opryskiwania środkami ochrony roślin, przenoszone z wiatrem nieraz na duże odległości, zwłaszcza pry rozpylania z samolotów

    • Zanieczyszczenia związkami organicznymi, między innymi węglowodorami alifatycznymi i aromatycznych

    • Ulatnianie się amoniaku z pól nawożonych niektórymi typami nawozów mineralnych i organicznych

    • Zanieczyszczenie warstwy przyziemnej powietrza ozonem

    • Próbne eksplozje nuklearne

    • Awarie elektrowni jądrowych i zakładów wytwarzających izotopy radioaktywne. Szczególnie niebezpieczne są izotopy strontu (Sr90) i cezu (Cs134 i Cs137)

Klasyfikacja zanieczyszczeń powietrza

Emisja zanieczyszczeń w Polsce

Największy wpływ na ilość rodzaje zanieczyszczeń wprowadzonych do atmosfery ma struktura zużycia paliw:

Klasyfikacja emisji:

Wg innych kryteriów emisje podzielono na:

Emisja niezorganizowana – emisja zanieczyszczeń z:

Trudno jest oszacować jej parametry ilościowe. Mamy z nią do czynienia w przypadku awarii z wydzieleniem do atmosfery produktów gazowych.

Antropogeniczne źródła emisji ditlenku siarki, w %

Antropogeniczne źródła emisji tlenków azotu, w %

Antropogeniczne źródła emisji pyłów, w %

Antropogeniczne źródła emisji PCB(Polichlorowane - bi – fenyle), w %

Antropogeniczne źródła emisji dioksyn i furanów, w %

Ćw. 3 4.03.2013

Zmiany zanieczyszczenia powietrza w ostatnich latach.

Celem badań monitoringu jakości powietrza jest pozyskiwanie i analizowanie danych o:

Monitoring jakości powietrza funkcjonuje w układzie 3-stopniowym:

Obszary priorytetowe dla monitoringu jakości powietrza

Od 2012 roku strefę badań monitoringu jakości powietrza stanowią:

Metodami pomocniczymi są: modelowanie matematyczne, metody pasywne i in.

Metody te mogą stanowić również uzupełnienie pomiarów najwyższej jakości (automatycznych i manualnych) w aglomeracjach i strefach, gdzie obserwowane są stężenia powyżej górnego progu oszacowania.

Klasy stref i wymagane działania w zależności od poziomów stężeń zanieczyszczenia, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza dla przypadków, gdy nie jest określony margines tolerancji.

Klasa strefy Poziom stężeń zanieczyszczeń1 Wymagane działania
A Nie przekraczający poziomu dopuszczalnego

  • Utrzymanie stężeń zanieczyszczenia poniżej poziomu dopuszczalnego oraz próba utrzymania najlepszej jakości powietrza zgodnej ze zrównoważonym rozwojem
C Powyżej poziomu dopuszczalnego

  • Określenie obszarów przekroczeń poziomów dopuszczalnych

  • Opracowanie programu ochrony powietrza POP w celu osiągnięcia odpowiednich poziomów dopuszczalnych substancji w powietrzu (jeśli POP nie był uprzednio opracowany)

  • Kontrolowanie stężeń zanieczyszczenia na obszarach przekroczeń i prowadzenie działań mających na celu obniżenie stężeń przynajmniej do poziomów dopuszczalnych

Wszystkie badania dotyczą zdrowia człowieka i zdrowia roślin (ale to tylko 3 zanieczyszczenia, SO2, tlenki azotu i O3).

Zmiany całkowitej emisji ditlenku siarki, ditlenku azotu i pyłów w Polsce (1990,2000,2010)

Redukcja SO2 – 70%

Redukcja pyłów – 77%

Redukcja NO2 – 32%

Zmiany całkowitej emisji ditlenku węgla, amoniaku i tlenku węgla w Polsce

Redukcja CO2 13%

Redukcja Amoniaku – 51%

Redukcja Co – 32%

Zmiany całkowitej emisji cynku, miedzi, ołowiu i niklu w Polsce

Redukcja Zn – 56%

Redukcja Cu – 45%

Redukcja Pb – 62%

Redukcja Ni – 56%

Zmiany całkowitej emisji arsenu, chromu, kadmu i rtęci w Polsce

Redukcja As – 46%

Redukcja Cr – 69%

Redukcja Cd – 52%

Redukcja Hg – 56%

Klasyfikacja stref w Polsce na podstawie rocznej oceny jakości powietrza za rok 2011 z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych dla ochrony zdrowia

Ważne jest podkreślenie fakty, że zaliczenie strefy do klasy C nie oznacza złej jakości powietrza na terenie całej strefy – a jedynie sygnałem, że na terenie strefy istnieją obszary wymagające podjęcia i prowadzenia działań na rzecz poprawy jakości powietrza

Klasyfikacja stref w Polsce na podstawie rocznej oceny jakści pwietrza za rok 2011 (ochrona zdrowia)

Przekroczenia wartości kryterialnych, będące przyczyną przypisanie strefie klasy łącznej C dotyczyły:

Ćw. 4 11.03.2013

Średnie miesięczne wartości dwych stęeń SO2 w miastach wg pomiarów sieci podstawowej

Ok. 17 µg/m3 w lipcu

Stężenie 24 – godz. So2 w wybranych miastach Polski

Na pograniczu poziomu znalazła się Aglomeracja Rybnicko – Jastrzębska , Górnośląska i Częstochowa

Śtednioroczne stężenie So2 w wybranycmistach europejskich

Najgorzej Aglomeracja Śląska, później Madryt i Kraków

Zmiany jakości pwoietrza w Polsce

  1. Uśrednienie w skali kraju So2 w sezonnie zimnym ( od października do marca) bywają nawet ponad 5 razy, a stężenia NO2 i pyłu ponad 2,5-3 razy wyższeniż w sezonie ciepłym ( od kwietnia do września). Szczególnie duże różniece, spowodowane tzw. Niską emisją z sektora komunlno bytowego, obserwuje się w latach z surowymi zimami (przy niskiej prędkości wiatru). Stężenia SO2 w miastach są o ponad 30% większe niż na obszarach pozamiejskich

  2. Pod względem zanieczyszczenia SO2 (Aglomeracja Górnośląska i Rybnicko – Jastrzębska, Legnica i Częstochowa) i pyłem polskie miasta należą do czołówki europejskiej, Na żadnym ze stanowisk wartość dopuszczalnego stężenia 24- godz. SO2 (125µg/m3) nie została przekroczona.

  3. Stężenie tlenku siarki na poziomie tła regionalnego w Polsce są wyższe niż w większości krajów europejskich a zbliżone do występujących w Czechach, na Słowacji i w części wschodniej Niemiec. Poprawiła się znaczenie sytuacja w „Czarnym Trójkącie” stężenie podstawowych zanieczyszczeń poniżej norm dopuszczalnych)

  4. Pod względem zanieczyszczenia powietrza NO2 sytuacja w Polsce wygląda nieco korzystniej, jakkolwiek w Aglomeracji Karkowskiej, Warszawskiej i Wrocławskiej jego średnie roczne stężenie było najwyższe i zostało przekroczone na tzw. Stacjach komunikacyjnych.

  5. Stężenie pyłu PM10 w powietrzu w Aglomeracjach Rybnicko Jastrzębskiej, Krakowskiej, Wrocławskiej, Łódzkiej, Górnośląskiej i Warszawskiej należy do najwyższych w Polsce.

  6. Zanieczyszczeniem, dla którego często występują przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeń w Polsce jest pył PM110

    1. W 2010 r na 35% (23 z 66) stanowisk zanotowano stężenie średnie roczne pyłu PM10 przekraczające roczną wartość dopuszczalną

    2. Przekroczenia stężenia 24 – godz., pyłu w aglomeracjach lub miastach wojewódzkich niebędących aglomeracjami stwierdzono ponad 79% stanowisk, gł. W woj. Małopolskim i śląskim. Największy wkład na stacjach miejskich mają emisje lokalne, często emisje z niskich źródeł i z komunikacji.

  7. Przekroczenia 110µg/m3 w przypadku maksymalnych stężeń poziomu - godz. Ozonu wystąpiły we wszystkich aglomeracjach. Przekroczenie poziomu celu długoterminowego - 180µg/m3 zarejestrowano tylko w aglomeracji Górnośląskiej (zwłaszcza Zabrzu), Rybniku i Zielonej Górze

  8. Największe stężenia średnie roczne B(a)P uzyskano na terenie Aglomeracji: Rybnicko – Jastrzębskiej, Górnośląskiej, Krakowskiej i Łódzkiej. Na 96% (26 z 27) stanowisk średnie roczne stężenia B(a)P przekraczały wartość poziomi docelowego - 1 1ng/m3. B(a)P był substancją, której wartość normatywna została przekroczona na największej liczbie stanowisk.

Średnioroczne stężenie NO2 w wybranych miastach Polski

Przekroczone zostały najwyższe wartości w Aglomeracjach Warszawskiej, Wrocławskiej i Krakowskiej. Najlepiej Elbląg.

Średnie roczne stężenie NO2 w największych miastach w Polsce na tle innych miast europejskich

Najgorzej Londyn, najlepiej Warszawa inne miasta w środku .

Średnioroczne stężenie pyłu PM10 w największych miastach w POslce

Przekroczone w Aglomeracji Warszawskiej, Górnośląskiej, Łódzkiej, Wrocławskiej, Krakowskiej, Rybnicko - Jastrzębskiej

Średnie roczne stężenie pyłu PM2,5 w największych miastach Polski

Najlepiej w Koszalinie, Olsztynie, Trójmieście, Szczecinie Czy Elblągu, a większość polskich miast przekroczyła

Średnie roczne stężenie pyłu PM10 najgorzej w Europie w Aglomeracji Górnośląskiej

Średnie stężenie ołowiu w największych miastach w Polsce

Najgorzej we Włocławku i Legnicy najlepiej w Opolu, Warszawie i Elblągu

Arsen – najgorzej Bydgoszcz, Częstochowa i Legnica

Kadm – Najgorzej Tarnów, A. Górnośląska, A. Warszawska

Nikiel – najgorzej Włocławek

Benzen – najgorzej Włocławek , Toruń i Łódź

Benzo(a)piren – wszystkie duże miasta w Polsce – najgorzej Rybnicko – jastrzębska, Górnośląska, Krakowska i Łódzka a najlepiej bo na granicy w Warszawskiej

CO – nie ma przekroczeń norm, najgorzej Rybnicko jastrzębska

OZON – nie przekroczona, najgorzej w a. górnośląskie, Częstochowie, a. łódzkiej i warszawskiej, najlepiej w Radomiu Bydgoszczy i Gorzowie wlkp.

Zawartość ozonu zwiększa się od lutego kwietnia a później spada i tworzy się tzw. dziura ozonowa

Polska ma mniejsza zawartość niż średnia dla Europy

Ocena wybranych wskaźników jakości wód opadowych z rejonu Olsztyna

opadowej i przewodność elektrolityczną

Próba nr 5

pH = 7,54

przewodność = 625µS/cm

data pobrania = 28.01.2012

szkło mimo, że jest bezpieczne – to migrują zanieczyszczenia

Cw. 5. 18.03.2013

Systemy pomiarowe w monitoringu powietrza.

Systemy automatyczne, manualne i mobilne.

Automatyczne pomiary czynią w systemie ciągłym, dostęp do nich jest z poziomu Internetu – co godzinę. Spełniają funkcję alarmu: gdy zbyt wysoka zawartość zanieczyszczeń to można podjąć działania zaradcze.

Systemy mobilne – to ambulanse pomiarowe, wyposażone w odpowiednie urządzenia, które rejestrują zawartość powietrza przemieszczając się, lub przemieszcza się na dane miejsce i tam dokonuje pomiaru. Mamy możliwość sprawdzenia jakości powietrza w punktach badawczych nie mających charakteru stałego – pomocne do weryfikacji pomiaru.

Systemy manualne – polegają na przenoszeniu sprzętu w określony punkt badawczy. Tego typu punkty wykonują badania czasowe.

Monitoring wód

Źródła zanieczyszczenia i zakres badań w monitoringu wód

O jakości wód powierzchniowych decydują przede wszystkim bardzo specyficzne, zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne pochodzące ze źródeł

Zanieczyszczenia odprowadzane ze źródeł punktowych to głównie ścieki ze:

Zanieczyszczenia powierzchniowe lub obszarowe to zanieczyszczenia spłukiwane opadami atmosferycznymi z terenów zurbanizowanych nie posiadających systemów kanalizacyjnych oraz z obszarów rolnych i leśnych, a także wsiąkające do gruntu, przenikające do wód gruntowych i za ich pośrednictwem zasilające wody powierzchniowe:

Zanieczyszczenia z źródeł liniowych lub pasmowych:

Głównym zagrożeniem jakości wód podziemnych są zanieczyszczenia obszarowe powodowane przez:

Dużym zagrożeniem jakości wód podziemnych są:

Źródła zanieczyszczeń wód azotem:

Źródła zanieczyszczenia wód fosforem:

Klasyfikacja stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych

Klasa jakości wód Stan ekologiczny i biologiczny
I Bardzo dobry
II Dobry
III Umiarkowany
IV Słaby
V Zły

Zakres badań w monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych

Wskaźniki fizyczne i zakwaszenia

Wskaźniki tlenowe

Wskaźniki biogenne

Wskaźnik zasolenia

______ - wody podziemne i powierzchniowe

Substancje priorytetowe

Ćw. 6 25.03.2013

Inne substancje zanieczyszczające

Specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne

Wskaźniki biologiczne

Wskaźniki mikrobiologiczne

Elementy hydromorfologiczne

Ćw.7 08.04.2013

Zmiany zanieczyszczenia wód w ostatnich latach

Zmiany jakości wód w Polsce

  1. W porównaniu do 1990 roku pobór wody jest mniejszy o 22%

    • 16% w przemyśle (72% udziału)

    • 32% w eksploatacji sieci wodociągowej (18%)

    • 34% w rolnictwie i leśnictwie (nawodnienia i uzupełnienia stawów rybnych) (10%)

  2. Zwiększył się % ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków do 65,7% w 2011 roku, w tym w miastach do 88,4%, a na wsi do 30,6%.

  3. W latach 1990 – 2011 miał miejsce wyraźny postęp w ograniczaniu ładunków zanieczyszczeń odprowadzanych z komunalnych i przemysłowych źródeł punktowych do powierzchniowych. Wykazano spadek ilości odprowadzanych ścieków o 17%:

    • komunalnych – o 46% (87% udziału)

    • przemysłowych – o 9% (13% udziału)

    • wymagające oczyszczenia – o 45% (24% udziału)

    • bez oczyszczania – o 87% (stanowiły one 2% ogółu ścieków)

  4. Prognozy rozwoju oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych wskazują na możliwość kontynuowania tych pozytywnych tendencji i dalszego ograniczania ładunków zanieczyszczeń i źródeł punktowych

  5. Daleki od rozwiązania pozostaje nadal problem ograniczenia ładunków ze źródeł powierzchniowych, jakkolwiek wystąpiło istotne zmniejszenie zużycia nawozów sztucznych i racjonalizacja nawożenia. W ostatnich latach była tendencja odwrotna.

W 2004 roku doszło do zmiany klasyfikacji wód. W 2008 wykonano zmianę sposobu oceny jakości wód. Bardziej przykłada się uwagę do stanu ekologicznego.

Jakość wód obniżała się od lat 70. Najgorszy wynik był w 1992 roku. I w tym roku pod względem wskaźników biologicznych ten stan był najgorszy. Potem powolna odbudowa jakości, kosztem wód pozaklasowych. W wodach o 1 klasie czystości większych zmian nie zaobserwowano, a jak były to nie były korzystne.

W 1995 roku pod względem miana Coli było najwięcej pozaklasowych.

Stan czystości rzek objętych monitoringiem podstawowym

Lata/ rzeka
1990
2003

Stan czystości rzek według parametrów obligatoryjnych w latach 2004-2007

Lata Klasy czystości wód w % długości kontrolowanych odcinków
I
2004 -
2005 -
2007 0,2

Stan jednolitych części wód rzek w latach 2007-2009

Wyszczególnienie Monitoring diagnostyczny
Liczba części wód w dorzeczu
Dobrym
Ogółem 100%

Stan czystości jezior w latach 1989-2006r, w %

Lata Ogółem Wody o klasie czystości
I
Ze względu na liczbę jezior
1989-1990 100 4,8
2006 100 7,4
Ze względu na objętość jezior
1989-1990 100 8,3
2006 100 6,0

Stan czystości jezior w latach 2007-2008, w %

Lata Ogółem Wody o klasie czystości
I II
Ze względu na liczbę jezior
2007 100 20,4 30,6
2998 100 10,9 32,7
Ze względu na objętość jezior
2007 100 19 31,5
2008 100 5,4 20,5

Ocena stanu czystości jezior badanych w 2006 roku w poszczególnych województwach (liczba jezior)

Województwo warmińsko – mazurskie

Podatność jezior na degradację w Polsce – trend niekorzystny

Ćw. 8 15.04.2013

  1. Jeziora – obniżenie stężeń związków fosforu i azotu w wodachw wyniku:

    • Znaczącego zmniejszenia ilości ścieków odprowadzanych do wód

    • Zwiększenia udziału ścieków oczyszczanych biologicznie wraz z chemicznym strącaniem fosforu

    • Zmniejszania zużycia nawozów naturalnych i sztucznych

Na niezmienionym poziomie pozostaje:

Poprawiają się wskaźniki sanitarne.

  1. Bserwowana jest stopniowa poprawa jakości wód Morza Bałtyckiego:

    • Uległy zmniejszeniu ilości zrzucanych si M. Bałtyckiego:

      • BZT5 (-36%) i stężenia chlorków (-8%), fosforanów (-53%), ChZT-Cr (-61%), azotu amonowego (-70%), fenoli lotnych (-96%), w odróżnieniu od Mg (+20%), siarczanów (+8%), Ca (+29%), Nog. (+29%), azotanów V (+84% od 1990r)

    • Wystąpiła poprawa stanu sanitarnego (substancji odpowiedzialnych za zakwity glonów) w wodach morskich

    • Nastąpiło zmniejszenie ładunków metali ciężkich: Cu (-88%), ZN, Pb i Cr (-96-97%), Cd, Fe i Mn (-100%) zrzucanych do Bałtyku z wodami rzecznymi w porównaniu z 1990 r.

  2. Jakość wód Morza Bałtyckiego :

    • Występują głębokie deficyty tlenowe w głębinach: Bornholmskiej, Gotlandzkiej i Gdańskiej pogłębiane przez braki wlewów wód oceanicznych do Bałtyku wód morskich

    • W Głębi Gdańskiej bytowanie i rozwój najbardziej odpornych na deficyty tlenowe gatunków makrozoobentosu jest niemożliwy

  3. Jakość średnich i dużych ujęć wód podziemnych wiąże się z :

    • Wyższymi od dopuszczalnych dla wód pitnych stężeniami Fe i Mn

    • Małymi zawartościami związków azotowych – azotanów (V) i azotanów (III)

    • Stwierdza się wysokie zawartości Sr i Ca oraz dużą twardość i mineralizację w wodach wgłębnych

    • Duże zawartości K, fosforanów, Fe i Mn w wodach gruntowych

Wody gruntowe ze studni kopalnych wykazują niezmiennie średnią lub niską jakość.

Klasy czystości wód odziemnych 1991-2011

2011 rok

Ogółem 395 punktów

I kl. – 0 %

II kl. – 6%

III kl. – 54,2%

IV kl. – 27,6%

V kl. – 11,6%

Azotany

2011

Ogółem 395 punktów

I – 76%

II – 6,8%

III – 10,7%

…

Ćwiczenia 06.05.2013

MONITORING ZAWARTOŚCI METALI CIĘŻKICH I INNYCH WSKAŹNIKÓW W GLEBACH POLSKI

Odczyn gleb Polski

2006-2011

  1. Największy problem stanowią gleby kwaśne i bardzo kwaśne, przeważają gleby kwaśne. Tylko 23% to są gleby o odczynie obojętnym lub zasadowym. Zasadowych jest ok. 8%, obojętny 15% reszta to kwaśne. 17% bardzo kwaśne, 29% kwaśne, 31% lekko kwaśne

  2. Zwiększyła się ilość gleb zasadowych

  3. Wyniki są wiarygodne ze względu na dużą ilość próbek

  4. Słabe wyniki w województwie podkarpackim, podlaskim

  5. Najlepszy wynik ma województwo kujawsko – pomorskie

  6. Potrzebę wapnowania określa się za pomocą kwasowości hydrolitycznej

Stopnie (poziomy) zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi

0° - gleby niezanieczyszczone, o naturalnych zawartościach metali ciężkich, na glebach tych można uprawiać wszystkie rośliny przeznaczone do spożycia

I° - gleby o podwyższonych zawartościach metali ciężkich nadające się pod uprawy wszystkich roślin, z wyjątkiem warzyw przeznaczonych na przetwory dla niemowląt i małych dzieci

II° - gleby słabo zanieczyszczone metalami ciężkimi, na glebach tych nie można uprawiać niektóre warzywa, np. sałaty, szpinaku i kalafiorów

III° - gleby średnio zanieczyszczone, zaleca się uprawę roślin przemysłowych i wyłącznie z produkcji roślin z przeznaczeniem przez ludzi i na paszę

IV° - gleby silnie zanieczyszczone metalami ciężkimi zaleca się wyłączenie z produkcji rolniczej

V° - gleby bardzo silnie zanieczyszczone, zaleca się wyłącznie z produkcji rolniczej

Wartości dopuszczane stężeń w glebie lub ziemi

Grupa A od Pauli!!!!

Grupa C - tereny przemysłowe, użytki kopalne, tereny komunikacyjne

Ocena zawartości metali ciężkich w 0-20 cm warstwie gleb użytków rolnych Polski wg 6 stopniowej skali IUNG, w %

Metal Zawartość w mg/kg gleby Udział gleb w stopniach zanieczyszczenia (%)
2010 2010
0-I
Kadm 0,56 98,6
Nikiel 9,54 99,5
Ołów 25,0 98,6
Cynk 79,8 98,6
miedź 10,1 99,1
POLSKA 96,8

Przekroczenia NDZ dlametali ciężkich i WWA w 0-20 cm warstwie gleb użytków rolnych Polski wg Rozp. Min. Środ w %

Lata Przekroczenia NDZ w %
Cd Ni Pb Zn Cu WWA
1995 4,6 1,8 2,8 19,9 1,8 5,1
2000 4,2 2,8 3,2 21,3 1,8 5,1
2005 4,2 2,3 9,2 18,1 2,3 7,4
2010 0,9 0 1,9 0,9 0,4 6,5

Zanieczyszczenia cynkiem jest względnie korzysta. Najwięcej punktów w 1 stopniu zanieczyszczenia (mazowieckie, śląskie, dolnośląskie)

Nadmierna zawartość siarki

Stopnie zanieczyszczenia gleb WWA decydujące o sposobie ich użytkowania

0° - gleby nie zanieczyszczone – dopuszcza się uprawę wszystkich roślin, bez obawy o zanieczyszczenia ziemiopłodów WWA (<0,2 mg*kg-1)

1° - gleby o zawartości podwyższonej – dopuszcza się uprawę wszystkich roślin, bez obawy o zanieczyszczenia ziemiopłodów WWA (0,2-0,6 mg*kg-1)

2° - gleby mało zanieczyszczone – ograniczyć uprawę roślin do produkcji żywności dla dzieci (0,6-1 mg*kg-1)

3° - gleby zanieczyszczone ograniczyć uprawę warzyw korzeniowych i liściastych, wypas zwierząt na użytkach zielonych (1 – 5 mg*kg-1)

4° - gleby silnie zanieczyszczone – ograniczyć uprawę warzyw korzeniowych i liściastych, wypas zwierząt na użytkach zielonych (5 – 10 mg*kg-1)

5° - gleby bardzo silnie zanieczyszczone – wyłączyć z produkcji rolniczej (>10 mg*kg-1)

Zanieczszczenia gleb Polki WWA w 1995 i 2010 roku

Niska 0° –23,1% (1995 – 36,1%)

Podwyższona (I°) – 52,3% (1995 –43,1%)

Zanieczyszczenie słabe (II°) – 16,2% (1995 –13,0%)

Zanieczyszczenie średnie (III°) – 8,3% (1995 –7,4%)

Zanieczyszczenia wysokie (IC°) – 0% 1995 – (0,5%)

  1. Z uwzględnieniem dozwolonych częstotliwości przekroczeń określonych w rozporządzeniu MŚ w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu↩


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
koło I, Monitoring środowiska przyrodniczego
Państwowy Monitoring Środowiska w Polsce Ekoportal
Monitoring środowiska część1 - Notatki, Nauka, Ochrona środowiska
msss, Studia, UR OŚ INŻ, semestr VII, monitoring środowiska
Panstwowy Monitoring Srodowiska Nieznany
Monitoring Środowiska 1
Monitoring Środowiska 3
Monitoring środowiska odpowiedzi2
Monitoring środowiskaĆW - Laboratorium AKS - Sprawozdanie, Nauka, Ochrona środowiska
Metody wyceny zasobów i walorów środowiska, Szkoła, Gospodarka a środowisko, Ćwiczenia, Dodatkowe in
Sprawozdanie - Laboratorium 1 - MS, Ochrona Środowiska, Monitoring środowiska, Moje, Laboratorium, L
1 Wniosek do operatu wodnoprawnego WODA I SCIEKI 2004, Ochrona Środowiska, semestr VI, Prawodawstwo
Efekty zewnętrzne, Szkoła, Gospodarka a środowisko, Ćwiczenia
PANSTWOWY MONITORING SRODOWISKA, Bezpieczeństwo ekologiczne
monitoring środowiska, Wyk+éad I
Wady genetyczne, Szkoła, Gospodarka a środowisko, Ćwiczenia, Dodatkowe informacje
moje typy, Studia, UR OŚ INŻ, semestr IV, chemia środowiska, ćwiczenia
Monitoring środowiska
chsr, Studia, UR OŚ INŻ, semestr IV, chemia środowiska, ćwiczenia

więcej podobnych podstron