Definicje pojęć: pedagog, pedagogika, pedagogia

Pedagog (źródło: W. Okoń- „Słownik pedagogiczny”)

Z greckiego paidagogos- dosłownie prowadzący chłopców; wychowawca dzieci.

1). pracownik naukowy zajmujący się badaniami oraz pisarstwem w dziedzinie wychowania i oświaty 2). nauczyciel

(źródło: Kunowski „Podstawy współczesnej pedagogiki”)

Człowiek zajmujący się zawodowo sprawami wychowania. Jeszcze przed wojną nazwa „pedagog” odnosiła się tylko do twórców wielkich systemów pedagogicznych jak np. Stanisław Konarski reformator szkoły pijarskiej i prekursor ducha Komisji Edukacji Narodowej, a także wielkich wychowawców narodu np. Mickiewicza. Dopiero po II wojnie światowej pedagog znaczył powszechnie każdego praktyka nauczyciela- wychowawcę, choćby ten był przeciętnym rzemieślnikiem w swoim zawodzie czy nawet belfrem.

Pedagogia (Hejnicka-Bezwińska ''Pedagogika ogólna'')

1) w znaczeniu tradycyjnym - sztuka skutecznego wywierania wpływu na dzieci i młodzież w celu zrealizowania określonych celów edukacyjnych

2) w obszarze anglojęzycznym - spójny i trwały zbiór praktyk edukacyjnych, przez które jednostka przyswaja sobie nowe (lub rozwija istniejące) formy postępowania, wiedzy, umiejętności, przejmując je od kogoś (lub czegoś), kogo uznaje za stosownego ich przekaziciela

(Kunowski ''Podstawy współczesnej pedagogiki'')

Nauka o całkowitym rozwoju człowieka. Termin pedagogia obejmuje całość pedagogiki rozwoju człowieka i pedagogiki stosowanej w instytucjach. Termin ten powstał, ponieważ rozbicie współczesnej pedagogiki, uważa się czasami za objaw jej kryzysu, dlatego żąda się jej scalenia.

Pedagogia może być albo twórczym działaniem na dzieci i młodzieży, płynącym z talentu wychowawcy, albo naśladowaniem wzorów postępowania, zależnym od nabytej wprawy i rutyny. W pierwszym wypadku praktyczne wychowywanie graniczy ze sztuką, gdyż działa w trudnym materiale ludzkim, który przejawia dążenie do samodzielności, w drugim natomiast jest techniką postępowania z dziećmi lub młodzieżą, techniką pedagogiczną, którą można przekazać innym w kształceniu kandydatów na wychowawców.

Pedagogika

(Okoń ''Słownik pedagogiczny'')

Jest to nauka o wyhowaniu, w której przedmiotem jest działalność wychowawcza. Pedagogika ma na celu wyposażyć całe społeczeństwo (a przede wszystkim młode pokolenie) w wiedzę, sprawności ogólne i zawodowe, zainteresowania, systemy wartości, postawy i przekonania oraz przysposobienie do oddziaływania na własny rozwój. Przedmiot pedagogiki, czyli wychowanie obejmuje również samowychowanie i samokształcenie, a także świadome i zamierzone oddziaływanie takich czynników jak organizacje (zwłaszcza młodzieżowe), środki masowej komunikacji, zakłady pracy, kluby, teatry.

(źródło: T. Hejnicka- Bezwińska „Pedagogika ogólna)

W europejskiej tradycji jest traktowana jak odrębna dyscyplina naukowa.

1) pierwotnie znaczenie: pedagogika jest nauką badającą, w jaki sposób należy realizować (według kryterium wartości i skuteczności) określone, z góry założone i pożądane stany rzeczy. Pedagogika miała być zatem budowana według racjonalności instrumentalnej, a efektem badań pedagogicznych miał być uniwersalny i skuteczny system pedagogiczny

2) współcześnie pedagogika to dyscyplina naukowa (lub dziedzina wiedzy) o procesach edukacyjnych i dyskursach edukacyjnych, czyli zadaniem jej jest wytworzenie wiedzy o całokształcie praktyki edukacyjnej- minionej i aktualnej. W tym wypadku obiektem badań są więc pedagogie we wszystkich swoich znaczeniach. Wyróżniamy pedagogikę empiryczną i humanistyczną.