Aberracje Chromosomowe
Delecje chromosomów
Delecje chromosomów sa bardzo małe, na granicy rozdzielczości metod klasycznej
cytogenetyki, a nawet submikroskopowe
Diagnostyka: analiza chromosomów prometafazowych (HRBT) i FISH
Fenotyp: dysmorfia, wady rozwojowe i upośledzenie umysłowe
Z. Prader-Williego 15q11-12
Zespół Pradera Williego jest złożonym schorzeniem uwarunkowanym genetycznie, spowodowanym zaburzeniem struktury chromosomu 15.
To rzadki zespół - zdarza się raz na 15 000 urodzeń i dotyka dzieci obojga płci, niezależnie od rasy. Najbardziej charakterystycznym przejawem zespołu jest hyperfagia - niezaspokajalny głód, nad którym chory nie ma kontroli, oraz hipotonia - obniżone napięcie mięśniowe. Jednocześnie niedobór hormonu wzrostu powoduje niskorosłość i hamuje rozwój masy mięśniowej. Przy braku ścisłej kontroli diety prowadzi to do narastającej otyłości, która stanowi podtawowy problem medyczny w tej chorobie. Częste są także problemy behawioralne i kognitywne, wady wzroku, oraz zaburzenia oddychania. Na chromosomie 15 znajdują się geny odpowiedzialne za pigmentację, co tłumaczy, dlaczego część osób z zespołem Pradera - Williego cechuje bardzo jasna karnacja i niemal siwe blond włosy.
Charakterystyczne objawy zespołu Pradera – Williego to niemowlęca hipotonia (obniżone napięcie mięśniowe), niskorosłość, małe stopy i ręce, nadmierny rozrost tkanki tłuszczowej zaczynający się już we wczesnym dzieciństwie, zmniejszona masa mięśniowa, skolioza, zmniejszone spoczynkowe wydatkowanie energii (REE), zmniejszony stopień mineralizacji kości (BMD), która prowadzić może do osteopenii i osteoporozy, hipogonadyzm, dysfunkcja podwzgórza, oraz charakterystyczny wygląd twarzy. Tym objawom klinicznym towarzyszy hyperfagia, deficyty poznawcze i problemy behawioralne łącznie z natręctwem drapania. W 70% przypadków za fenotyp zespołu odpowiada złożona wada genetyczna wynikła z przypadkowej delecji na długim ramieniu odojcowskiego chromosomu 15 (w regionie 15q11.2-15q13). Dysomia matczyna tegoż chromosomu 15 (obie kopie chromosomu 15 pochodzenia matczynego) występuje w około 25% przypadków zespołu Pradera – Williego, w pozostałych zaś - methylation imprinting defect. Zespół Pradera – Williego oraz pokrewny mu zespół Angelmana (całkowicie odmienny zespół kliniczny) były pierwszymi przykładami mechanizmu piętnowania rodzicielskiego u człowieka, mechanizmu uzależnijącego ekspresję informacji genetycznej od pochodzenia rodzicielskiego. Zespół Pradera – Williego jest jednym z najczęściej spotykanych schorzeń w genetycznej praktyce klinicznej na całym świecie i najczęstszą z dotychczas zidentyfikowanych genetyczną przyczyną otyłości olbrzymiej. Różnorodne objawy kliniczne zespołu stanowią przyczynę wielu chorób i ograniczeń w funkcjonowaniu społecznym. Zespół Pradera – Williego może mieć negatywny wpływ na zdolność uczenia się, rozwój języka i mowy, na samoocenę, stabilność emocjonalną, postrzeganie społeczne, funkcjonowanie w rodzinie, a także na rozwój zdolności poznawczych i zachowanie pacjenta.
Z. Angelmana 15q11-12
Zespół Angelmana (ang. Angelman Syndrome, AS) jest chorobą o podłożu genetycznym związaną z zaburzeniem rozwoju i funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Jego występowanie diagnozuje się opierając na badaniach chromosomów 15, nie tylko u dziecka, ale i rodziców. U matki przeprowadza się pełną diagnostykę, ponieważ zespół Angelmana spowodowany jest przez defekty molekularne, prowadzące do ubytku chromosomu 15 pochodzącego od matki.
Częstość występowania tego zespołu wynosi średnio 1/15 000 żywych urodzeń i nie jest on z reguły rozpoznawany w okresie noworodkowym i niemowlęcym. Z czasem, zazwyczaj między 3 a 6 rokiem życia, pojawiają się problemy rozwojowe i ujawnia specyficzne zachowanie. Dziecko miewa niekontrolowane, czasem nieadekwatne do sytuacji napady śmiechu i pogodne usposobienie. Często jest rozkojarzone, nadmiernie pobudliwe i niezwykle ruchliwe. Zespołowi Anglemana towarzyszy także głębokie upośledzenie umysłowe i brak rozwoju mowy. U chorych występują zaburzenia ruchowe w postaci drżenia kończyn i ataksji, mogącej się przejawiać nieprawidłowościami chodu takimi jak jego chwiejność czyniezgrabnymi ruchami rąk. Z czasem może pojawić się też epilepsja, która wraz z powyższymi objawami i ograniczonymi zdolnościami uczenia się może być spowodowana niedoborem komórek Purkiniego oraz neuronów hipokampu- układu odpowiedzialnego głównie za pamięć.
U chorych może także występować mikrocefalia - wada rozwojowa charakteryzująca się nienaturalnie małymi wymiarami czaszki i płaska potylica. Niewidoczne przy urodzeniu dysmorficzne rysy twarzy ujawniają się wraz z wiekiem. Dzieci mają głęboko osadzone oczy, szeroko rozstawione zęby, duże usta z wystającym językiem i wydatny podbródek.
Dzieci z zespołem Anglemana lubią kontakt z ludźmi, muzykę, lubią oglądać filmy i zdjęcia, przeglądać gazety. Mimo że niewiele mówią, ich upodobania mogą stanowić dobrą podstawę do alternatywnej komunikacji za pomocą piktogramów. Inną korzystną formą komunikacji jest używanie języka werbalno-migowego. Dobre wyniki daje także metoda czytania globalnego Glenna Domana. Aby pobudzić zdolności motoryczne dziecka można korzystać różnych form rehabilitacji. np. spożytkować zamiłowanie dziecka do zabaw w wodzie i korzystać z basenu, hydromasażu czy wirówek. Można także stosować zabiegi laserem i magnetostymulację, chodzić na salę gimnastyczną. Zależnie od przypadku może się zdarzyć, że odpowiednio usprawnione dziecko może zacząć nie tylko dobrze chodzić, ale nawet biegać.
Z. Langer-Giedion 8q24
Z. Miller-Dieker 17q13
Zespół Millera i Diekera (ang. Miller-Dieker syndrome) – zespół wad wrodzonych spowodowany delecją prążka 13.3 krótkiego ramienia 17 chromosomu. Zespół przebiega z gładkomózgowiem (lissencephalia), mikrocefalią, wadami układu sercowo-naczyniowego, nerek, przewodu pokarmowego, opóźnieniem umysłowym i cechami dysmorficznymi twarzy (hipoplazja jej środkowej części, krótki i zadarty nos, mikrognacja). Zespół opisali niezależnie od siebie J.Q. Miller[1] oraz H. Dieker i wsp.[
Zespół Downa
Zespół Downa, trisomia 21 (ang. Down syndrome, trisomy 21), dawniej nazywany mongolizmem – zespół wad wrodzonych spowodowany obecnością dodatkowego chromosomu 21. Eponim pochodzi od nazwiska brytyjskiego lekarza Johna Langdona Downa, który opisał go w 1866 roku. W 1959 roku Jérôme Lejeune odkrył, że u podstaw zespołu wad wrodzonych leży trisomia 21. chromosomu.
Osoby z zespołem Downa mają mniejsze zdolności poznawcze niż średnia w populacji zdrowej. Wahają się one od lekkiej do umiarkowanej niepełnosprawności intelektualnej. Zaburzenia rozwojowe manifestują się głównie jako skłonność do zawężonego myślenia lub naiwność. Niewiele osób wykazuje niepełnosprawność intelektualną w stopniu głębokim. Częstość występowania zespołu Downa szacuje się na 1 przypadek na 800–1000 żywych urodzeń.
Wiele objawów przedmiotowych zespołu Downa jest niecharakterystycznych i spotyka się je także u osób z prawidłowym kariotypem. Zalicza się do nich: pojedynczą bruzdę dłoniową (zamiast podwójnej bruzdy na jednej lub obu dłoniach), migdałowaty kształt oczu spowodowany fałdem nad powieką, krótsze kończyny, osłabione napięcie mięśniowe oraz wystający język. U osób z zespołem Downa istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia: wad wrodzonych serca, refluksu żołądkowo-przełykowego, nawracających infekcji ucha, zespołu bezdechu śródsennego i chorób gruczołu tarczowego.
Ostateczny stopień rozwoju i komfort życia dziecka z zespołem Downa mogą poprawić działania zainicjowane już we wczesnym dzieciństwie tj. prawidłowa opieka lekarska, akceptacja i zaangażowanie rodziny oraz edukacja i szkolenie zawodowe. Istnieją jednak pewne fizjologiczne i genetyczne ograniczenia, których nie można pokonać.
Większość chorych ma opóźnienie umysłowe od łagodnego (IQ 50–70) do średniego (IQ 35–50) stopni . Iloraz inteligencji dzieci z mozaikowatością (patrz niżej) jest wyższy o 10–30 punktów.
Osoby z łagodnym stopniem upośledzenia umysłowego radzą sobie w codziennym życiu potrzebując jedynie niewielkiej pomocy ze strony opiekuna, w przypadku cięższego stopnia upośledzenia umysłowego konieczna jest pomoc w każdej dziedzinie, np. myciu się, ubieraniu się, robieniu zakupów, czy wypełnianiu formularzy. Osoby upośledzone umysłowo i fizycznie wymagają opieki przez 24 godziny na dobę
Dzieci urodzone z zespołem Downa tak jak inne dzieci mogą śmiać się lub płakać i wykazywać w wyglądzie zewnętrznym podobieństwo do matki lub ojca. Do szczęśliwego życia potrzebują miłości, opieki i zainteresowania. Wymagają od rodziców specjalnej troski oraz stymulacji, aby osiągać kolejne, wyższe stopnie rozwoju umysłowego i fizycznego. Ich wychowanie kosztuje rodziców więcej czasu i pracy.
Perspektywy oraz komfort życia dzieci z zespołem Downa w XXI wieku są o wiele korzystniejsze niż w przeszłości. Dzieci, które urodzą się z wadą serca (około ¼ dzieci z zespołem Downa przychodzi na świat z wrodzoną wadą serca) zostają poddane operacji. Operacja we wczesnym dzieciństwie oraz pobyt w szpitalu są stresującym przeżyciem dla rodziców, ale po okresie rekonwalescencji dziecko z reguły nie ma większych problemów z sercem i jest w stanie prowadzić normalny tryb życia.
Ze względu na zwiększone ryzyko pewnych chorób dzieci z zespołem Downa wymagają regularnych kontroli lekarskich, m.in. pediatrycznej, laryngologicznej i okulistycznej.
Dzieci z zespołem Downa rozwijają się wolniej niż ich rówieśnicy, co można zauważyć pod koniec 1. roku życia, gdyż wolniej uczą się stać, a następnie mówić, przy czym z obserwacji rodziców wynika, że ich dzieci znacznie więcej rozumieją niż są w stanie wypowiedzieć słowami.
Każda osoba z zespołem Downa posiada indywidualny charakter. Wbrew panującemu stereotypowi, według którego osoby z zespołem Downa miałyby być zawsze spokojne, przymilne i muzykalne, wśród osób z zespołem Downa można spotkać jednostki pewne siebie, lubiące kontakty towarzyskie, ekstrawertyczne, uprawiające sport, a także nieśmiałe, które preferują spokojny tryb życia.
W Holandii prawie wszystkie dzieci z zespołem Downa wychowują się i dorastają w rodzinie, uczęszczają do przedszkoli i szkół o specjalnym programie nauczania. Wiele zdobywa uprawnienia do wykonywania prostego zawodu, pracuje i prowadzi w miarę samodzielne życie. Osoby, którym nie udało się osiągnąć aż tak wysokiego stopnia samodzielności mieszkają w specjalnych domach dla osób z lekkim upośledzeniem umysłowym pod opieką wychowawców.
To drugi, po zespole Downa, pod względem częstości występowania (1 na 5000 żywych urodzeń) zespół wad genetycznych należący do grupy trisomii autosomalnych. Zespół Edwardsa to rzadka choroba genetyczna, w której część lub całość ludzkiego chromosomu 18. zostaje podwojona. Większość organizmów dotkniętych tą wadą obumiera jeszcze w okresie płodowym. Te z nich, które przetrwają w łonie matki, rodzą się z poważnymi wadami narządowymi i zazwyczaj żyją znacznie krócej niż osoby zdrowe. U osób dotkniętych zespołem Edwardsa obserwuje się występowanie szerokiego spektrum nieprawidłowości rozwojowych w obrębie mózgowia, serca, twarzoczaszki, nerek oraz układu pokarmowego. |
---|
Zespół Klinefeltera (hipogonadyzm hipergonadotropowy, Klinefelter syndrome) to grupa chorób rozwijających się u mężczyzn. Charakteryzuje się ginekomastią, eunuchoidalną budową ciała oraz obecnością małych jąder bez spermatogenezy. Objawy zespołu Klinefeltera Wyraźne objawy kliniczne występują zazwyczaj po okresie dojrzewania płciowego u chłopców. Są to: Leczenie zespołu Klinefeltera Niepłodność spowodowana zwyrodnieniem kanalików nasiennych jest nieodwracalna. W celu uzyskania korekty eunuchoidalnej budowy ciała, zwiększenia masy mięśni szkieletowych oraz zwiększenia libido stosuje się stopniowalne i permanentne leczenie androgenami. |
Zespół Lescha-Nyhana |
Zespół Nijmegen |
Zespół Noonan |
Zespół Pataua |
Zespół Turnera |
Autosomalne dominujące
Autosomalne recesywne
Zespół Neua-Laxovy | |
---|---|
Acrodermatitis enteropathica | |
Albinizm | |
Alkaptonuria | |
Choroba Andersen | |
Choroba Battena | |
Choroba Canavan | |
Choroba Coriego | |
Choroba Duchenne'a | |
Choroba Fabry'ego | |
Choroba Friedreicha | |
Choroba Hersa | |
Choroba Krabbego | |
Choroba Leigha | |
Choroba Refsuma | |
Choroba Refsuma | |
Choroba Stargardta | |
Choroba Tay-Sachsa | |
Choroba von Gierkego | |
Choroba Wilsona | |
Cytopatia Mitochondrialna | |
Dysplazja diastroficzna | |
Dysplazja Kniesta | |
Epidermodysplasia verruciformis | |
Fruktozemia | |
Galaktozemia | |
Hemofilia | |
MCAD | |
Metabolizm Fenyloalaniny | |
Mukowiscydoza | |
Nefronoftyza | |
Niedosłuch wrodzony | |
Niskorosłość MULIBREY | |
Niskorosłość Mulibrey | |
Pierwotna dyskinezja rzęsek | |
Rdzeniowy Zanik Mięśni | |
Rdzeniowy Zanik Mięśni | |
Retinitis Pigmentosa | |
Rodzinna gorączka Śródziemnomorska | |
Sekwencja Pierre?a Robina | |
Wieloaspektowa Stymulacja Rozwoju Mowy Dziecka Z Zespołem Dandy-walkera - Studium Przypadku | |
Zespół Alporta | |
Zespół ataksja-teleangiektazja | |
Zespół Atelencefalii | |
Zespół Bardeta-Biedla | |
Zespół Barttera | |
Zespół Behra | |
Zespół Björnstada | |
Zespół Blooma | |
Zespół Börjesona | |
Zespół Carpentera | |
Zespół Cockayne | |
Zespół Cockayne'a | |
Zespół Cohena | |
Zespół Cornelii de Lange | |
Zespół Dubina-Johnsona | |
Zespół Ellisa i van Crevelda | |
Zespół Fanconiego | |
Zespół Fanconiego-Bickela | |
Zespół Frasera | |
Zespół Frynsa | |
Zespół Grebego | |
Zespół Haima-Munka | |
Zespół hydrolethalus | |
Zespół Jervella i Lange-Nielsena | |
Zespół Jouberta | |
Zespół Kallmanna | |
Zespół Kartagenera | |
Zespół Klippla-Trénaunaya | |
Zespół Louis-Bar | |
Zespół Louisa-Bara | |
Zespół Meckela | |
Zespół Menkesa | |
Zespół Mohra | |
Zespół Papillona-Lefevre | |
Zespół Peny-Shokeira | |
Zespół Rotora | |
Zespół Schinzla-Giediona | |
Zespół Schwartza-Jampela | |
Zespół SCID | |
Zespół Seckela | |
Zespół Smitha-Lemliego-Opitza; SLOS | |
Zespół Stüve-Wiedemanna | |
Zespół Weisenbachera-Zweymüllera |
Choroby metaboliczne
Adrenoleukodystrofia | |
---|---|
Choroba Fabry`ego | |
Choroba Gauchera | |
Choroba hemolityczna - patogeneza, przebieg | |
Choroba Niemanna-Picka | |
Choroba Pompego | |
Choroba Sanfilippo | |
Choroby lizosomalne | |
Homocystynuria | |
Homocystynuria | |
Lizosomalne choroby spichrzeniowe | |
Lizosomalne choroby spichrzeniowe | |
MCAD | |
Mukopolisacharydoza | |
Zespół Albrighta | |
Zespół Fanconi | |
Zespół okresowej gorączki związanej z kinazą melawonianową | |
Zespół Westa |
Delecje i mikrodelecje
18p- syndrom | |
---|---|
Co to jest pierścień chromosomu 15 | |
Delecja 18q | |
Delecja 1p36 | |
Delecja 22q13 | |
Monosomia 13q | |
Trisomia 9p | |
Zespół Beckwitha i Wiedemanna | |
Zespół Cri du Chat | |
Zespół delecji 22q11.2 | |
Zespół delecji proksymalnej 18q | |
Zespół delecji terminalnej 11q: zespół Jacobsena | |
Zespół delecji terminalnej 18q | |
Zespół Di George'a | |
Zespół kociego oka | |
Zespół Millera i Diekera | |
Zespół mozaicyzmu trisomii 9 | |
Zespół mozaicyzmu trisomii 9 | |
Zespół Pallistera i Hall | |
Zespół pierścienia chromosomu 14(RING14) | |
Zespół pierścieniowego chromosomu 18 | |
Zespół Pradera-Williego | |
Zespół Rubinstain-Tyabi | |
Zespół Smith-Magenis | |
Zespół tetrasomii 18p | |
Zespół WAGR | |
Zespół Williamsa | |
Zespół Wolfa-Hirschhorna |
Mutacje
Zespół Opitza-G | |
---|---|
Achondroplazja | |
Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa | |
Choroba Charcota-Mariego-Tootha | |
Choroba Dariera | |
Choroba Duchenne'a | |
Choroba Haileya-Haileya | |
Choroba Sturge'a-Webera | |
Choroba Taruiego | |
Choroba von Willebranda | |
Czynniki genetyczne a terapia choroby Leśniowskiego-Crohna | |
Dysplazja śmiertelna | |
Dziedziczne zapalenie trzustki i cystic fibrosis | |
Fenyloketonuria | |
Fruktozemia | |
Hiperprotrombinemia 20210A | |
Kliniczne cechy pacjentów z zespołem Retta | |
Mnoga gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza | |
Modele komórkowe i ich znaczenie w poznaniu patofizjologii choroby Huntingtona | |
Mutacje genu peryferyny | |
Nephroblastoma | |
Niedokrwistość Fanconiego | |
Niedokrwistość Fanconiego | |
Pierścień chromosomu 13 | |
Pierścień chromosomu 13 | |
Polimikrogyria | |
Progeria | |
Przewlekłe rodzinne zapalenie trzustki, ostre nawracające zapalenie trzustki (PRSS1) | |
Przewlekłe zapalenie trzustki | |
Przewlekły Niemowlęcy Zespół Neurologiczno-skórnostawowy | |
Przypadek postaci dziecięcej choroby Alexandra | |
Rola huntingtyny w patofizjologii pląsawicy Huntingtona | |
Syndrom Rubinsteina Taybiego | |
Wady cewy nerowej | |
Wielkie problemy małych ludzi | |
Wrodzony przerost nadnerczy | |
Zaburzenia oskrzelowo-uszno-nerkowe | |
Zaburzenia uszno-podniebienno-palcowe | |
Zespół Aicardi | |
Zespół Alströma | |
Zespół ataksja-teleangiektazja | |
Zespół ATR-X | |
Zespół Bannayana-Rileya-Ruvalcaby, BRRS | |
Zespół Björnstada | |
Zespół Coffina i Lowry'ego | |
Zespół Cornelii de Lange | |
Zespół Costello | |
Zespół Denysa-Drasha | |
Zespół Ellisa i van Crevelda | |
Zespół Hallermann-Streiff | |
Zespół KBG | |
Zespół Lescha-Nyhana | |
Zespół Lujana-Frynsa | |
Zespół łamliwego chromosomu X | |
Zespół Marfana | |
Zespół mnogich płetwistości | |
Zespół Morquio | |
Zespół Opitza-G | |
Zespół Opitza-Kaveggi | |
Zespół Pallister-Killian | |
Zespół sercowo-twarzowo-skórny | |
Zespół Simpsona-Golabiego-Behmela | |
Zespół Sticklera | |
Zespół Treacher-Collins'a | |
Zespół Treachera-Collinsa | |
Zespół van der Woude | |
Zespół Walkera-Warburga | |
Zespół Weavera | |
Zespół Weilla-Marchesaniego |
Zespoły Neurologiczne
Padaczka | |
---|---|
Wodogłowie | |
Zespół Angelmana | |
Zespół Gilles de la Tourette | |
Zespół Leigha | |
Zespół łamliwego chromosomu X | |
Zespół Strumpell-Lorrain (HSP) | |
Zespół Sturge'a-Webera |
Inne Zespoły
ADHD | |
---|---|
Artrogrypoza | |
Artrogrypoza | |
Autyzm Wczesnodziecięcy | |
Autyzm wczesnodziecięcy - zespół Kannera | |
Choroba Battena | |
Choroba Bourneville`a | |
Choroba Heinego-Medina | |
Choroba Hirschsprung'a | |
Choroba Köhlmeiera-Degosa | |
Choroba Little'a | |
Choroba Perthesa | |
G6PD - Niedobór Dehydrogenazy- 6- glukozo fosforanowej | |
Hipobetalipoproteinemia | |
Leprechaunizm | |
Miopatie | |
Mowa dzieci autystycznych | |
Pentasomia chromosomu X | |
Pęcherzowe oddzielanie się naskórka | |
Przepuklina oponowo - rdzeniowa | |
Przepuklina oponowo-rdzeniowa, albo po prostu rozszczep kręgosłupa | |
Sakoidoza | |
Skleroderma | |
Stwardnienie zanikowe boczne | |
Syndrom Sotos G. | |
Tetrasomia chromosomu X | |
Triploidia | |
Trombofilia - czynnik Leiden | |
Wady cewy nerwowej: rozpoznawanie, następstwa i leczenie | |
Wynicowanie pęcherza i wierzchniactwo | |
Wynicowanie pęcherza i wierzchniactwo | |
Zespół Aarskoga | |
Zespół Acrocallosal | |
Zespół Churga i Strauss | |
Zespół Dandy-Walkera | |
Zespół Freemana i Sheldona | |
Zespół Gregga | |
Zespół Holt-Oram | |
Zespół Kabuki | |
Zespół Leopolda | |
Zespół Liddle'a | |
Zespół Mardena-Walkera (MWS) | |
Zespół Melnick-Needles | |
Zespół Möbiusa | |
Zespół Pfeiffera | |
Zespół pierścienia 20 | |
Zespół Proteusza | |
Zespół Ramsay Hunta | |
Zespół Rothmunda-Thompsona |
Zespół van den Endego-Gupty | |
---|---|
Zespół Vater | |
Zespół Warkany`ego 2 | |
Zespół XYY | |
Zespół Zellwegera |