Finanse 21.03.2012
Kategorie finansowe
Systematyka kategorii finansowych:
- cena
- procent
- podatek
- pieniądz
- kapitał
- przychód, wpływ, dochód, zysk, renta
- koszt
- wydatek
- amortyzacja
- pożyczka, kredyt, deficyt finansowy, dług finansowy.
Przychód – przychód wiąże się z efektem (skutkiem) działalności gospodarczej w wymiarze pieniężnym. Jest nadmierną interpretacją mówić o „przychodzie pieniężnym”, ponieważ przychód sam w sobie ma charakter pieniężny. Jeśli postawimy obok siebie przychód i koszt, otrzymamy zysk (przy działalności gospodarczej) lub dochód (niekoniecznie przy działalności gospodarczej).
Dochód – nie musi być otrzymywany z tytuły świadczenia usług pracy, może pochodzić także z rent, emerytur (redystrybucyjnej funkcji finansów).
Wpływ – w pewnych szczególnych sytuacjach gospodarczych przychody mogą być równoznaczne z wpływa – jest to sytuacja, kiedy przedsiębiorstwo stosuje sprzedaż gotówkową. Trzeba wiedzieć, czym różnią się one od przychodów. Przychody są tylko z działalności produkcyjnej, a wpływy mogą być również z innych przyczyn (działalności, np. Odszkodowania).
Renta – może być to dochód z kapitałów kredytowych. Rentę można otrzymać od państwa z tytułu uszczerbku na zdrowiu, dostaje się też rentę społeczną dla osób, które nigdy nie pracowały.
Wydatek – bazując na wcześniej zdefiniowanych kategoriach można łatwo zdefiniować wydatek, jako kategorię, która wyraża odpływ środków pieniężnych bez względu na przyczynę. Można mówić o wydatkach konsumpcyjnych (wydatki z tytułu konsumpcji odnoszące się do gospodarstw domowych), inwestycyjnych (w większości wypadków dotyczą przedsiębiorstwa). Wydatek inwestycyjny to odpływ środków pieniężnych w celu powiększenia potencjału wytwórczego.
Koszt – sytuacja jest podobna jak w przypadku różnic między przychodem a wpływem. Trzeba pamiętać, że nie każdy koszt jest wydatkiem i nie każdy wydatek jest kosztem. Koszt jest wyrazem użycia czynników produkcji. Koszty są kategorią bardzo zróżnicowaną. Wyróżniamy różne koszty, w zależności od tego, jakiego czynnika produkcji użyliśmy, a więc na przykład koszty finansowe.
Amortyzacja - relacja między wydatkiem i kosztem, jest z nimi silnie związana. Jest miarą zużycia środków trwałych.
Kredyt – to szczególna forma pożyczki, która charakteryzuje się bezkotówkowością. Kredyt jest pojęciem ściśle związanym z działalnością banków (jest efektem ich działania). Kredyt jest najczęstszą formą udzielanego przez bank długu (oczywiście może on też udzielać pożyczek). Kredyt musi mieć ściśle określony cel, na który jest przyznawany. Kredyt musi być poprzedzony umową kredytową. Kredyt musi być obciążony oprocentowaniem. To są cechy, które odróżniają go od pożyczki.
Deficyt finansowy – jest to kategoria obrazująca nadwyżkę wydatków nad wpływami (dochodami). Mówimy także o deficycie bilansu płatniczego, kiedy mamy nadwyżkę wydatków nad wpływami z tytułu rozliczeń wydatków za granicą.
Dług finansowy – dług jest zawsze zobowiązaniem podmiotu z tytułu zaciągniętej pożyczki. Dług publiczny to zobowiązanie państwa z tytułu zaciągniętych pożyczek lub skumulowanym deficytem budżetowym i samorządowym.
Cena jest efektem wyceny (także służy wycenie) w sposób, jaki narzuci tej wycenie rynek poprzez jego mechanizm. Cena jest więc efektem mechanizmu rynkowego. Każda cena ma do spełnienia określone funkcje.
Funkcje cen:
- przychodowa – na przychody składa się różne składniki.
- redystrybucyjna – polega na dokonaniu wtórnego podziału dóbr na towary i usługi. Szczególnie widać to na rynku pracy.
- agregacyjna – dzięki niej różne źródła przychodów można wyrazić jednoimiennie i dodać.
- motywacyjna – ceny pozwalają nam reagować. W zależności od ich zmian zmieniamy swoje zachowania z tego wynikające, a więc motywuje nas do jakiegoś działania i demotywuje do innego.
- alokacyjna – alokować znaczy rozmieszać. Funkcja alokacyjna cen przejawia się w zdolności do własciwego rozmieszczania czynników rpodukcji, towarów i usług, a także czynnika pracy wśród uczestników rynku zainteresowanymi tymi procesami alokacji.
Popyt i podaż – definicje.
Popyt i podaż w ujęciu statycznym są stałe, natomiast w ujęciu dynamicznym są one zmienne (bardziej rzeczywiste, ponieważ rynek nie jest statyczny.
Bez tych dwóch kategorii nie byłoby ceny, dlatego też mówiliśmy o nich przy tym.
Współzależność podmitów ruynkowych
Podmioty popytu -> łączny popyt -> - ceny dóbr i usług
Equilibrium - ceny pracy i kapitału rzeczowego
Podmioty podaży -> łączna podaż -> - ceny pieniądza i kapitału finansowego
Inflacja polega na wzroście wszystkich cen, a nie tylko jednego produktu. Inflacja powoduje spadek siły nabywczej pieniądza. Oznacza to, że możemy nabyć coraz mniejszą ilość dóbr. Wiąże się ona z podażą pieniądza, czyli jego ilościa na rynku. Inflację może także wywołać państwo (gdy mówimy o przyczynach inflacji), ponieważ państwo kreuje dług, który przeznacza potem na wydatki, poprzez funkcje redystrybucyjną przeznacza je do społeczeństwa, a im więcej państwo wydaje, tym więcej wprowadza pieniądza do obiegu. Z tego powodu jego siła nabywcza spada.
Mówi się też o kosztowej przyczynie inflacji.
Przyczyną inflacji może być także zjawisko transferu inflacji. Możemy importować z innych krajów produkty i usługi wraz z którymi przenosimy na rynek ich ceny. Jeśli są one zarażone inflacją, przeniesiemy ją na swój rynek.
Skutki inflacji:
- spadek realnej siły nabywczej pieniądza