Temat: Osobowość.
1. Wprowadzenie
Termin osobowośc pochodzi od łac. słowa PERSONA, które oznaczało maskę.
Dla Rzymian wyraz persona znaczył: „jak ktoś pokazuje się innym”, a nie jaki jest w rzeczywistościu.
2. Pojęcie osobowości.- większość z nich wzoruje się na definicji Allporta.
Osobowość to dynamiczna organizacja w obrębie indywidualnych systemów psychofizycznych, które determinują unikalne przystosowanie się do jednostki do środowiska.
Określenie „dynamiczna” wskazuje na zmienność osobowości.
Systemy psychofizyczne- nawyki, postawy
3. Główne teorie osobowości.
Teoria cech- ujęcie klasyczne
Osobowość to całokształt stosunkowo stałych właściwości psychicznych człowieka warunkujących specyficzny dla niego sposób działania w otaczającym go środowisku a zarazem kształtujących się pod wpływem tego środowiska.
Osobowość to zbiór czy układ, czy też dynamiczna organizacja dyspozycji czyli trwałych właściwości człowieka. (Pogląd najstarszy i do dzisiaj istniejący)
4. Struktura osobowości jest skomplikowana, ma hierarchiczny układ.
Do najważniejszych grup cech mażna zaliczyć:
1) cechy kierunkowe
a) potrzeby
b) postawy
c) zainteresowania
2) cechy zdolnościowe
a) ogólne ( utożsamiane z inteligencją)
B) specjalne
3) cechy temporalno-charakterologiczne
a) temperament
b) charakter
5. Aby poznać osobowość człowieka należy odpowiedzieć na pytania:
a) czego on chce? (skłonności, postawy, potrzeby)
b) co potrafi? ( poznać jego zdolności)
c) co jest dla niego ważne? (określić jego charakter)
6. Składniki osobowości, które są najczęściej wyodrębniane jako mające duże znaczenie dla zrozumienia zachowania się człowieka:
- temperament
- zdolności i uzdolnienia, inteligencja
- potrzeby
- zainteresowania
-postawy
- obraz samego siebie i obraz świata
(należy je ujmować łącznie ponieważ jedno wynika z drugiego)
7. Stałość- zmienność osobowości
Człowiek żyje w środowisku społecznym i podlega jego wpływom. Wpływy środowiska społecznego na osobowość mogą być większe lub mniejsze.
W wyniku badań stwierdzono że cechami osobowości
A) najbardziej stałymi są:
Inteligencja
Temperament
Ekstrawersja- introwersja (traktowane jako wymiary temperamentu)
Agresywność
Bierność
Niezależność
B) najmniej stałymi są:
Zainteresowania
Postawy
Aspiracje
wartości
8. Przykładem teorii czynników jest MODEL WIELKIEJ PIĄTKI (BIG FIVE)
Osobowość tworzy pięć czynników:
1) Neurotyczność
(lęk, agresywna wrogość, depresja, impulsywność, nadwrażliwość, nieśmiałość)
2) Ekstrawersja
(Towarzyskość, serdeczność, asertywność, aktywność, poszukiwanie doznań, emocjonalność
pozytywna)
3) Otwartość na doświadczenie
(wyobraźnia, estetyka, uczucia, działanie, idee, wartości)
4) Ugodowość
(zaufanie, prostolinijność, altruizm, ustępliwość, skromność, skłonność do rozczulania)
5) Sumienność
(kompetencje, skłonność do porządku, obowiązkowość, dążenie do osiągnięć,
samodyscyplina, rozwaga).
Koniec tematu osobowość.
Temat: POSTAWY
Postawa to ukształtowana w procesie zaspakajania potrzeb w określonych warunkach społecznych, względnie trwała organizacja. :
-Wiedzy, przekonań
-uczuć motywów
- oraz pewnych form działania i rekreacji ekspresywnych podmiotu związana z określonym przedmiotem lub klasą przedmiotów
Komponenty (składniki) postaw – struktura postaw
1) komponent poznawczy – wiadomości- wiedza, przekonania poglądy, opinie są rezultatem procesów poznawczych człowieka.
2) komponent emocjonalno-motyacyjny, albo komponent emocjonalny:
To przede wszystkim uczucia, wyższe moralne, intelektualne, estetyczne czy religijne, a także takie jak radość, czułość, zachwyt, szacunek, współczucie, niechęć, obrzydzenie.
3) komponent behawioralny- obejmuje charakterystyczne zachowanie w stosunku do przedmiotu postawy
Zachowanie, reakcje behawioralne można podzielić na:
- reakcje werbalne, typową formą reakcji werbalnych są opinie
- reakcje niewerbalne, tj. mimiczne, pantomimiczne, wokalne oraz działanie czyli aktywność ukierunkowana na cel.
Obejmuje:
A - nawiązywanie kontaktu - życzliwość -pomoc -szacunek -uległość (zachowanie podnoszące) |
B - unikanie -wrogość -przeszkadzanie -znieważanie - dominacja (zachowania obniżające) |
|---|
Jeśli chodzi o moją pracę to mój szef stosuje zachowanie i takie i takie.
Wskazane są zachowania podnoszące.
Przedmiot postawy (czyli to czego dotyczy postawa)
Przedmiotem postawy mogą być:
a) inne osoby- matka, ojciec, żona córka (postawy interpersonalne) oraz własna osoba (postawy intrapersonalne)
b) grupy społeczne- grupa zabawowa, zawodowa, rodzinna
c) instytucje społeczne- państwo, szkoła, uczelnia wyższa
d) czynności społeczne- praca zawodowa, udział w uroczystościach państwowych
e) normy- zwyczajowe, moralne, prawne
f) przedmioty- mieszkania, samochody, książki, obrazy
g) przedmioty szkolne- (język polski, matematyka, historia, itd.) i akademickie
h) teorie, pojęcia, wyobrażenia społeczne
i) rekreacja ruchowa (aktywność rekreacyjna)
Cechy postawy:
1) znak postawy (dodatni, ujemny, zerowy)
2) siła postawy ( natężenie, nasilenie)