„Prawda o Kometach”

Do napisania referatu posłużyłem się:

-Książką „Z astronomią za pan brat” Zbigniew Dworak 1989r.

-strony WWW:

http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3924298

http://astronomiapb.blox.pl/2010/01/Budowa-Komet.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Kometa#Nazewnictwo_komet

http://komety.astrowww.pl/index.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Warkocz_kometarny

http://pl.wikipedia.org/wiki/Strona_g%C5%82%C3%B3wna

http://www.astronomia.biz.pl/

Kometa

Kometa-jest małym ciałem naszego Układu Słonecznego, odróżnia się od planeto idów i meteorytów charakterystycznym wyglądem. Widoczna jest na niebie jako „gwiazda z warkoczem”, ciała te są bryłami lodowymi, głównie zestalonej wody, tlenku i dwutlenku węgla oraz metanu.

Budowa komety

Wszystkie komety obiegają Słońce, ich orbity mogą być eliptyczne bądź zbliżone do paraboli. Ze względu na ruch wokół Słońca wśród komet wyróżnia się komety okresowe np. kometa Halleya, lub tzw. komety jednopojawieniowe.

W wnętrzu każdej komety jest jądro, w którym można znaleźć skalny rdzeń oraz zamrożone ciecze i gazy(woda, amoniak, cyjan, metan).Jądro komety ma średnicę kilkudziesięciu kilometrów-to ono decyduje o masie tego obiektu. Podczas gdy kometa zbliża się do Słońca temperatura wzrasta uwalniając zestalone gazy i ciecze tworzące wokół jądra otoczkę zwaną głową komety. Jej średnica może się wahać od kilkudziesięciu tysięcy do miliona kilometrów. Z „głowy” komety zostaje wypuszczony warkocz, którego długość dochodzi nawet do wielu milionów kilometrów. Przyczyną powstania warkocza jest prawdopodobnie ciśnienie promieniowania oraz wiatr słoneczny.

Pochodzenie komet

Komety powstały ok. 5 mld. lat temu wtedy również tworzył się nasz Układ Słoneczny. Bliżej Słońca powstały małe planety, następnie z niewielkich skał, pas asteroid, oraz reszta planet(planety olbrzymy np. Saturn). Za orbitą Neptuna utworzył się Pas Kuipera. Kolejno skupisko drobnych ciemnych mało masywnych ciał składających się głównie z lodu: przede wszystkim wody, dwutlenku węgla, amoniaku oraz metanu zmieszanych z pyłami, czyli komety.

Wybrane komety

• Enckego

• Halleya

• 109P/Swift-Tuttle

• 55P/Tempel-Tuttle

• 45P/Wirtanen

• Shoemaker-Levy9

• Tempel1

Kometa Halleya

Kometa Halleya– jest jedną z najbardziej znanych komet, jej nazwa pochodzi od nazwiska astronoma Edmunda Halleya, który badał zapiski o pojawianiu się komet z lat 1456-1682. Halley odnalazł w sumie 24 komety okresowe. Podczas gdy kometa znajduje się blisko słońca wówczas traci ok. 250mln ton swej wagi, dlatego szacuje się, że będzie istnieć przez kolejne 170 000 lat. Jądro tej komety jest bryłą o wymiarach 16×8×8 km. Powierzchnia komety jest nieujednolicona ponieważ pokrywają ją różnego rodzaju wzgórza , doliny oraz kratery. Wiele informacji na temat komety dostarczyła sonda Giotto która się zbliżyła do tego ciała na odległość kilkuset kilometrów robiąc jej przy tym samym zdjęcia. Wnętrze komety jest zbudowane ze skał, lodu oraz nieznanego materiału organicznego, odpornego na wysokie temperatury. Na powierzchni komety znajduje się gruba, ciemna skorupa o nieznanym składzie chemicznym.

Uderzenie komety w Jowisza…

 Kometa D/1993 F2 została odkryta w marcu 1993 r. Dostrzeżono tą kometę jako rozmytą kreskę, którą tworzyło ponad 20 obiektów lecących jeden za drugim. Kiedy obliczono orbity komety stwierdzono, że w 1992 r. Jowisz pod wpływem swojej grawitacji rozerwał kometę na części gdy zbliżyła się do niego na niewielką odległość. Jednak po dwóch latach od 1992r. kometa uderzy w Jowisza. Wiedziano już co nastąpi i bacznie obserwowano kometę. W lipcu cała astronomia była skierowana na Jowiszu, obserwacje prowadzono z pomocą sondy Galileo, która podążała z misją do planety.  16 lipca 1994 r. pierwszy fragment komety uderzył w olbrzyma wchodząc w jego atmosferę. W przeciągu 3 dni wszystkie 21 części komety uderzyło w Jowisza. Największy fragment komety przyczynił się do powstania w stratosferze planety, ciemnego śladu, którego średnica była większa od Ziemi.

Zdjęcia z uderzenia komety w Jowisza(widoczne plamy na zdjęciach to dziury po uderzeniach)

O kometach kiedyś…

Komety są znane ludzkości od bardzo dawna. Pojawienie się komety nie miało wróżyć nic dobrego, bano się ich i uważano je za złowieszczy znak.

Wszystko to dlatego, że inne ciała niebieskie (planety) były im tajemnicze ale odznaczały się regularnością pojawień na niebie a komety ukazywały się zupełnie niespodziewanie, dlatego starożytni nie mogli wykryć ich regularności pojawień się na niebie. Komet nie uważano za ciała niebieskie dlatego Arystoteles uznał je za wyziewy atmosferyczne- jednak teoria ta trwała dwa tysiące lat. Mikołaj Kopernik twierdził, że komety są ciałami niebieskimi, lecz w 1577r. Tycho Brahe obserwując nową kometę udowodnił, że kometa nie może być wyziewem atmosfery ponieważ znajduje się dalej niż Księżyc. Prawa Keplera opisywały rzeczywisty kształt orbit planetarnych, które mogły być stosowane również w ruchu komet. Sam Kepler jednak tego nie dokonał ponieważ twierdził, że komety są „tylko gośćmi” w naszym układzie i poruszają się po torach prostoliniowych. Pół wieku później Jan Heweliusz stwierdził, że orbity komet mogą być parabolami, jego uczeń J.S. Dorffel udowodnił, że jasna kometa obserwowana rok wcześniej poruszała się po paraboli. W XVII wieku dzięki obserwacją za pomocą lunet odkrywano coraz więcej komet. Pod koniec XVII stulecia komety zainteresowały Izzaca Newtona, twierdził on, że komety tak jak planety poruszają się po krzywych stożkowatych mające Słońce w swych ogniskach, miał również przypuszczenia, że komety świecą światłem odbitym od Słońca. Kometom również swoją uwagę poświęcił uczeń Newtona-Edmund Halley, który obliczył orbity paraboliczne wielu jasnych komet. W 1682r. Halley zwrócił uwagę na bardzo jasną kometę, porównał elementy orbity z elementami orbit widocznych w latach 1456, 1531 i 1607 po czym stwierdził, że to jedna i ta sama kometa obiegająca Słońce. W okresie 75 lat Halley przewidział, że kometa z 1682r. pojawi się znów w 1758r. jednak już tego nie doczekał ponieważ zmarł w 1742r. ,jednak na jego cześć nazwano tą kometę –kometą Halleya.

Warkocz kometarny

Warkocz kometarny – jest to strumień gazów i pyłu który wydobywa się z komety pod wpływem oddziaływania wiatru słonecznego. Ponieważ z komety wydobywają się różnego rodzaju substancje, posiada ona dwa odrębne warkocze - gazowy oraz pyłowy, z których każdy skierowany jest w innym kierunku.

Warkocz gazowy komety, wyróżnia się niebieskim odcieniem oraz tym, że skierowany jest w stronę przeciwną do Słońca zgodnie z kierunkiem rozchodzenia się wiatru słonecznego i pokrywa się z liniami pola magnetycznego.

Warkocz pyłowy-ze względu na jego masę oraz liczbę wchodzących w jego skład drobin, nie ulega on ciśnieniu promieniowania korpuskularnego Słońca oraz jego kierunek zasadniczo zgodny jest trajektorią poruszania się komety.

Warkocz komety, jak również jej koma, oświetlane są przez Słońce - pył staje się widoczny dzięki zwykłemu odbiciu światła, podczas gdy poświata gazów spowodowana jest ich jonizacją pod wpływem wiatru słonecznego. Długość warkocza może przekraczać jednostkę astronomiczną, mierzącą w przybliżeniu 150 milionów kilometrów.

Komety bliskie Słońcu

Inną grupę komet stanowią komety muskające Słońce. Przechodzą one niezwykle blisko powierzchni Gwiazdy Dziennej, co powoduje ich gwałtowne niszczenie. Przykładem może być tutaj kometa Ikeya-Seki, której jądro w roku 1965 rozpadło się na trzy fragmenty tuż przed największym zbliżeniem do Słońca. Obserwacje sondy SOHO przyczyniły się do okrycia wielu innych komet, które przelatują w pobliżu Słońca.

Badania ruchu komet

Pomiary które wykonał Tycho Brahe wykazały, że komety znajdują się w przestrzeni pozaziemskiej, lecz nie rozwiązano kwestii ich ruchu. W roku 1609 uczeń duńskiego astronoma – Jan Kepler – stwierdził, że planety nie krążą wokół Słońca po torach mających postać okręgów. Jednak komety, zdaniem duńskiego astronoma, poruszały się po liniach prostych. Galileusz, mimo że był zwolennikiem kopernikańskiego obrazu Wszechświata, odrzucał pomiary niezgodnie wykonane przez Tychona Brahe. Włoski astronom sądził, że komety znajdują się w ziemskiej atmosferze i poruszają się po liniach prostych.