Witamina PP

Wzór strukturalny kwasu nikotynowego

Wzór strukturalny amidu kwasu nikotynowego

Witamina PP (witamina B₃) (ATC: A 11 HA 01, C 10 AD 02) – wspólna nazwa na określenie dwóch związków: kwasu nikotynowego (niacyny, czyli kwasu 3-pirydylokarboksylowego, pochodnej pirydyny) i amidu kwasu nikotynowego (nikotynamidu). Niacyna jest znana również jako czynnikprzeciwpelagryczny, stąd niekiedy nazywa się ją również witaminą PP. Może być ona, w przeciwieństwie do innych witamin z grupy B, produkowana worganizmie z podstawowego aminokwasu, tryptofanu. Są to jednak niewielkie ilości i jej najważniejszym źródłem powinno być pożywienie. Należy również pamiętać, że tryptofan należy do aminokwasów egzogennych, czyli takich, które nie mogą być syntetyzowane w organizmie, lecz muszą zostać dostarczone w pożywieniu.

Spis treści  [ukryj] 1 Rola w organizmie 2 Przyczyny niedoboru 3 Skutki niedoboru 4 Skutki nadmiaru 5 Źródła witaminy 6 Przypisy

Rola w organizmie[edytuj]

Współdziała w syntezie i rozkładzie węglowodanów, kwasów tłuszczowych i aminokwasów, w przemianach metabolicznych mających na celu uwalnianie energii, uczestniczy w tworzeniu czerwonych ciałek krwi, hamuje toksyczne działanie związków chemicznych i leków, reguluje poziom cholesterolu wekrwi, rozszerza naczynia krwionośne, oddziałuje korzystnie na system nerwowy i stan psychiczny, poprawia ukrwienie skóry i kondycję włosów.

Przyczyny niedoboru[edytuj]

Do przyczyn niedoboru należą: stosowanie leków przeciwpadaczkowych – izoniazydów – które są analogami strukturalnymi niacyny; upośledzone wchłanianie z przewodu pokarmowego; zwiększone zapotrzebowanie na witaminę spowodowane zwiększeniem ilości procesów energetycznych (np. wskutek spożywania dużej ilości cukru^[1]); nadmierne zużycie tryptofanu do produkcji serotoniny, co ma miejsce w wypadku nowotworu zwanego srebrzakiem; choroba Hartnupów – zaburzenie wchłaniania jelitowego i nerkowego tryptofanu; dieta oparta o kukurydzę^[2].

Skutki niedoboru[edytuj]

Ogólne osłabienie, bezsenność, bóle głowy, trudności z pamięcią, zaburzenia w działaniu układu nerwowego: agresywne zachowanie, wybuchy złości, niepokój, depresje, nadmierna aktywność, pogorszenie stanu skóry, choroby skórne, owrzodzenie warg, przebarwienia (plamy) na skórze, zespół krowiego języka, pelagra (objawiająca się zapaleniem skóry oraz zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego), zwiększona wrażliwość skóry na światło słoneczne. Charakterystyczne objawy to tzw. "zespół 3d" (dermatitis – zapalenie skóry,diarrhoea – biegunka, dementia – otępienie).

Skutki nadmiaru[edytuj]

Jest mało toksyczna, ale nadmiar witaminy PP może powodować: bóle głowy, mrowienie, zaczerwienienie skóry, swędzenie głowy, szum w uszach, niestrawność, niewydolność wątroby, arytmię serca i psychozy, utratę łaknienia, nadmierne stężenie kwasu moczowego, zwiększenie zawartości glukozy w osoczu.

Źródła witaminy[edytuj]

Występuje powszechnie w produktach roślinnych i zwierzęcych, np. w mięsie, orzechach i ziarnach zbóż^[1]. Do produktów o niskiej zawartości witaminy B₃ należy kukurydza i większość owoców^[2].