1. Dramaturgia sceniczna – odnosi się do wszystkich elementów językowych w tekście dramatu, które dobitnie lub domyślnie wskazują na uwarunkowania aktorskie i sceniczne ówczesnego teatru. Przykład dramaturgii scenicznej:
2. Dekoracja słowna - przedstawiona nie za pomocą środków wizualnych, ale opisana lub sugerowana w komentarzu postaci. Np. spartańska scena w czasach Shakespeare’a obywała się bez jakichkolwiek dekoracji, jej czas i przestrzeń tworzyły, opisywały wypowiedzi postaci. Wypowiedzi postaci mogą regulować dynamikę wejść i wyjść, wymieniane są imiona postaci zanim te pojawią się na scenie
Stamm o funkcjach mowy scenicznej, która nie służy jedynie budowaniu struktury akcji w czasie i przestrzeni, albo rysowaniu grup i charakterów postaci, ale także ukazaniu materialności przedstawienia i operowaniu nią.
Tekst dramatu zwiera wewnętrzną formę przedstawień.
„Dramat jako tekst przeznaczony do wystawienia”
Inscenizacja – całokształt prac twórczych związanych z wystawieniem jakiegoś utworu na scenie.
Podstawą inscenizacji jest scenariusz teatralny (w środowisku ludzi teatru zwany egzemplarzem reżyserskim), czyli na ogół tekst dramatu, ale może to być również rozpisana na dialogi adaptacja innego rodzaju dzieła literackiego, montaż różnych utworów poetyckich czy nawet tekstów o charakterze dokumentalnym (jak protokołów przesłuchań sądowych wykorzystywanych w konwencji teatru faktu).
3.Tekst inscenizacji - składa się na niego system decyzji zespołu twórców pracujących nad inscenizacją, dotyczący obsady, scenografii, fryzur, kostiumów, masek, układów ruchu, a więc tych elementów inscenizacji, które pozostaną bardziej lub mniej niezmienne.
Funkcja inscenizacji: wierne wobec autora przeniesienie na scenę relewantnych(odnoszących się, w związku z ) znaków przedstawienia utrwalonych w tekście dramatu.
Tekst przedstawienia – odnosi się do samego zdarzenia, do spektaklu. W inscenizacji Freyera tekst teatralny stanowi tylko jeden z wielu systemów znakowych i nie jest w żaden szczególny sposób uprzywilejowany.
Metatekst – jest włączonym w inscenizację komentarzem wobec tekstu (teatralnego) i jego nowym ujęciem scenicznym czy przekładem. Metatekst nie przybiera bowiem nigdy formy skończonego tekstu. Jego elementy znaleźć można w wyborze stylu gry, typu inscenizacji i rodzaju rytmu, w ustanowieniu określonych relacji między różnymi systemami znaczącymi.
4. Tekst dramatu
Teorie Stamma.
Wg Ingardena
Tekst główny – dzieła teatralnego tworzą słowa wypowiadane przez osoby przedstawione,
Tekst poboczny – tworzą informacje przeznaczone przez autora dla reżysera
Wg Anna Ubersfeld
Didaskalia (wobec tekstu pobocznego) – w pierwotnym znaczeniu nie obejmowały jedynie wskazówek scenicznych, ale także imiona postaci, czyli wszystko co było zapisane w tekście, ale nie musiało być wypowiadane przez postaci.
Tekst teatralny – podstawa przedstawienia teatralnego
Wg Hansa-Thies Lehmanna dla tekstów pozbawionych i postaci i akcji wprowadził pojęcie POSTDRAMATYCZNY – służy ono opisaniu eksperymentów teatru postmodernistycznego, które odrzuciły prymat tekstu jako obowiązującego składnika dzieła scenicznego.
Wg Manfred Pfister
Dramat – polimedialna forma przedstawienia
Tekst teatralny – tekst zrealizowany na scenie, rozróżnia dwa poziomy tekstu : substrat teksu literackiego, który zachowuje stałość, oraz poziom realizacji scenicznej o stosunkowo dużej zmienności.
Wg Andreas Hofele
Traktuje dramat jako tekst przeznaczony do wystawiania, jako artefaktu literackiego pisanego z myślą o jego inscenizacji. Różnica między wystawianym a przeznaczonym do wystawienia wydaje się nieistotna, ale kryje się za tym rozróżnienie. Odwołując się do Keira Elama, Hofele przedstawia relacje między tekstem a przedstawieniem jako przykład intertekstualności. ‘Artefakt pisany z myślą o inscenizacji ‘ sugeruje, że dramatopisarz świadomie lub nieświadomie włącza do swego tekstu różne znaki i kody odnoszące się do przedstawienia. Określony w ten sposób hipotetycznie tekst przedstawienia wpisuje się w tekst literacki.
Analizując tekst teatralny należy go umieszczać w kontekście konwencji teatralnych jego czasów., aby wydobyć wpisane w tekst znaki odnoszące się do teatru.
Wg Anna Ubersfeld
Każdy dramat nawet wówczas gdy programowo dystansuje się wobec istniejącego systemu teatralnego pozostaje w pewien sposób w relacji wobec aktualnych konwencji teatralnych. Trudno jest zrozumieć powstawanie tekstów dramatycznych jeśli nie zwraca się uwagi na to że bez istniejących konwencji teatralnych ten tekst dramatyczny by nie powstał, nie pisze się dla teatru nic o nim nie wiedząc, pisze się dla aktualnie istniejącego teatru, razem z nim albo przeciw niemu.