notatki z prezentacji specjalna 1

PREZENTACJA 1 Pedagogika Specjalna jako nauka - Podstawy pedagogiki specjalnej cz. 1

Definicje pedagogiki specjalnej

Władysław Dykcik- Pedagogika Specjalna jest nauką szczegółową pedagogiki, a jej przedmiotem jest opieka, terapia, kształcenie i wychowanie osób z odchyleniami od normu, najczęściej jednostek mniej sprawnych lub niepełno sprawnych, bez względu na rodzaj, stopień i złożoność objawów oraz przyczyny zaistniałych anomalii, zaburzeń, trudności lub ograniczeń.

Zofia Sękowska – pedagogika specjalna jest nauką której przedmiot stanowi rehabilitacja ludzi niepełnosprawnych w każdym wieku, przede wszystkim dzieci i młodzieży odchylonych od normy psychofizycznej oraz resocjalizacja niedostosowanych społecznie.

Aleksandra Maciarz – pedagogika specjalna to nauka szczegółowa pedagogiki ogólnej, której przedmiotem zainteresowania jest wychowanie i nauczanie osób niepełnosprawnych. Jest nauką interdyscyplinarną, współdziała z wieloma naukami psychologicznymi, pedagogicznymi i medycznymi. Pełni dużą rolę w rozwoju teorii i praktyki rewalidacji dzieci i młodzieży.

Związek Pedagogiki Specjalnej z innymi naukami

Pedagogika Specjalna w współpracuje z wieloma dziedzinami nauki. Z jednej strony czerpie z osiągnięć innych nauk z drugiej zaś wzbogaca je własnymi analizami i rozwiązaniami.

Psychologia, biologia, medycyna, nauki techniczne, prawo, ekonomia, filozofia, socjologia, pedagogika

Związek Pedagogiki Specjalnej z Pedagogiką

Pedagogika (gr. país - dziecko, agōgós – przewodnik, paidagōgikē - świadoma działalność wychowawcza) nauka o wychowaniu, jego celach, metodach, środkach i formach organizacyjnych; zajmuje się procesami świadomego i celowego oddziaływania na rozwój człowieka we wszystkich fazach jego życia.

Pedagogika Specjalna w szczególny sposób wchodzi w wieloelementową relację z Pedagogiką, stanowiąc jej integralną część. Z jednej strony korzysta z większości subdyscyplin pedagogicznych z drugiej zaś wnosi w nie własne definicje, rozwiązania i analizy.

Pedagogika ogólna:

-teoria wychowania

- pedagogika wychowawcza

-teoria nauczania

-Pedagogika opiekuńcza

-pedagogika społeczna

-pedagogika specjalna

Związek Pedagogiki Specjalnej z Psychologią

Psychologia (gr. Psych, dusza, lógos, słowo, nauka), dyscyplina nauk. oraz dziedzina działalności praktycznej zajmująca się analizą powstawania oraz przebiegu procesów psychicznych, ich rolą w regulacji stosunków człowieka z otaczającym go światem, a także możliwościami kształtowania zachowań ludzkich; jako samodzielna nauka empiryczna wyodrębniła się w 2. poł. XIX w.

Pedagogika Specjalna korzysta z osiągnięć psychologii. Wiedza psychologiczna w pedagogice specjalnej ma kluczowy charakter do zrozumienia zachowań reakcji i podstaw działań edukacyjnych, terapeutycznych i wychowawczych nakierowanych na osoby niepełnosprawne i ich rodziny. W szczególny sposób wykorzystywana jest wiedza z zakresu psychologii klinicznej, rozwojowej i społecznej.

Pedagogika specjalna:

-psychologia kliniczna

-psychologia rozwojowa

-psychologia społeczna

Związek Pedagogiki Specjalnej z Socjologią

Socjologia – nauka badająca w systematyczny sposób funkcjonowanie i zmianę społeczeństwa. Socjologowie badają społeczne reguły, procesy i struktury które łączą i dzielą ludzi, tworzą lub są przejawem więzi między ludźmi, a także proces ich zmian. Socjologowie badają zarówno jednostki uwikłane w grupy społeczne, jak i międzyludzkie relacje (np. rodzinę, wspólnoty, stowarzyszenia, zrzeszenia itp.). Relacje międzyludzkie ujęte w społecznej dynamice mogą ludzi łączyć tworząc grupy społeczne, instytucje czy całe społeczeństwa, lub dzielić przez społeczne podziały.

Pedagogika Specjalna korzysta z osiągnięć socjologii w kreowaniu postaw społecznych analizie grup jak i diagnostyce zarówno społecznej jak i indywidualnej w kontekście funkcjonowania i socjalizacji osób niepełnosprawnych.

Pedagogika specjalna:

-Antropologia społeczna

-Praca socjalna

-Socjologia Nauki

-socjotechnika.

Związek Pedagogiki Specjalnej z Filozofią

Filozofia (gr. φιλοσοφία philosophia, umiłowanie mądrości’ gr. φιλέω phileo – kochać, σοφία sophia – mądrość) najbardziej ogólna, fundamentalna, racjonalna i kryt. wiedza o wszystkim, co istnieje; w znaczeniu źródłowym f. oznaczała umiłowanie mądrości, czyli nieustanne dążenie do wiedzy i poszukiwanie pewności..

Pedagogika Specjalna korzysta z wiedzy filozoficznej przede wszystkim w kontekście kreowania celów działań w tym i wychowawczych jak i zasad etycznych związanych z podejmowanymi metodami diagnostyczno-terapeutycznymi.

Pedagogika specjalna:

-epistemologia

-Aksjologia

-Ontologia

Związek Pedagogiki Specjalnej z Biologią

Biologia (z gr. βίος (bios) - życie i λόγος (logos) słowo, nauka) – gałąź nauki zajmująca się badaniem życia. Nauka ta skupia się na charakterystyce, klasyfikacji oraz zachowaniu organizmów żywych, jak również sposobie powstawania nowych gatunków oraz zależnościami między nimi a środowiskiem naturalnym.

Biologia obejmuje szeroki wachlarz zagadnień badawczych, które są często postrzegane jako odrębne dyscypliny naukowe.

Pedagogika Specjalna korzysta z osiągnięć nauk biologicznych opisujących rozwój człowieka jako istoty biologicznej w kontekście rozwoju jednostkowego jak i gatunkowego. Biologia umożliwia zrozumienie podstaw funkcjonowania zaburzeń człowieka. W pedagogice specjalnej szczególne miejsce zajmuję wiedza z zakresu, genetyki, anatomii i fizjologii.

Pedagogika specjalna:

-Anatomia

-Fizjologia

-Genetyka

-Antropologia

Związek Pedagogiki Specjalnej z Medycyną

Medycyna (łac. Medicina, sztuka lekarska), nauka o zdrowiu i chorobie człowieka oraz sztuka leczenia i zapobiegania chorobom; medycyna należy do nauk przyr., gdyż opiera się na biologii, chemii, fizyce i in., ale również do nauk humanist., gdyż jej podmiotem jest człowiek — dlatego też korzysta z psychologii, socjologii i in. nauk społecznych

Pedagogika Specjalna korzysta z osiągnięć nauk medycznych przede wszystkim w zakresie zrozumienia istoty zaburzeń i chorób. Na bazie tej wiedzy wypracowuje racjonalne formy działań terapeutycznych i opiekuńczych. Szczególne miejsce zajmują zagadnienia z zakresu pediatrii, neurologii i psychiatrii

Pedagogika specjalna= Pediatria + Neurologia + Psychiatria.

Związek Pedagogiki Specjalnej z Naukami Technicznymi

Nauki Techniczne, zespół nauk, które zajmują się wytworami i procesami będącymi efektem działalności człowieka w zakresie techniki;

Pedagogika Specjalna korzysta z osiągnięć nauk techniczno-inżynierskich, które z jednej strony ułatwiają proces rewalidacji i terapii z drugiej zaś tworzą nowe rozwiązania umożliwiające kompensację niepełnosprawności.

Pedagogika specjalna:

-Matematyka i informatyka

-Mechatronika i inżynieria materiałowa

-Architektura i urbanistyka.

Związek Pedagogiki Specjalnej z Prawem

Prawo, a ściślej prawo w ujęciu przedmiotowym, to system norm prawnych, czyli ogólnych, abstrakcyjnych i w przybliżeniu jednoznacznych dyrektyw postępowania, które powstały w związku z istnieniem i funkcjonowaniem państwa lub innego uporządkowanego organizmu społecznego, ustanowione lub uznane przez właściwe organy władzy publicznej lub społecznej i przez te organy stosowanej, w tym z użyciem przymusu.

Pedagogika Specjalna korzysta z osiągnięć prawa ujętego w obowiązujących kodeksach w celu usankcjonowania i uporządkowania specyficznych norm funkcjonowania osób niepełnosprawnych jak również form i zasad opieki i terapii.

Pedagogika specjalna:

-kodeks karny

-Kodeks pracy

-Kodeks cywilny

-Kodeks rodzinny i opiekuńczy.

Związek Pedagogiki Specjalnej z Ekonomią

Ekonomia (gr. Oíkos - dom, nómos – prawo), nauka badająca społ. proces gospodarowania. Ekonomia jest nauką o tym, jak jednostka i społeczeństwo decydują o wykorzystaniu zasobów (wszystkich, gdyż wszystkie zasoby mają alternatywne zastosowanie i z definicji są w niedoborze) – które mogą mieć także inne, alternatywne, zastosowania – w celu wytwarzania różnych dóbr i rozdzielania ich na konsumpcję obecną lub przyszłą, pomiędzy różne osoby i różne grupy w społeczeństwie.

Pedagogika Specjalna osiągnięcia rozważań ekonomicznych w kontekście prognozowania i kreowania odpowiednich celów procesu terapii i wychowania osób niepełnoprawnych.

Pedagogika specjalna:

-Mikroekonomia

-Makroekonomia.

Działy Pedagogiki Specjalnej

pedagogika specjalna, dział pedagogiki poświęcony teorii kształcenia i wychowania jednostek odbiegających od normy fiz. lub psychicznej w stopniu utrudniającym prawidłowy rozwój i współżycie w środowisku społecznym.

Klasyczny podział pedagogiki specjalnej w Polsce dokonany został jeszcze przez Marię Grzegorzewską i uwzględniał on podstawowe subdyscypliny pedagogiki specjalnej

Pedagogika specjalna:

-oligofrenopedagogika

-tyflopedagogika

-surdopedagogika

- pedagogika lecznicza i terapeutyczna

-resocjalizacja

-pedagogika osób zdolnych.

Pytania kontrolne

1.Podaj przynajmniej jedną definicje pedagogiki specjalnej ?

2.Z jakimi naukami współdziała pedagogika specjalna ?

3.Z jakimi subdyscyplinami pedagogicznymi współdziała pedagogika specjalna ?

4.Jakie są subdyscypliny (działy) pedagogiki specjalnej ?

Historia opieki nad osobami niepełnosprawnymi

Podstawy Pedagogiki Specjalnej cz I (PREZENTACJA 2)

Definicje

Początki opieki. Od opieki instynktownej do świadomej.

Początków opieki można doszukiwać się u wielu gatunków kręgowców, a zwłaszcza ptaków i ssaków. Przejawia się ona w postaci zachowań opartych na instynkcie. Opieka związana jest głównie z życiem seksualnym i prokreacją zwierząt, a jej przedmiotem jest prawie wyłącznie potomstwo, do momentu jego życiowego usamodzielnienia. Opieka zwierząt – rodziców nad swym potomstwem trwa przez stosunkowo krótki okres i obejmuje wyłącznie zaspokajanie potrzeb biologicznych i bezpieczeństwa. Większość zwierząt ma potrzebę filiacji. Skutki niezaspokojenia tej potrzeby u małp człekokształtnych są bardzo podobne do ludzkiej „choroby sierocej” .

opieka zwierząt nie obejmuje potomstwa które:

Wśród niektórych gatunków ptaków spotykane są odstępstwa od tej tendencji, które można traktować jako nowe jakości w opiece zwierzęcej zbliżające ją do opieki ludzkiej

Początki i rozwój opieki. opieka w historii człowieka

Wśród ludów pierwotnych

• z jednej strony sprawowano piekę nad niepełnosprawnymi (wykopaliska w jaskini Shanidar)

• z drugiej strony zaś upośledzony był ten, który nie potrafi posługiwać się narzędziami nie pomagano mu w przypadku zagrożenia zabijano

kobieta w kontekście opieki

mężczyzna w kontekście opieki

Starożytność

• dzieci lepsze do ochronki, do urzędu mamek, • noworodki gorsze podrzucać albo zabijać • zakaz karmienia i utrzymywania przy życiu kalek

ARYSTOTELES: postulował wprowadzenie przepisów prawnych, które zakazywałybyu wychowywania dzieci kalekich.

HIPOKRATES: w chorobach psychicznych dostrzegał zwiazki z chorobą mózgu, podkreslal role opieki w leczeniu.

• oddzielić niezdatność od zdrowia

• zabijanie słabowitych, cherlawych i zniekształconych dzieci

SENEKA MŁODSZY: „kierujemy się rozumem i oddzielamy niezdatnosc od zdrowia” opiekowano się chorymi którzy rokowali szanse na wyleczenie lub leczenie to było dla panstwa bardziej oplacalne.

• dzieci zdrowe poddawano wielostronnej opiece

• dzieci chore zabijano

• wychowanie w służenia państwu upośledzeni – przeszkoda w formowaniu silnego wojska i państwa

• urzędnicy rozkazywali topić, oddawać dzikim zwierzętom i zrzucać z gór dzieci chorowite i ułomne

Średniowiecze

• w XIII w. pojawiają się pierwsze sformalizowane sposoby opieki nad osobami chorymi i niepełnosprawnymi.

• we Francji powstaje Szpital Generalny z podziałem na odziały, znajdował się tam również oddział dziecięcy

• powstały zakony szpitalne i sprawujące opiekę nad chorymi i niepełnosprawnymi:

• Bonifratrzy • Lazaryci • Franciszkanie • Szarytki

Renesans

• potrzeba zaopiekowania się ludźmi ze wszelkimi schorzeniami

• od XVI w. kościół zaczął się angażować w opiekę nad niepełnosprawnymi

• Sobór Trydencki – dekrety reformacyjne zobowiązywały biskupów do objęcia opieki nad wszystkimi szpitalami

Czasy nowożytne

Oświecenie

• Od połowy XVIII w. kwestia opieki przejęta przez państwo

• Uporządkowanie praw opieki i form z jakich można korzystać

• Rozwój techniki i medycyny

XIX wiek

• działania filantropii religijnej i świeckiej

• upowszechnienie oświaty – koniecznością utworzenia całego systemu kształcenia upośledzonych umysłowo

• teorie eugeniczne (doskonaleniu rasy ludzkiej)

• powoływanie do życia dzieci o pożądanych cechach, zwłaszcza takich, które najlepiej spełniają kryteria rasowej czystości

• eliminację osobników noszących cechy niepożądane: rasowa segregacja,

• przymusowa sterylizacja, eksterminacja

XX wiek

• w stosunku do minionych epok wiek XX charakteryzuje się pozytywnymi postawami i pewną akceptacją osób niepełnosprawnych, pozwalającą na realizację procesu rehabilitacji

• rozpoczęto także działania na rzecz wyrównywania szans społecznej integracji

• poprawy jakości życia osób niepełnosprawnych

• wojny , prześladowania, deportacje

• rozwój nietolerancji rasizmu i planowych działań zmierzających do eliminowania osób innej rasy, wyznania, klasy społecznej oraz osób niepełnosprawnych (obozy koncentracyjne , gułagi)

Kierunki zmian ewolucyjnych w opiece ludzkiej

Od opieki opartej głównie na mechanizmach instynktu do zachowań wynikających z doświadczenia osobniczego oraz działań wciąż wyuczanych i świadomie organizowanych z pokolenia na pokolenie –---> Od opieki rodziców nad własnym potomstwem do opieki nad wszystkimi dziećmi –---->Od opieki nad dziećmi do opieki nad wszystkimi potrzebującymi, jej ludźmi niezależnie od wieku –------>Od opieki ograniczonej tylko do zaspokajania potrzeb biologicznych i bezpieczeństwa do działalności obejmującej względnie cały zakres różnorodnych potrzeb podopiecznych –-------->Od działalności opiekuńczej czysto dobrowolnej, woluntarystycznej do takiej, która podejmowana jest również jako powinność moralna i prawna.

Opieka a religia

ujęcie opieki w kontekście głównych religii

Egipska religia politeistyczna

Buddyzm

• przyjaźń do wszystkich żywych istot

• miłość i ofiarność w stosunku do bliźnich

• przypadki pozostawiania dzieci upośledzonych w dżungli

Judaizm

• choroba i niepełnosprawność jako kara za grzechy • miłość i ofiarność w stosunku do bliźnich • zadośćuczynienie za popełnione zło

Chrześcijaństwo

• z jednej strony aprioryczny nakaz miłosierdzia (pierwsze instytucie opiekuńcze, zakony niosące posługę ubogim, chorym i niepełnosprawnym)

• z drugiej strony ludzi upośledzonych umysłowo identyfikowano z obłąkanymi, uznawano ich za nawiedzonych lub opętanych przez złego ducha, upośledzonych umysłowo nie odróżniano od chorych psychicznie

PREZENTACJA 3 Historia opieki nad psychicznie chorymi

Czasy starożytne

od ok. 5 w. p.n.e. uważano, że zaburzenia psychiczne, zwłaszcza ujawniające objawy psychotyczne, posiadają nadprzyrodzoną naturę. To przekonanie utrzymało się przez cały okres istnienia starożytnej Grecji i Rzymu. Najstarsze pisma traktujące o zaburzeniach psychicznych zostały sporządzone przez Greków. W IV w. p.n.e. Hipokrates utrzymywał, że zaburzenia psychiczne mogą wynikać z biologiczno-fizjologicznych nieprawidłowości organizmu. Ten punkt widzenia nie przetrwał jednak końca imperium Rzymskiego. Wraz z nadejściem ery chrześcijańskiej, zaburzenia psychiczne zaczęły być uważane za wynik działalności demonów. Próbowano je "leczyć" za pomocą egzorcyzmów oraz rozmaitych okrutnych metod.

Średniowiecze

Pierwsze obiekty, które można uznać za prototypy szpitali psychiatrycznych powstały w świecie arabskim, w XIII w. Pierwszy został zbudowany w Bagdadzie w 705r., a następnie w Ferze i Kairze. W odróżnieniu od chrześcijańskich zapatrywań na zaburzenia psychiczne, w których doszukiwano się ingerencji demonów i innych sił nadprzyrodzonych, Arabowie koncentrowali się na obserwacjach klinicznych. W ten sposób przyczynili się do znacznego postępu w wiedzy dotyczącej psychopatologii jako pierwsi stosowali psychoterapię, a także inne metody leczenia, np. gorące kąpiele, leki psychoaktywne, muzykoterapię i terapię zajęciową. W X w. perski lekarz Muhamad ibn Zakariva Razi zaproponował fizjologiczne wyjaśnienia zaburzeń psychicznych w kombinacji z psychologicznymi metodami terapeutycznymi. Jemu współczesny badacz, arabski lekarz Najab ud-din Muhamad jako pierwszy dokonał opisu diagnostycznego wielu zaburzeń psychicznych, tj. Depresja, nerwica, priapizm, niemoc seksualna (arab. Nafkhae Malikholia), psychoza(ar. Kutrib) czy stan maniii(ar. Dual-Kulb).

Europa XI-XIII wiek

W XI w. słynny perski lekarz i filozof Awicenna, stosował leczenie bazujące na przekonaniu o fizjologicznych źródłach psychopatologii. Stworzył koncepcję relacji między pulsem a uczuciami wewnętrznymi. Awicenna był także wczesnym prekursorem neuropsychiatrii, jako pierwszy opisał różne zaburzenia psychiczne: halucynajcje, bezsenność, koszmary nocne, melancholię, demencję, epilepsję, paraliż, itp

Obiekty przeznaczone dla osób dotkniętych zaburzeniami psychicznymi tworzone były w Europie od XIII w., jednak pełniły jedynie rolę instytucji opiekuńczych, nie oferując żadnej terapii. Założony w XIII w. w Londynie Bethlem Royal Hospital należy do jednych z pierwszych szpitali psychiatrycznych jakie pojawiły się w Europie - był prowadzony aż do 1948

Europa XVIII w

W 1656, Ludwik XIV stworzył publiczny system opieki nad osobami dotkniętymi zaburzeniami psychicznymi, jednak miał on jedynie na celu zapewnienie cierpiącym dachu nad głową i odseparowanie ich od społeczeństwa, nie oferując żadnego leczenia. W 1758 angielski lekarz William Battie napisał "Traktat o szaleństwie", w którym wzywał do wprowadzenia leczenia w tego typu placówkach. Trzydzieści lat później, król Anglii Jerzy III zapadł na chorobę psychiczną. Po poprawie jego stanu w 1789, zaczęto uważać, że zaburzenia psychiczne nie są nieuniknione i mogą podlegać skutecznej terapii].

W 1792 francuski uczony, Philippe Pinel, uważany za ojca nowoczesnej psychiatrii wprowadził humanitarne metody leczenia zaburzeń psychicznych, uwalniając dotkniętych nimi z kajdan i konieczności znoszenia okrutnych praktyk "leczniczych" William Tuke wprowadził te metody na angielski grunt otwierając The Retreat, opierwszą w Anglii placówkę leczniczą dla osób chorych psychicznie, stosującą nowoczesne metody terapii. W krótkim czasie instytucja ta stała się wzorem w świecie humanitarnej psychiatrii.

wiek XX

Otto Loewi przyczynił się do odkrycia neurotransmitera - acetylocholiny.

W XX wieku pojawiła się nowa perspektywa psychiatrii, związana z nowym punktem widzenia na zaburzenia psychiczne. Emil Kraepelin, zainteresowany nowo powstałą nauką - psychologią, włączył do psychiatrii wątki interdyscyplinarne, tworząc nową klasyfikację zaburzeń psychicznych, opartą na podstawach anatomopatologicznych i czynnikach przyczynowych Podstawową przesłanką psychiatrii stało się stwierdzenie, że zaburzenia psychiczne mają źródła biologiczno-fizjologiczne. Po śmierci Zygmunta Freuda, ojca psychianalizy, jego dzieło stało się przedmiotem badań psychiatrów. Teoria psychoanalityczna stała się popularna wśród psychiatrów ze względu na swoje istotnie znaczenie dla rozwoju wiedzy o ludzkiej psychice. Jednak po roku 1970 teorie psychologiczne ustąpiły miejsca teoriom neurologicznym.

Po odkryciu przez Otto Loewiego pierwszego neurotransmitera - acetylocholiny, psychofarmakologia stała się integralną częścią psychiatrii]. W 1980 r. rozpoczęto stosowanie neuroobrazowania. Odkrycie w 1952 r. skuteczności leczenia schizofrenii chlorpromazyną zrewolucjonizowało terapię tej przypadłości] Podobne znaczenie dla leczenia zaburzeń dwubiegunowych miało odkrycie działania węglanu litu. Psychoterapia stała się integralną częścią leczenia psychiatrycznego w przypadku większości chorób. Równie istotne znaczenie odegrały wyniki badań genetyki, wskazujące na genetyczne źródła zaburzeń psychicznych. Biologia molekularna przyczyniła się do zrozumienia zasad działania genów i ich wpływu na ukształtowanie się psychiki. Do 1995 r. geny wpływające na powstanie schizofrenii zostały wykryte w chromosomie 6, natomiast geny wpływające na zaburzenia dwubiegunowe w chromosomach 18 i 21.

Zastosowanie leków psychoaktywnych i testów labolatoryjnych wprowadziło nowe relacje między pacjentami a psychiatrami. Postrzeganie psychiatrii w kategorii twardej nauki zaczęło być interpretowane jako brak należytego zainteresowanie i opieki względem pacjentów. Ruch antypsychiatryczny, postrzegający zaburzenia psychiczne w kategorii mitu, zyskiwał coraz większą popularność. Niektórzy członkowie ruchu twierdzili, że psychiatria jest

historia leków

narzędziem kontroli społecznej i domagali się zamknięcia szpitali psychiatrycznych. Ilustracją tej tezy były doniesienia o nadużyciach zdarzających się w krajach totalitarnych, gdzie dysydentów politycznych umieszczano właśnie w tych placówkach, traktując ich przekonania polityczne jako chorobę psychiczną. Jednoczenie tego typu przypadki zdarzają się nawet obecnie. Podawano także historyczne przykłady nadużyć, jakie miały miejsce w nazistowskich Niemczech, ZSRR i podczas apartheidu w RPA. Otto Lewi przyczynił się do odkrycia neurotransmitera - acetylocholiny.

J. E. Esquirol (1772-1840)

uczeń Pinel’a , opracowali nowe metody leczenia przez pracę, zapewnienie łagodnego traktowania chorych, troskliwa opieka ( zręby nowoczesnej psychiatrii) Podkreślał znaczenie psychologii dla ówczesnej psychiatrii

J. C. Reil (1759 - 1813)

•Niemiecki psychiatra, który jako pierwszy użył słowa „Psychiatrie” (1808r.)

•Charakter terapeutyczny dwóch aspektów pobytu w zakładzie:

• uporządkowany tryb życia całej społeczności

• „terapia moralna”, relacje lekarz-pacjent

Eduard Seguin (1812-1880) lekarz- pedagog

Twórca I-wszej na świecie szkoły dla dzieci głębiej upośledzonych (z Esquirolem1837r.)

Wprowadził specjalne zajęcia pedagogiczne dla dzieci

Opracował zestawy ćwiczeń rozwijających

Wprowadził Kartę Personalną

Trudny wybór…

W pierwszej połowie XX w. psychiatrzy mogli zamykać swych pacjentów w „wielkich przechowalniach”, licząc na ich cudowne wyzdrowienie lub poddać ich psychoanalizie, nienadającej się jednak do leczenia prawdziwych chorób psychicznych. Dlatego desperacko szukano nowych rozwiązań, co zaowocowało rozwojem farmakoterapii.

Współczesna opieka nad psychicznie chorymi

Od połowy lat siedemdziesiątych naszego stulecia zmienił się pogląd większości badaczy i terapeutów na cele i formy leczenia chorób psychicznych. Niezbędnymi elementami procesu terapeutycznego we współczesnym modelu leczenia są : farmakoterapia, psychoterapia, rehabilitacja i utrzymywanie kontaktu terapeutycznego między osobą chorującą, a osobami ją leczącymi. Farmakologiczne leczenie zmniejsza natężenie istniejących objawów, a także obniża prawdopodobieństwo ich pojawienia się w przyszłości. Oddziaływania psychoterapeutyczne oraz rehabilitacyjne usprawniają społeczne funkcjonowanie, natomiast działania podtrzymujące więzi między chorymi, a osobami dla nich znaczącymi przyczyniają się do znacznego obniżenia wskaźników nawrotów choroby.

Współczesny obraz choroby psychicznej

Percepcja choroby psychicznej- stereotypy, obraz psychicznie chorych w massmediach, obecny stan opieki nad psychicznie chorymi.

MARIA GRZEGORZEWSKA PODSTAWY PEDAGOGIKI SPECJALNE CZ 1 (PREZENTACJA 4)

Maria Grzegorzewska jest uważana za twórczynię polskiej pedagogiki specjalnej, gdyż to ona jako pierwsza określiła zakres, przedmiot, podstawy metodologiczne tej nowej dyscypliny pedagogicznej oraz podstawowe wskazówki w zakresie praktycznej działalności rewalidacyjnej. Zajmowała się wszystkimi działami pedagogiki specjalnej – oligofrenopedagogiką, surdopedagogiką, tyflopedagogiką, pedagogiką resocjalizacyjną i terapeutyczną. Dostosowała metodę ośrodków zainteresowań O. Decroly’ego do potrzeb polskich szkół specjalnych jako tzw. metodę ośrodków pracy. Propagowała globalne ujmowanie odchyleń od normy, podjęła zagadnienia kompensacji w rewalidacji niepełnosprawnych, tworząc teorie dynamicznych układów strukturalnych. Dużo uwagi poświęciła także problematyce kształcenia nauczycieli. Wniosła również znaczny wkład w rozwój polskiej psychiatrii dziecięcej i profilaktyki psychiatrycznej. Interesowała się również pedeutologią w kontekście osobowości nauczyciela i wychowawcy i jego kształcenia. Hasłem jej pracy było „Nie ma kaleki jest człowiek”.

1888 – urodzona 18 kwietnia 1888 roku w Wołuczu niedaleko Rawy Mazowieckiej, jej rodzice Adolf i Felicja Bohdanowicz mieli 6 dzieci. Maria była najmłodsza z rodzenstwa.

1900 – rozpoczyna nauke w Warszawie na pensji prowadzonej przez pania Kotwicką. Po 4 latach nauki przenosi się do szkoły Pauliny Hewelke.

1909- rozpoczyna studia przyrodnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Z powodu złej sytuacji materialnej jak i choroby płuc przerywa studia i udaję się na rekonwalescencję do Zakopanego.

1913- rozpoczyna studia w Brukseli na Miedzynrodowym Fakultecie Pedologów u prof. Józefa Joteyko.

1916- na Sorbonie w Paryżu uzyskała tytuł dr filozofii za rozprawę : Studium na temat rozwoju uczuc estetycznych – badnia z zakresu estetyki eksperymentalnej przeprowadzone wsrod uczniow szkol brukselskich.

1919-rozpoczyna pracę w Ministerstwie Wyznań i Oświecenie Publicznego w odrodzonej po zaborach polsce. Jako pracownik ministerstwa zajmowała się popularyzacją i organizacją szkolnictwa specjalnego. Tworzyła kursy seminaryjne dla nauczycieli placówek specjalnych .

1922- na bazie kursów seminaryjnych tworzy Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej z siedzibą w Warszawie stając się jego pierwszym dyrektorem. Funkcę tą pełni do konca zycia.

1930- wspolnie z Wladyslawem Radwanem tworzy Panstwowy Instytut Nauczyucielski.

1939- wraz z wybuchem II wojny Swiatowej pracuje jako wolontariusz w szpitalach wojskowych.

1940-45 – pracuje jako nauczyciel w szkole specjalnej w 177 w Warszawka.

-brała udział w tajnej działalnosci oswiatowej Delegatury Rządu Londyńskiego pracując nad kształceniem nauczycieli

- brała czynny udział w konspiracji przemycając bron, pomagala zydom

- jako sanitariuszka brala udzial w Powstaniu Warszawskim.

1945- przystepuje do odbudowy Panstwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, odtwarza system kształcenia nauczycieli i pedagogow specjalnych oraz szkolnictwa specjalneo po zniszczeniach wojennych.

1957- uzyskuje tytul prof. zwyczajengo

1958-60- kieruje praca zespolu katedry pedagogiki specjalnej na Uniwersytecie warszawskim, pierwszej uniwersyteckiej katedrze pedagogiki specjaslnej w polsce powolanej dla niej ad personam

1960- przechodzi na emeryture pelniac jednak funkcje dyrektora Panstwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej (PIPS)

1961- w Panstwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej inauguruje roczne studia sedziow dla nieletnich.

1967- w wieku 79 lat zmarła.

Wpływ Marii Grzegorzewskiej na pedagogikę specjalną jest nie do przecenienia. Była pierwszą osobą w Polsce, która profesjonalnie zajęła się tą problematyką. Jako naukowiec stworzyła podwaliny polskiej pedagogiki specjalnej, jako praktyk opracowała udoskonalała i wdrażała metody pracy z osobami niepełnosprawnymi.

Publikacja autorstwa Marii Grzegorzewskiej

• Psychologia niewidomych

• Listy do młodego nauczyciela

• Pedagogika lecznicza. Skrypt wykładów Głuchociemni

• Psychologia niewidomych

• Analiza zjawiska kompensacji u głuchych i niewidomych

PREZENTACJA 5

Otton Lipkowski

Podstawy Pedagogiki Specjalnej cz I

Cele prezentacji

Poznanie sylwetki Ottona Lipkowskiego

Poznanie życia i dzieła Ottona Lipkowskiego

Poznanie dorobku literackiego i organizacyjnego Ottona Lipkowskiego

Otton Lipkowski Urodził się 5 września 1907 roku w Człuchowie na Pomorzu w rodzinie wielodzietnej (miał czterech braci i cztery siostry). Uczęszczał najpierw do szkoły niemieckiej, po przeprowadzce do Tucholi do polskiej szkoły, a następnie do Państwowego Seminarium Nauczycielskiego.

Człuchów

Tuchola

Godziszewo

W 1926 roku otrzymał świadectwo dojrzałości, które uprawniało do pełnienia obowiązków tzw. tymczasowego nauczyciela w szkołach powszechnych. W trzy lata po podjęciu pracy został mianowany nauczycielem stałym publicznych szkół powszechnych. Został kierownikiem dwuklasowej szkoły powszechnej w Godziszewie.

Aktywnie działał w organizacjach wiejskich, organizował bezpłatne kursy dla młodzieży pozaszkolnej i dorosłych, których celem było umacnianie polskości. W 1931 roku Otton Lipkowski został przyjęty do Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. W dwa lata później mając dyplom PIPS, podjął w Łodzi pracę z dziećmi upośledzonymi umysłowo oraz studia pedagogiczne w Łódzkim Oddziale Wszechnicy Polskiej.

Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej

Łódź

Przez 56 lat pracował jako pedagog, rozpoczynając działalność od najniższych form organizacyjnych, przez szkołę wyższą, do uczelni akademickiej. Całe życie się kształcił. Ucząc się uczył innych. Realizując swoje zainteresowania problemami pedagogiki specjalnej Otton Lipkowski obok swych zawodowych obowiązków od 1951 roku pracował w Muzeum Szkolnictwa Specjalnego PIPS, a następnie prowadził wykłady z metodyki społecznie niedostosowanych, 1966 roku był zastępcą dyrektora, a po śmierci Marii Grzegorzewskiej dyrektorem PIPS. Idee i dążenia, którym poświęcił 56 lat swojego życia, są wciąż aktualne. Organizacja szkolnictwa, kształcenie kadr nauczycielskich to, według Profesora, siła sprawcza wszystkich pozytywnych zmian. Uważał, że najważniejsze dla pedagoga jest dążenie do ciągłego, twórczego doskonalenia warsztatu pracy, treści i metod kształcenia, z uwzględnieniem zmieniających się warunków i potrzeb.

Główne nurty działań naukowych Ottona

Ogólne zagadnienia pedagogiki specjalnej-><- pedagogika resocjalizacyjna

Lipkowskiego W działalności naukowej Profesora Lipkowskiego można wyróżnić dwa dominujące nurty – pierwszy – związany z ogólną pedagogiką specjalną i drugi – związany z pedagogiką resocjalizacyjną.

Ogólne zagadnienia Pedagogiki Specjalnej

opracował pierwszy w historii tej dyscypliny, systematyczny jej wykład w formie skryptu pt. Pedagogika specjalna (zarys), który od przeszło dwudziestu lat ( I wyd. – 1974 r ) pełni rolę podręcznika, uzupełniając w ten sposób istniejącą dotychczas dotkliwą lukę w zakresie pomocy dydaktycznych dla studentów.

wprowadził nowe zagadnienia, przedtem w piśmiennictwie polskim (a także obcym) nieuwzględniane np. ortodydaktykę, czy nową problematykę pedagogiki specjalnej porównawczej zasygnalizował problem wiktymologii w pedagogice specjalnej.

Badał kwestie odpowiedniego przygotowania nauczycieli do pracy z dziećmi specjalnej troski

Opracowywał plany kształcenia nauczycieli z zakresu pedagogiki specjalnej

Cele pedagogiki specjalnej wg. Ottona Lipkowskiego

Humanistyczny - jednostce upośledzonej i słabszej należy zapewnić szczególne prawa do pomocy w uzyskaniu pełni rozwoju i uznania w środowisku społecznym; każdy człowiek ma prawo do normalnego trybu życia.

Wychowawczy- jednostkę upośledzoną należy wszechstronnie kształcić i umożliwić jej optymalny rozwój, aby jak najlepiej mogła spełniać swoje zadania społeczne

Ekonomiczny - utylitarny – jednostkę upośledzoną należy przygotować jak najlepiej do przyszłych sytuacji w pracy zawodowej (przygotowanie do pracy i życia)

Antropologiczny - dążenie do maksymalnego usamodzielnienia jednostki upośledzonej i aktywnego jej udziału w realizowaniu zadań społecznych.

Pedagogika Resocjalizacyjna

Wśród wszystkich działów pedagogiki specjalnej najwięcej uwagi w swej teoretycznej refleksji Profesor poświęcił pedagogice resocjalizacyjnej. Najwięcej Jego prac publikowanych – książkowych i artykułowych powstawało z tej dziedziny, na ten temat zabierał najchętniej głos na różnych zebraniach roboczych placówek specjalnych, rad pedagogicznych itp., na które często był zapraszany ciesząc się w tych środowiskach dużym autorytetem.

Książka Wychowanie dzieci społecznie niedostosowanych (r. 1966) stanowiła pierwsze w literaturze polskiej metodyczne opracowanie problemu tytułowego. Zostały w niej sprecyzowane podstawowe pojęcia z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej, jej założenia i zarysowane dalsze kierunki rozwoju.

Dziecko społecznie niedostosowane i jego resocjalizacja (1971) i Resocjalizacja (1976). We wstępie do jednej z wymienionych książek Autor tak pisze o pracy pedagoga resocjalizacyjnego – Dwa są zasadnicze warunki jej powodzenia – pierwszy – to życzliwość dla dziecka, a drugi – to dobra znajomość założeń teoretycznych i metod resocjalizacji. Życzliwość, miłość do dziecka wymieniona jest tu na pierwszym miejscu.

Od postawy wychowawcy, od jego walorów etycznych zależy rezultat pracy wychowawczej.

Problem odpowiedniego przygotowania wychowawców i nauczycieli do pracy z dziećmi specjalnej troski był Profesorowi szczególnie bliski i zajmował się nim wielostronnie – badając i analizując jego rozwiązania w innych krajach, biorąc udział w licznych międzynarodowych konferencjach poświęconych temu tematowi, jak też na zebraniach zespołów krajowych, czy opracowując plany i programy studiów naszych uczelni, kształcących pedagogów specjalnych. Uważał podobnie jak Maria Grzegorzewska, że w pracy wychowawczej pozycją kluczową jest wychowawca- nauczyciel- od niego, od jego przygotowania, wiedzy, charakteru, postawy wobec wychowanka zależy efekt tej pracy, a szczególnie pracy z dzieckiem odchylonym od normy, w której występują liczne utrudnienia niespotykane gdzie indziej.

Oddziaływać skutecznie na wychowanka może tylko osoba godna szacunku. Wychowanie moralne mniej zależne jest od logicznej argumentacji niż od treści, wartości i głębi przeżyć. A przeżycia moralne tym różnią się zasadniczo od przeżyć estetycznych i intelektualnych, że powstają przede wszystkim w środowisku socjalnym, na skutek wzajemnego oddziaływania ludzi. Siła przeżyć jest tym większa i tym skuteczniejsza, im silniejsza więź uczuciowa łączy jednostki wzajemnie na siebie oddziaływujące.

Zasady Resocjalizacji wg Ottona Lipkowskiego

Otton Lipkowski zaproponował 6 podstawowych zasad wychowania młodzieży niedostosowanej społecznie.

Zasada akceptacji

Uznaje się jednostkę z odchyleniami od normy za jednostkę mającą prawo do szczególnej pomocy i opieki. W tym wypadku akceptacja oznacza uznanie jednostki niedostosowanej społecznie nie za " mniej wartościową" , ale za jednostkę zasługującą na szczególną opiekę i pomoc. Zasadę tę z reguły przyjmuje się bez zastrzeżeń w stosunku do osób kalekich, upośledzonych umysłowo, natomiast budzi zastrzeżenia jeśli próbuje się ją zastosować w stosunku do łamiących normy prawne i etyczno-moralne.

Zasada pomocy

W resocjalizacji pomoc jest rozumiana jako działanie wspomagające rozwój jednostki niedostosowanej społecznie. Bez tego działania jednostka nie jest z reguły zdolna osiągnąć pełnię rozwoju społeczno-moralnego. Ta szczególna pomoc, większa troska i opieka wychowawcza uwarunkowane są tym, iż jednostki niedostosowane społecznie często wykazują przejawy złożonego upośledzenia, ociężałość umysłową, zaburzenia układu nerwowego niesprawności motorycznej czy np. wady wymowy. W zasadzie tej są ważne gotowość i umiejętność udzielania pomocy ze strony wychowawcy oraz gotowość przyjęcia jej przez wychowanka

Zasada indywidualizacji

Jest uznawana powszechnie. Postępowanie jednostki z odchyleniami od normy różni się i pod względem stopnia i jakości, jak również pod względem czynników etiologicznych wykolejenia, dlatego też ta zasada w wychowaniu resocjalizującym ma znaczenie szczególne. Zasada indywidualizacji realizowana jest w bezpośrednim kontakcie z dzieckiem, w rozmowach indywidualnych, w pomocy w nauce, w ułatwianiu kontaktów z kolegami, nauczycielami i rodziną.

Zasada kształtowania perspektyw

Zasadę tę opracował i stosował w swojej pracy wychowawczej A. Makarenko. Zwracał uwagę na szczególne znaczenie tzw. perspektyw bliskich, perspektyw" dnia dzisiejszego". Dla jednostek społecznie niedostosowanych przyszłość jest czymś odległym i na ogół nie zaprzątają sobie nią głowy. Najczęściej przechodzą do rzeczywistości stwierdzeniem: "... jakoś tam będzie , czy "...nie ma co się martwić na zapas..." . Jednostka powinna odczuwać radość chwil aktualnie przeżywanych oraz powinna oczekiwać z zainteresowaniem co się wydarzy w najbliższej przyszłości. Należy rozpocząć kształtowanie umiejętności kształtowania perspektyw od planowania przyszłości na najbliższe chwile - godziny, a następnie stopniowo przechodzić do kształtowania umiejętności planowania przyszłości dalszej - dnia następnego, tygodnia, miesiąca, kwartału czy wreszcie roku.

Zasada współpracy ze środowiskiem

Podstawowym postulatem wychowania resocjalizacyjnego jest wyrobienie umiejętności i gotowości dostosowania się do zasad współżycia społecznego. Realizacja tego zadania nie jest możliwa w izolacji od środowiska społecznego. Współpraca wychowawcza ze wspomnianym środowiskiem jest więc koniecznością. Realizując tę zasadę dbamy o interes jednostki niedostosowanej społecznie, środowiska, a w szczególności rodziny, która cierpi na skutek niewłaściwego zachowania dziecka. Współpraca ze środowiskiem jest sprawą bardzo istotną, a jej brak uniemożliwia realizację zadań wychowawczych szkoły czy placówki resocjalizującej. Współpraca ta jako element procesu wychowawczego, powinna być planowana zgodnie z założonymi celami wychowawczymi i organizowana w sposób jak najbardziej efektywny.

Zasada systematyczności

Zasada ta podkreśla konieczność realizacji zadań resocjalizacyjnych w sposób planowy, celowy, zorganizowany, konsekwentny oraz systematyczny.

WANDA SZUMAN (PREZENTACJA 6)

Wanda Szuman 1890-1994

Wanda Szuman urodziła się 3 kwietnia 1890 r. w Toruniu, jako córka Leona Szumana - znanego lekarza i działacza społecznego, edukację szkolną rozpoczęła w 1897 r. w 10 – letniej szkole w Toruniu; potem kształciła się w Gimnazjum Sióstr Sacre – Coeur we Lwowie, w 1911 r. wyjechała do Krakowa i tam rok później ukończyła V klasę w Seminarium dla Nauczycieli Szkół Ludowych (Prywatne Seminarium Nauczycielskie Żeńskie Sebaldy Munichowej), w czasie I wojny światowej zorganizowała Komitet Niesienia Pomocy Ofiarom Wojny w Królestwie Polskim oraz zorganizowała kształcenie nauczycieli języka polskiego na Pomorzu, w latach 1921 – 1923 studiowała w dwuletnim Państwowym Instytucie Pedagogicznym w Warszawie

w 1924 r. razem z Heleną Czerwińską zorganizowała Państwowe Kursy Służby Społecznej dla Dziecka, w 1926 r. odbyła praktykę w zakładach dla sierot, m.in. u Korczaka i w Domu im. Ks. Baudouina w Warszawie, w latach 1927-1932 została wykładowcą w Państwowych Kursach Służby Społecznej w Warszawie, w latach 1933 - 1939 była dyrektorką Katolickiego Seminarium dla Wychowawczyń Przedszkoli w Poznaniu; podjęła tajne nauczanie pracując jednocześnie w Polskim Komitecie Opiekuńczym, po zakończeniu wojny wróciła do Torunia z przymusowego wysiedlenia i rozpoczęła pracę w Liceum Wychowawczyń Przedszkoli i Pogotowiu Opiekuńczym,

w 1948 r. kontynuowała samokształcenie, m.in. w Instytucie Higieny Psychicznej w Warszawie, we wrześniu 1952 r., mając 62 lata przeszła na emeryturę, pozostała jednak nadal czynna zawodowo, w 1959 r. utworzyła pierwszą w Polsce Poradnię dla Rodziców Dzieci Niewidomych w Bydgoszczy, w latach 70-tych upowszechniła prekursorską wówczas metodę rehabilitacji osób niepełnosprawnych poprzez pracę artystyczną, zmarła 1 grudnia 1994 r w wieku 104 lat.

Ciekawostki:

jej zainteresowania naukowe obejmowały głównie rozwój sierot i dzieci chowanych w izolacji, dzieci niepełnosprawnych, niewidomych, głuchych; była pionierką metody rehabilitacyjnej osób niepełnosprawnych poprzez pracę artystyczną; współpracowała z prof. Józefą Joteyko i prof. Marią Grzegorzewską; zdobyła kwalifikacje nauczyciela przedmiotów pedagogicznych w średnich szkołach ogólnokształcących i seminariach pedagogicznych, wielokrotnie wyjeżdżała za granicę w ramach rocznego stypendium Ministerstwa Oświaty, aby poznać system kształcenia wychowawców sierot w Belgii, Francji i Anglii;

Ciekawostki:

• jej działalność i przeprowadzane przez nią badania naukowe poświęcone były m.in. problemom sieroctwa społecznego;

• była założycielką toruńskiego PCK i przewodniczącą Komisji Szkolnej w Toruniu;

• prowadziła prace nad przygotowaniem systemu opieki nad sierotami w Polsce;

• rozpoczęła kształcenie wychowawczyń dla ochronek, żłobków i przedszkoli;

• propagowała wychowanie w rodzinie jako formę opieki nad sierotami;

• w czasie II wojny światowej organizowała pomoc dla rodzin więźniów i wysiedlonych po powstaniu warszawskim

Ciekawostki:

• przetłumaczyła na język polski autobiografię H. Keller, „Historię mojego życia”,

• w 1961 zainicjowała duszpasterstwo osób niewidomych i niedowidzących przy kościele ks. Michaelitów w Toruniu. Rozpoczęła także współpracę z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika,

• organizowała w Bibliotece Głównej UMK wystawy prac artystów, którymi się przez wiele lat opiekowała. Cykl nosił tytuł: „Twórczość plastyczna osób z ciężkim kalectwem”,

• w latach 1983 – 1985 wspólnie z prof. Andrzejem Wojciechowskim organizowała cotygodniowe spotkania z dziećmi niepełnosprawnymi umysłowo w celu ich rehabilitacji, połączonej z rozwijaniem wrażliwości artystycznej.

Wanda Szuman wprowadziła do nauczania dzieci niewidomych kropkowy rysunek. Ta metoda spotkała się z dużym uznaniem, zarówno w środowisku osób niewidomych i widzących.

wypowiedź plastyka J. Grotowskiego:

„Trudno sobie proszę pana wyobrazić po tych rysunkach, że wiele z tych dzieci nigdy nie widziało! Ile jest warta nauka rysunku Pani Szuman- trudno ocenić. Ile jest warta radość dzieci odkrywających kropeczkami świat, ile są warte ich wzruszenia, ich pogoda.”

Od 1966 r. Wanda Szuman zajmowała się badaniami dotyczącymi rozwoju artystycznego dzieci z różnymi dysfunkcjami i niepełnosprawnościami. Interesowały ją szczególnie dzieci tzw.: kalekie np. bez rąk lub niewidome. Celem pracy rewalidacyjnej i działań było znajdowanie dla nich inspiracji dla życia, obudzanie ich do twórczej pracy.

O pracy swojej, mówiła: „Staram się po prostu pobudzić do życia drzemiące w człowieku siły, możliwości i uzdolnienia”

Najważniejsze publikacje Wandy Szuman:

• „Wychowanie niewidomego dziecka”; • „O dostępności rysunku dla dzieci niewidomych”; • „ Słowo Wstępne” do książki ks. Jana Sajewicza pt.: „Głos mają sieroty”; • „Rola opiekunów społecznych”; • „System umieszczania sierot w rodzinach”.

PREZENTACJA 7 Oligofrenopedagogika cz.1

Cele prezentacji:

Poznanie definicji oligofrenopedagogiki

Poznanie definicji oligofrenii i upośledzenia umysłowego

Oligofrenia:

Oligos –mało

Phren- myśl, umysł

Wg Buczkowskiej:

oligofrenopedagogika "jest nauką o wychowaniu, o celach, treściach i metodach pracy z dziećmi specyficznej kategorii, mianowicie upośledzonych umysłowo"

Elementy oligofrenopedagogiki wg Kirejczyka

Oligofrenopedagogika:

-teoria wychowania specjalnego

-teoria nauczania specjalnego

-teoria oddziaływań interwencyjnych

Upośledzenie umysłowe:

nie jest chorobą lecz stanem obniżonej sprawności intelektualnej powstałym w okresie rozwojowym związanym z zaburzeniami procesu dojrzewania, uczenia się i przystosowania społecznego.

Ujęcia definicji upośledzenia umysłowego wg Sękowskiej:

upośledzenie umysłowe jako objaw choroby – ważna jest etiologia i patogeneza. - L. Korzeniowskim (1969) przytacza następującą definicję: oligofrenią czyli niedorozwojem umysłowym nazywamy wrodzone lub istniejące od wczesnego dzieciństwa obniżenie zdolności rozwoju intelektualnego, uniemożliwiające lub opóźniające naukę szkolną.

definicje o charakterze prawno – administracyjnym. Przykładem może być definicja angielskiej ustawy o zdrowiu psychicznym z 1959r., gdzie niedorozwój umysłowy to zaburzenie psychiczne, w którym wyróżnia się dwie kategorie: znaczne obniżenie sprawności umysłowej i obniżenie sprawności umysłowej.

definicje psychologiczne – różnią się liczbą oraz rodzajem kryteriów, według których ocenia się upośledzenie. Na przykład A. F. Tredgold, wyróżnia takie kryteria jak: ocena wyników w nauce szkolnej, inteligencji, przystosowania biologicznego i społecznego, a niedorozwój umysłowy pojmuje jako stan, w którym umysł nie osiągnął normalnego rozwoju

Ujęcia definicji upośledzenia umysłowego wg Kościelskiej.

medyczne – oparte na etiologii i patogenezie upośledzenia umysłowego z tendencją do wyodrębniania jednostek chorobowych;

behawioralne – określające niedorozwój umysłowy jako niższą niż przeciętną ogólną sprawność intelektualną, która powstała w okresie rozwojowym i jest związana z jednym lub więcej zaburzeniami w zakresie: dojrzewania, uczenia się, społecznego przystosowania

Wg Doroszewskiej

trudność zdefiniowania niedorozwoju umysłowego wynika z faktu, iż jest on pewnego rodzaju koncepcją społeczną, zależną od zmiennego progu tolerancji społecznej. Uważa Ona, że upośledzenie umysłowe jest skomplikowane w swych powiązaniach biospołecznych. Zarówno z różnorodnych przyczyn, jakie leżą u jego podstaw, jak i wielorakich objawów, a także ze względu na nieraz trudny do przewidzenia jego dynamizm, a więc i prognozę.

Według Clarka -

niedorozwój umysłowy oznacza funkcjonowanie intelektu poniżej przeciętnej, upośledzenie powstaje w okresie rozwojowym i towarzyszy mu obniżenie zdolności przystosowania się.

Wg Kostrzewskiego-

upośledzeniem umysłowym nazywa te przypadki, które powstały w okresie rozwojowym charakteryzujące się istotnie niższym od przeciętnego ogólnym poziom funkcjonowania intelektualnego występującym łącznie z upośledzeniem w zakresie przystosowania się oraz zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym.

Wg Sękowskiej -

pojęcie upośledzenie umysłowe jest bardzo szerokie zarówno ze względu na zróżnicowanie stopnia upośledzenia umysłowego, które obejmuje, jak i ze względu na zaburzenia zachowania, motywacji, emocjonalności i dysfunkcje jakie im towarzyszą. Upośledzenie umysłowe odnosi się nie tylko do sfery poznawczej człowieka, ale obejmuje całą jego osobowość

Wg Kirejczyka -

upośledzenie umysłowe to istotnie niższy od przeciętnego w danym środowisku, globalny rozwój umysłowy jednostki, z nasilonymi równocześnie trudnościami w zakresie uczenia się i przystosowania, spowodowany we wczesnym okresie rozwojowym przez czynniki: dziedziczne, wrodzone i nabyte po urodzeniu, wywołujące trwałe zmiany w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego

Wg Kościelskiej -

Upośledzenie umysłowe traktuje się nie jako zaburzenie organiczne, ale psychologiczne; jako stan, do którego się dochodzi w rezultacie nieprawidłowego procesu rozwojowego. Jest ono więc jest stanem, który w głównej mierze jest wynikiem zablokowania aktywności poznawczej dziecka i właściwego korzystania z doświadczeń.

Wg Lewickiego -

oligofrenia jest to zahamowanie lub upośledzenie rozwoju psychicznego, wrodzone albo bardzo wcześnie nabyte, prowadzące często do zaburzeń w przystosowaniu społecznym.

Wg Radochańskiego –

upośledzenie umysłowe (dawniej oligofrenia) posiada szerokie znaczenie i odnosi się do stanów zahamowania lub niepełnego rozwoju intelektualnego jednostki występujących w okresie rozwojowym, tj. pomiędzy 0 a 18 rokiem życia

Wg Mrugalskiej-

upośledzenie umysłowe: "nie jest stanem niepełnej sprawności, dysfunkcją organizmu, powstałą na skutek nieprawidłowej budowy lub uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego o różnej etiologii. Przyczyny mogą mieć podłoże genetyczne, dotyczyć działania szkodliwych czynników w okresie płodowym, okołoporodowym lub we wczesnym dzieciństwie.

Prezentacja 8 - OLIGOFRENOPEDAGOGIKA CZ. 2

Cele prezentacji:

Klasyfikacje upośledzenia umysłowego

Epidemiologia upośledzenia umysłowego

Etiologia upośledzenia umysłowego

Epidemiologia niepełnosprawności intelektualnej.

niepełnosprawność intelektualna ( ang. intellectual disability),

dotycząca ok. 3% populacji.

częstość jej występowania wśród dzieci

▪do lat 16 waha się od 2 do 4%,

▪wśród osób dorosłych od 1 do 2%

upośledzenie umysłowe występuje stosunkowo często, a jego odsetek waha się od 1,3% do 1,8% ogólnej populacji świata.

w większości państw Europy liczbę upośledzonych umysłowo określa się w granicach 1% - 2% ogółu ludności.

u dzieci wykrywa się upośledzenie umysłowe

w pierwszych latach życia wykrywa się 1% dzieci lekko upośledzonych;

3% dzieci upośledzonych w wieku szkolnym,

2% w wieku przedszkolnym.

ogół dzieci upośledzonych w wieku szkolnym 75% stanowi stopień lekki, a 25% głębsze upośledzenie.

Etiologia upośledzenia umysłowego (przyczyny) Sowy:

pierwotne, t.j. czynniki genetyczne – rodzice przekazują nieprawidłowe lub uszkodzone geny i chromosomy działające na embrion i płód i powodujące jego nieprawidłowy rozwój (najczęstsza przyczyna upośledzenia).

wtórne, mające wpływ na korę mózgową:

przed urodzeniem dziecka, np. choroby zakaźne przyszłej matki (odra, aktywny stan kiły, ale i niedożywienie i alkoholizm matki),

w czasie urodzenia dziecka, np. uszkodzenia mózgu w wyniku niedotlenienia lub wylewów,

po urodzeniu dziecka, na skutek chorób np. zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu, uszkodzenia na skutek urazów (nieszczęśliwe wypadki)

czynniki środowiskowe i kulturowe – odnoszą się przede wszystkim do lżejszych postaci niedorozwoju i rozumiane są jako brak lub nie zapewnienie dziecku odpowiednich warunków rozwojowych, stymulacji, niezbędnej do prawidłowego rozwoju.

Czynniki etiologiczne upośledzenia umysłowego wg Kościelak.

charakter czynnika (czynniki dziedziczne, zakaźne, działania mechaniczne, zatrucia, konflikt serologiczny, zaburzenia wewnątrzwydzielnicze, urazy czaszki i mózgu, niewłaściwe odżywianie, działanie szkodliwych promieni, choroby psychiczne, niewłaściwe postępowanie lekarskie, skrajna nędza, izolacja społeczna);

stopień wywołanego upośledzenia (grupa czynników powodująca głębsze upośledzenie umysłowe np. nieprawidłowości genowe i chromosomowe, infekcje bakteryjne i wirusowe, bloki metaboliczne, zamartwica płodu, mechaniczne uszkodzenia mózgu, choroby zakaźne, niewłaściwe postępowanie lekarskie oraz grupa czynników wywołująca upośledzenie lżejsze np. uwarunkowania rodzinne, kulturowe, środowiskowe, izolacja społeczna, lżejsze uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, genetyczne tj. dziedziczenie niskiej inteligencji po rodzicach);

okres, w jakim czynnik zadziała. Wyróżnia się czynniki działające:

na komórki rozrodcze rodziców – gametopatia;

w okresie rozwoju płodowego – prenatalne (embriopatia);

w czasie porodu (okołoporodowe) – czynniki perinatalne (na tle uszkodzenia układu nerwowego w czasie porodu);

po urodzeniu się dziecka – postnatalne (na tle uszkodzenia układu nerwowego w pierwszych latach po urodzeniu).

wewnętrzne (endogenne) lub zewnętrzne (egzogenne) pochodzenie czynnika.

Czynniki etiologiczne upośledzenia umysłowego wg Obuchowskiej.

kliniczne – upośledzenie umysłowe jako defekt biologiczny uszkadzający nieodwracalnie struktury i funkcje układu nerwowego;

rozwojowe – traktuje człowieka całościowo biorąc pod uwagę jego słabości i mocne strony oraz środowisko w którym żyje, a upośledzenie umysłowe ujmuje jako niepowodzenie w procesie rozwoju człowieka;

społeczne – istotny jest nie defekt mózgu, lecz zachowanie osoby a upośledzenie umysłowe to fakt społeczno – kulturowy.

Ujęcie upośledzenia umysłowego w kontekście lekarskim wg Gałkowskiego.

Opóźnienie umysłowe związane ze schorzeniami zakaźnymi,

Opóźnienie umysłowe związane z chorobami i czynnikami intoksykacyjnymi,

Opóźnienie umysłowe związane ze schorzeniami pourazowymi lub czynnikami fizycznymi

Opóźnienie umysłowe związane z zaburzeniami metabolizmu: wzrastaniem i odżywianiem

Opóźnienie umysłowe związane z nowotworami,

Opóźnienie umysłowe związane ze schorzeniami i czynnikami działającymi w okresie przedporodowym (nieznanego pochodzenia),

Opóźnienie umysłowe związane ze schorzeniami o nieznanej lub niepewnej etiologii, z objawami strukturalnymi,

Opóźnienie umysłowe łączące się z niejasnymi lub psychologicznymi reakcjami jedynie funkcjonalnymi.

Skala Wekslera –

Nazwa (stopień) Iloraz inteligencji (IQ) w skalach Określenie kliniczne
Rozwój bardzo wysoki powyżej 146 Prawidłowy rozwój umysłowy
Rozwój wysoki 145-131
Rozwój powyżej przeciętnej 130-116
Rozwój przeciętny 115-85
Rozwój niższy niż przeciętny (dolna granica normy) 84-70 Pogranicze normy
Niedorozwój umysłowy lekkiego stopnia 69-55 Lżejszy niedorozwój
Niedorozwój umysłowy umiarkowanego stopnia 54-40 Głębszy niedorozwój
Niedorozwój umysłowy znacznego stopnia 39-25
Niedorozwój umysłowy głębokiego stopnia 24-0

Klasyfikacja emocjonalna upośledzenia umysłowego

Idiotyzm- Stopień najgłębszy, osoby o ilorazie inteligencji poniżej 20

Imbecylizm – Stopień średni, osoby o ilorazie inteligencji pomiędzy 20 a 50

Debilizm- Stopień najsłabszy, osoby o ilorazie inteligencji pomiędzy 50 a 70.

Podział upośledzenia umysłowego –

A.M. Clarke, A. B. D. Clarke wyróżnili cztery stopnie upośledzenia umysłowego

Podział upośledzenia umysłowego

•Iloraz inteligencji 52-67

•Pomiędzy 2 i 3 odchyleniami standardowymi

Lekki niedorozwój umysłowy

•Iloraz inteligencji 36-51

•Pomiędzy 3 i 4 odchyleniami standardowymi

Umiarkowany niedorozwój umysłowy

•Iloraz inteligencji 20-35

•Pomiędzy 3 i 4 odchyleniami standardowymi

Znaczny niedorozwój umysłowy

•Iloraz inteligencji 0-19

•Pomiędzy 5 i większymi odchyleniami standardowymi

Głęboki

niedorozwój umysłowy

Podział upośledzenia umysłowego

Podział upośledzenia umysłowego

K. Mrugalska osoby upośledzone umysłowo dzieli w zależności od stopnia upośledzenia:

- Lekko upośledzone umysłowo lub pośledzone umysłowo w stopniu lekkim ( I.I = 52-67)

- Umiarkowanie upośledzone umysłowo lub upośledzone umysłowo w stopniu umiarkowanym(I.I= 36-51)

-Znacznie upośledzone umysłowo bądź upośledzone umysłowo w stopniu znacznym (I.I= 20-35)

- Głęboko upośledzone umysłowo lub upośledzone umysłowo w stopniu głębokim (I.I=0-19)

Kasyfikacja deficytów intelektualnych-

Poniżej 70 punktów : 69 – 55 - upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim: poziom intelektualny charakterystyczny dla 12 roku życia. Ta forma deficytu intelektualnego stanowi najwięcej rozpoznań. Osoby takie są samodzielne i zaradne społecznie, nie powinny jednak wykonywać zawodów wymagających podejmowania decyzji, ponieważ nie osiągnęły etapu myślenia abstrakcyjnego w rozwoju poznawczym. Życie rodzinne przebiega bez trudności. W socjalizacji mogą nabywać zaburzenia osobowości, ze względu na atmosferę otoczenia i stosunek innych. Obecnie istnieje tendencja do wprowadzania zajęć korekcyjnych, przy intensywniejszym treningu poznawczym w dłuższym czasie osoby z upośledzeniem w stopniu lekkim osiągają podobne wyniki co osoby z przeciętnym IQ. Do 12 r.ż. brak różnic rozwojowych.

54 – 40 - upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym: funkcjonowanie intelektualne na poziomie 9 r.ż. W okresie przedszkolnym istnieją trudności z nabywaniem reguł społecznych (lojalność, współdziałanie), a także niezręczność fizyczna, powolny rozwój motoryczny. Poza tym do 9 r.ż. rozwój jest prawidłowy. Osoby takie mogą nabywać umiejętności samoobsługowe, nie gubią się w dobrze znanym terenie, mogą pracować w zakładach pracy chronionej. Nie powinny zakładać rodzin.

39 – 25 - upośledzenie umysłowe w stopniu znacznym: poziom rozwoju 6-latka. Około 4-5 r.ż. zauważalne spóźnienie rozwoju psychofizycznego. Osoby te mogę opanować samoobsługę, przy stałej opiece mogą wyuczyć się czynności domowych, ale nie są zdolne do wyuczenia zawodu. Moga podejmować prace nie wymagające kwalifikacji.

poniżej 25 - upośledzenie umysłowe w stopniu głębokim: poziom funkcjonowania odpowiadający 3 r.ż. Możliwe jest opanowanie tylko najprostszej samoobsługi. Osoby te żyją krótko, rodzą się najczęściej zdeformowane fizycznie, przez całe życie wymagają opieki instytucjonalnej.

Niedorozwój umysłowy wg Amerykańskiego Towarzystwa ds. Upośledzenia Umysłowego oraz Amerykańskiego Psychiatrycznego (DSM IV)

charakteryzuje się istotnie niższym niż przeciętnym funkcjonowaniem intelektualnym, współwystępującym z istotnym ograniczeniem w zakresie dwóch lub więcej spośród następujących zdolności przystosowawczych:

porozumiewania się,

samoobsługi trybu życia domowego,

kontaktów społecznych,

korzystania z dóbr społeczno-kulturowych,

kierowania sobą, troski o zdrowie i bezpieczeństwo

zdolności szkolnych,

oraz sposobu organizowania wolnego czasu i pracy.

istotnie niższy oznacza niższy o dwa odchylenia (standardowe) niż przeciętny poziom.”

PREZENTACJA 9 Oligofrenopedagogika cz3 – Zespół Downa

Zespół Downa - trisomia 21, dawniej zwany mongolizmem

należy do najczęstszych i najbardziej charakterystycznych postaci upośledzenia umysłowego.

L. Down opisał tę postać niedorozwoju w 1811 roku.

Zespół ten stanowi około 10% wszystkich niedorozwojów umysłowych.

w około 75% przypadków stwierdza się upośledzenie umysłowe umiarkowane i znaczne,

w 20% upośledzenie głębokie,

w 5% lekkie upośledzenie umysłowe

w Polsce żyje obecnie około 45 - 60 tysięcy osób z zespołem Downa.

szacuje się że dziennie rodzi się ich troje

Zespół Downa spowodowany jest aberracją chromosomową charakteryzującą się występowaniem dodatkowego chromosomu albo jego części, na skutek translokacji chromosomowej. dodatkowy chromosom

Przyczyny występowania zespołu Downa:

Znaczna większość przypadków nie jest dziedziczna.

Tylko w jednym przypadku na 100 można wykazać, dziedziczny charakter zaburzenia.

Przypadki dziedziczenia pojawiają się wówczas, gdy matka lub ojciec są nosicielami translokacji, chociaż nie wykazują cech klinicznych Zespoły Downa.

Prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z Zespołem Downa jest zależne od wieku rodziców, a szczególnie wieku matki.

Ustalono związek pomiędzy zwiększaniem się ryzyka poczęcia dziecka z Zespołem Downa

Wiek kobiety Współczynnik urodzenia dziecka z zespołem Downa
20 lat 1/1667 ciąż
28 lat 1/1111 ciąż
31 lat 1/909 ciąż
34 lat 1/485 ciąż
38 lat 1/173 ciąże
40 lat 1/106 ciąż
45 lat 1/30 ciąż
47 lat 1/18 ciąż
49 lat 1/11 ciąż

Charakterystyczne cechy osób z zespołem Downa:

spłaszczona potylica lub małogłowie

spłaszczona nasada nosa

drobne, skośnie, szeroko rozstawione szpary powiekowe

nisko osadzone, małe małżowiny uszne

powiększony język

bruzdy na języku tzw. język mosznowy

wąskie, krótkie usta

Pytania kontrolne:

1.Czym jest Zespół Downa

2.Podaj i opisz przyczyny Zespołu Downa

3.Podaj epidemiologie Zespołu Downa

4.Opisz osobę z Zespołem Downa

PREZENTACJA 10 ZESPÓŁ PATAU

Zespół Patau nazywany jest także

trisomią 13

zespołem Bartholina-Patau

Trisomią D, ponieważ aberacja liczbowa dotyczy najczęściej chromosomu 13 z grupy D.

Został on opisany przez Patau w 1960 r.

Występowanie wacha się pomiędzy 1:5000 a 1:15000 żywo narodzonych dzieci

Statystycznie podobna ilość chłopców i dziewcząt

Wysoka śmiertelność

50% w pierwszym tygodniu życia

90% nie przeżywa piątego miesiąca życia

średni czas przeżycia 4,5 miesiąca

Kariotyp osoby z Zespołem Patau

Zespół Pataua jest zespołem wad wrodzonych spowodowanych trisomią chromosomu 13 która spowodowana jest nierozcięciem się chromosomów podczas I lub II podziału mejotycznego u któregoś z rodziców (opóźnione rozchodzenie się chromosomów w anafazie).

u około 20% jedno z rodziców jest nosicielem translokacji.

wiek matki. Choć obecnie problem narodzin dzieci z Zespołem Patau występuje u coraz młodszych matek

u około 5% chorych diagnozuje się mozaikowatość*

* - Mozaikowatość jest to obecność u jednej osoby dwóch (albo więcej) linii komórkowych o różnych kariotypach

Diagnostyka preimplantacyjna – czerwone 3 sygnały fluorescencyjne wskazujące na ryzyko wystąpienia zespołu Patau

niska masa urodzeniowa

ubytek skóry skalpu (aplazja skóry głowy)

naczyniaki włośniczkowe w okolicy czoła

holoprozencefalia przebiegająca z wadami narządu wzroku (anoftalmią, mikroftalmią, hipoteloryzmem lub cyklopią) nieprawidłowo wykształconym nosem oraz tzw. trąbką (proboscis), rozszczepem wargi i (lub) podniebienia

wady małżowin usznych (niskie osadzenie, zniekształcenie małżowin)

anomalie kończyn (polidaktylia pozaosiowa, ustawienie palców w kształcie "kurka od strzelby", pojedyncza bruzda zgięciowa, wydatna pięta)

wady sercowo-naczyniowe (przetrwały przewód tętniczy, dekstrokardia, ubytek przegrody międzykomorowej, ubytek przegrody międzyprzedsionkowej)

wady nerek (torbielowatość nerek, wodonercze)

wady rozwojowe mózgowia i cewy nerwowej

napady drgawek

hipotonia mięśniowa

przepukliny, przepuklina pępkowa

Wnętrostwo

wady rozwojowe macicy.

PREZENTACJA 11

Podstawy Pedagogiki Specjalnej cz. III

Surdopedagogika cz. 1 – Historia

Ujęcie problemu osób głuchych w poszczególnych okresach historycznych

Starożytna Grecja- stosunek negatywny, wyrażany poprzez prawa zakazujące karmienia i utrzymywania przy życiu dzieci głuchoniemych (Arystoteles i Platon), zalecenia uśmiercania (spartańskie prawodawstwo Likurga).

Starożytny Rzym- odbierające jedynie głuchoniemym prawo sporządzania testamentu, jednakże zachowujące wszelkie inne swobody obywatelskie (dotyczyło to jednak tylko wolnych obywateli, niesłyszący niewolnicy nie mieli żadnych praw).

W Egipcie i Persji - głusi otaczani byli nabożną czcią, głuchotę bowiem uznawano za rzadki dar bogów, uniemożliwiający popełnienie grzechu za pomocą mowy.

Średniowiecze- odsunięto niesłyszących na margines społeczeństwa, zgodnie z przyjętym poglądem Św. Augustyna, który twierdził, że głuchoniemi są niezdolni do przyjęcia i zrozumienia wiary chrześcijańskiej. Nie umiano powiązać braku słuchu z niemożnością mówienia, co doprowadzało niekiedy do posądzania osób niesłyszących o zdolność szkodzenia innym ludziom za pomocą ,,sił nieczystych”. Podejmowano jednak próby "leczenia" głuchoty poprzez podcinanie języka. Próby tego rodzaju nie dawały pozytywnych efektów a panujący w średniowieczu pogląd, że myślenie jest niemożliwe bez mówienia pozbawiały niesłyszących możliwości kształcenia.

Wiek XVI

hiszpański zakonnik Pedro Ponce de León (1520-1584) podjął się, począwszy od 1555 roku, nauki czytania, pisania i mówienia niesłyszących metodą pracy indywidualnej. Wykształcił on łącznie 12 uczniów głuchych od urodzenia, przeważnie synów szlacheckich, osiągając zadziwiające jak na owe czasy wyniki nauczania.

włoski filozof, matematyk i lekarz Gerolamo Cardano (1501-1576) stworzył pierwsze podstawy teoretycznego nauczania niesłyszących a przedstawił je w swoim dziele pt. Paralipomena. Główną jego ideą było, aby "głuchoniemy słyszał za pomocą czytania a mówił za pomocą pisma".

Wiek XVII Powstają kolejne prace, w których pojawia się tematyka związana z głuchotą i kształceniem niesłyszących.

w 1648 roku Philocophus - książka angielskiego lekarza i antropologa Johna Bulwera,

w 1669 roku Elementy mowy Anglika Williama Holdera,

Surdus loquens (Głuchy mówiący) holenderskiego pedagoga Jana Konrada Ammana Jednak zarówno prace teoretyczne jak i działalność praktyczna w zakresie nauczania niesłyszących dotyczą przypadków pracy indywidualnej.

Wiek XVIII Powstanie pierwszych placówek oświatowo-wychowawczych dla dzieci głuchych.

francuski opat Abbé Charles-Michel de l'Epée (1712-1789)to twórca jednej z pierwszych szkół dla głuchych oraz twórca metody nauczania opartej na wykorzystaniu naturalnego sposobu porozumiewania się głuchoniemych - naturalnych i skodyfikowanych gestów, ujednoliconych w postaci znaków języka migowego, obejmujących zarówno poszczególne litery (alfabet palcowy) jak i całe słowa, to autor wydanej w 1776 roku książki Institution des sourds et muets par la voice des signes methodiques.

szkoły powstają kolejno w Wiedniu (1779), Rzymie (1784), Bordeaux (1786), Pradze (1786), Szlezwiku (1787), Berlinie (1788), Neapolu (1789), Groningen (1790), Londynie (1792) i wielu innych miastach. W szkołach tych, które wzorowały się na już istniejących placówkach, stosowano w nauczaniu albo metodę oralną albo mimiczn

Wiek XIX

w roku 1817 powstaje w Warszawie pierwsza szkoła dla dzieci głuchych założona przez ks. Jakuba Falkowskiego. Łącznie do końca XIX stulecia powstało na ziemiach polskich zaledwie 5 placówek kształcących dzieci niesłyszące . Pierwsze szkoły dla niesłyszących były równocześnie pierwszym miejscem, gdzie niesłyszące dzieci dowiadywały się o społecznym charakterze swej niepełnosprawności, gdzie poznawały innych niesłyszących

Niemiecka metoda uczenia głuchoniemych, tzw. Metoda ustna, przekształciła się- po jej ogłoszeniu na kongresie w Mailand, w 1880 r.- w tzw. czystą metodę niemiecką. Metoda ta nastawiona była na uczenie mowy drogą wyłącznie wizualno-taktylną, nie przywiązywała natomiast dostatecznej wagi do wykorzystywania resztek słuchowych. To zaniedbanie musiało spowodować reakcję przeciwników, zwłaszcza, że wyniki nauczania w ówczesnych szkołach dla głuchych nie były zadowalające i nie odpowiadały rosnącym wymaganiom rozwijającego się kapitalizmu. Na tych podstawach ukształtował się na przełomie XIX i XX wieku ruch audytywny.

Ruch audytywny

Pionierami tego ruchu byli przede wszystkim lekarze: Urbantschitsch, otiatra wiedeński, oraz Betzold, profesor otiatrii w Monachium.

Na poglądy naukowe Urbantschitscha wywarła wpływ teoria rozwoju, którą głosili Lamarck, Darwin i Haeckel.

Urbantschitsch przyjmował, że za pomocą ćwiczeń słuchowych można ożywić „uśpiony narząd” i wyrwać go z „letargu”, wywołanego brakiem aktywności. Jakkolwiek przypuszczano to okazało się błędne, w praktycznej swej działalności.

W celu naukowego uzasadnienia swoich metod Urbantschitsch zmierzał do dokładniej oceny wydolności słuchu. Zbudował on przyrząd, tzw. harmonikę, instrument podobny do fisharmonii, wytwarzający tony o różnej wysokości i różnym natężeniu, które doprowadzano do ucha osoby badanej za pomocą gumowego przewodu. Dźwięki wytwarzane przez ten instrument nie były jednak czystymi tonami, choć mogły mieć duże natężenie. Przyrządem tym posługiwał się Urbantschitsch w ćwiczeniach słuchu.

Ruch audytywny zwrócił uwagę społeczeństwa na szczególną sytuację dziecka słabo słyszącego, przyczyniając się przez to do tworzenia szkół specjalnych dla dzieci niedosłyszących. Osiągnięcia ruchu audytywnego dowiodły również, iż takie zawężenie wychowania słuchowego, jak to robił Urbantschitsch, utrudnia dalszy, pomyślny rozwój idei. Wynikają stąd następujące konsekwencje: wychowanie słuchowe powinno opierać się na jak najbardziej ściśle sprecyzowanych podstawach i powinno obejmować możliwie najszerszy zakres zagadnień.

Betzold wraz z fizykiem Edelmanem skonstruował zestaw widełek stroikowych, na które nałożone były ruchome ciężarki. Przyrząd ten pozwalał na wytwarzanie dowolnych tonów czystych w zakresie częstości odbieranych przez słuch ludzki. Dokładne badania wychowanków zakładu dla głuchych w Monachium pozwoliły Betzoldowi wykazać, że znaczny odsetek tych uczniów posiada resztki słuchu, które dzięki systematycznym ćwiczeniom można wykorzystywać w procesie kształtowania ich mowy. Większość nauczycieli dzieci głuchych bardzo niechętnie odniosła się do wysuwanego przez Betzolda postulatu poglądowego nauczania dźwięków. W roku 1900 na zjeździe nauczycieli głuchych w Hamburgu odrzucono propozycję różnicowania uczniów ze względu na stan ich słuchu, przyjęto natomiast zasadę różnicowania ich ze względu na uzdolnienia. Jedynie w zakładach na terenie Bawarii utworzono tzw. klasy słyszące dla dzieci mających takie resztki słuchu, które można było wykorzystać w nauczaniu mowy.

Widełki stroikowe

Opracowano metodę badania słuchu za pomocą zestawu widełek stroikowych wytwarzających tony, których częstości stanowią szereg ciągły. Metodą tą posługiwano się w diagnostyce medycznej przez ponad 30 lat. Później przekształciła się ona w powszechnie dziś używaną audiometrię progową; niektóre próby stroikowe stosuje się z powodzeniem jeszcze dziś. Ruch audytywny zwrócił uwagę społeczeństwa na szczególną sytuację dziecka słabo słyszącego, przyczyniając się przez to do tworzenia szkół specjalnych dla dzieci niedosłyszących. Osiągnięcia ruchu audytywnego dowiodły również, iż takie zawężenie wychowania słuchowego, jak to robił Urbantschitsch, utrudnia dalszy, pomyślny rozwój idei.

W połowie trzeciego dziesięciolecia XX w. budapesztański audiolog i nauczyciel głuchych, Gusztáv Bárczi , zaskoczył specjalistów nowym ujęciem problemu głuchoty.

Bárczi przypuszczał, że przyczyny głuchoty tkwią nie w uszkodzeniu obwodowego narządu zmysłowego, ale w mózgu. Ta całkiem nowa teoria wzbudziła na nowo zainteresowanie wychowaniem słuchowym; wyniki, które osiągał Bárczi, wywołały sensację. Na tej podstawie postawił on hipotezę, że głuchota jest szczególnym rodzajem agnozji akustycznej. Hipoteza ta była niezupełnie słuszna, w praktyce okazała się jednak niezwykle owocna. Stosując w rewalidacji głuchoniemych metody zapożyczone z postępowania w przypadkach afazji, osiągnął Bárczi wyniki bezsprzecznie dobre, uznawane nawet przez jego przeciwników.

Podstawy teoretyczne, na których opierał się Bárczi, wywołały jednak gwałtowny sprzeciw innych fachowców

W Polsce

W Polsce początek lat sześćdziesiątych to okres, gdy zajmowano się małym dzieckiem z wadą słuchu jedynie jako przypadkiem medycznym. Rewalidację, usprawnianie słuchowe, nauczanie rozpoczynano głownie z dzieckiem w wieku szkolnym. Co prawda dużo wcześniej podejmowano próby opieki przedszkolnej, ale były one krótkotrwałe.

Maria Góral jako lekarz, zaczęła sygnalizować i eksponować potrzebę wczesnego zajęcia się małym dzieckiem z wadą słuchu. W 1959 r. było otwarcie pierwszej w Polsce Poradni dla Matki i Dziecka Głuchego we Wrocławiu .Dotychczas dzieckiem zajmowali się nauczyciele surdopedagodzy. Rodzice, jako osoby niekompetentne, nie byli włączani do rewalidacji. Maria Góral była pierwszą osobą w Polsce, która uwypukliła rolę rodziny, szczególnie rodziców, w usprawnianiu dziecka z wadą słuchu.

Rozwój techniki medycznej XX wieku przyczynił się do stworzenia nowych możliwości wychowania słuchowego.

Olbrzymi postęp w zakresie audiologii otworzył nowe możliwości zarówno dla udostępnienia dokładniejszych badań nad głuchotą, a także nowe drogi dla twórczych poszukiwań racjonalnych metod rewalidacyjnych

Aparat słuchowy

Używanie aparatów słuchowych umożliwia dziecku prawidłowe wykorzystywanie jego istniejących zdolności słuchowych w percepcji dźwięków. Aparaty słuchowe wzmacniają i odpowiednio przetwarzają dźwięki, dzięki czemu słyszalny jest optymalny przekrój dźwięków występujących w otaczającym dziecko środowisku.

Implant ślimakowy

Implant ślimakowy to miniaturowe urządzenie, które pozwala dzieciom z bardzo głębokim ubytkiem słuchu odbierać dźwięki. Urządzenie zawiera zwój elektrod, które wszczepiane są w ślimak ucha środkowego.

Implant jest zwykle zalecany u dzieci z głębokim obustronnym ubytkiem słuchu, gdy użycie aparatów słuchowych nie dało widocznych rezultatów. Wszczepienie implantu rzadko odbywa się zanim dziecko osiągnie wiek 18 miesięcy

Pomoc techniczna w edukacji niesłyszących:

wzmacniacze elektroakustyczne

monofonatory i polifonatory (służą do terapii logopedycznej) urządzenia spełniające podobne funkcje do aparatów słuchowych,

oprogramowanie do komputerów IBM PC -służące nauce mowy dzieci niesłyszących,

analizatory mowy- urządzenia przedstawiające przebiegi akustyczne mowy w formie wizualnej, przeznaczone do ćwiczeń artykulacyjnych

Urządzenia techniczne stosowane w miejscach publicznych

pętla induktofoniczna ze wzmacniaczem obejmująca całe pomieszczenie lub część,

intrafon to urządzenie na podczerwień, które przybliża głosy aktorów i eliminuje zakłócenia.

zespół miejsc na widowni wyposażonych w gniazdka słuchowe podłączone do wzmacniacza elektroakustycznego,

przekaz migowy przez tłumacza,

sygnalizacja świetlna zastępująca dźwięki

PREZENTACJA 12 Surdopedagogika cz.2 – definicje, klasyfikacje, etiologia.

Pojęcie głuchoty i niedosłuchu

wg. M. Grzegorzewskiej

•Głuchym nazywamy człowieka , który pozbawiony całkowicie lub w dużej mierze słuchu , a więc i treści słuchowych płynących ze świata , i który wskutek tego znajduje się w gorszych warunkach niż człowiek słyszący w pracy procesów poznawczych i przygotowywania się do życia społecznego . Rozumienie mowy ludzkiej tą drogą staje się dla niego niemożliwe , a w pracy i wszelkich potrzebach życia słuch nie ma dla niego żadnego lub wystarczającego znaczenia

wg. E.S. Levine

•Głuchy to człowiek, u którego zmysł słuchu jest niewystarczająco funkcjonalny dla zwykłych potrzeb życia

wg. B. Szczepankowskiego

•Podstawową , a zarazem najbardziej ogólną , definicją jest taka , która obejmuje wszystkie osoby z niesprawnością słuchu . Pojęcie to jest bardzo obszerne i obejmuje wszystkie te osoby , u których występuje uszkodzenie słuchu , bez względu na stopień , rodzaj i moment powstania tego uszkodzenia

wg. T. Gałkowskiego

•Określenie głuchoty odnosi się do osoby, u której ubytki słuchu nie pozwalają na normalny rozwój mowy ustnej. Głuchoniemą nazywamy osobę, która wskutek głuchoty nie opanowała mowy, nie posługuje się nią i nie rozumie jej na drodze odczytywania z ust. Osoba niedosłysząca to ta, u której ubytki słuchu pozwalają opanować mowę w sposób naturalny."

Podstawowe terminy

•Niedosłuch to uszkodzenie słuchu w stopniu lekkim lub umiarkowanym, utrudniające, lecz nie uniemożliwiające wyłącznie drogą słuchową.

Głuchota•To uszkodzenie słuchu w stopniu znacznym lub głębokim, uniemożliwiające rozumienie mowy wyłącznie drogą słuchową.

Słabo słyszący •Osoba, która ma trudności z rozumieniem mowy bez aparatów słuchowych, lecz rozumie ją wyłącznie drogą słuchową w sprzyjających warunkach za pomocą aparatów lub bez nich

Głuchy •Osoba, która bez pomocy wzroku nie jest w stanie rozumieć mowy, nawet przy użyciu aparatów słuchowych, ale ma zachowaną lub ukształtowaną mowę czynną

Głuchoniemy•Osoba, która na skutek głuchoty nie jest w stanie rozumieć mowy i nie posługuje się nią

Jak słyszymy

Część percepcyjna:

ucho zewnętrzne – wychwytywanie i kierowanie dźwięków na błonę bębenkową

ucho środkowe – przenoszenie drgań do ucha wewnętrznego

Ucho wewnętrzne:

przekształcanie dźwięków na impulsy bioelektryczne

nerw słuchowy

ośrodek słuchu – płat skroniowy

Ośrodek słuchu w mózgu

Płat skroniowy: zakręt górny i wieczko: słuch muzyczny, fonematyczny i wrażenia dźwiękowe;

obszar Wernickego - rozumienie mowy, gramatyka, prozodia;

Uszkodzenia płatów skroniowych:

zaburzenia słuchu, rozumienia mowy i percepcji dźwięków;

zaburzenia wybiórczej uwagi na bodźce słuchowe i wzrokowe;

Prawidłowe

słyszenie

•warunkuje rozwój człowieka i jest gwarancją jakości życia. Ucho ludzkie jest wrażliwe na bardzo szeroką gamę dźwięków. Prawidłowe słyszenie można określić dwoma parametrami: częstotliwością i natężeniem dźwięku

Najistotniejsze dla prawidłowego funkcjonowania jest

•słyszenie w zakresie pasma mowy (od 250 do 8000 Hz). Za normę słyszenia przyjmuje się próg słyszenia pasma mowy (0 do 30 dB).

Przetwarzanie fal dźwiękowych z instrumentu muzycznego

Po przetworzeniu dźwięku do poziomu impulsów nerwowych przez ucho wewnętrzne, sygnał przesyłany jest przez wyspecjalizowane kanały do pnia mózgu i śródmózgowia, aby dotrzeć do kory słuchowej. Kora słuchowa zawiera wyspecjalizowane części, dekodujące i reprezentujące różne aspekty złożonego dźwięku. Dzięki przesłaniu informacji z kory słuchowej do płata czołowego, tworzy się pamięć słuchowa i możliwość interpretacji dźwięków. Natomiast kora okołooczodołowa jest jedną z wielu części mózgu zaangażowanych w emocjonalną ocenę dźwięku. Kora ruchowa jest zaangażowany w czuciowo-ruchowych obwodów sprzężenia zwrotnego, w kontrolowaniu ruchów potrzebne do produkcji muzyki za pomocą instrumentu

Etapy rozwoju mowy

1 miesiąc:

Faza odruchowego płaczu

2 miesiąc: Pierwszy okres gaworzenia Występuje również u niesłyszących niemowląt. Produkowane są dźwięki przypominające samogłoski i spółgłoski.

5-7 miesiąc: Okres imitacji mowy Dziecko imituje to co słyszy (również mowę). Pojawiają się ciągi sylab 8-9 miesiąc: Wstępne rozumienie mowy Coraz więcej skojarzeń między przedmiotami w otoczeniu a elementami lingwistycznymi

10-12 miesiąc: Faza fizjologicznej echolalii Dziecko czuje się zmuszone powtarzać dźwięki wypowiadane do niego

13-18 miesiąc: Faza jednowyrazowych zdań

Pierwsze celowo użyte słowa rozpoczynają właściwy rozwój mowy. W

tym okresie zwiększa się u dziecka świadomość symboli.

19-24 miesiąc: Formowanie zdań dwuwyrazowych

Pod koniec drugiego roku dziecko posiada zakres 300-900 słów.

Komunikacja skoncentrowana jest wobec tego, co można wyrazić

w konkretnych słowach

3 rok: Formowanie zdań trzy- i więcej wyrazowych

Częste niepoprawności gramatyczne

4 rok: Gotowe są podstawy mowy

Możliwe jest formowanie zdań przy użyciu wielu struktur

składniowych. Język staje się narzędziem wyrażania myśli

Epidemiologia

Uszkodzenie słuchu jest najczęstszym występującym u ludzi defektem narządów zmysłu. Dotyczy ono aż około 10% społeczeństwa

4 na 1000 niemowląt rodzi się z nieodwracalnym ubytkiem słuchu o różnym nasileniu

Według międzynarodowych danych epidemiologicznych jedno dziecko na 100 jest dotknięte głębokim niedosłuchem od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa, a kolejne jedno dziecko na 100 traci słuch przed osiągnięciem dorosłości

Średni wiek dziecka, w którym wykrywany jest niedosłuch w Polsce to 3 lata. Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu ocenia częstość występowania zaburzeń słuchu u dzieci w wieku od 6 do 18 roku życia na 17,8 %.

Z najnowszych badań epidemiologicznych wynika, że 1/5 dzieci w wieku szkolnym ma uszkodzenia słuchu lub upośledzenia słyszenia najczęściej wskutek następstwa infekcji górnych dróg oddechowych

W krajach rozwiniętych ciężkie upośledzenie słuchu dotyczy 0,3% populacji w wieku 30-50 lat i około 2,3% u osób w wieku 60-70 lat.

W około 30 % przypadków niedosłuchu u dzieci nie udaje się znaleźć istotnej przyczyny

Cztery rodzaje ubytku słuchu

Ubytek zmysłowo-nerwowy

•Ubytek słuchu typu zmysłowo-nerwowego jest efektem zniszczenia lub uszkodzenia komórek czuciowych (rzęsek słuchowych) w ślimaku i zazwyczaj bywa trwały. Tego rodzaju ubytek słuchu, zwany także “głuchotą nerwową”, może występować w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym lub głębokim.

•W przypadku ubytków zmysłowo-nerwowych w stopniu lekkim do znacznego zazwyczaj stosuje się aparaty słuchowe lub implanty ucha środkowego. Implanty ślimakowe stanowią często rozwiązanie dla osób ze znacznym lub głębokim ubytkiem słuchu.

Ubytek przewodzeniowy

•Każdy problem w obrębie ucha zewnętrznego lub środkowego, który uniemożliwia prawidłowe przewodzenie dźwięku, określany jest jako przewodzeniowy ubytek słuchu. Przewodzeniowy ubytek słuchu występuje zazwyczaj w stopniu łagodnym lub umiarkowanym, w przedziale od 25 do 65 decybeli.

•W pewnych przypadkach przewodzeniowy ubytek słuchu może być przejściowy. W zależności od specyfiki konkretnego przypadku skuteczna może okazać się interwencja farmakologiczna lub chirurgiczna. Poprawę słuchu może też przynieść zastosowanie aparatu słuchowego lub implantu ucha środkowego.

Ubytek mieszany

•Ubytek słuchu typu mieszanego jest kombinacją ubytku typu zmysłowo-nerwowego oraz przewodzeniowego. Jego przyczyną są problemy z uchem wewnętrznym oraz zewnętrznym lub środkowym.

•Opcje leczenia obejmują farmakoterapię, interwencję chirurgiczną, stosowanie aparatów słuchowych lub implantację ucha środkowego

Ubytek centralny

•Problem wynikający z braku lub uszkodzenia nerwu słuchowego może powodować ubytek słuchu typu centralnego. Tego rodzaju uszkodzenie bywa zazwyczaj bardzo głębokie i nieodwracalne.

•Aparaty słuchowe oraz implanty ślimakowe nie są w stanie skompensować ubytku, ponieważ nerw nie przewodzi informacji akustycznych do mózgu.

Klasyfikacja uszkodzenia słuchu dziecka:

Okres prenatalny

•Zakażenia, choroby wirusowe przebyte przez matkę w czasie ciąży np. wirusem cytomegalii, toksoplazmozy, opryszczka, świnka, różyczka

•Czynniki genetyczne

Okres okołoporodowy

•Urazy okołoporodowe np. niedotlenienie, zamartwica

•Wcześniactwo

•Waga urodzeniowa poniżej 1500 g

•Niska punktacja Apgar (0-4 punktów w pierwszej minucie)

•Wentylacja mechaniczna dłuższa niż 5 dni

•Przedłużająca się żółtaczka

•Nieprawidłowa budowa twarzoczaszki

Okres wczesnego dzieciństwa

•Przebyte przez dziecko choroby zakaźne

•Bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

•Przyjmowane leki ototoksyczne

•Niedoleczone przeziębienie

•Lekceważone infekcje oraz zapalenia ucha środkowego

•Przebywanie w nadmiernym hałasie

Skutki uszkodzeń słuchu

Sfera ruchowa

•zaburzenia chodu przy uszkodzeniu narządu równowagi

•trudności w orientacji

•szuranie stopami przy chodzeniu (głuchota głęboka)

•mniejsza sprawność ruch.- słabsza koordynacja statyczna i dynamiczna, szybkość i precyzja ruchu

•częstsza leworęczność

Sfera poznawcza

•niemożność odbioru doznać słuchowych – trudności w orientacji

•opóźnienie rozwoju intelektualnego – z powodu trudności w opanowaniu mowy

•trudności w opanowaniu mowy w sposób naturalny

•kompensacyjna rola wzroku, zmysłu wibracji i dotyku

•spostrzeżenia – charakter synkretyczny – zwracanie uwagi na to, co silniej rzuca się w oczy, chociaż może być mniej istotne

•dostrzeganie w obiektach tego, co jest specyficzne i indywidualne, a nie tego, co ogólne i rodzajowe

•brak lub niedokładność spostrzeżeń powoduje niedokładność wyobrażeń

•zapamiętywanie mechaniczne, bez kojarzenia, co sprawia, że opanowany materiał nie jest operatywny

•myślenie – u osób nie posługujących się mową dłuższe utrzymywanie się myślenia konkretnego, sytuacyjnego, egocentryzmu

Sfera emocjonalna

•kształtowanie się osobowości w warunkach trudności

•opóźnienie rozwoju uczuć wyższych (pochodna rozwoju myślenia abstrakcyjnego

•niestałość emocjonalna, konfliktowość, drażliwość, brak autokrytycyzmu

Sfera społeczna

•Izolacja

•zawężenie styczności do grupy podobnych

•poczucie mniejszej wartości, unikanie sytuacji mówienia

Klasyfikacje defektów słuchu, wg: Elivier Perirt

Jedną z pierwszych oficjalnych opisowych klasyfikacji funkcjonalnych stosowanych w pedagogice była amerykańska klasyfikacja z 1937r. opracowana przez specjalną komisję terminologiczną i zatwierdzona przez Konferencję Dyrektorów Szkół dla Głuchych. Klasyfikację tą, zmodyfikowaną opisał Oliver Perier

osobą głuchą jest ta, u której słuch jest uszkodzony w takim stopniu(zwykle 70 dB lub więcej), że nie może zrozumieć mowy drogą słuchową nawet z użyciem aparatów słuchowych.

osobą niedosłyszącą jest ta, u której słuch jest uszkodzony w takim stopniu(zwykle 35 do 69 dB), że zrozumienie przez nią mowy drogą słuchową bez aparatów lub z nimi sprawia jej trudności, lecz jest możliwe.

Klasyfikacja upośledzenia słuchu wg Van Udena

UBYTEK SŁUCHU W DECYBELACH OKREŚLENIE
PONIŻEJ 30

LEKKIE USZKODZENIE

SŁUCHU (LEKKI NIEDOSŁUCH)
30-60 UMIARKOWANE USZKODZENIE SŁUCHU (ŚREDNI NIEDOSŁUCH)
60-90 CIĘZKIE USZKODZENIE SŁUCHU LUB GRANICZĄCE Z GŁUCHOTĄ (CIĘŻKI NIEDOSŁUCH)
90-120 RESZTKI SŁUCHU
POWYŻEJ 120 BRAK PERCEPCJI SŁUCHOWEJ, NIESŁYSZENIE LUB GŁUCHOTA

SKUTEK

Bez aparatów słuchowych dzieci mają przede wszystkim problemy ze zrozumieniem szeptu. Mowa rozwija się w sposób mniej lub bardziej normalny
Bez aparatów słuchowych dzieci mają już problem ze zrozumieniem mowy o normalnym natężeniu, gdy oddalone są od osoby mówiącej o 1m
Bez aparatów słuchowych rozumienie mowy o normalnym natężeniu jest niemożliwe
Przy zastosowaniu aparatów słuchowym resztki słuchu u tych dzieci mogą być zazwyczaj wykorzystane do percepcji mowy
Uszkodzenie słuchu jest tak ciężkie, że nawet z aparatami słuchowymi nie da się zrozumieć mowy

Klasyfikacja upośledzenia słuchu wg R.Mullera.

przytacza zmodyfikowaną klasyfikację audiometryczną van Udena, uzupełnioną elementami opisowymi. Klasyfikacja ta może mieć zastosowanie w praktycznej ocenie słuchu dziecka.

Lekkie uszkodzenie słuchu-

poniżej 30 dB: bez aparatów słuchowych dzieci mają przede wszystkim problemy ze zrozumieniem szeptu. Mowa rozwija się w sposób mniej lub bardziej normalny

Umiarkowane uszkodzenie słuchu -

30-60 dB: bez aparatów słuchowych dzieci mają już problem ze zrozumieniem mowy o normalnym natężeniu gdy oddalone są od osoby mówiącej więcej niż jeden metr

Ciężkie uszkodzenie słuchu lub graniczące z głuchotą.

60-90 dB: bez aparatów słuchowych rozumienie mowy o normalnym natężeniu jest niemożliwe

Resztki słuchu-

90-120 dB: przy zastosowaniu aparatów słuchowych resztki słuchu u tych dzieci mogą być zazwyczaj wykorzystane do percepcji mowy

Brak percepcji słuchowej, niesłyszenie bądź głuchota.

pow. 120dB: uszkodzenie słuchu jest tak ciężkie, że nawet z aparatami słuchowymi nie da się zrozumieć mowy.

Klasyfikacja Upośledzenia umysłowego wg Flowera.

UBYTEK SŁUCHU W DECYBELACH

UPOŚLEDZENIE

SŁUCHU W STOPNIU

OCENA OPISOWA DOTYCZĄCA

SŁYSZENIA Z ODLEGŁOŚCI 1,5m

PONIŻEJ 20 LEKKIM

badany słyszy normalną mowę, lecz nie

słyszy szeptu
20-40 UMIARKOWANYM

badany słyszy mowę umiarkowanie

głośną, lecz nie słyszy mowy słabo

artykułowanej
40-60 NIEZBYT CIĘŻKIM badany słyszy mowę głośną, lecz nie słyszy mowy umiarkowanie głośnej
60-80 CIĘŻKIM badany słyszy wykrzykiwane słowa, lecz nie słyszy mowy głośnej
PONAD 80 BARDZO CIĘŻKIM badany słyszy głośny krzyk, lecz nie słyszy wykrzykiwanych słów
BRAK PERCEPCJI ZUPEŁNA GŁUCHOTA badany nie słyszy nawet bardzo głośnego krzyku

Klasyfikacja upośledzenia słuchu według Kirejczyka

Dzieci niedosłyszące – które słyszą i rozumieją mowę dzwiękową mimo wystąpienia u nich uszkodzenia słuchu.

Dzieci z resztkami słuchu- które słyszą i rozumieją mowę dźwiękową jedynie w specjalnych warunkach komfortu akustycznego

Dzieci praktycznie głuche - które nie słyszą i nie rozumieją mowy dźwiękowej także z zastosowaniem dostępnych środków technicznych

Klasyfikacja BIAP

Aktualnie obowiązującą klasyfikacją uszkodzeń słuchu jest klasyfikacja Międzynarodowego Biura Audiofonologii. Klasyfikacja ta pozwala określić wrażliwość słuchową dla tonów o różnych częstotliwościach, określając jednocześnie dla każdej z nich natężenie w decybelach, jaki powinien posiadać dany ton, aby osoba z uszkodzonym narządem słuchu mogła je usłyszeć. Brak percepcji słuchy (głuchota całkowita) ma miejsce wtedy, gdy utrata słuchu przekracza 90 dB. osoby takie nie słyszą bardzo głośnego krzyku, nawet przy użyciu aparatu wzmacniającego słuch.

PREZENTACJA 13 TYFLOPEDAGOGIKA

Los niewidomych był związany z sytuacją społeczno-ekonomiczną, a także z poglądami filozoficznymi w danej epoce. Im większe panowało zacofanie kulturalne w społeczeństwie, im mniej wiedziano o psychologii człowieka, im bardziej byłyo krutne prawa wobec udzi biednych i bezdomnych, tym mniejsze możliwości życia i gorsze warunki mieli niewidomi.

Wczasach starożytnych sytuacja niewidomych była tragiczna

wielu dzieciom niewidomym odmawiano prawa do życia,ojcowie zobowiązan byli do zabijania dzieci ułomnych i niewidomych

żydzi sprzedawali dzieci niewidomel udziom zamożnym,gdzie zmuszali chłopców do żebraniny a dziewczęta do prostytucji

dorośli niewidomi byli wykorzystywani do ciężkich prac w kopalniach,w kamieniołomach ,przy obracaniu kamieni młyńskich

u ludów germańskich ,afrykańskich i azjatyckich masowo oślepiano jeńców wojennych lub przestępców ,a następnie byli kierowani do ciężkich prac

Wraz z rozwojem nauki, kultury poprawą warunków materialnych zmieniły się także poglądy dotyczące praw niewidomych do życia, do wykształcenia i podejmowania pracy. Momentami przełomowymi były tutaj-chrześcijaństwo ze swymi zasadami miłości bliźniego i praktyką filantropi Stopniowo zmieniły się stosunek ludzi zdrowych do niewidomych, kalek i chorych. W średniowieczu dzięki różnym instytucjom religijnym rozwinęła się akcja charytatywna:

powstały nowe schroniska

SZPITALE

Dzięki temu niewidomi mieli pierwszeństwo w korzystaniu z tego rodzaju placówek jako najbardziej poszkodowani i bezradni.

Denis Diderot

Denis Diderot, autor pierwszej poważnej pracy z zakresu psychopedagogiki

ociemniałych Listy o niewidomych na użytek tych, którzy widzą, przekonywał jako pierwszy,

że osobę niewidomą można wykształcić

Valentin Haüy

Maurice de la Sizeranne

Francuski niewidomy tyflolog w 1883roku założył w Paryżu instytucję która miała na celu zapewnienie niewidomym różnorodnej pomocy, która nie leżała w zamierzeniach zakładów kształcenia

Zaprosił do współpracy odpowiednio przygotowanych niewidomych pełniących rolę nauczycieli a nawet kierowników instytucji dla niewidomych

Ludwik Breille

Braille w trzecim roku życia utracił wzrok. Niezadowolony z dotychczas stosowanego wypukłego alfabetu, stworzył nowy prosty, a jednocześnie doskonały system pisma punktowego, który przetrwał do dziś.

System Braille’a opiera się na sześcio-punkcie ( po trzy punkty w dwóch pionowych rzędach), którego różne kombinacje dają litery, cyfry, interpunkcję, znaki nutowe. Alfabet Braille’a nie od razu zyskał popularność i nawet w instytucie paryskim nie był początkowo uznany. Przez długie lata uczniowie Instytutu posługiwali się nim po kryjomu. Trzeba było dwudziestu pięciu lat wysiłków Braille’a, wówczas już pedagoga, i jego przyjaciół, aby jego system uznany został przez władze oświatowe.

ks. Józef Szczygielski

w roku 1842przy powstałym 23 października 1817 roku, a istniejącym do dnia dzisiejszego Instytucie dla Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie założył pierwszą Polsce szkołą dla niewidomych

w 1853 w Wolsztynie

powstała szkołą dla osób niewidomych która w 1873 przeniesiona została do Bydgoszczy gdzie istnieje do dnia dzisiejszego

w 1859 we Lwowie

przy fundacji FundacjiWincentego Zaremby Skrzyńskiego założono prywatną szkołę dla osób niewidomych

po I wojnie światowej

Powstały kolejne szkoły dla niewidomych w Wilnie, Łodzi i Laskach pod Warszawą

Róża Czacka (s. Elżbieta od Ukrzyżowanego Pana Jezusa)

w 1910roku otworzyła pierwszy dom dla niewidomych dziewcząt. W ośrodku podjęto między innymi działania:

kształcenia niewidomych w zakresie koszykarstwa, plecionkarstwa i trykotarstwa

stworzono szkołę dla niewidomych chłopców

stworzono ochronkę dla małych niewidomych dzieci

stworzono schronisko dla niewidomych staruszek

objęto opiekę nad niewidomymi rodzinami

w1911zarejestrowała Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi którego celem było:

wykształcenie i wychowanie zastępu dzielnych niewidomych, którzy powinni stać się pionierami sprawy i służyć innym niewidomym swoją pracą i przykładem, pomagając towarzyszom niedoli i sami znajdując radość w użytecznej pracy.

szkoła stawiała sobie ambitne zadania, aby doprowadzić niewidomych do przeciętnie wyższego poziomu umysłowego i kulturalnego.

w latach 1923-1926zakłady Towarzystwa zostały przeniesione do Lasek koło Warszawy, gdzie formami działalności były między innymi:

szkoły wraz z internatami,

zakłady opieki zamkniętej dla dorosłych

biblioteka brajlowska.

dr K. Szymanowski

w1830 roku przy Wojewódzkim Zakładzie dla Ociemniałych w Bydgoszczy założył specjalistyczny oddział dla dzieci niedowidzących którego celem była ochrona dzieci przed utratą resztek wzroku

4 grudnia 1950 r.

powstała w Warszawie pierwsza szkoła dla dzieci niedowidzących o normalnym rozwoju umysłowym.

1 września 1955 r.

powstała w Łodzi szkoła z internatem dla dzieci niedowidzących

Obecnie w Polsce istnieje sieć specjalistycznych ośrodków dla dzieci niewidomych do których zaliczyć można między innymi:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pedagogika-praca, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, Prezentacja i materiały - SZKOŁA JAKO INSTY
4 METODY WSPIERANIA AKTYWNOŚCI EDUKACYJNEJ DZIECKA, Lic Pedagogika Notatki, Pedagogika ZEWiP - notat
czas wolny. notatka, Lic Pedagogika Notatki, Pedagogika ZEWiP - notatki i prezentacje
Koscielska rozwspolrV, studia notatki, notatki, prezentacje, itp
OWI notatki z prezentacji ochrona własności intelektualnej, WSB Bydgoszcz, FiR, II semestr, OWI ochr
Objawy i wczesne rozpoznanie FAS, studia notatki, notatki, prezentacje, itp
EKG W DIAGNOSTYCE WETERYNARYJNEJ, TECHNIK WETERYNARII-Notatki, prezentacje
Multimedialna prezentacja specjalizacja
ZAGADNIENIA TPK, Lic Pedagogika Notatki, Pedagogika ZEWiP - notatki i prezentacje
ASTMA, studia notatki, notatki, prezentacje, itp
Pytania i odpowiedzi filozofia, Fizjoterapia, Notatki i prezentacje, filozofia
scenariusze zajęć plastycznych, Lic Pedagogika Notatki, Pedagogika ZEWiP - notatki i prezentacje
O poezji w języku, Materiały, notatki, prezentacje itp, Język Polski
kompetencje a formy ksztalcenia - lekko, studia notatki, notatki, prezentacje, itp
Edukacja matematyczna osob o obnizonej sprawnosci intelektualnej, studia notatki, notatki, prezentac
Styl, Materiały, notatki, prezentacje itp, Język Polski
Pieklo naszych dzieci, studia notatki, notatki, prezentacje, itp
Stylistyka - metoda indywidualizująca w badaniach językowych, Materiały, notatki, prezentacje itp, J
Badania stylistyczne, Materiały, notatki, prezentacje itp, Język Polski

więcej podobnych podstron