ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM
80% całkowitej wartości przedsiębiorstwa można przypisać aktywom niemateterialnym (indywidualne umiejętności i know-how, systemy inf., wzory i znaki handlowe, relacje z dostawcami i klientami)
Wszystkie kraje, firmy i wszyscy ludzie są coraz bardziej uzależnieni od wiedzy, patentów, procesów, umiejętności, technologii, informacji nt. Klientów i dostawców oraz doświadczenia.
Wszystkie te elementy razem stanowią wiedzę będącą kapitałem intelektualnym.
Koncepcja KI to baza sukcesywnej zmiany optyki prowadzenia działalności gospodarczej z finansowo- materialnej na intelektualną.
„Umiejętności, które potrzebne są do odniesienia sukcesu zaczynają się od sprawności intelektu, ale po to, by wykorzystać składające się na tę potencjalną siłę wszystkie talenty, potrzebna jest też kompetencja emocjonalna. Powodem tego, że nie możemy dysponować wszystkimi zdolnościami ludzi jest ich niekompetencja emocjonalna"
Koncepcja KI akcentuje doniosłą rolę człowieka jako strategicznego i kluczowego źródła sukcesu współczesnych przedsiębiorstw.
Intelekt to:
- umysł,
- rozum,
- wiedza i zdolności umysłowe człowieka.
„Aktywna siła świadomości przeciwstawna woli, zmysłom i emocjonalnym władzom człowieka.”
Intelekt wg Kopalińskiego
„Umysł, rozum, inteligencja (w odróżnieniu do uczucia, woli zmysłów) suma zdolności umysłowych, doświadczenia, wiedzy człowieka”
Inteligencja
- zdolność rozumienia, kojarzenia,
- pojętność, bystrość,
- zdolność znajdowania właściwych reakcji na nowe zadania i warunki życia,
- zdolność sprawnego zdobywania i wykorzystywania wiedzy,
- warstwa ludzi wykształconych, związanych zawodowo ze złożoną praca umysłową i dysponujących niezbędnym ku temu specjalistycznym wykształceniem.
Intelektualista:
- człowiek o dużej kulturze umysłowej,
- pracujący umysłowo, twórczo, naukowo,
- zwolennik intelektualizmu
Intelektualny:
- dotyczący intelektu, umysłowy, rozumowy
„Myślenie to najtrudniejsze zadanie, jakie można zadać ludziom, dlatego wielu z nich chętnie by się z tego obowiązku zwolniło”
Inteligencja przedsiębiorstwa wg A. Druckera
- sposób wykorzystania przez nie posiadanych możliwości, zdolności do osiągania stałych sukcesów w warunkach ciągłych zmian w otoczeniu i traktowanie ich nie jako zagr ożeń, lecz szans dla rozwijania nowej działalności,
- należy ją rozumieć jako ogół wiarygodnych informacji o rzeczywistości oraz umiejętność ich wykorzystania.
KI obejmuje:
- sumę wszystkiego, co każdy w przedsiębiorstwie wie i co w dużym stopniu przesądza o przewadze ,
konkurencyjnej przedsiębiorstwa, które można wykorzystać, by tworzyć bogactwo organizacji,
- zasoby wiedzy firmy w konkretnym czasie,
- skomplikowany splot procesów i kultury połączony z siecią różnorodnego rodzaju relacji z kalitałem ludzkim,
- KI to suma kapitału ludzkiego i strukturalnego.
Podstawy kapitału intelektualnego:
- wiedza użyteczna dla firmy,
- wiedza pracowników i kierownictwa,
- komunikacja,
- intuicja,
- uczucia,
- pragnienia,
- motywacja,
- wymagania.
Aktywa intelektualne to aktywa oparte na wiedzy, które są własnością firmy i które w przyszłości będą źródłem korzyści dla firmy. Współczesne organizacje wykorzyują zaledwie 10-20% posiadanej wiedzy i 10-15% kapitału intelektualnego.
W latach 1979-1999 udział zasobów materialnych w strukturze zasobów największych korporacji wynosił 80%, po 20 latach wynisi 20%, udział zasobów niematerialnych wynosi 80%.
KI to kombinacja:
- genetycznego dziedzictwa, edukacji, doświadczeń,
- postaw wobec życia i biznesu,
- własność intelektualna to prawa własności do patentów, znaków towarowych
KI to wiedza, umiejętności, doświadczenie, stosunki z klientami, które są źródłem przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa na rynku.
KI utożsamiany bywa z: aktywami niematerialnymi, zasobami niematerialnymi, aktywami intelektualnymi, własnością intelektualną, aktywami wiedzy.
Jednocześnie należy pamiętać, że nie każda wiedza jest kapitałem intelektualnym, nabiera ona cech kapitału dopiero wówczas, gdy można ją przetworzyć i wykorzystać dla dobra firmy.
KI to:
- źródło kompetencji, inteligentnego wigoru,
- siły, bogactwa, szansa na poprawę kompleksowej jakości,
- podstawa konkurencji, efektywności,
- skuteczności oraz produktywności,
- wyznacznik wartości firmy,
- niepieniężne źródło prawdopodobnych przyszłych ekonomicznych zmysłów.
Kapitał ludzki to element KI, to połączone:
- wiedza, umiejętności, innowacyjność, inteligencja, zaangażowanie, rzetelność, uczciwość, wiarygodność,
- zdolność poszczególnych pracowników przedsiębiorstwa do spr
Wnego wykonania zadań i do uczenia się, motywacja,
- wartość przedsiębiorstwa, kultura organizacyjna i filozofia,
- iloczyn kompetencji i motywacji.
Kapitał strukturalny obejmuje:
- sprzęt komputerowy, oprogramowanie, bazy danych,
- znaki towarowe, patenty i wszystko co stanowi zdolność przedsiębiorstwa i wspiera produktywność pracowników (kapitał organizacyjny),
- strukturę organizacyjną,
- kapitał klientów i relacje z klientami,
- własność intelektualną,
- splot procesów i kultury połączony z siecią relacji i kapitałem ludzkim,
- składa się ze wszystkich efektów czynności intelektualnych.
KI obejmuje:
- kapitał pracowniczy (wiedzę),
- kapitał strukturalny (systemy i procesy),
- kapitał rynkowy (marka produktu)
Cztery kluczowe czynniki sukcesu:
Wiedza- jawna, ukryta,
Koszty,
Jakość wyrobu, usługi, informacji, zarządzania,
Sposób obsługi.
Zasoby niematerialne organizacji to kapitał intelektualny, do którego zalicza się:
- kapitał org., obejmujący aktywa niematerialne, nie uwzględnione w sprawozdaniach finansowych, będące własnością przedsiębiorstwa, patenty, licencje, kulturę organizacyjną,
- kapitał rynkowy, obejmujący wizerunek firmy oraz ogół relacji z klientami,
- kapitał ludzki obejmujący wiedzę, umiejętności, doświadczenie pracowników oraz aktywa niematerialne, których właścicielem są pracownicy, a nie przedsiebiorstwo.
Sukces wymaga:
- aktywność,- kreatywność,- chęci,- odwaga, - pomysłu,- myślenia i działania,- motywacji i jakości.
Sukces- to nie tylko wiedzieć, ale także działać.
Nie ma złych firm, są tylko firmy źle zarządzane.
Firma nie musi być przez wieki w biznesie.
Nikt nikomu nie każe się uczyć, ale też nikt nie powiedział, że ktoś kto się nie uczy przetrwa na konkurencyjnym rynku.
Sukces każdej organizacji zależy zawsze od jakości ludzi, a wszelka jakość pochodzi od jakości ludzi. P. Drucker
Akceptacja wiedzy przez pracowników
- nauka przez czytanie 10%
- nauka przez słuchanie 20%
- nauka przez przyglądanie się 30%
- nauka przez przyglądanie się i słuchanie 50%
- nauka przez zastosowanie praktyczne 90%
KI obejmuje wg J. Rosse:
STRATEGIĘ, w tym:
- rozwój wiedzy: organizacyjne uczenie się, efektywne komunikowanie się, innowacje,
- rezonans wiedzy: zarządzanie wiedzą, kluczowe kompetencje, aktywa niewidzialne.
POMIAR, w tym:
- rachunkowość zasobów ludzkich,
- karty wyników.
Źródła koncepcji KI- nurty badawcze:
- pierwszy powiązany jest ze strategią kreacji i wykorzystywania wiedzy oraz relacji jaka zachodzi pomiędzy wiedzą a tworzeniem wartości,
- drugi odnosi się do sprawozdawczości i podkreśla konieczność rozwoju nowego systemu informacji, pomiaru danych niefinansowych oraz wskazania relacji między wskaźnikami finansowymi i niefinansowymi działalności firmy
Przedsiębiorstwo to drzewo:
- część naziemna- to obecny stan przedsiębiorstwa jako żywego organizmu, przedstawiony poprzez pień, gałęzie, liście i owoce- opisy struktury organizacyjnej, raporty roczne i inne dokumenty,
- część podziemna- to system korzeniowy stanowiący 50%, rozważanie problematyki kaptału intelektualnego firmy, to studiowanie korzeni wartości przedsiębiorstwa, ponieważ one przesądzają o jego przyszłych wynikach.
KI to podstawa przedsiębiorczości i sukcesu.
KI zawsze jest związany z:
- wiedzą, doświadczeniem ludzi,
- sytuacjami z klientami, stosowanymi technologiami,
- jakość KI przekłada się na jakość zarządzania wiedzą, informacją, przedsiębiorstwem, czasem, sobą.
Elementy składające się na KI:
- aktywa rynkowe (pozycja rynkowa, nazwa firmy, kanały dystrybucji),
- mienie intelektualne (atywa chronione prawem, patenty, prawa do publikacji),
- aktywa ludzkie (jakość uzyskiwana od ludzi, np. umiejętność rozwiązywania problemów),
- aktywa infrastrukturalne (filozofia zarządzania, kultura, systemy informacyjne).
Zarządzanie jest możliwe jeśli mamy do czynienia z rzeczami, które dają się policzyć, dlatego kapitał intelektualny nalezy mierzyć.
„Licz to, co policzalne, mierz to, co mierzalne, a to co niemierzalne uczyń mierzalnym”
„Mierzyć, mierzyć i jeszcze raz mierzyć, by poznać różnice i różnice różnic.”
Galileo Galilei
WIZJA I STRATEGIA
Perspektywa finansowa- jak powinni nas postrzegać nasi udziałowcy, aby uznano, że odnieśliśmy sukces?
Klienci- jak powinni nas postrzegać klienci abyśmy zrealizowali swoją wizję?
Procesy wewnętrzne- jakie procesywewnętrzne musimy doskonalić, aby właściciele i klienci firmy byli zadowoleni?
Rozwój- jak zachować zdolność do zmian i poprawy efektywności, aby zrealizować naszą wizję?