1. Przesunięcie socjalizacyjne- polega na utracie w procesie kształcenia tożsamości człowieka przez rodzinę, szkołę, kościół. Dorośli przestali mieć wpływy, ich rolę przejęły grupy rówieśnicze, mass-media, pop- kultura.

Przyczyny przesunięcia socjalizacyjnego

Makroprzyczyny:

• Globalizacja- której integralna częścią jest ważność znaczenia grupy rówieśniczej, mass- media niemalże

• we wszystkich grupach społecznych niezależnie od wieku, zawodu, wykształcenia, pochodzenia społecznego- „wszyscy wszędzie się medializują i popkulturyzują”

• Tradycyjne instytucje społeczne- przekształciły się w „wieżę z kości słoniowej”- symbol przestarzałości. Świat się zmienia, a rodzina, kościół, szkoła nie. Kość słoniowa nie przepuszcza słońca (Nil- nuda, lęk- polska szkoła)

Mikroprzyczyny:

• Paternalizm dorosłych- pełna wyższości postawa dorosłego nad dzieckiem., typu: „Ja wiem lepiej co jest dla ciebie dobre, a ty mnie za to szanuj” (iluzja)

• Hipokryzja dorosłych- sprzeczność głoszonych ideałów z działaniami, słowa z czynami.

Pragniemy aby dorośli odzyskali kontrolę nad procesem socjalizacji z uwagi na obawę przed:

- agresja i przemocą

- uzależnieniami (od alkoholu, narkotyków, Internetu)

- przedwczesnego współżycia seksualnego (niechciane ciąże, AIDS itp.)

- trywializacji wartości ( a co ci tam)- brak szacunku dla rodziny, tradycji, pieniędzy, wykształcenia.

2. Tożsamość w społeczeństwie konsumpcji:

 

Konsumpcja przejęła rolę, którą przez długi czas pełniła produkcja -> kryterium postępu, sukcesu

 

Młode pokolenie jest socjalizowane w świat konsumpcji, który staje się czymś naturalnym, normalnym, obowiązującym; nie ma alternatywy

Kapitalizm przekazuje przekonanie, że taki świat jest najlepszy z możliwych.

 

Podstawową kategorią ideologii konsumpcji jest przyjemność (wcześniej życie człowieka było wyznaczone przez kategorię ból/przyjemność – najpierw ciężka praca a potem przyjemność).

Istotą nowej moralność jest sankcjonowanie i usprawiedliwianie  radości, przekonywanie ludzi, iż życie bardziej radosne jest moralne, a nie grzeszne.

Potwierdza się prawo konsumenta do otaczania się produktami.

 

Cechy konsumenta:

§   Dąży do swojego szczęścia bez najmniejszego wahania

§   Obawia się utracenia niezbędnej przyjemności

§   Jest uniwersalnie ciekawy (wszystkiego trzeba spróbować – Bożego Narodzenia na wyspach Kanaryjskich, LSD, japońskiego stylu miłości)

§   Dąży do maksymalizowania wrażeń i sposobów poszukiwania ekspresji

 

Zabawa i radość – celem samym w sobie

W ideologie konsumeryzmu wpisana jest kategoria „przestarzałości” (wychodzenia z mody, zużycia)-> ciągłe poszukiwanie

Schizofreniczność kultury konsumpcji polega na zwiększeniu szybkości cyklu „nowe-przestarzałe” i wejście w spiralę, z której nie ma wyjścia.

Ideologia konsumpcji wymaga poszukiwania momentów stabilności.

Człowiek żyje w ciągłym „konsumpcyjnym niepokoju”

Konsumpcja wytwarza alienację od samego siebie

W społeczeństwie konsumpcji typowa dla przeszłości uniformizacja tożsamości została zastąpiona konstruowaniem różnorodnych i sfragmentaryzowanych tożsamości (zamiast „musisz być taki sam” – „musisz być odmienny”)

 

Świat konsumpcji jest światem zainscenizowane różnicy, w którym człowiek jest definiowany przez symulowaną odmienność od innych.

L. Grossberg – konsumpcja stała się podstawowym miejscem konstruowania przez ludzi poczucia „własnej różnicy”

 

Styl życia w społeczeństwie konsumpcji opiera się na zasadzie: „żadnych zasad, jedynie wybory; każdy może być każdym”.

Obecnie granice tożsamości nie są jasno zdefiniowane, spójne i stabilne.

Dyscyplinowanie tożsamości za pomocą konstruowania poczucia wolności w sferze dokonywania wyborów konsumenckich.

Ideologia konsumpcji nie konstytuuje stabilnego podmiotu.

W społeczeństwie konsumpcji konstruowana jest tożsamość typu „supermarket”, oparta na przekonaniu, że można konstruować się i rekonstruować w sposób wolny i dowolny np.:

§   amerykańskie „podróże duchowe” (rano klasztor dalajlamy, po południu Machu Picchu, wieczorem wody jordanu); doświadczenie religijne towarem do sprzedania.

§   Moda -> tożsamości znajdują się w szafie

3. Społeczne funkcje szkolnictwa amerykańskiego:

Wychowanie do optymizmu:

- „życie jest piękne, a świat jest dobry”- uczy się dostrzegania w rzeczywistości dobrych stron - ignorowanie problemów „Keep smilling”

Orientacja na poczucie wolności:

- „Twoje życie należy do ciebie, nie pozwól innym ludziom kierować swoim życiem”

- „to zależy od ciebie”

- dzieci są rezolutne

Orientacja na poczucie własnej wartości:

- nauczyciele amerykańscy wzmacniają u uczniów poczucie wartości „You can do it? – „Do it”

- przygotowanie do zwycięstwa, nie przyjmowanie porażek

Orientacja na przyszłość:

- Polacy źle widzą przyszłość, dla Amerykanów przyszłość to nadzieja i szansa, obsesyjny pęd na przyszłość

Orientacja na działanie:

- życie przebiega od działania do działania

Learning by doing

Learning by experience

Prostota w komunikacji ( jasne i proste wyrażanie się w mowie i piśmie)

Indywidualizm:

- „po trupach do celu”- nie gubi się talentów

4. Społeczne funkcje szkolnictwa japońskiego:

a)japońska szkoła podstawowa:

-przyjazna dziecku

-4-6 os. grupy w klasie zwane „Han”, w których panuje silna orientacja na gr.

-jednostka całkowicie się jej podporządkowuje „hammering”

-silny nacisk na wychowanie artystyczne

-ponad 40% nauczycieli to mężczyźni

-promowanie z kl. do kl. jest automatyczne

b)przyjmowanie do pracy w Japonii:

-zjawisko zwane „chorobą dyplomu” – człowiek jest zredukowany do jakości dyplomu „pokaz mi swój dyplom a powiem ci kim jesteś” pracodawca nie jest zainteresowany kompetencjami, osobowością ani wiedzą kandydata, interesuje go prestiż uczelni który on ukończył, którego symbolem jest dyplom

-w Japonii panuje hierarchia uniwer. (im lepszy uniw. – dyplom, tym lepsza praca i płaca)

c)83 uniwersytety w tym 2 prywatne

- na czele uniw. Tokyski, cesarski (Todai)- maszynka do produkcji elity – ukończenie go daje gwarancję sukcesu na rynku pracy; drugi to Kijoto

d) zasada „całożyciowego zatrudnienia”

-95%Japończyków idzie na emeryturę w tej samej firmie w której rozpoczynali pierwsza pracę po ukończeniu studiów( nie ma zwyczaju zmieniania pracy)

-W Japonii nie można zmienić ani uczelni ani kierunku studiów, żeby cokolwiek zmienić trzeba zacząć wszystko od początku

-Role życiowe młodych Japończyków są rozdawane podczas egzaminów wstępnych na daną uczelnię

e)egzaminacyjne piekło-symbol edukacji japońskiej

-egzaminy wstępne w Japonii maja charakter skrajny: encyklopedyczne.bada się miliony faktów

-w ostatnim roku poprzedzającym egz. Wstępne występuje zasada 4h-jeżeli w roku poprzedzającym egzaminy spisz średnio więcej niż 4h na dobę to w ogóle nie składaj papierów na dobra uczelnię, bo nie masz szans.

f)presje wywierane na młodego Japończyka:

1 typ presji-presja ze strony samego siebie

Japonia posiada najwyższy współczynnik samobójstw szkolnych na świecie, nerwic szkolnych i neuroz

2 typ-presja ze strony rodziny

Sukces szkolny dziecka jest dla rodziny najważniejszy, klęską, porażką jest gdy dziecko nie dostanie się na prestiżową uczelnię – matka ma wpływ na ucieczki i samobójstwa dziecka

3 typ-presja ze strony szkoły średniej

-szkoły walczą ze sobą o prestiż (kryterium prestiżu-jakość uniw. Do którego dostają się absolwenci)

-nauka polega na uczeniu się na pamięć i pisaniu testów(ogromna konkurencja, ciągła walka o lokatę w klasie)

-terror psychiczny nauczycieli, kary cielesne (uczniowie tez terroryzują nauczycieli)

-presja ze strony grupy rówieśniczej

- w Japonii struktura nieformalna pokrywa się z formalną-najlepszy uczeń w klasie jest liderem grupy szkolnej, a najgorszy jest pogardzany

4 typ ronin – samuraj pozbawiony pana

-uczeń który za rok ponownie podejmuje próbę dostania się na prestiżową uczelnię (by zyskać duży szacunek w społ)

-jest to kategoria powszechna- trudno dostać się za pierwszym razem

7. Krytyka edukacji Japońskiej

-studia wyższe w Japonii SA na bardzo niskim poziomie, absolwenci maja bardzo małe kompetencje i kwalifikacje

-studia pełnią rolę „psychicznego wentyla bezpieczeństwa” – jedyny okres luzu młodego Japończyka

-zasada kształcenia w pracy-Japończyk przez pierwsze dwa lata jest na stażu i przygotowuje się do całożyciowej pracy. Tylko5% Japończyków kończy magisterkę a 95% ma licencjat