Rekrutacja aktywna i pasywna. Rekrutacja szeroka i segmentowa.
rekrutacja aktywna – wiąże się z podejmowaniem działań przez pracowników działu kadr. tymi działaniami, a zarazem źródłami rekrutacji są m. in.: kontakty ze szkołami i uczelniami, współpraca z agencjami rekrutacyjnymi, pozyskiwanie informacji z urzędu pracy, prowadzenie „dni otwartych” w przedsiębiorstwie, rekrutowanie poprzez pracowników organizacji
rekrutacja pasywna – oznacza, iż dział kadr nie podejmuje działań rekrutowania danych kandydatów, ci bowiem zgłaszają się sami na określone stanowiska. Może to być następstwem dotychczasowej aktywnej działalności pracowników kadrowych, pozytywnego image przedsiębiorcy czy zarządzania organizacją
rekrutacja szeroka - wiąże się z kierowaniem ofert o potrzebnych pracownikach na tzw. szeroki rynek pracy, by dotarły do potencjalnych kandydatów, stosujemy ją wówczas, gdy potrzebni są kandydaci na stanowiska produkcyjne
rekrutacja segmentowa – polega na kierowaniu ofert, w którym są kandydaci do określonego segmentu o potrzebnych naszej organizacji kompetencjach, osobistych osiągnięciach itp., wymaga to takiego sformułowania oferty, by potencjalni kandydaci odebrali ją jako atrakcyjną
Definicje zzl wg Armstronga, Listwana, Pocztowskiego.
Armstrong – zzl rozumie jako strategiczne i spójne podejście do zarządzania najbardziej wartościowym aktywem organizacji, czyli pracującymi w niej ludźmi, którzy indywidualnie i zbiorowo przyczyniają się do realizacji jej celów
Listwan – używa kreślenia „zarządzanie kadrami” i utożsamia je z funkcją personalną, przez co rozumie zbiór działań związanych z ludźmi, zmierzających do osiągnięcia celów organizacji i zaspokojenia potrzeb pracowników
Pocztowski – określa zzl jako koncepcję zarządzania w obszarze funkcji personalnej przedsiębiorstw, w której zl postrzegane są jako składnik aktywów firmy i źródło konkurencyjności. Postuluje się strategiczną integrację spraw personalnych ze sprawami biznesowymi, aktywną rolę kierownictwa liniowego w integracji procesów personalnych oraz w budowaniu zaangażowania pracowników jako instrumentów osiągania celów
Czynniki wpływające na zzl w przedsiębiorstwie.
Zewnętrzne:
globalizacja – wymaga od organizacji, w celu zaspokajania lokalnych potrzeb, przemieszczanie ludzi, pomysły i informacje z całego świata; wymagane jest zwiększenie nakładu na szkolenie potencjału ludzkiego
konkurencja – wiąże się z ograniczonym dostępem organizacji do szeroko rozumianych zasobów; konkurencyjność wymusza m. in. poświęcenie większej uwagi klientom, położenie nacisku na jakość i ciągłe ulepszanie, wprowadzanie nowych technologii itd.
technologia – nowe technologie, innowacje i środki pracy zmieniają obraz organizacji i sposób zarządzania personelem.; wprowadzenie nowej technologii powoduje m. in. wzrost wydajności pracy, zwiększenie elastyczności działania organizacji
rynek pracy – to obszar o znacznym stopniu złożoności zachodzących na nim procesów, zjawisk i zdarzeń, które odzwierciadlają relacje między podażem pracy a popytem na nią; w tym obszarze możemy mówić o wewnętrznym, regionalnym, krajowym i międzynarodowym rynku pracy
czynniki demograficzne
czynniki polityczno – prawne
Wewnętrzne:
strategia organizacji – dobór pracowników zorientowany na kryteria efektywnościowe, ocenianie, kryteria behawioralne, szkolenia, nagradzanie oraz stosunki wynikające z relacji pomiędzy pracodawcą a pracobiorcą
struktura
kultura organizacyjna – w procesie zarządzania kadrami ściśle wiążą się takie obszary jak np. styl kierowania, centralizacja, formalizacja decyzji, stosunki oraz dystans władzy, lojalność pracowników, etyka zawodowa
potencjał kadrowy – m. in. liczebność pracowników i dynamika zmian w tym procesie, kierunek i poziom wykształcenia, cechy psychologicznej postawy, rangę zawodów dominujących przedsiębiorstw i przedsiębiorców
przywództwo – jego rolą jest wspieranie zzl w zależności od wpływu czynników zewnętrznych i wewnętrznych organizacji w celu elastycznego działania na rynku wewnętrznym i przemieszczania zl w zależności od potrzeb organizacji
zadania produkcyjne lub ewentualnie inne, związane z profilem przedsiębiorstwa
Planowanie w przedsiębiorstwie na poszczególnych szczeblach zarządzania potencjałem społecznym.
Planowanie zasobów ludzkich winno dotyczyć wszystkich obszarów funkcji personalnych:
w zakresie rekrutacji i selekcji należy ustalić, ilu pracowników będzie potrzebowała organizacja, z jakim wykształceniem, z jakimi kwalifikacjami, umiejętnościami i cechami osobowości. Ważne jest, aby ustalić źródła rekrutacji i metody doboru stosowane w przedsiębiorstwach.
W zakresie kształcenia i rozwoju należy określić, jakie formy szkoleń mogą być realizowane, jak często, jaka liczba pracowników jest przewidziana do szkoleń, a także m.in. koszty szkoleń i wskazanie osób odpowiedzialnych za przebieg i wyniki szkoleń
W zakresie motywowania pracowników należy zaplanować odpowiedni system wynagradzania powiązany z efektywnością firmy. Ważne jest ustalenie, jakie składniki materialnego i niematerialnego motywowania będą służyć oddziaływaniu na postawy i zachowania pracowników.
W zakresie oceniania pracowników należy odpowiedzieć na pytanie, jak wartościować pracę, jakie zasady, kryteria oceniania należy preferować i wobec której grupy pracowników, jak często należy przeprowadzać ocenianie.
Rodzaje i modele strategii personalnej. Model sita i kapitału ludzkiego.
Rodzaje i modele strategii personalnej:
strategia zorientowana na wejście, rozwoju i aktywizacji, zorientowana na wyjście
strategia ofensywna i defensywna
strategia ilościowa i jakościowa
strategie behawioralne
model sita i kapitału ludzkiego
MODEL SITA
Zalety:
jasne kryteria rekrutacji
wybór najlepszych pracowników
nastawienie na realizacje zadań
niskie koszty szkolenia i rozwoju
Wady:
wzrost fluktuacji pracowników
niezdrowa rywalizacja
blokowanie realizacji potrzeb bezpieczeństwa
konieczność wysokich płac
Warunki otoczenia:
otoczenie prawne – czy obowiązujące prawodawstwo pozwala na swobodne dysponowanie pracownikami
otoczenie rynkowe – ustalenie czy jest to rynek pracodawczy czy pracobiorczy, ten model stosujemy w przypadku rynku pracodawczego (więcej jest osób poszukujących pracy niż wolnych miejsc)
otoczenie kulturowe – czy założenia modelu są zbieżne z kulturą narodową
otoczenie instytucjonalne – wymaga sprawnego nowoczesnego systemu szkolnictwa w otoczeniu
otoczenie społeczne – funkcjonowanie silnych związków zawodowych
Strategia:
lidera kosztowego – organizacja poszukuje przewagi konkurencyjnej poprzez systematyczną obniżkę kosztów
Założenia:
dorosły człowiek jest ukształtowany, nie można go zmieniać i w związku z tym należy wybierać najlepszych spośród możliwych kandydatów
konkurencja motywuje ludzi, a zatem, jeśli są zmuszani do rywalizacji, to dają z siebie możliwie jak najwięcej
MODEL KAPITAŁU LUDZKIEGO
Zalety:
niska fluktuacja
obniżka kosztów związanych z fluktuacją
wysoka wydajność
wyzwolenie zaangażowania i kreatywności
Wady:
konieczność stosowania różnych technik selekcji
wysokie koszty doboru i selekcji
wysokie koszty rozwoju
Warunki otoczenia:
otoczenie prawne – nie ogranicza stosowania tego modelu, gdyż jest zbieżne z tym, co on oferuje
otoczenie rynkowe – ten model można stosować zarówno do rynku praco biorczego jak i pracodawczego
otoczenie kulturowe – opiera się na takich wartościach, jak: rozwój, odpowiedzialność, współpraca
system powszechnego szkolnictwa – organizacja współpracuje ze szkołami wyższymi i uczelniami w zakresie szkolenia pracowników
otoczenie społeczne – ten model wychodzi naprzeciw oczekiwaniom organizacji społecznych
Strategia:
konkurencji poprzez markę – klienci są skłonni więcej zapłacić za unikalne walory kojarzone z marką
Założenia:
człowiek uczy się i rozwija przez całe życie
rozwój a nie konkurencja jest podstawowym bodźcem
pracownik przywiązuje się emocjonalnie do swojego miejsca pracy
Rekrutacja wewnętrzna i zewnętrzna. Wady i zalety.
Rekrutacja wewnętrzna:
Zalety:
lepsza znajomość kandydatów na dane stanowisko
stwarza pracownikom realne szanse awansu i pobudza do lepszej pracy
zwiększa efektywność gospodarowania potencjałem kwalifikacji w przedsiębiorstwie, co sprzyja lepszemu wykorzystaniu i rozwojowi kapitału ludzkiego
niskie koszty
krótki czas przyjęcia na stanowisko
lojalność wobec przedsiębiorstwa wywołuje przywiązanie
znana jest dotychczasowa ocena pracownika
mniejsze prawdopodobieństwo złej oceny kandydata, dokonania błędnego wyboru
znajomość organizacji przez kandydata skraca czas przystosowania się do nowych warunków
Wady:
konflikty personalne (niebezpieczeństwo przekształcenia się pozytywnej rywalizacji w „rozgrywki personalne”)
niebezpieczeństwo obsadzenia wakatu pracownikiem, który już osiągnął pułap swoich możliwości na poprzednim stanowisku, a na nowym się nie sprawdza
zawężenie wyboru do obecnego potencjału kadrowego i brak możliwości wprowadzenia zmian na szeroką skalę
zawężone pole wyboru
brak „świeżej krwi” – dominują utarte schematy
możliwe konflikty i napięcia ze strony osób, które uczestniczyły w rekrutacji i nie zostały wybrane
trudności z utrzymaniem autorytetu, gdy kolega zostaje kierownikiem
możliwość tworzenia się nieformalnych powiązań między nowym kierownikiem a pracownikiem
Zewnętrzna:
Zalety:
większy wybór – wzrost prawdopodobieństwa znalezienia pożądanego kandydata
pracownicy spoza przedsiębiorstwa stanowią bogate źródło nowych wizji i sił innowacyjnych
brak możliwości uwikłania się w stosunki nieformalne
zatrudnianie wg rzeczywistych potrzeb
większa elastyczność zatrudnienia
niższe koszty szkolenia pracowników, bo zatrudnia się tylko te osoby, które spełniają wymagania
rozbijanie niezdrowych układów, poprzez wprowadzanie ludzi z zewnątrz
pozyskanie nowych kwalifikacji
Wady:
wyższe koszty doboru
trudniejsza adaptacja społeczno – zawodowa
możliwość braku współpracy z pracownikami wewnętrznymi
demotywujący wpływ na już zatrudnionych pracowników, którzy liczyli na awans
większe ryzyko popełnienia błędu przy doborze kandydatów do obsady stanowisk
konieczność podjęcia działań mających na celu podjęcie szybkiej adaptacji nowo przyjętych
za nowo przyjętą osobą mogą być zatrudniani jej znajomi, tzw. kometa kadrowa
Selekcja. Przykładowy model procesu selekcji. Techniki selekcji.
ANALIZA DOKUMENTACJI
WSTĘPNA ROZMOWA
ANALIZA REFERENCJI
TESTY PSYCHOLOGICZNE
PRÓBKI PRACY
ANALIZA BIODANYCH
BADANIA LEKARSKIE
Decyzja o zatrudnieniu – WYWIAD POGŁĘBIONY
Techniki selekcji:
obserwacja dynamiki grupowej - opiera się na założeniu, że obserwacja jednostki w grupie pozwala uzyskać o niej wiele rzeczywistych opinii. Preferowana jest dyskusja grupowa, wymaga ona ustalenia: celu dyskusji, model kandydata najbardziej pożądany na danym stanowisku, składu obserwatorów, liczby uczestników, karty zadań dla grupy, narzędzie obserwacji, sposobów analizy wyników. Cel dyskusji zorientowany jest na model kandydata najbardziej pożądanego na danym stanowisku
konkursy menedżerskie - są sekwencją czynności, mających doprowadzić do doboru potrzebnego ze względu na wiedzę i umiejętności pracownika (kierowników). Konkurs może składać się z kilku faz (faza preparacji, realizacji i kontroli) i powinien mieć charakter zamknięty
Assesment Center - przy naborze na stanowiska menadżerskie, programy rozwoju młodych talentów, tworzenie nowych zespołów pracowniczych, analiza potencjału pracowniczego, podejmowanie decyzji personalnych. W tej technice doboru wykorzystuje się przede wszystkim techniki symulacyjne, które powinny być różnorodne, np. dyskusje, planowanie zadań, podejmowanie decyzji, rozwiązywanie sytuacji konfliktowych
rozmowa kwalifikacyjna
Pojęcie planowania zl.
Planowanie zasobami ludzkimi jest pierwszą fazą realizacji funkcji personalnej określanej mianem preparacji działań kadrowych.
A. Pocztowski podaje, że planowanie zatrudnienia jest stałym procesem obejmującym określenie potrzeb personalnych w wymiarze ilościowym i jakościowym, analizowanie istniejącego stanu i struktury personalnej, tworzenie planów minimalizujących lukę między podażą a popytem na wewnętrznym rynku pracy oraz monitorowanie procesu wdrażania planów zatrudnienia w życie.
Wg Tadeusza Listwana planowanie wiąże się z ustaleniem celów w sferze personalnej, określenie działań w zakresie strategii osiągania oraz kształtowania polityki ukierunkowanej na pozyskiwanie, wykorzystywanie, rozwój i zarządzanie pracownikami.
Potrzeba planowania, jak podaje Z. Sekuła jest tym większa, im większe jest przedsiębiorstwo, im bardziej jest ono złożone lub obarczone dużym ryzykiem działalności.
Cele planowania zl.
Cele planowania są zdaniem Sekuły m.in. następujące:
zapewnienie personelu o kwalifikacjach, umożliwiających terminową realizację zadań
osiąganie wysokiego poziomu wydajności pracy
osiąganie pożądanego poziomu stabilizacji załogi
racjonalizacja zatrudnienia, optymalizacja przyszłego zatrudnienia
przeciwdziałanie niedoborom i nadwyżkom zatrudnienia
kształtowanie stanu i struktury personalnej w taki sposób, by możliwe było właściwe, a przy tym elastyczne działanie poszczególnych komórek organizacyjnych
prowadzenie porządku w działaniach kadrowych
przygotowanie do przyszłych decyzji personalnych
ograniczenie niepewności i ryzyka, a tym samym nadmiernych kosztów, strat i marnotrawstwa w obszarze zasobów ludzkich
Opis stanowiska pracy. Rodzaje opisu.
tradycyjny opis stanowiska pracy - winny się tu znaleźć takie elementy jak: miejsce w przedsiębiorstwie, podporządkowanie bądź nadrzędność w strukturze organizacyjnej, zadania, zakres odpowiedzialności, typy otrzymywanych informacji ze wskazaniem od kogo, obowiązek przekazywania informacji jakich komu
elastyczny opis stanowiska pracy - zarysowuje on zadania, odpowiedzialność, kompetencje i wymagania w zakresie kwalifikacji i umiejętności, można go łatwo modyfikować, jeśli zaistnieje taka potrzeba, a ma to miejsce w sytuacji zmiany celów organizacji czy też ich ważności.
Podmioty dokonujące opisu stanowiska pracy.
BEZPOŚREDNI PRZEŁOŻONY:
Zalety:
znajomość znaczenia danego stanowiska dla funkcjonowania całego przedsiębiorstwa
Wady:
eksponowanie stanu idealnego lub pożądanego
subiektywność opisu
braki wiedzy specjalistycznej z zakresu zarządzania kompetencjami zawodowymi
DZIAŁ PERSONALNY
Zalety:
zwartość opisu
wieloaspektowość opisu
zapewnienie stosownej integracji z innymi stanowiskami w przedsiębiorstwie
Wady:
niedostateczny zakres wiedzy specjalistycznej w zakresie kompetencji stanowisk
możliwość pominięcia istotnych szczegółów, niewidocznych z perspektywy działu kadr
ZESPÓŁ PRACOWNIKÓW
Zalety:
szansa na obiektywizm i akceptację przyjętego modelu
bezkonfliktowość wprowadzenia
uwzględnienie takich elementów, które są ważne, a które nie bywają dostrzegane przez kierownika
Wady:
duże koszty związane z czasem pracy
trudności komunikowania się
brak wiedzy specjalistycznej z zakresu zarządzania kompetencjami zawodowymi
ZAINTERESOWANY PRACOWNIK
Zalety:
najlepsza znajomość stanowiska i wykonywanych czynności
Wady:
subiektywne niedocenianie bądź przecenianie czynności i zadań
skłonność do nieuwzględniania wymagań przedsiębiorstwa
brak wiedzy specjalistycznej z zakresu zarządzania kompetencjami zawodowymi
DORADCA PERSONALNY:
Zalety:
doświadczenie
obiektywizm
wiedza fachowa
zwartość opisu
zintegrowanie grup kompetencji
Wady:
słaba znajomość specyfiki przedsiębiorstwa
wyższe koszty
Analiza potrzeb szkoleniowych.
Analiza potrzeb szkoleniowych wymaga uwzględnienia takich uwarunkowań jak: uwarunkowania organizacyjne, typ otoczenia – dynamiczny czy stabilny, badanie stopnia realizacji celów w przedsiębiorstwie, określenie bieżących oraz przyszłych potrzeb szkoleniowych, badanie atmosfery pracy.
Metody oceniania.
metody absolutne
ocena opisowa
punktowa skala ocen
skala behawioralna
testowa metoda oceny
metoda zdarzeń krytycznych
zarządzanie przez cele
metoda 360 ° oceny wydajności pracy M. Hitba
assesment center
metody relatywne
ranking
porównywanie parami
metoda rozkładu normalnego
Wymień nowoczesne techniki selekcji i omów AC
Nowoczesne techniki selekcji
Centrum oceny (AC) Assessment Center – polega na wszechstronnym, kompleksowym badaniu predyspozycji kandydata do pracy a jej podstawowym celem jest wyłonienie z grupy kilku bądź kilkunastu osób, ubiegających się o to samo stanowisko pracy, jednej lub kilku najlepiej spełniających stawiane wymagania. Do najpopularniejszych ćwiczeń na etapie przygotowawczym należą:
1.wynajdywanie faktów
2.dyskusja w grupie z przypisanymi rolami
3.dyskusja w grupie bez przypisanych ról
4.ćwiczenia analityczne-kandydat otrzymuje sformułowany na piśmie problem oraz instrukcję jego rozwiązania. Oceniane jest rozwiązanie problemu.
5.”Koszyk zadań”
6.Testy zadaniowe- mogą to być gry kierownicze tak sformułowane, aby w pewnej fazie gry wywołać napięcie psychiczne potęgowane konkurencją lub kandydatami. Mogą się wówczas ujawnić talenty przywódcze.
7.Testy psychologiczne- służą do badania inteligencji i osobowości. Etap właściwy- obejmuje rozmowę wstępną, wywiad w oparciu o ustalone kryteria, wywiad symulowany, wykonanie ćwiczenia. Ocena końcowa polega na ustnym przedstawieniu ocen i dyskusji nad nimi, przygotowaniu pisemnych ocen oraz ostatecznym wyborze
Dynamika grupowa:
Elementy
Cel dyskusji (wybór najlepszego kandydata)
liczba uczestników 6-8
zadania dla grupy:
etap wprowadzający- ok.pół godz. ma na celu pobudzenie dyskutantów. Narzuca im się dowolny temat do dyskusji -temat wolny ok.1godz.; dotyczy przyszłej pracy, proponują go obserwatorzy. Grupa musi podjąć obowiązującą (ją całą) decyzję; -zadania dotyczące przyszłej pracy przykładowe zadanie: sformułować program działań dążący do fluktuacji i absencji kadr. Obserwatorzy mają za zadanie dokładnie obserwować dyskutantów wg określonego schematu i wspólnie sporządzić raport końcowy -skład obserwatorów-kierownicy, psycholog specjalista od badań dynamiki grupy, inni specjaliści -narzędzia obserwacji -sposoby analizy wyników Rezultatem obserwacji dynamiki grupowej jest opis kandydata wg określonych kryteriów (np. rola grana w grupie, kontakty społeczne, umiejętność współdziałania, wpływ na innych, postawy grupy wobec uczestnika)
System oceniania i jego elementy.
W skład systemu oceniania wchodzą:
cele
techniki
metody
efekty
częstotliwość
kryteria
przedmiot
podmioty
Elementy systemu oceniania:
analiza pracy – ma na celu kategoryzowanie kryteriów oceny
profil zadaniowy – pozwala na precyzyjną diagnozę i przyporządkowanie zadań właściwych dla stanowiska oraz określenie zakresu odpowiedzialności związanego z zadaniami
profil kompetencyjny – daje trafną diagnozę pozwalającą na przypisanie oraz hierarchizację kluczowych na danym stanowisku kompetencji
profil celowy – polega na zdefiniowaniu dla stanowiska krótko i długoterminowych celów jako wyznaczników efektywności i rozwoju pracowniczego
Zasady oceniania.
zasada użyteczności – system oceniania powinien umożliwiać podejmowanie racjonalnych decyzji dotyczących polityki szkoleniowej, wynagrodzeń, kształtowania ścieżek kariery zawodowej, awansów, przeniesień itp.
zasada powszechności – ocenie należy poddawać wszystkich pracowników przedsiębiorstwa
zasada jednolitości – stosowanie kryteriów oceny gwarantujących porównywalność wyników ocen w poszczególnych kategoriach zatrudnionych lub z pewnym ogólnie akceptowanym wzorem
zasada ciągłości – wymóg poprzedzenia każdej kolejnej oceny analizą wyników poprzednich ocen
zasada prostoty – przyjęte w przedsiębiorstwie procedury muszą być jasne i zrozumiałe dla osób ocenianych, a także łatwe w zastosowaniu dla oceniających
zasada jawności – wszystkie elementy systemu muszą być znane bezpośrednio zainteresowanym
zasada poufności – prawo każdego ocenianego do utajnienia jego wyników testów
zasada odwoływalności – umożliwienie ocenianemu zakwestionowanie wniosków wypływających z oceny dokonanej przez przełożonego i ponownego ich rozpatrzenia przez komisję odwoławczą
zasada zróżnicowania sposobów komunikowania ocen:
powiedz i przekonaj
powiedz i wysłuchaj
rozwiązywania problemów
zasada popularyzowania systemów i wyników oceniania – wprowadzenie systemu oceniania musi być zawsze poprzedzone stworzeniem przychylnej atmosfery wokół niego
Kryteria oceniania.
ocena bieżąca –
dokonywana przez bezpośredniego przełożonego lub kierownictwo firmy
ma charakter sytuacyjny, ciągły i niesformalizowany
dokonywana jest w ramach zarządzania operatywnego
potrzeby oceny na ogół nie podlegają planowaniu
opiera się na wybranych kryteriach oceny
ocena okresowa – dokonywana co pewien czas w sposób kompleksowy
wykorzystuje określone, utrwalone i powtarzalne zasady, narzędzia i procedury
obejmuje całokształt efektów pracy ocenianego pracownika
Metody oceniania.
metody absolutne
ocena opisowa
punktowa skala ocen
skala behawioralna
testowa metoda oceny
metoda zdarzeń krytycznych
zarządzanie przez cele
metoda 360 ° oceny wydajności pracy M. Hitba
assesment center
metody relatywne
ranking
porównywanie parami
metoda rozkładu normalnego
Profile wymagań.
Systemy klasyfikacji wymagań osobowych:
Plan siedmiopunktowy wg Rodgera:
Cechy fizyczne (zdrowie, wygląd, sposób zachowania i mówienia itp.).
Osiągnięcia osobiste takie, jak: wykształcenie, kwalifikacje, doświadczenie.
Inteligencja ogólna.
Specjalne uzdolnienia (np. obsługa maszyn, zręczność manualna) .
Zainteresowania m.in.: intelektualne, praktyczne, artystyczne.
Cechy osobowe np.: tolerancyjność, sumienność, wywieranie wpływu na innych, rzetelność.
Okoliczności np. warunki domowe.
Pięciopunktowy system analizy przydatności kandydata do pracy wg Munro – Frasera:
Wrażenie wywierane na innych osobach (wygląd, wymowa i sposób zachowania).
Kwalifikacje (wykształcenie, praktyki, doświadczenie w pracy).
Wrodzone zdolności (szybkość rozumowania, zdolność uczenia się).
Motywacja – wyznaczane przez daną osobę cele, konsekwencja i determinacja w ich realizowaniu
Umiejętność przystosowania się (odporność na stres, zdolność współżycia z ludźmi).
Pojęcie planowania zl.
Planowanie zasobami ludzkimi jest pierwszą fazą realizacji funkcji personalnej określanej mianem preparacji działań kadrowych.
A. Pocztowski podaje, że planowanie zatrudnienia jest stałym procesem obejmującym określenie potrzeb personalnych w wymiarze ilościowym i jakościowym, analizowanie istniejącego stanu i struktury personalnej, tworzenie planów minimalizujących lukę między podażą a popytem na wewnętrznym rynku pracy oraz monitorowanie procesu wdrażania planów zatrudnienia w życie.
Wg Tadeusza Listwana planowanie wiąże się z ustaleniem celów w sferze personalnej, określenie działań w zakresie strategii osiągania oraz kształtowania polityki ukierunkowanej na pozyskiwanie, wykorzystywanie, rozwój i zarządzanie pracownikami.
Potrzeba planowania, jak podaje Z. Sekuła jest tym większa, im większe jest przedsiębiorstwo, im bardziej jest ono złożone lub obarczone dużym ryzykiem działalności.
Cele planowania zl.
Cele planowania są zdaniem Sekuły m.in. następujące:
zapewnienie personelu o kwalifikacjach, umożliwiających terminową realizację zadań
osiąganie wysokiego poziomu wydajności pracy
osiąganie pożądanego poziomu stabilizacji załogi
racjonalizacja zatrudnienia, optymalizacja przyszłego zatrudnienia
przeciwdziałanie niedoborom i nadwyżkom zatrudnienia
kształtowanie stanu i struktury personalnej w taki sposób, by możliwe było właściwe, a przy tym elastyczne działanie poszczególnych komórek organizacyjnych
prowadzenie porządku w działaniach kadrowych
przygotowanie do przyszłych decyzji personalnych
ograniczenie niepewności i ryzyka, a tym samym nadmiernych kosztów, strat i marnotrawstwa w obszarze zasobów ludzkich
Analiza potrzeb szkoleniowych.
Analiza potrzeb szkoleniowych wymaga uwzględnienia takich uwarunkowań jak: uwarunkowania organizacyjne, typ otoczenia – dynamiczny czy stabilny, badanie stopnia realizacji celów w przedsiębiorstwie, określenie bieżących oraz przyszłych potrzeb szkoleniowych, badanie atmosfery pracy.
Strategia personalna – założenia, cechy, czynniki wpływające.
Strategia personalna – założenia:
ludzie są aktywem i podstawowym kapitałem przedsiębiorstwa
przedsiębiorstwo winno koncentrować się na działaniach bardziej pro aktywnych, np. przewidywać stan rzeczy
działania, w tym także związane ze sfera strategii funkcjonalnej, winny być odnoszone do dłuższej perspektywy czasowej
realizacja głównych zadań przedsiębiorstwa obejmuje współudział wszystkich pracowników w nim zatrudnionych, a nie tylko kierowników liniowych
ciągłość zmian i stały rozwój przedsiębiorstwa, który jest odzwierciedleniem procesów adaptacyjnych, stanowią swoistego rodzaju odpowiedź na to, co dzieje się w otoczeniu przedsiębiorstwa
orientacja na „klienta”, także w kontekście marketingu personalnego, czyli w stosunkach między pracownikami a zespołami pracowniczymi wewnątrz przedsiębiorstwa
Cechy:
uwzględnienie w procesie budowy strategii oceny innych zasobów jakimi przedsiębiorstwo dysponuje
zgodność fazy realizacyjnej z fazą wypracowywania koncepcji przy równoczesnym dbaniu o przepływ informacji, które są niezbędne
koncepcyjność zamierzeń przewidujących eliminację czynników utrudniających wdrażanie
uwzględnienie wzajemnych oddziaływań na siebie, jakie występują pomiędzy zasobami podczas budowania strategii personalnych i w trakcie jej wdrażania
imperatyw utworzenia przywódczych grup kierowniczych w sposób zgodny z aktualną kulturą organizacyjną, bądź taką, do której dąży organizacja
sprawność procedur organizacyjnych, przestrzeganie zasad na każdym etapie strategii
porządkowanie procesów i struktur organizacyjnych
Czynniki wpływające:
zmiany dotyczące wzrostu bądź redukcji pracowników, fuzję między przedsiębiorstwami przejęcia bądź zdobycia części innych firm, rozwój produktu i rynku czy dywersyfikacja produktu
propozycje dotyczące zwiększania przewagi konkurencyjnej czy efektywności przedsiębiorstwa poprzez podejmowanie takich działań, jak np. poprawianie jakości produktu
potrzeba zmiany kultury organizacyjnej w obszarach związanych z rozwojem klimatu sukcesu
możliwości i zagrożenia zewnętrzne, np. konkurencja, naciski ekonomiczne
Program redukcji zatrudnienia w sytuacji nadmiaru pracowników.
Program redukcji może obejmować następujące działania:
niezatrudnianie nowych pracowników na miejsce odchodzących
redukcję nadgodzin lub zmniejszenie liczby godzin pracy
stworzenie atrakcyjnych możliwości wcześniejszego przechodzenia na emeryturę
zamrożenie rekrutacji zewnętrznej, uzupełnianie wakatów kandydatami pochodzącymi z wewnętrznego rynku pracy (po odpowiednim przeszkoleniu)
identyfikacja stanowisk pracy przeznaczonych do likwidacji
zwolnienia grupowe, przy czym trzeba zaznaczyć, że jest to krok ostateczny i należy go unikać tak długo, jak to tylko możliwe.
Rola kierowników linowych na poziomie strategicznym
Rola realizatora
- Przekładanie strategii personalnej przedsiębiorstwa na osiąganie w sposób sprawny i efektywny celów biznesu w obszarach odpowiedzialności poszczególnych kierowników.
- Aktywny udział w procesie pozyskiwania i rozwoju pracowników.
Rola inspiratora
- Określenie wymaganego profilu kapitału ludzkiego swoich pracowników.
- Ustalenie celów dla swojego zespołu i dobieranie mierników oceny ich wykonania.
- Propagowanie filozofii jakości wśród swoich pracowników.
- Identyfikowanie pracowników o wysokim potencjale rozwoju.
Rola mentora- Aktywne wspieranie pracowników w sprawach związanych z wykonywaną przez nich pracą oraz z ich rozwojem zawodowym.
- Informowanie pracowników o celach i przewidywanych efektach strategii personalnej.
- Pomaganie pracownikom w osiąganiu wysokiej
efektywności pracy.
- Określanie mocnych stron pracowników, potencjału rozwoju oraz wskazywanie istniejących ograniczeń.
Rola kierowników liniowych w zarządzaniu zasobami ludzkimi na poziomie operacyjnym
Przykładowymi zadaniami kierowników liniowych na poziomie operacyjnym zarządzania zasobami ludzkimi są:
1. przygotowanie opisów stanowisk pracy,
2. przeprowadzenie wywiadów z osobami nowo przyjmowanymi,
3. decydowanie o obsadzie stanowisk pracy w ramach posiadanego budżetu,
4. określenie potrzeb szkoleniowych,
5. prowadzenie szkoleń,
6. kierowanie wykonywaniem zadań,
7. monitorowanie dyscypliny,
8. stosowanie nagród i kar,
9. ocenianie pracowników,
10. wnioskowanie o przeszeregowaniu pracowników,
11. kształtowanie relacji społecznych w przedsiębiorstwie.
Rola kierowników liniowych w podejmowaniu decyzji personalnych wynika z faktu, iż są oni odpowiedzialni za zarządzanie procesami pracy w przedsiębiorstwie, a także za dostarczanie akcjonariuszom wartości ekonomicznej, klientom satysfakcji z towarów lub usług oferowanych na rynku, personelowi stworzenie odpowiednich warunków pracy i płacy.