państwo to organizacja społeczeństwa-suwerenna, polityczna, globalna, terytorialna, przymusowa i hierarchiczna, zapewniająca wewnętrzny ład społeczny

Koncepcje genezy panstwa:

1.teistyczne-Paweł z Tarsu i Augustyn-każda władza państwowa pochodzi od Boga. Tomasz z Akwinu-od Boga pochodzi tylko sama idea władzy a państwo jest dziełem ludzi

2.powstania państwa w drodze naturalnego rozwoju- Arystoteles w dziele Polityka napisał, że państwo należy do tworów natury a człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie

3.umowy społecznej- do przedstawicieli zalicza się Hobbes'a, Locke'a i Rousseau.Sprzeciw do tezy o boskim pochodzeniu państwa i władzy

4.podboju i przemocy-Podział w państwie na rządzących i rządzonych opierał się na odmienności pochodzenia i różnicy ras.

5.rozwarstwiania klasowego- marksistowska, sformułowana przez Morgana, powstanie panstwa przez szereg wewnętrznych przeobrażeń, przez wszystkim ekonomicznych

Cel państwa- Ludzie wyznaczający cele państwa to jednostki i grupy sprawujące władzę.glowny cel to zachowanie istnienia panstwa

-cele globalne (finalne)

-cele cząstkowe (etapowe)

1.cele realne

2.cele utopijne

Funkcje państwa:

1.zewnetrzne: ochrona terytorium, ochrona interesów obywateli, zapewnienie korzystnych stosunków z innymi państwami

2.Wewnętrzne:

-ochrony ustroju-zapewniania porządek i bezpieczeństwo publiczne, ochrania życie i nietykalność cielesna obywateli, zabezpiecza istniejący system władzy

-kulturalno-wychowawcza- wpajanie wiedzy, dostep do instytucji kulturalnych, kreowanie i upowszechnianie idei politycznych

-socjalna- ochronę zdrowia, pomoc społeczną, odpowiednie warunki pracy; zapewnia pokój społeczny kiedy jest dobrze realizowana

-gospodarcza- zachowuje konkurencje i zapobiega monopolizcji rynku; zarządza gospodarka i finansami kraju

Podział państw-klasyfikacja panstw

wg. Platona:

ustroje prawidłowe (właściwe)-rząd za cel główny ma dobro ogółu zgodnie z zasadą sprawiedliwości

ustroje zwyrodniałe-celem jest dobro jedynie rządzących

wg. Arystotelea:

monarchia-rządy jednej osoby

arystokracja-rządy niewielkiej grupy osób

politea-rządy ogółu wolnych obywateli

ze względu na interes sprawowania władzy :

tyrania-realizuje jedynie interesy władcy

oligarchia-realizuje jedynie interesy bogaczy

demokracja-realizuje jedynie interesy ubogich

funkcje władzy państwowej

1.dystrybucyjna władza reguluje dostęp społeczeństwa do różnego rodzaju dóbr, zwłaszcza do tych gdzie zasoby są ograniczone

2.zapewnienia bezpieczeństwa-sprawujący władze w państwie musi chronić obywateli, gdyż w innym przypadku nie miałby wobec kogo tej władzy sprawować

3.strukturotwórcza-dostęp do władzy jest domeną wąskich grup społecznych

4.integracyjna władza państwowa realizuje ta funkcję w pluralistycznym społeczeństwie oddziałując integracyjnie na grupy społeczne i organizacje społeczne, a także na elementy gospodarcze zwłaszcza w gospodarce rynkowej

Partia polityczna-organizacja społeczna, która rywalizując albo współdziałając z innymi takimi organizacjami dąży do zdobycia lub utrzymania władzy, w celu realizacji swojego programu politycznego

Grupa nacisku-dobrowolne ugrupowanie osób połączonych wspólnymi interesami, dążące do osiągnięcia takiego celu aby decyzje podejmowane przez organy państwowe były korzystne dla interesantów danej grupy

Różnice między partia a grupa nacisku:

1.Grupy nacisku nie dążą do zdobycia władzy i jej sprawowania

2.Grupy nacisku reprezentują zazwyczaj interesy społeczne o mniejszym podmiotowo zasięgu niż partie polityczne, czyli dotyczące mniejszych liczbowo grup społecznych

3.Grupy nacisku z reguły formułują cele działania o węższym przedmiotowo zakresie niż partie polityczne

Samorządy nie są instytucjami przeciwstawnymi państwu. Są one natomiast tworami organizacyjnymi uzupełniającymi formy uczestnictwa obywateli w sprawowaniu władzy publicznej w państwie (Według P. Winczorka)

Samorząd-forma organizowania się ludzi umożliwiająca im (w granicach obowiązującego prawa) samodzielne władcze rozstrzyganie metodami demokratycznymi o istotnych dla nich sprawach

1.Samorząd terytorialny-skupia grupę ludzi na podstawie więzi zamieszkania na danym terytorium

2.Samorząd specjalny-skupia grupę ludzi na podstawie innej niż więź terytorialna (np. samorząd zawodowy, samorząd akademicki, samorząd wyznaniowy)