Bony skarbowe – krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane przez Państwo w celu sfinansowania potrzeb wynikających z budżetu

Charakteryzują się:

• Zerowym ryzykiem

• Wysoką płynnością – gwarantowaną przez rynek wtórny

• Niskie oprocentowanie

Bony skarbowe sprzedawane są z dyskontem (poniżej wartości nominalnej). Dyskonto stanowi więc jedyny zysk nabywcy bonu. Ich cena jest określona przez nabywców.

Po upływie okresu na jaki bony skarbowe zostały wyemitowane zostają one wykupione przez emitenta powyżej wartości nominalnej. W momencie wykupu podlegają umorzeniu. (bony skarbowe nie są skierowane do osób fizycznych)

Bony pieniężne:

• emitowane przez Narodowy Bank Polski

• wykorzystywane do regulowania przepływu pieniądza w gospodarce

Commercial papers – (bony komercyjne przedsiębiorstw, skrypty dłużne). Jest to instrument rynku pieniężnego w którym emitent zobowiązuje się do jego wykupu w określonym terminie po jego wartości nominalnej.

Wykorzystuje się je do uzupełnienia kapitału obrotowego przedsiębiorstwa.

Dzięki możliwości rolowania emisji (przeprowadzenie kolejnej franszyzy w dniu zapadalności poprzedniej emisji) mogą być wykorzystywane w celu finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych.

Korzyści dla emitenta:

• niższy koszt pozyskania kapitału w porównaniu z kredytem bankowym

• możliwość wykupu przed terminem zapadalności

• elastyczne dostosowanie finansowania (poprzez kolejne transze) do rzeczywistych potrzeb emitenta

• prezentacja firmy na rynku finansowym (funkcja informacyjna - „ reklama”)

Korzyści dla inwestora:

• możliwość uzyskania wyższej stopy zwrotu niż z lokaty bankowej

• możliwość odzyskania środków przed terminem zapadalności dzięki sprzedaży na rynku wtórnym

• instrument wykorzystywany do dywersyfikacji portfela lokacyjnego

Zależy to od tego na podstawie jakich przepisów ta emisja została przeprowadzona

Obligacja jest to papier wartościowy o charakterze wierzycielskim w którym emitent zobowiązuje się zwrócić posiadaczowi obligacji jej wartość nominalną w oznaczonym terminie i zapłacić ewentualne odsetki.

Celem jej jest pozyskanie środków długoterminowych finansowych przez emitenta.

Korzyści z emisji obligacji:

• brak prowizji bankowej za udzielenie kredytu

• bark nadzoru nad wykorzystaniem poszczególnych transz kredytu

• niższe oprocentowanie (niż w przypadku kredytu bankowego)

Wady emisji obligacji:

• koszt emisji wysoki (nie opłaca się na tej drodze pozyskiwać małych kwot na krótkie terminy)

• trudności z uplasowaniem emisji na rynku

• potencjalne dyskonto

Korzyści dla inwestorów:

• wyższe oprocentowanie

• potencjalne dyskonto

• możliwość sprzedaży bez utraty odsetek

Wady dla potencjalnego nabywcy:

• - większe ryzyko

Pojęcia które już były: cena emisyjne, wartość nominalna, wartość finansowa.

Trzy przypadki

Cena emisyjna = wartość nominalna

Ce > WN

Ce< WN

Termin wykupu (zapadalności, ważności, wymagalności) to czas od momentu emisji obligacji do momentu jej wykupu, czyli zwrotu środków posiadaczom obligacji (obligatariuszom)

Emitent obligacji:

• skarbowe (emitowane przez skarb państwa, zerowe ryzyko, niska stopa zwrotu)

• komunalne (emitowane przez podmioty samorządu terytorialnego: gminy, sektor publiczny)

• instytucji finansowych (emitowane przez banki, instytucje ubezpieczeniowe)

• przedsiębiorstwa

Obligacje skarbowe są to obligacje emitowane przez skarb państwa w celu pokrycia deficytu budżetowego.

Są na ogół papierami wartościowymi długoterminowymi dla których termin wykupu wynosi przeciętnie 5-30 lat.

Są one powszechnie wykorzystywane do budowania portfela inwestycyjnego zarówno przez inwestorów indywidualnych jak i instytucjonalnych.

Są papierami wartościowymi dającymi bankom komercyjnym możliwość zaciągnięcia kredytu lombardowego w banku centralnym.

Obligacje komunalne – emitentami są gminy lub przedsiębiorstwa działające w sektorze publicznym.

Środki pozyskane ze sprzedaży wykorzystywane są na określone przedsięwzięcia przez nie realizowane (np.: budowa oczyszczalni ścieków).

Zabezpieczeniem emisji tych obligacji jest majątek komunalny (nieruchomości, grunty) dochody z podatków i opłat lokalnych a także poręczenia rządowe lub bankowe.

Obligacje przedsiębiorstw – ze względu na duże zróżnicowanie podmiotów emitujących tego typu obligacje również wśród tych papierów wartościowych istnieje duże zróżnicowanie:

• stopa zwrotu

• ryzyko

Celem emisji jest pozyskanie kapitału długoterminowego.

Zwykle - najpowszechniejsze, nie dają dodatkowych praw

Zmienne - funkcjonują jak obligacje zwykłe , jednakże w okresie karencji mogą być zamienione na akcje emitenta. Prawo do zmian po stronie inwestora cena wyższa, po stronie emitenta cena niższa

Warranty - obligacje z dołączonym poboru, umożliwiają inwestorowi nabycie akcji spółki w określonym terminie i po określonej cenie. Warrant może być przedmiotem transakcji jako osobny instrument. W takim wypadku obligacja będzie funkcjonowała jako obligacja zwykła.

WYCENA OBLIGACJI I SZACOWANIE RYZYKA

Czynniki obligacji kształtujące ceny obligacji:

• oprocentowanie obligacji (im wyższe tym cena wyższa)

• wartość nominalna obligacji

• zmiana rynkowych stóp procentowych – wzrost rynkowych stóp procentowych powoduje spadek ceny obligacji, a spadek rynkowych stóp procentowych wzrost ceny rynkowej obligacji.

• ocena ryzyka emitenta – ze wzrostem ryzyka kredytowego spada cena obligacji

• zmiana różnicy oprocentowania obligacji w porównaniu z obligacjami skarbowymi. Im ta różnica mniejsza tym cena obligacji niższa.

• termin wykupu – im bliższy tym cena bardziej będzie się zbliżała do wartości nominalnej

• istnienie rynku wtórnego

• dodatkowe przywileje (prawo pierwszeństwa)

• istnienie opcji (warranty)

Wycena obligacji

$$P = \sum_{}^{}\frac{C_{t}}{{(1 + YTM)}^{t}}$$

P – cena obligacji

C_t – dochód z tytułu posiadania obligacji

YTM – wymagana stopa zwrotu

Wartość kuponu

K = r × Wn

r – oprocentowanie

Wn – wartość nominalna

Oprocentowanie obligacji a YTM

• gdy oprocentowanie obligacji jest niższe niż wymagana stopa zwrotu to jej wartość rynkowa jest niższa niż wartość nominalna

• gdy oprocentowanie obligacji jest wyższe niż wymagana stopa zwrotu to jej wartość rynkowa jest wyższa niż wartość nominalna

• gdy oprocentowanie obligacji jest równe wymaganej stopie zwrotu to jej wartość rynkowa jest równa wartości nominalnej

Zadanie 1

Oblicz cenę rynkową obligacji 4-letniej o wartości nominalnej 5 000 zł i oprocentowaniu 8%, jeżeli kupony płatne są co rok, a YTM wynosi 10%.

		400
		10 %

K = 400

P = 4 683, 013

1. Ryzyko inwestycji

		400	400	400	400	400+5000
		10%	10%	10%	10%
					FVn

Wartość przyszła FV

FV = PV(1+r)ⁿ

Zadanie 2: Obliczyć zrealizowana stopę zwrotu z inwestycji w obligacje jeśli odsetki są reinwestowane przy stopie równej 10%.

		400	400	400	400+5000
		10%	10%	10%

FV = PV(1+r)ⁿ

400 × (1, 1)³ = 532, 40

400 × (1, 1)² = 484, 00

400 × (1, 1)¹ = 440, 00

400 × (1, 1)⁰ = 400, 00

                            5000, 00

Razem 6856,40

Wartość przyszła wpływów

FV_n = K₁(1 + r_e)^n − 1 + K₂(1 + r_e)^n − 2 + … + K_n − 1(1 + r_e)¹ + K_n + Wn

FV_n – przyszła wartość wpływów

r_e – stopa reinwestycji

n – czas w latach do wykupu

Zrealizowana stopa dochodu

$${RCY = \left( \frac{\text{FV}_{n}}{P} \right)}^{\frac{1}{n}} - 1$$

lub

$$\text{RCY} = \sqrt[n]{\frac{FV_{n}}{P}} - 1$$

Zrealizowana stopa dochodu dla reinwestycji 10%

$$\text{RCY} = \sqrt[4]{\frac{6856,40}{4683,013}} - 1 = \sqrt[4]{1,4641} - 1 = 0,1 \rightarrow 10\%$$