UNERWIENIE I UKRWIENIE KOŃCZYNA GÓRNA
TĘTNICA PODOBOJCZYKOWA (arteria subclavia)
Po stronie prawej odchodzi od pnia ramienno – głowowego na wysokości stawu mostkowo - obojczykowego
Po stronie lewej odchodzi od łuku aorty w śródpiersiu przedtchawiczym
Wyróżniamy odcinki:
Wstępujący
Szczytowy
zstępujący
A. Subclavia – cz. wstępująca
Po prawej stronie rozpoczyna się przy prawej cz. Tchawicy
Po stronie lewej początkowo jest przykryta przez lewe płuco
Jest skrzyżowana przez nerw błędny (X n. czaszkowy – n. vagus)
Bocznie od skrzyżowania z n. błędnym tętnicę krzyżuje pień współczulny (truncus sympathicus)
Gałęzie:
Tętnica kręgowa (a. vertebralis)
T. piersiowa wewnętrzna (a. thoracica interna)
Pień tarczowo – szyjny
T. tarczowa dolna
T. nadłopatkowa
T. szyjna wstępująca
T. szyjna powierzchowna
A. Subclavia – cz. szczytowa
Biegnie nad osklepkiem opłucnej w bok, pomiędzy m. pochyłymi przednim i środkowym
Gałęzie:
Pień żebrowo – szyjny – truncus costo cervicalis
T. szyjna głęboka
T. międzyżebrowa najwyższa
A. Subclavia – cz. zstępująca
Biegnie ponad I żebrem, gdzie dociera do trójkąta bocznego szyi
Na zewnętrzym brzegu I żebra zmienia nazwę na t. pachowa (a. axillaris)
Gałęzie:
T. poprzeczna szyi
Tętnica pachowa – arteria axillaris
Zaczyna się na brzegu zewnętrznym Igo żebra a kończy na wysokości dolnego brzegu m. najszerszego grzbietu lub mięśnia piersiowego większego
Biegnie wraz z żyłą pachową , naczyniami chłonnymi i pęczkami nerwowymi w powrózku naczyniowo - nerwowym)
Jej przebieg dzielimy na trzy odcinki (m. piersiowy mniejszy)
Przyśrodkowo i powyżej
T. piersiowa najwyższa
T. piersiowo barkowa
Gałęzie piersiowe
Gałąź naramienną
Gałąź obojczykową
Gałąź barkową
Do tyłu – t. piersiowa boczna
Poniżej i bocznie
T. podłopatkowa
t. piersiowo – grzbietową
Tętnica okalająca łopatkę
Tętnica okalająca ramię tylna
Tętnica okalająca ramię przednia
Tętnica ramienna- a. brachialis
Przedłużenie tętnicy pachowej
Wchodzi w skład pęczka naczyniowo nerwowego ramienia
Biegnie w rowku przyśrodkowym mięśnia dwugłowego ramienia, schodząc do dołu łokciowego
Do przodu od szyjki k. promieniowej dzieli się na dwie gałęzie końcowe:
T. promieniową
T. łokciową
Gałęzie:
T. głęboka ramienia (a. profunda brachi) wraz z nerwem promieniowym wchodzi do rowka nerwu promieniowego
Gałąź do m. naramiennego (ramus deltoideus)
T. odżywczą k. ramiennej
T. poboczną środkową i promieniową
Tętnica poboczna łokciowa górna
Tętnica poboczna łokciowa dolna
Tętnica powierzchowna fałdu łokciowego
T. promieniowa
Wraz z t. łokciową obejmuje brzeg górny m. nawrotnego obłego
Biegnie nad m. nawrotnym obłym, wzdłuż brzegu przyśrodkowego m. ramienno – promieniowego
Leży między m. ramienno – promieniowym a zginaczem promieniowym nadgarstka, a dalej leży na zginaczy powierzchownym palców
Poniżej wyrostka rylcowatego k. promienowej przechodzi na stronę grzbietową ręki i przebiega przez tabakierkę anatomiczną
Na grzbiecie ręki biegnie na k. czworobocznej większej przechodząc do przestrzeni międzykostnej kończy się w łuku dłoniowym głębokim (arcus palmaris profundus)
Gałęzie:
T. wsteczna promieniowa
Gg. Mięśniowa
G. dłoniowa nadgarstka
G. dłoniowa powierzchowna
G. grzbietowa nadgarstka
T. grzbietowa śródręcza I
T. główna kciuka
Tętnica łokciowa
Biegnie pod m. nawrotnym obłym
Biegnie pomiędzy zginaczem powierzchownym palców a zginaczem głębokim palców
W dolnej 2/3 przedramienia biegnie pomiędzy zginaczem łokciowym nadgarstka a zginaczem powierzchownym palców
Następnie między zginaczem głębokim palców a mięśniem nawrotnym czworobocznym
W nadgarstku biegnie razem z nerwem łokciowym wzdłuż brzegu promieniowego k. grochowatej
Kończy się w łuku dłoniowym powierzchownym
Gałęzie
T. wsteczna łokciowa
T. międzykostna wspólna
Gałąź dłoniowa nadgartka
Gałąź grzbietowa nadgarstka
Gg. Mięśniowe
T. dłoniowa palca małego łokciowa
G. dłoniowa głęboka – do łuku dłoniowego głębokiego
Łuk dłoniowy powierzchowny
Leży na ścięgnach mięśnia zginacza powierzchownego palców
Powstaje z połączenia końcowego odcina t. łokciowej i gałęzi dłoniowej powierzchownej tętnicy promieniowej
Gałęzie
Drobne gałązki do skóry i tkanki podskórnej
3 tętnice dłoniowe wspólne palców – zaopatrują zwrócone do siebie brzegi palców II – V
Łuk dłoniowy głęboki
Leży na podstawach kk. Śródręcza i mięśniach międzykostnych przykryty ścięgnami zginaczy palców
Powstaje z połączenia odcinka końcowego tt. Promieniowej i gałęzi dłoniowej głębokiej t łokciowej
Gałęzie – trzy tętnice dłoniowe śródręcza II, III, IV
Drobne gałązki do sieci dłoniowej nadgarstka
Splot ramienny –plexus brachialis
Powstaje z gałęzi przednich nerwów rdzeniowych C5-Th1 po jednej stronie
Po krótkim przebiegu gałęzie łączą się w 3 pnie:
Górny – powstaje przez połączenie gałęzi przednich nerwów rdzeniowych C5 i C6
Środkowy – przedłużenie gałęzi przedniej nerwu C7
Dolny – połaczenie gałęzi przednich nerwów C8 i Th1
Każdy z tych pni ma część przednią i tylną (divisio anterior et posterior trunci)
Części tylne łączą się tworząc pęczek tylny
Części przednie pnia górnego i środkowego łączą się tworząc pęczek boczny
Przedłużenie części przedniej pnia dolnego tworzy pęczek przyśrodkowy
Anatomicznie możemy podzielić splot na część nadobojczykową i część podobojczykową
-Część nadobojczykowa leży w trójkącie bocznym szyi.
Pnie splotu biegną tam razem z tętnicą podobojczykową:
Pień dolny do tyłu od tętnicy
Pień środkowy i górny powyżej tętnicy
-Część podobojczykowa splotu ramiennego
Składa się z pęczków splotu ramiennego
W stosunku do przebiegu tętnicy pachowej wyróżniamy pęczek przyśrodkowy, boczny i tylny
Pęczki oddają gałęzie
Krótkie
długie
Gałęzie krótkie splotu ramiennego:
Cz. Nadobojczykowa:
N. grzbietowy łopatki – m. równoległoboczny większy i mniejszy, m. dźwigacz łopatki
N. piersiowy długi – m. zębaty przedni
N. podobojczykowy – m. podobojczykowy
N. nadłopatkowy – m. nadgrzebieniowy i m. podgrzebieniowy
Cz. Podobojczykowa
nn. piersiowe przednie przyśrodkowy i boczny - m. piersiowy większy i mniejszy
Nn. Podłopatkowe – m. podłopatkowy, m. obły większy
N. piersiowo – grzbietowy – m. najszerszy grzbietu i często m. obły większy
Gałęzie długie splotu ramiennego (tylko z części podobojczykowej)
Z pęczka bocznego
N. skórno – mięśniowy
Korzeń boczny n. pośrodkowego
Z pęczka przyśrodkowego
Korzeń przyśrodkowy n. pośrodkowego
Nerw łokciowy
Nerw skórny ramienia przyśrodkowy
Nerw skórny przedramienia przyśrodkowy
Z pęczka tylnego
N. pachowy
N. promieniowy
N. Skórno – mięśniowy (n. musculocutaneus) Odchodzi od pęczka bocznego
Gałęzie:
Do grupy przedniej mm. Ramienia (m. kruczo ramienny, m. dwugłowy ramienia, m. ramienny)
Gałąź do stawu łokciowego
Nerw skórny boczny przedramienia
Zaopatruje:
Czuciowo – skóra: promieniowej cz. Przedramienia, kłębu kciuka, przednia powierzchnia stawu łokciowego
Ruchowo – grupa przednia mm. ramienia
Porażenie:
Osłabienie zginania w stawie łokciowym ( funkcie przejmują mm. Nawrotny obły, ramienno – promieniowy, zginacz promieniowy nadgarstka)
Osłabienie odwracania przedramienia
Zaburzenia czucia wzdłuż promieniowej strony przedramienia
N. Pośrodkowy – n. medianus -Odchodzi od pęczka przyśrodkowego i pęczka bocznego
Biegnie z t. ramienną w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia
Biegnie między zginaczem powierzchowny i zginaczem głębokim palców
Pod troczkiem zginaczy przechodzi przez kanał nadgarstka
Gałęzie:
Gałąź okostnowa do k. ramiennej
G. do stawu łokciowego
GG. do warstwy powierzchownej grupy przedniej mm. Przedramienia (m. zginacz powierzchowny palców, m. dłoniowy długi, m. zginacz promieniowy nadgarstka, m. nawrotny obły)
GG. do warstwy głębokiej grupy przedniej mm. Przedramienia (m. zginacz głęboki palców – palce II i III, m. zginacz długi kciuka, m. nawrotny czworoboczny)
G. dłoniowa – mm. Kłębu kciuka
Nn. Dłoniowe palców
Zaopatrują:
Ruchowo
grupa przednia mm. Przedramienia z wyjątkiem zginacza łokciowego nadgarstka, oraz zginacza głębokiego palców dla palców IV i V
Mm. Kłębu (m. odwodziciel kciuka krótki, m przeciwstawiacz kciuka, m. zginacz krótki kciuka
Czuciowo
2/3 promieniowej powerzchni dłoniowej ręki
Powierzchnie dłoniową 3 pierwszych palców oraz promieniową stronę palca IV
Po stronie grzbietowej skórę nad paliczkami środkowymi i dalszymi tych palców
Porażenie:
Utrudnione nawracanie przedramienia
Utrudnione zginanie w stawie promieniowo – nadgarstkowym
Utrudnione zginanie palców, zaciskanie ręki w pięść – porażone palce II i III – ręka błogosławiąca
Upośledzenie ruchów kciuka – ręka małpia – kciuk ustawia się w płaszczyźnie dłoni
Zaburzenia czucia unerwionych okolic
N. łokciowy
Odchodzi od pęczka przyśrodkowego splotu ramiennego
Biegnie w rowku przyśrodkowym m. dwugłowego ramienia
Przebija się przez przegrodę międzymięśniową przyśrodkową ramienia , dochodząc do bruzdy n. łokciowego
Biegnie między zginaczem głębokim palców a zginaczem łokciowym nadgarstka
Przechodzi pod warstwą powierzchowną troczka zginaczy przyśrodkowo od k. grochowatej, dzieląc się na gałąź głęboką i g. powierzchowną
Gałęzie:
G. do stawu łokciowego
Gg. Mięsniowe do zginacza łokciowego nadgarstka i zginacza głębokiego palców (IV i V)
G. dłoniowa ręki
G. grzbietowa ręki
G. skórna dłoniowa
G. głęboka – zaopatruje mm. kłębika, oraz m. kłębu – m. przywodziciel kciuka, mm międzykostne,
G. powierzchowna
Zaopatrzenie:
Ruchowe
Zginacz łokciowy nadgarstka , zginacz głęboki palców (IV i V)
Mm. Kłębika, mm. Międzykostne, mm glistowate III i IV
M. przywodziciel kciuka (m. kłębu)
Czuciowe
Strona łokciowa ręki
Po stronie dłoniowej palec V i częściowo IV
Po stronie grzbietowej palec V, IV, i stronę łokciową palca III
Porażenie:
Upośledzenie zginania w stawie promieniowo nadgarstkowym
Upośledzenie przywodzenia ręki
Upośledzenie ruchów palców II-V - ręka szponiasta
Nerw skórny przyśrodkowy ramienia -Odchodzi od pęczka przyśrodkowego. Łączy się z nerwem międzyżebrowo – ramiennym. Zaopatruje skórę dołu pachowego i przyśrodkowej cz. Ramienia
Nerw skórny przyśrodkowy przedramienia -Odchodzi od pęczka przyśrodkowego splotu ramiennego. Biegnie w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia. Zaopatruje skórę na stronie przedniej i przyśrodkowej przedramienia
N. PACHOWY – n. axillaris- Odchodzi od pęczka tylnego splotu ramiennego
Gałęzie
Gg. Mięśniowe – m. naramienny i m. obły mniejszy
Gg. Stawowe – zaopatrują staw ramienny
N. skórny boczny ramienia – zaopatruje skórę nad m. naramiennym i górnej, bocznej cz. Ramienia
G. międzyguzkowa – zaopatruje okostną bliższej cz. k. ramiennej
N. promieniowy- Odchodzi od pęczka tylnego
Z tętnicą głęboką ramienia przechodzi do tyłu od k. ramiennej biegnąc w bruździe n. promieniowego
Na granicy srodkowej i dolnej cz. Ramienia przebija przegrodę międzymięśnową boczna,
Nieco od przodu główki k. ramiennej dzieli się na gałąź głęboką i powierzchowną
Gałęzie:
Gg. Do stawu ramiennego
N. skórny tylny ramienia
Gg. Do grupy tylnej mm. Ramienia
N. skórny tylny przedramienia
Gg. Do stawu łokciowego
Gg. Do grupy bocznej mm przedramienia (m. ramienno – promieniowy, m. prostownik promieniowy nadgarstka długi, m. prostownik promieniowy nadgarstka krótki, m. odwracacz)
Gg. Do grupy tylnej mm. Przedramienia – gałąź głęboka
Zaopatrzenie:
Ruchowe
M. trójgłowy ramienia i m. łokciowy
Grupa boczna mm. Przedramienia
Grupa tylna mm. Przedramienia (za pośrednictwem gałęzi głębokiej)
Czuciowe
Skóra bocznej tylnej cz. Ramienia
Skóra tylnej cz. Przedramienia
Skóra grzbietowej cz. Ręki po stronie promieniowej
Grzbietowa powierzchnia palców I, II, III po stronie promieniowej
Porażenie:
Niemożliwe całkowite prostowanie przedramienia
Odwracanie wykonywane jest jedynie przez m. dwugłowy ramienia
Brak prostowania stawu promieniowo nadgarstkowego - ręka opadająca
Zniesione prostowanie w stawach MCP palców II – V
Zaburzenia czucia skóry
UKŁAD ŻYLNY
Dzielimy na:
Powierzchowny
Głęboki (nie występuje na palcach)
Oba układy są połączone między sobą licznymi żyłami przeszywającymi
Układ żylny powierzchowny
PALCE - Żyły wytwarzają sieć żylną:
Dłoniową:
Rozpoczyna się splotem żylnym opuszkowym i zbiera się po obu stronach palca w pojedyncze pnie – żyły międzygłowowe
U nasady każdego palca po stronie dłoniowej z tej sieci powstaje poprzeczny łuk żylny dłoniowy palca, który łączy się z sąsiednim tworząc żyłę międzypalcową
Grzbietową:
Powstaje pod paznokciem ze splotu podpaznokciowego
Pośrodku paliczka bliższego żyłki łączą się w łuk żylny grzbietowy palca, który odprowadza krew do sieci grzbietowej ręki
RĘKA
Wyróżniamy żyły grzbietu ręki i żyły dłoni:
Z połączenia sąsiednich łuków grzbietowych palców powstają żyły grzbietowe śródręcza
Do żył grzbietowych śródręcza dochodzą żyły międzygłowowe strony dłoniowej
Żyły te uchodzą do łuku żylnego grzbietowego śródręcza
do obu końców łuków dochodzą
Żyła odłokciowa palca małego (vena basilica digiti minimi)
Żyła odpromieniowa kciuka (v. cephalica pollicis)
V. Cephalica – ż. odpromoniowa
Powstaje z połączenia łuku żylnego grzbietowego ręki i żyły odpromieniowej kciuka
Biegnie ku górze, spiralnie okala brzeg promieniowy przedramienia w 1/3 dalszej – przechodząc na powierzchnię przednia
Dochodzi do okolicy łokciowej gdzie łączy się z żyłą odłokciową za pomocą żyły pośrodkowej łokcia
Następnie biegnie w bruździe bocznej m. dwugłowego ramienia
Uchodzi do żyły pachowej lub podobojczykowej
V. Basilica – ż. odłokciowa
Powstaje z połączenia łuku żylnego grzbietowego ręki z żyłą odłokciową palca małego
Obejmuje brzeg łokciowy ręki przechodząc na przedramię
W okolicy łokciowej przedniej łączy się z żyłą pośrodkową łokcia
Na ramieniu biegnie w bruździe pośrodkowej m. dwugłowego ramienia uchodząc do żyły ramiennej
V. mediana cubiti – Ż. Pośrodkowa łokcia
Stanowi połączenia żyły odpromieniowej i odłokciowej w okolicy łokciowej przedniej
Ż. Pośrodkowa przedramienia- V. mediana antebrachi
Zbiera krew z powierzchownej sieci żylnej dłoni
Biegnie pośrodku przedramienia –po stronie przedniej
Uchodzi do żyły pośrodkowej łokcia
DÓŁ PACHOWY – fossa axillaris
Kształt czworościennej piramidy, podstawa skierowanej do dołu
Ograniczenia:
Od przodu – m. piersiowy wiekszy i m. piersiowy mniejszy
Od tyłu – m. najszerszy grzbietu, m. obły większy, m. podłopatkowy
Od boku – głowa krótka m. dwugłowego ramienia, m. kruczo – ramienny, szyjka chirurgiczna k. ramiennej
Przyśrodkowo – m. zębaty przedni
Od dołu – skóra, tkanka podskórna, powięź pachowa
Zawartość dołu pachowego:
T. pachowa
Ż. Pachowa
N. chłonne
Pęczki cz. Podobojczykowej splotu ramiennego
N. piersiowy długi
N. międzyżebrowo – ramienny
U kobiet fragment gruczołu piersiowego – ogon Spence’a
Tkanka tłuszczowa
Ku dołowi dół pachowy przedłuża się w bruzdę przyśrodkową m. dwugłowego ramienia
Bruzda przyśrodkowa m. dwugłowego ramienia
Ograniczenia:
Od tyłu – głowa przyśrodkowa i długa m. trójgłowego ramienia
Od przodu – m. kruczo-ramienny, głowa krótka m. dwugłowego ramienia
Zawartość:
Nadpowięziowo
Gałązki n skórnego przyśrodkowego ramienia
Żyła odłokciowa, naczynia chłonne, ww. chłonne
N. skórny przyśrodkowy przedramienia
Podpowięziowo
T. ramienna
Żż. Ramienne, naczynia chłonne
N. pośrodkowy
N. łokciowy
Bruzda boczna m. dwugłowego ramienia
Ograniecznia:
Od tyłu – m. naramienny, m. ramienny, m. ramienno – promieniowy
Od przodu – głowa długa m. dwugłowego ramienia
Zawartość:
Ż. Odpromieniowa
Gg. Nerwu skórnego bocznego ramienia
N. skórny boczny przedramienia
DÓŁ ŁOKCIOWY – fossa cubitalis
Kształt rombu
Od góry i przyśrodkowo – przegroda międzymięsniowa przyśrodkowa ramienia
Od góry i bocznie – m. dwugłowy ramienia
Od dołu i przyśrodkowo – m. nawrotny obły
Od dołu i bocznie – m. ramienno promieniowy
Dno – m. ramienny i m. odwracacz
ściana przednia – powięź łokciowa, wzmocniona przez rozcięgno m. dwugłowego raminia
Zawartość:
T. ramienna i jej podział na t. łokciowa i t. promieniową
T. poboczna łokciowa dolna
T. wsteczna promieniowa i łokciowa
Naczynia Żylne towarzyszące tętniom, naczynia limfatyczne, ww. chłonne
N. pośrodkowy
Gałąź powierzchowna i głęboka n. promieniowego
Tkanka tłuszczowa
Na powięzi łokciowej:
Żyła odpromieniowa
Żyła odłokciowa
Ż. Pośrodkowa łokcia
Naczynia Chłonne
N. skórny przyśrodkowy przedramienia
N. skórny boczny przedramienia