UNERWIENIE I UKRWIENIE KOŃCZYNA GÓRNA

TĘTNICA PODOBOJCZYKOWA (arteria subclavia)

Po stronie prawej odchodzi od pnia ramienno – głowowego na wysokości stawu mostkowo - obojczykowego

Po stronie lewej odchodzi od łuku aorty w śródpiersiu przedtchawiczym

Wyróżniamy odcinki:

• Wstępujący

• Szczytowy

• zstępujący

A. Subclavia – cz. wstępująca

Po prawej stronie rozpoczyna się przy prawej cz. Tchawicy

Po stronie lewej początkowo jest przykryta przez lewe płuco

Jest skrzyżowana przez nerw błędny (X n. czaszkowy – n. vagus)

Bocznie od skrzyżowania z n. błędnym tętnicę krzyżuje pień współczulny (truncus sympathicus)

• Gałęzie:

  • Tętnica kręgowa (a. vertebralis)

  • T. piersiowa wewnętrzna (a. thoracica interna)

  • Pień tarczowo – szyjny

    • T. tarczowa dolna

    • T. nadłopatkowa

    • T. szyjna wstępująca

    • T. szyjna powierzchowna

A. Subclavia – cz. szczytowa

Biegnie nad osklepkiem opłucnej w bok, pomiędzy m. pochyłymi przednim i środkowym

• Gałęzie:

  • Pień żebrowo – szyjny – truncus costo cervicalis

    • T. szyjna głęboka

    • T. międzyżebrowa najwyższa

A. Subclavia – cz. zstępująca

Biegnie ponad I żebrem, gdzie dociera do trójkąta bocznego szyi

Na zewnętrzym brzegu I żebra zmienia nazwę na t. pachowa (a. axillaris)

• Gałęzie:

  • T. poprzeczna szyi

Tętnica pachowa – arteria axillaris

Zaczyna się na brzegu zewnętrznym Igo żebra a kończy na wysokości dolnego brzegu m. najszerszego grzbietu lub mięśnia piersiowego większego

Biegnie wraz z żyłą pachową , naczyniami chłonnymi i pęczkami nerwowymi w powrózku naczyniowo - nerwowym)

Jej przebieg dzielimy na trzy odcinki (m. piersiowy mniejszy)

• Przyśrodkowo i powyżej

  • T. piersiowa najwyższa

  • T. piersiowo barkowa

    • Gałęzie piersiowe

    • Gałąź naramienną

    • Gałąź obojczykową

    • Gałąź barkową

• Do tyłu – t. piersiowa boczna

• Poniżej i bocznie

  • T. podłopatkowa

    • t. piersiowo – grzbietową

    • Tętnica okalająca łopatkę

  • Tętnica okalająca ramię tylna

  • Tętnica okalająca ramię przednia

Tętnica ramienna- a. brachialis

Przedłużenie tętnicy pachowej

Wchodzi w skład pęczka naczyniowo nerwowego ramienia

Biegnie w rowku przyśrodkowym mięśnia dwugłowego ramienia, schodząc do dołu łokciowego

Do przodu od szyjki k. promieniowej dzieli się na dwie gałęzie końcowe:

• T. promieniową

• T. łokciową

• Gałęzie:

  • T. głęboka ramienia (a. profunda brachi) wraz z nerwem promieniowym wchodzi do rowka nerwu promieniowego

    • Gałąź do m. naramiennego (ramus deltoideus)

    • T. odżywczą k. ramiennej

    • T. poboczną środkową i promieniową

  • Tętnica poboczna łokciowa górna

  • Tętnica poboczna łokciowa dolna

  • Tętnica powierzchowna fałdu łokciowego

T. promieniowa

Wraz z t. łokciową obejmuje brzeg górny m. nawrotnego obłego

Biegnie nad m. nawrotnym obłym, wzdłuż brzegu przyśrodkowego m. ramienno – promieniowego

Leży między m. ramienno – promieniowym a zginaczem promieniowym nadgarstka, a dalej leży na zginaczy powierzchownym palców

Poniżej wyrostka rylcowatego k. promienowej przechodzi na stronę grzbietową ręki i przebiega przez tabakierkę anatomiczną

Na grzbiecie ręki biegnie na k. czworobocznej większej przechodząc do przestrzeni międzykostnej kończy się w łuku dłoniowym głębokim (arcus palmaris profundus)

• Gałęzie:

  • T. wsteczna promieniowa

  • Gg. Mięśniowa

  • G. dłoniowa nadgarstka

  • G. dłoniowa powierzchowna

  • G. grzbietowa nadgarstka

  • T. grzbietowa śródręcza I

  • T. główna kciuka

Tętnica łokciowa

Biegnie pod m. nawrotnym obłym

Biegnie pomiędzy zginaczem powierzchownym palców a zginaczem głębokim palców

W dolnej 2/3 przedramienia biegnie pomiędzy zginaczem łokciowym nadgarstka a zginaczem powierzchownym palców

Następnie między zginaczem głębokim palców a mięśniem nawrotnym czworobocznym

W nadgarstku biegnie razem z nerwem łokciowym wzdłuż brzegu promieniowego k. grochowatej

Kończy się w łuku dłoniowym powierzchownym

• Gałęzie

  • T. wsteczna łokciowa

  • T. międzykostna wspólna

  • Gałąź dłoniowa nadgartka

  • Gałąź grzbietowa nadgarstka

  • Gg. Mięśniowe

  • T. dłoniowa palca małego łokciowa

  • G. dłoniowa głęboka – do łuku dłoniowego głębokiego

Łuk dłoniowy powierzchowny

Leży na ścięgnach mięśnia zginacza powierzchownego palców

Powstaje z połączenia końcowego odcina t. łokciowej i gałęzi dłoniowej powierzchownej tętnicy promieniowej

• Gałęzie

• Drobne gałązki do skóry i tkanki podskórnej

• 3 tętnice dłoniowe wspólne palców – zaopatrują zwrócone do siebie brzegi palców II – V

Łuk dłoniowy głęboki

Leży na podstawach kk. Śródręcza i mięśniach międzykostnych przykryty ścięgnami zginaczy palców

Powstaje z połączenia odcinka końcowego tt. Promieniowej i gałęzi dłoniowej głębokiej t łokciowej

• Gałęzie – trzy tętnice dłoniowe śródręcza II, III, IV

• Drobne gałązki do sieci dłoniowej nadgarstka

Splot ramienny –plexus brachialis

Powstaje z gałęzi przednich nerwów rdzeniowych C5-Th1 po jednej stronie

Po krótkim przebiegu gałęzie łączą się w 3 pnie:

• Górny – powstaje przez połączenie gałęzi przednich nerwów rdzeniowych C5 i C6

• Środkowy – przedłużenie gałęzi przedniej nerwu C7

• Dolny – połaczenie gałęzi przednich nerwów C8 i Th1

Każdy z tych pni ma część przednią i tylną (divisio anterior et posterior trunci)

Części tylne łączą się tworząc pęczek tylny

Części przednie pnia górnego i środkowego łączą się tworząc pęczek boczny

Przedłużenie części przedniej pnia dolnego tworzy pęczek przyśrodkowy

Anatomicznie możemy podzielić splot na część nadobojczykową i część podobojczykową

-Część nadobojczykowa leży w trójkącie bocznym szyi.

Pnie splotu biegną tam razem z tętnicą podobojczykową:

• Pień dolny do tyłu od tętnicy

• Pień środkowy i górny powyżej tętnicy

-Część podobojczykowa splotu ramiennego

Składa się z pęczków splotu ramiennego

W stosunku do przebiegu tętnicy pachowej wyróżniamy pęczek przyśrodkowy, boczny i tylny

Pęczki oddają gałęzie

• Krótkie

• długie

Gałęzie krótkie splotu ramiennego:

• Cz. Nadobojczykowa:

  • N. grzbietowy łopatki – m. równoległoboczny większy i mniejszy, m. dźwigacz łopatki

  • N. piersiowy długi – m. zębaty przedni

  • N. podobojczykowy – m. podobojczykowy

  • N. nadłopatkowy – m. nadgrzebieniowy i m. podgrzebieniowy

• Cz. Podobojczykowa

  • nn. piersiowe przednie przyśrodkowy i boczny - m. piersiowy większy i mniejszy

  • Nn. Podłopatkowe – m. podłopatkowy, m. obły większy

  • N. piersiowo – grzbietowy – m. najszerszy grzbietu i często m. obły większy

Gałęzie długie splotu ramiennego (tylko z części podobojczykowej)

• Z pęczka bocznego

  • N. skórno – mięśniowy

  • Korzeń boczny n. pośrodkowego

• Z pęczka przyśrodkowego

  • Korzeń przyśrodkowy n. pośrodkowego

  • Nerw łokciowy

  • Nerw skórny ramienia przyśrodkowy

  • Nerw skórny przedramienia przyśrodkowy

• Z pęczka tylnego

  • N. pachowy

  • N. promieniowy

N. Skórno – mięśniowy (n. musculocutaneus) Odchodzi od pęczka bocznego

• Gałęzie:

  • Do grupy przedniej mm. Ramienia (m. kruczo ramienny, m. dwugłowy ramienia, m. ramienny)

  • Gałąź do stawu łokciowego

  • Nerw skórny boczny przedramienia

Zaopatruje:

• Czuciowo – skóra: promieniowej cz. Przedramienia, kłębu kciuka, przednia powierzchnia stawu łokciowego

• Ruchowo – grupa przednia mm. ramienia

Porażenie:

• Osłabienie zginania w stawie łokciowym ( funkcie przejmują mm. Nawrotny obły, ramienno – promieniowy, zginacz promieniowy nadgarstka)

• Osłabienie odwracania przedramienia

• Zaburzenia czucia wzdłuż promieniowej strony przedramienia

N. Pośrodkowy – n. medianus -Odchodzi od pęczka przyśrodkowego i pęczka bocznego

Biegnie z t. ramienną w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia

Biegnie między zginaczem powierzchowny i zginaczem głębokim palców

Pod troczkiem zginaczy przechodzi przez kanał nadgarstka

• Gałęzie:

  • Gałąź okostnowa do k. ramiennej

  • G. do stawu łokciowego

  • GG. do warstwy powierzchownej grupy przedniej mm. Przedramienia (m. zginacz powierzchowny palców, m. dłoniowy długi, m. zginacz promieniowy nadgarstka, m. nawrotny obły)

  • GG. do warstwy głębokiej grupy przedniej mm. Przedramienia (m. zginacz głęboki palców – palce II i III, m. zginacz długi kciuka, m. nawrotny czworoboczny)

  • G. dłoniowa – mm. Kłębu kciuka

  • Nn. Dłoniowe palców

Zaopatrują:

• Ruchowo

  • grupa przednia mm. Przedramienia z wyjątkiem zginacza łokciowego nadgarstka, oraz zginacza głębokiego palców dla palców IV i V

  • Mm. Kłębu (m. odwodziciel kciuka krótki, m przeciwstawiacz kciuka, m. zginacz krótki kciuka

• Czuciowo

  • 2/3 promieniowej powerzchni dłoniowej ręki

  • Powierzchnie dłoniową 3 pierwszych palców oraz promieniową stronę palca IV

  • Po stronie grzbietowej skórę nad paliczkami środkowymi i dalszymi tych palców

Porażenie:

• Utrudnione nawracanie przedramienia

• Utrudnione zginanie w stawie promieniowo – nadgarstkowym

• Utrudnione zginanie palców, zaciskanie ręki w pięść – porażone palce II i III – ręka błogosławiąca

• Upośledzenie ruchów kciuka – ręka małpia – kciuk ustawia się w płaszczyźnie dłoni

• Zaburzenia czucia unerwionych okolic

N. łokciowy

Odchodzi od pęczka przyśrodkowego splotu ramiennego

Biegnie w rowku przyśrodkowym m. dwugłowego ramienia

Przebija się przez przegrodę międzymięśniową przyśrodkową ramienia , dochodząc do bruzdy n. łokciowego

Biegnie między zginaczem głębokim palców a zginaczem łokciowym nadgarstka

Przechodzi pod warstwą powierzchowną troczka zginaczy przyśrodkowo od k. grochowatej, dzieląc się na gałąź głęboką i g. powierzchowną

• Gałęzie:

  • G. do stawu łokciowego

  • Gg. Mięsniowe do zginacza łokciowego nadgarstka i zginacza głębokiego palców (IV i V)

  • G. dłoniowa ręki

  • G. grzbietowa ręki

  • G. skórna dłoniowa

  • G. głęboka – zaopatruje mm. kłębika, oraz m. kłębu – m. przywodziciel kciuka, mm międzykostne,

  • G. powierzchowna

Zaopatrzenie:

• Ruchowe

  • Zginacz łokciowy nadgarstka , zginacz głęboki palców (IV i V)

  • Mm. Kłębika, mm. Międzykostne, mm glistowate III i IV

  • M. przywodziciel kciuka (m. kłębu)

• Czuciowe

  • Strona łokciowa ręki

  • Po stronie dłoniowej palec V i częściowo IV

  • Po stronie grzbietowej palec V, IV, i stronę łokciową palca III

Porażenie:

• Upośledzenie zginania w stawie promieniowo nadgarstkowym

• Upośledzenie przywodzenia ręki

• Upośledzenie ruchów palców II-V - ręka szponiasta

Nerw skórny przyśrodkowy ramienia -Odchodzi od pęczka przyśrodkowego. Łączy się z nerwem międzyżebrowo – ramiennym. Zaopatruje skórę dołu pachowego i przyśrodkowej cz. Ramienia

Nerw skórny przyśrodkowy przedramienia -Odchodzi od pęczka przyśrodkowego splotu ramiennego. Biegnie w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia. Zaopatruje skórę na stronie przedniej i przyśrodkowej przedramienia

N. PACHOWY – n. axillaris- Odchodzi od pęczka tylnego splotu ramiennego

• Gałęzie

  • Gg. Mięśniowe – m. naramienny i m. obły mniejszy

  • Gg. Stawowe – zaopatrują staw ramienny

  • N. skórny boczny ramienia – zaopatruje skórę nad m. naramiennym i górnej, bocznej cz. Ramienia

  • G. międzyguzkowa – zaopatruje okostną bliższej cz. k. ramiennej

N. promieniowy- Odchodzi od pęczka tylnego

Z tętnicą głęboką ramienia przechodzi do tyłu od k. ramiennej biegnąc w bruździe n. promieniowego

Na granicy srodkowej i dolnej cz. Ramienia przebija przegrodę międzymięśnową boczna,

Nieco od przodu główki k. ramiennej dzieli się na gałąź głęboką i powierzchowną

• Gałęzie:

  • Gg. Do stawu ramiennego

  • N. skórny tylny ramienia

  • Gg. Do grupy tylnej mm. Ramienia

  • N. skórny tylny przedramienia

  • Gg. Do stawu łokciowego

  • Gg. Do grupy bocznej mm przedramienia (m. ramienno – promieniowy, m. prostownik promieniowy nadgarstka długi, m. prostownik promieniowy nadgarstka krótki, m. odwracacz)

  • Gg. Do grupy tylnej mm. Przedramienia – gałąź głęboka

Zaopatrzenie:

• Ruchowe

  • M. trójgłowy ramienia i m. łokciowy

  • Grupa boczna mm. Przedramienia

  • Grupa tylna mm. Przedramienia (za pośrednictwem gałęzi głębokiej)

• Czuciowe

  • Skóra bocznej tylnej cz. Ramienia

  • Skóra tylnej cz. Przedramienia

  • Skóra grzbietowej cz. Ręki po stronie promieniowej

  • Grzbietowa powierzchnia palców I, II, III po stronie promieniowej

Porażenie:

• Niemożliwe całkowite prostowanie przedramienia

• Odwracanie wykonywane jest jedynie przez m. dwugłowy ramienia

• Brak prostowania stawu promieniowo nadgarstkowego - ręka opadająca

• Zniesione prostowanie w stawach MCP palców II – V

• Zaburzenia czucia skóry

UKŁAD ŻYLNY

Dzielimy na:

• Powierzchowny

• Głęboki (nie występuje na palcach)

Oba układy są połączone między sobą licznymi żyłami przeszywającymi

Układ żylny powierzchowny

PALCE - Żyły wytwarzają sieć żylną:

• Dłoniową:

  • Rozpoczyna się splotem żylnym opuszkowym i zbiera się po obu stronach palca w pojedyncze pnie – żyły międzygłowowe

  • U nasady każdego palca po stronie dłoniowej z tej sieci powstaje poprzeczny łuk żylny dłoniowy palca, który łączy się z sąsiednim tworząc żyłę międzypalcową

• Grzbietową:

  • Powstaje pod paznokciem ze splotu podpaznokciowego

  • Pośrodku paliczka bliższego żyłki łączą się w łuk żylny grzbietowy palca, który odprowadza krew do sieci grzbietowej ręki

RĘKA

Wyróżniamy żyły grzbietu ręki i żyły dłoni:

Z połączenia sąsiednich łuków grzbietowych palców powstają żyły grzbietowe śródręcza

• Do żył grzbietowych śródręcza dochodzą żyły międzygłowowe strony dłoniowej

Żyły te uchodzą do łuku żylnego grzbietowego śródręcza

• do obu końców łuków dochodzą

  • Żyła odłokciowa palca małego (vena basilica digiti minimi)

  • Żyła odpromieniowa kciuka (v. cephalica pollicis)

V. Cephalica – ż. odpromoniowa

Powstaje z połączenia łuku żylnego grzbietowego ręki i żyły odpromieniowej kciuka

Biegnie ku górze, spiralnie okala brzeg promieniowy przedramienia w 1/3 dalszej – przechodząc na powierzchnię przednia

Dochodzi do okolicy łokciowej gdzie łączy się z żyłą odłokciową za pomocą żyły pośrodkowej łokcia

Następnie biegnie w bruździe bocznej m. dwugłowego ramienia

Uchodzi do żyły pachowej lub podobojczykowej

V. Basilica – ż. odłokciowa

Powstaje z połączenia łuku żylnego grzbietowego ręki z żyłą odłokciową palca małego

Obejmuje brzeg łokciowy ręki przechodząc na przedramię

W okolicy łokciowej przedniej łączy się z żyłą pośrodkową łokcia

Na ramieniu biegnie w bruździe pośrodkowej m. dwugłowego ramienia uchodząc do żyły ramiennej

V. mediana cubiti – Ż. Pośrodkowa łokcia

Stanowi połączenia żyły odpromieniowej i odłokciowej w okolicy łokciowej przedniej

Ż. Pośrodkowa przedramienia- V. mediana antebrachi

Zbiera krew z powierzchownej sieci żylnej dłoni

Biegnie pośrodku przedramienia –po stronie przedniej

Uchodzi do żyły pośrodkowej łokcia

DÓŁ PACHOWY – fossa axillaris

Kształt czworościennej piramidy, podstawa skierowanej do dołu

Ograniczenia:

• Od przodu – m. piersiowy wiekszy i m. piersiowy mniejszy

• Od tyłu – m. najszerszy grzbietu, m. obły większy, m. podłopatkowy

• Od boku – głowa krótka m. dwugłowego ramienia, m. kruczo – ramienny, szyjka chirurgiczna k. ramiennej

• Przyśrodkowo – m. zębaty przedni

• Od dołu – skóra, tkanka podskórna, powięź pachowa

Zawartość dołu pachowego:

• T. pachowa

• Ż. Pachowa

• N. chłonne

• Pęczki cz. Podobojczykowej splotu ramiennego

• N. piersiowy długi

• N. międzyżebrowo – ramienny

• U kobiet fragment gruczołu piersiowego – ogon Spence’a

• Tkanka tłuszczowa

Ku dołowi dół pachowy przedłuża się w bruzdę przyśrodkową m. dwugłowego ramienia

Bruzda przyśrodkowa m. dwugłowego ramienia

Ograniczenia:

• Od tyłu – głowa przyśrodkowa i długa m. trójgłowego ramienia

• Od przodu – m. kruczo-ramienny, głowa krótka m. dwugłowego ramienia

Zawartość:

• Nadpowięziowo

  • Gałązki n skórnego przyśrodkowego ramienia

  • Żyła odłokciowa, naczynia chłonne, ww. chłonne

  • N. skórny przyśrodkowy przedramienia

• Podpowięziowo

  • T. ramienna

  • Żż. Ramienne, naczynia chłonne

  • N. pośrodkowy

  • N. łokciowy

Bruzda boczna m. dwugłowego ramienia

Ograniecznia:

• Od tyłu – m. naramienny, m. ramienny, m. ramienno – promieniowy

• Od przodu – głowa długa m. dwugłowego ramienia

Zawartość:

• Ż. Odpromieniowa

• Gg. Nerwu skórnego bocznego ramienia

• N. skórny boczny przedramienia

DÓŁ ŁOKCIOWY – fossa cubitalis

• Kształt rombu

  • Od góry i przyśrodkowo – przegroda międzymięsniowa przyśrodkowa ramienia

  • Od góry i bocznie – m. dwugłowy ramienia

  • Od dołu i przyśrodkowo – m. nawrotny obły

  • Od dołu i bocznie – m. ramienno promieniowy

  • Dno – m. ramienny i m. odwracacz

  • ściana przednia – powięź łokciowa, wzmocniona przez rozcięgno m. dwugłowego raminia

Zawartość:

• T. ramienna i jej podział na t. łokciowa i t. promieniową

• T. poboczna łokciowa dolna

• T. wsteczna promieniowa i łokciowa

• Naczynia Żylne towarzyszące tętniom, naczynia limfatyczne, ww. chłonne

• N. pośrodkowy

• Gałąź powierzchowna i głęboka n. promieniowego

• Tkanka tłuszczowa

Na powięzi łokciowej:

• Żyła odpromieniowa

• Żyła odłokciowa

• Ż. Pośrodkowa łokcia

• Naczynia Chłonne

• N. skórny przyśrodkowy przedramienia

• N. skórny boczny przedramienia