Ochrona ekonomicznych interesów konsumentów

szony jest pogląd odmienny, wyraźnie prokonsumencki (zob. Ewa Łętowska: Prawo umów konsumenckich. Warszawa, Wydawnictwo C. H. Beck, 1998, s. 312). Zgodnie z nim dowód na istnienie tego, iż wady nie istniały w rzeczy w momencie sprzedaży winien obciążać sprzedającego. Kierunek ten wyraźnie optuje za odpowiedzialnością obiektywną sprzeda­jącego, zakładając wyraźnie, że skoro uwidoczniła się wada, to znaczy, że istniała w rzeczy w momencie sprzedaży, a obecnie tylko się uwidoczniła. Sprawa ta nie jest jednak prosta. Sama w sobie zawiera trudne do przeprowadzenia dowody, wymagające wielu nieraz eks­pertyz. Kierunek jednak myślowy jako wyraźnie prokonsumencki wydaje się godny popie­rania. Przyjęcie innego kierunku postępowania mogłoby doprowadzić do uczynienia z in­stytucji rękojmi pewnej fikcji, albowiem kupujący, będąc wyraźnie słabszym ogniwem na rynku, nie będzie mógł ponieść dużych nieraz kosztów przedsądowych na szczegółowe badania w celu ustalenia, w którym momencie zapoczątkowała się wada i tym samym kogo ona obciąża. Szczególnie trudne byłoby to do przeprowadzania w stosunku do rzeczy o niskiej jednostkowo cenie. Konsumenci, mając przed sobą perspektywę poniesienia du­żych kosztów ekspertyzy przy stosunkowo niskiej cenie jednostkowej rzeczy, prawdopo­dobnie rezygnowaliby z dochodzenia swych praw, pozostając w poczuciu dużego pokrzyw­dzenia i bezsilności wobec sprzedawcy i prawa. Prezentowany przez Ewę Łętowską pogląd wydaje się zatem szczególnie godny popierania.

Odstąpienie od umowy

Odstąpienie od umowy zostało uregulowane w art. 560 i 561 Kodeksu cywilnego.

Art. 560 § 1 stanowi:

Jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo nie­zwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiona, chyba że wady są nieistotne.

Z kolei art. 561 kc stanowi:

Jeżeli przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, kupujący może żądać dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad oraz naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia.

§ 2. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz określona co do tożsamości, a sprzedawca jest wytwórcą tej rzeczy, kupujący może żądać usunięcia wady, wyznaczając w tym celu sprzedawcy odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu od umowy odstąpi. Sprzedaw­ca może odmówić usunięcia wady, gdyby wymagało ono nadmiernych kosz­tów.

§ 3. Przepisy powyższe nie wyłączają uprawnienia do odstąpienia od umowy lub do żądania obniżenia ceny.