Część	Tok	Cele	Treści- przebieg zajęć	Czas	Uwagi organizacyjno- metodyczne
I część- wstępna (ok.5-10’)	Przygotowanie do zajęć, rozgrzewka.	Pobudzenie układu krążenia, mięśniowego, oddechowego. Ćw. zwiększające ruchomość klatki piersiowej. Ćw. wzmacniające mm ud.	Zbiórka, przywitanie grupy i zapoznanie z tematyką nadciśnienia tętniczego. Zmierzenie tętna. 1. Pw.: stojąca, splecenie dłoni na wysokości klatki piersiowej. Ruch: krążenie nadgarstków. 2. Pw.: stojąca, rr na barki. Ruch: krążenia barkami do przodu i do tyłu. 3. Pw.: stojąca, rr oparte o uda. Ruch: barki na zewnątrz- wdech, barki do środka- wydech. 4. Pw.: postawa w rozkroku, nn lekko ugięte, rr na biodrach. Ruch: krążenia biodrami L i P stronę. 5. Pw.: stojąca, nn w rozkroku, rr na biodrach. Ruch: przeniesienie ciężaru ciała na 1,2,3 na L n; na 4 powrót do pw. Następnie to samo P n. 6. Pw.: stojąca. Ruch: uniesienie P n 10 cm nad podłoże i krążenie w st. skokowo-goleniowym. To samo L n. 7. Pw.: stojąca, rr skrzyżowane położone na barkach. Ruch: uniesienie łokci- wdech, opuszczenie- wydech.	1’ 2’ ×5 1’ 2’ 1’ ×5	Zapisanie wyników pomiaru. Wdech nosem, wydech ustami Początkowo ruchy bioder mogą być małe stopniowo przechodząc w coraz obszerniejsze. Należy uważać aby utrzymać równowagę. Wydech 2× dłuższy niż wdech.
II część -główna (ok. 30’)		Podniesienie i utrzymanie poziomu aktywności ruchowej, zakresu ruchomości. Ćw. rozciągające mm rr i obręczy barkowej. Ćw. rozciągające mm oddechowe międzyżebro-we Ćw. rozluźniające rr. Ćw. rozciągające. Ćw. rozciągające mm obręczy barkowej. Ćw. wzmacniające mm nn. Ćw. oporujące wdech. Ćw. równoważne.	8. Pw.: stojąca, chwyt laski gimnastycznej oburącz, szeroko, na wysokości bioder. Ruch: na 1 wznos nad głowę, na 2- opuszczenie na kark, na 3 wznos nad głowę, na 4 powrót do pw. 9.Pw.: stojąca, chwyt laski gimnastycznej oburącz, szeroko, na wysokości bioder. Ruch: przyciąganie na przemian P kolana do L r, a L kolana do P r. 10. Pw.: stojąca, chwyt laski gimnastycznej oburącz za plecami. Ruch: unoszenie i opuszczanie laski z wyprostowanymi rr. 11. Pw.: stojąca, chwyt laski gimnastycznej za plecami 1 r u góry, 2 r na dole. Ruch: unoszenie laski gimnastycznej do góry i opuszczanie. Zmiana ręki. 12. Pw.: stojąca, chwyt laski gimnastycznej oburącz. Ruch: wznos laski gimnastycznej przodem- wdech, opust- wydech. 13. Pw.: stojąca, ćwiczący ustawieni twarzą do siebie, końce lasek gimnastycznych podane współćwiczącemu. Ruch: krążenie w przód i w tył- „pionowe koła”. 14. Pw.: j.w. Ruch: równoczesne przysiady ćwiczących i powrót do pw. 15. Pw.: j.w., P n wykroczna Ruch: naprzemienne wymachy rr do przodu. 16. Pw.: j.w. Ruch: wznos lasek gimnastycznych bokiem- wdech, opust bokiem- wydech. 17. Pw.: stojąca, ustawienie tyłem do siebie, końce lasek gimnastycznych podane współćwiczącemu. Ruch: wykrok raz P n raz L n. 18. Pw.: stojąca. Ruch: przekładanie woreczka z Lr do Pr nad głową i z Pr do Lr za plecami. Zmiana kierunku. 19. Pw.: j.w., rr zgięte w łokciach za plecami 1 u góry, 2 r na dole. Ruch: Podawanie woreczka naprzemiennie- z P r do L r i odwrotnie. 20. Pw.: stojąca, nn w rozkroku, rr na biodrach, woreczek leży na głowie. Ruch: na 1, 2, 3 delikatne zgięcie nn w st. biodrowych i kolanowych, na 4 wyprost- powrót do p.w. 21. Pw.: stojąca, rr równoległe do podłoża, na wysokości klatki piersiowej zgięte w st. łokciowych, chwyt oburącz woreczka. Ruch: wyprost rr- wdech, zgięcie- wydech. 22. Pw.: siad klęczny, rr opuszczone w dół, oburęczny chwyt woreczka. Ruch: przejście do klęku połączone z przeniesieniem woreczka nad głowę i powrót do pw. 23. Pw.: siad klęczny, rr na wysokości klatki piersiowej, zgięte w łokciach, chwyt woreczka oburącz. Ruch: wypchnięcie woreczka sprzed klatki piersiowej połączone z przejściem do klęku jednonóż i powrót do pw. Zmiana n.	2’ 1’ 1’ 2’ ×5 2’ × 10 1’ ×5 1’ 1’ 1’ 2’ ×5 1’ 1’	Ćw. z laskami gimnastycznymi. Zwrócić uwagę na rr- proste w łokciach. Ćw. w parach. Ćw. w wolnym tempie. Ćw. z woreczkami. Można puścić woreczek 1r a 2r złapać jeśli ćw. jest za trudne. Plecy proste, łopatki ściągnięte. Tempo ćw. indywidualne. Tempo ćw. indywidualne. Zwrócić uwagę na zachowanie równowagi.
III część końcowa (ok. 5’)	Ćwiczenia relaksujące, oddechowe, rozluźniające.	Uspokojenie całego organizmu, powrót współczynnik- ów życiowych do równowagi, wyciszenie, rozluźnienie.	24. Pw.: leżenie tyłem, nn złączone, zgięte w st. biodrowych i kolanowych, stopy oparte o podłoże. Ruch: Przeniesienie kolan w L stronę, powrót do pw., następnie w P stronę i powrót do pw. 25. Pw.: leżenie tyłem, rr i nn wyprostowane. Ruch: napinanie i rozluźnianie mm. 26. Pw.: leżenie tyłem, rr wyciągnięte prosto przed siebie. Ruch: odwodzenie- wdech, przywodzenie- wydech. 27. Pw.: j.w. Ruch: szybkie skręty i potrząsanie rr. Ponowne zmierzenie tętna.	1’ 1’ ×5 1’	Wdech nosem, wydech ustami.

Aktywność ruchowa adaptacyjna

Konspekt zajęć

Temat: Ćwiczenia ogólnokondycyjne z przyborami dla osób z nadciśnieniem tętniczym.

Prowadzący: Fizjoterapia rok 2, II^o, studia stacjonarne, UM w Lublinie.

Miejsce zajęć: sala gimnastyczna.

Czas: ok. 45 min.

Przyrządy, przybory: laski gimnastyczne, woreczki, karimaty.

Charakterystyka grupy: 6-8 osób w wieku 40-50 lat, grupa średniozaawansowana.

Charakterystyka schorzenia: nadciśnienie tętnicze to choroba układu krążenia, która charakteryzuje się stale lub okresowo podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi. Za nadciśnienie uznano wartości, które podczas kilkukrotnych poiarów dokonywanych w spoczynku przekraczały wartości graniczne uznane za prawidłowe. Jest to 140 dla ciśnienia skurczowego lub 90 dla ciśnienia rozkurczowego. Ułatwia to postępowanie diagnostyczne, lecznicze oraz rzutuje na rokowanie.

Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego wg Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT):

	Ciśnienie skurczowe (mmHg)	Ciśnienie rozkurczowe (mmHg)
Ciśnienie optymalne	< 120	< 80
Ciśnienie prawidłowe	120–129	80–84
Ciśnienie wysokie prawidłowe	130–139	85–89
Nadciśnienie stopień 1 (łagodne)	140–159	90–99
Nadciśnienie stopień 2 (umiarkowane)	160–179	100–109
Nadciśnienie stopień 3(ciężkie)	≥ 180	≥ 110
Nadciśnienie izolowane skurczowe	≥140	< 90

Około 90% przypadków choroby to nadciśnienie pierwotne (samoistne / idiopatyczne) - bez uchwytnej przyczyny.

U 10% osób nadciśnienie tętnicze ma charakter wtórny- najczęstsze przyczyny to przewlekłe choroby nerek (5%) i zwężenie naczyń nerkowych (1%).

Zalecenia:

- zmiana stylu życia,

- normalizacja masy ciała,

- przestrzeganie odpowiedniej diety,

- zwiększenie aktywności fizycznej (spacer, szybki marsz, bieg, jazda rowerem, pływanie),

- leczenie farmakologiczne.

Przeciwwskazania:

- okres zaawansowany choroby,

- niewydolność krążeniowa,

- niestabilne ciśnienie,

- zaburzenia rytmu serca,

- zmiany zakrzepowo-zatorowe,

- niewydolność oddechowa,

- pogorszony stan zdrowia pacjenta (np. zawroty głowy, omdlenia, duszność),

- ćwiczenia wymagające dużej siły i prędkości, ćwiczenia ze współzawodnictwem i walką o nagrodę,

- nurkowanie i długotrwałe przebywanie w zimnej wodzie,

- niedozwolony jest udział w ćwiczeniach fizycznych po spożyciu alkoholu i obfitego posiłku.