29 XI 2012

Proces zawierania umów.

Drugie skojarzenie to proces. Ten proces na linii czasu wypracowywania umowy może być realizowany w trybie prosty lub złożonym. Kiedy memu o zawieraniu umów w trybie złożonym, to mamy takie o, muuuuuuuuuuwslajkdżaggeeeeer

Kidy będziemy mówić o złożonym trybie to na linii czasu reprezentant państwa dwa razy sygnalizuje o gotowości i zgodzie na umowę, ale to drugie tak implikuje zaciśnięcie zobowiązania.

Tryb złożony na przykładzie Paktu fiskalnego. Jest on pewną umową, którą zawierają państwa w przestrzeni UE. W III 2012 r. premier siedział w kręgu szefów rządów państw i podpisał pakt fiskalny, wrócił i stwierdził, że będzie on przedmiotem ratyfikacji prezydenckiej. Premier był w pierwszym etapie – negocjacje i po nich nastąpiło przyjęcie i uwierzytelnienie tekstu.

Przy umowie wielostronnej – już większość 2/3 stron może przyjąć i uwierzytelnić tekst. (?)

Przyjęcie tekstu. Uruchamia procedurę wyrażanie zgody przez państwa na podpisanie umowy. O składanie zastrzeżeń – istnieje możliwość do pewnych traktatów składania zastrzeżeń. Funkcja depozytariusza – każdy akt wielostronny ma administratora – co do Karty NZ depozytariuszem jest Sekretarz Generalny ONZ – informuje strony w momencie kiedy zaczęła się procedura i przyjęcie Sudanu Południowego do ONZ, że wszystkie formalności zostały zakończone i od strony formalnej jest wszystko w porządku i nastąpiło przystąpienie. Przyjęcie tekstu oznacza zakończenie obróbki merytorycznej i zobowiązań, ale są uruchomione pewne obowiązki, o których mówił. Złożenie podpisu przez premiera oznacza, że ma każde z państw nie może czynić niczego, co w przyszłości przeszkodziłoby wykonaniu umowy. Kto dokonuje aktu uwierzytelnienia i przyjęcia tekstu – osoba posiadająca pełnomocnictwo (opowieść: 1993 r. posiedzenie Komisji Praw Człowieka w Genewie, przewodniczył tej sesji jeden z Polaków, który opowiedział mu historię: przed rozpoczęciem sesji pojawia się dwóch ciemnoskórych dyplomatów, w których stwierdzają, że przewodniczą delegacji państwa afrykańskiego – każdy miał pełnomocnictwo od kogoś innego (?)); pełnomocnictwa nie muszą przedstawiać: głowy państw, szefowie rządów, ministrowie spraw zagranicznych.

II etap: ocena, jak dalej będzie przebiegała obróbka traktatu w świetle prawa polskiego – czy będzie solenne i tu akt ratyfikacji; czy niesolenne – zatwierdzenie. Pakt fiskalny będzie ratyfikowany przez Prezydenta RP; przedtem parlament musi wyrazić zgodę. Dokument zatwierdzenia – do mniej eksponowanych traktatów (gdzie szukać znamion, które traktaty podlegają zabiegom ratyfikacyjnym – art. 89. I 90. Konstytucji). Formalnym potwierdzeniem ratyfikacji jest dokument o strukturze ze slajdu. Dokument jest kontrasygnowany przez MSZ. Co z nim dalej? Aktu ratyfikacji podlega publikacji w Dzienniku Ustaw (w formie: tekstu dokumentu ratyfikacyjnego, tekst umowy, oświadczenie rządowe o mocy obowiązującej umowy i uczestnictwie w niej innych stron; dokumentacja depozytariusza o tym, co dzieje się z umową – kto już podpisał itp.)
Dokument zatwierdzenia to akt rządowy; umownie rzecz biorąc, jeśli źródłem wszelkich aktywności w przestrzeni międzynarodowej staje się suweren, to obrót traktaty rozwijający się step by step dostarczał przykładów umów podpisywanych przez głowy państw; w XVIII w. nośnikiem suwerenności staje się naród i wtedy odnotowujemy, od XIX w., nie jest wypracowywana i celebrowana przez królów, w tych mniej ważnych zdarzeniach coraz większą rolę zaczyna odgrywać rząd – codziennymi materiami się zajmuje. W jakim stopniu rząd partycypuje jako podmiot zaciągający zobowiązanie w obrocie traktatowym - jeśli materia ma dotyczyć kilku resortów. Wzór dokumentu na slajdzie.

III etap: po ratyfikacji i akcie zatwierdzenia, następuje upublicznienie decyzji w dziennikach przechodzimy do III etapu – powiadomienia stron o tym, co zrobiliśmy. Przy umowie wielostronnej powiadamiamy depozytariusza, który informuje sam dalej wszystkich; przy umowach bilateralnych uroczysta wymiana dokumentów ratyfikacyjnych przy ważnych umowach.

IV etap: wejście umowy w życie. Przy umowie bilateralnej trzeba przeanalizować postanowienia końcowe, co do daty. Przy wielostronnych – sama określa datę wejście w życie.

Tryb prosty – etapy złożone zazębiają się w jednej chwili – kumulują się w jednym akcie – w akcie podpisania. Akt podpisu można łączyć z najbardziej eksponowanymi postaciami (z telewizją), ale niekoniecznie. Wymiana not i listów – w XX/XXI w. stanowi ponad 50% umów. Jest wiele spraw, które trzeba załatwić ad hoc. Albo stosowany minister do stosownego ministra przesyłają sobie noty (noty personalne) albo urząd do urzędu (nora werbalna). U mowę tworzą nota propozycji i akceptująca.

Podstawowe cechy umów zawieranych w drodze podpisywania i wymiany not stanowiących umowę: 3) można powiedzieć, że chodzi o ustalenie szczegółów charakterze wykonawczym do traktatu wyniesionego na ołtarz ratyfikacji

Rejestracja traktatów międzynarodowych odbywa się w Sekretariacie ONZ. Brak rejestracji nie powoduje jego nieważności, ale z problemami z powoływaniem się na niego, itp. (slajd).

Zastrzeżenia do umów. Skąd ten problem? W toku negocjacji niewielu znajdzie się takich, że od razu przyjmą traktat bez zastrzeżeń, powie: „Boże! Marzyłem o tym!”. Czy jeśli mam wątpliwości – albo zamknę oczy i podpiszę albo odrzucam całkowicie traktat – czy to jest tak, że wchodzę albo nie? Jest trzecie rozwiązanie – instytucja zastrzeżeń do wielostronnego traktatu. Skąd ona się wzięła? W 1864 r. w Genewie za sprawą Henry Dunant; mówi, że służby sanitarne mają nieść pomoc każdemu, kto jej potrzebuje. On generuje ruch, który jest podstawą (…). Zainicjował ruch czerwonokrzyski. Kiedy przyjeżdża tyle delegacji, ile przyjechało do Rio, to negocjacje mogą trwać 100 lat! Kiedyś trzeba zakończyć negocjacje i przyjąć tekst – więc 2/3 jest za i tekst przyjęty. Ta 1/3 przeciw nie musi być w biegunowej opozycji – wg MTS zasada większościowa może sprawić, że koniecznym będzie umożliwienie państwom składania zastrzeżeń. Nie wyklucza się tej 1/3, bo można wprowadzić zastrzeżenie. Zastrzeżenie – jednostronne, imienne oświadczenie (…). Czy zastrzeżenia nie zdewaluują możliwości składania zobowiązań? Niektóre traktaty przewidują zakaż składania zastrzeżeń, inne limitują. Milczenie traktatu w kwestii zastrzeżeń oznacza, że można złożyć zastrzeżenie. Mogą rozbić sens reżimu traktatowego. Ten, kto rozważa złożenie zastrzeżenia musi uważnie przeczytać opinię doradczą MTS – nie można przekroczyć pewnej granicy: charakter wielostronnej konwencji, jej przedmiot, postanowienia, sposób wypracowania i przyjęcia – zastanów się nad tym, nim zaczniesz coś wyłączać. Podstawowym kryterium, jednak, jest refleksja nad przedmiotem i celem traktatu – zastrzeżenia nie mogą w nie godzić. Nie można przekroczyć celu i przedmiotu umowy. Przygotowaie zastrzeżenia to jeden krok, przesyła się je do depozytariusza, który informuje pozostałe storny, że Polska przystąpiła z zastrzeżeniem, i one muszą odpowiedzieć na to zastrzeżenie: 1) strona nie reaguje przez 12 miesięcy = akt zgody na zstrzeżenie 2) wątpliwości wobec zastrzeżenie: sprzecie zwykły – cały traktat jest skuteczny między stornami z wyłączeniem klauzul objętych zastrzeżeniem; sprzeciw kwalifikowany – jest on nieskuteczny między stornami. Kodeks prawa morza normuje bilateralne relacje. Wycofanie zastrzeżenia nie musi być konsultowane ze stronami, należy poinformować o nim depozytariusza.

Ważność umowy międzynarodowej. Traktat jest efektem procesu, który jest nieskalany okolicznościami, które mogłyby być przywołane i uznane za okoliczności unieważniające. Jeżeli umowa nie jest sztucznym bytem, to (…).

Przesłanka 1.: pierwsze pytanie bierze się stąd, że zaciąganie zobowiązań w formie traktatowej to zdolność organu władzy państwowej, które jest w panteonie aktywności władczej. (…) Szczegółowe pytania do pytania pierwszego: czy warunkiem ważności umowy jest absolutna z(100%) zgodność przebiegu procesu związywania umową z wymaganiami prawa wewnętrznego?

Nie piszę: 15.26.

Ja piszę – Artur 15:27

A ja od początku wykładu nie – Julka 15.28

Czuje Pan??

Przesłanka 2.: czy pełnomocnik nie został ograniczony w wyrażaniu swojego oświadczenia w imieniu państwa.
1) Błąd: dotyczy faktu, nie do co prawa. Przykład: ustalono granice na rzekach i miastach, które w ogóle nie istniały
2) Oszustwo: traktat włosko-etiopski z 1889 r.
3) Przekupstwo.
4) Przymus fizyczny i groźba jego użycia: wobec państwa lub przedstawiciela państwa; np. traktat niemiecko-czechosłowacki z 14 III 1939 r. o protektoracie Czech i Moraw – presją: odseparowanie od tytoniu uzależnionego prezydenta Czechosłowacji; traktat Czechosłowacji i RFN z 17 VI 1973 r.

Ostatnie 5 minut! :D

Przymus ekonomiczny i polityczny nie jest przymusem unieważniającym traktat. Rozdział VII Karty NZ – jeśli ONZ stwierdzi, że państwo zagraża bezpieczeństwu międzynarodowemu, to może obłożyć je sankcjami, wymusić podpisanie pewnych zobowiązań. Przymus z błogosławieństwem RB ONZ jest spoko.Super-super świetnie! Ciechę się twoim szczęściem!! Nie musisz być złośliwa.

Wcale nie jestem. Zachowuje się jak zawsze.

Racja. Jak zawsze złośliwa. :D

Przesłanka 3.: legalność przedmiotu umowy.

Skutki nieważności umowy: w założeniu traktat jest nieważny od początku w przypadkach przymusu (?) (…). W pozostałych możliwa jest konwalidacja traktatu.

Złożona procedura unieważnienia umowy.