CHOROBY ZAWODOWE NARZĄDU GŁOSOWEGO

Choroby zawodowe to przewlekłe choroby, które bezpośrednio związane są z wykonywanym zawodem i warunkami pracy. W przypadku narządu głosowego nauczyciela choroby te wynikają z nadmiernego wysiłku głosowego. Coraz częściej bierze się pod uwagę również obciążenia psychofizyczne występujących w pracy zawodowej nauczyciela, jako czynnik ryzyka zwiększający prawdopodobieństwo wystąpienia obciążenia i choroby narządu głosowego. Nauczyciel może starać się o stwierdzenie przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym, jeżeli pracował w zawodzie co najmniej 15 lat. Może to zrobić, będąc czynnym zawodowo lub po zaprzestaniu wykonywania zawodu, jeżeli udokumentowane objawy chorobowe upoważniające do rozpoznania choroby zawodowej wystąpią w ciągu 2 lat od ustania narażenia zawodowego. Do chorób zawodowych narządu głosu w polskim prawodawstwie zalicza się: 1. Guzki głosowe twarde – małe, okrągłe twory występujące w przedniej i środkowej części fałdów (strun) głosowych, powodujące drżenie głosu i chrypkę po dłuższym mówieniu; 2. Wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych – powodujące pogrubienie strun głosowych lub ograniczone zmiany przerostowe, np. polipy krtani; charakteryzują się chrypką i obniżeniem głosu; 3. Niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią – zaburzenia polegające na niepełnym zwarciu strun głosowych podczas fonacji; objawiają się stałą chrypką oraz czasowym bezgłosem. Schemat procedury starania się o uznanie choroby narządu głosu za chorobę zawodową Dla nauczyciela niezwykle ważne jest kompleksowe badanie krtani, wykonane przez foniatrę. Według A. Obrębowskiego powinno ono obejmować:  • szczegółowy wywiad, określający:     o zasadnicze objawy związane z aktywnością głosową,     o stan hormonalny,     o ewentualne leczenie hormonalne,     o objawy reakcji alergicznych,      o schorzenia ogólne,      o niezdrowe nawyki,      o warunki w środowisku pracy,     o dotychczasowe leczenie,      o rehabilitacja foniatryczna, • ocenę stanu laryngologicznego:     o wydolność słuchowa (badana szeptem lub audiometrią tonalną),     o drożność nosa,     o błona śluzowa nosa,     o ogniska zapalne (zęby, zatoki przynosowe, migdałki podniebienne gardłowy),     o morfologia struktur krtaniowych,     o fałdy głosowe (barwa, gładkość powierzchni, napięcie, ruchomość w stawach pierścienno-nalewkowych), • ocenę warunków emisji głosu:     o subiektywna ocena charakteru głosu,     o zachowanie się mięśniówki szyi w czasie fonacji,     o próba Gutzmanna w odniesieniu do krtani,     o uczynnianie rezonatorów nasady,     o nastawienie głosowe,     o czas fonacji,     o średnie położenie głosu mówionego,     o zakres głosu,     o rejestr głosowy, • badanie stroboskopowe – oceniające czynność fonacyjną głośni, • natężenie głosu przed i po obciążeniu,  • badanie tomograficzne krtani. O chorobie zawodowej uprawniającej do świadczeń z ubezpieczenia społecznego decydują lekarze orzecznicy ZUS. Orzekanie o chorobie zawodowej narządu głosowego powinno zawierać m.in: • określenie obrazu klinicznego danej choroby,  • stwierdzenie narażenia osoby na działanie czynnika szkodliwego o odpowiednim natężeniu i przez okres dostatecznie długi dla wywołania zmian chorobowych,  • wykluczenie możliwości powstania choroby przed rozpoczęciem pracy lub z innych przyczyn, niezwiązanych z warunkami pracy.