Uwarunkowania chorób narządu głosowego
ZDROWIE
Narząd głosu to bardzo delikatny instrument. Trudno przywrócić mu życie i pełen blask, gdy z różnych przyczyn ulegnie zniszczeniu. Należy zatem dołożyć wszelkich starań, by nie dopuścić do jego schorzeń. W wielu przypadkach to my mamy wpływ na jego kondycję i za pomocą poprawnej techniki głosowej możemy zaoszczędzić sobie wielu nieprzyjemności. W sytuacji, gdy u podłoża choroby leżą czynniki organiczne, anatomiczne, musimy oddać się w ręce lekarza.
Choroby narządu głosowego mogą być uwarunkowane przez stany chorobowe, czynniki patologiczne lub wynikać z jego nieprawidłowej czynności.
Choroby czynnościowe.
W chorobach czynnościowych nie występują zmiany organiczne, a jeśli tak, to są to zmiany niewielkich rozmiarów i nie są związane bezpośrednio z powstaniem zaburzeń głosu. Jednak długotrawałe i nieleczone zaburzenia czynnościowe prowadzą do powstajacych na podłożu zaburzonych czynność zamian organicznych (np. guzki głosowe, zmiany przerostowe, obrzęki).
Głównym podłożem tych chorób jest nieprawidłowa czynność narządu głosowego (nieprawidłowy mechanizm fonacyjny, zaburzenia koordynacji oddechowo- fonacyjno-artykulacyjnej ), która może wynikać z czynników psychogennych takich, jak nerwice, zaburzenia psychiczne, stresy. Choroby te mogą być spowodowane również przez zawodowe zmęczenie głosowe, przeciążenie narządu głosowego, ogólne przemęczenie organizmu, nieprawidłową emisję głosu, technikę wokalną lub pracę głosem w nieodpowiednich warunkach.
W chorobach tych obserwuje się zaburzenia czynności narządu głosowego (głównie nerwowo-mięśniowe):
zakłócenie stosunków między napinaniem i rozluźnianiem mięśni antagonistycznych mięśni narządu głosowego,
nieprawidłowe działanie mięśni krtani, zmiany ich napięcia- nadmierne napinanie mięśni narządu głosowego lub ich zwiotczenie,
nieprawidłową czynność strun głosowych,
brak koordynacji czynności oddychania, fonacji, artykulacji i rezonansu.
Do chorób o podłożu czynnościowych należą między innymi:
niewydolność głośni (niedomykalność strun głosowych),
fonastenia rzekoma,
koordynacyjna niedomoga głosowa,
bezgłos histeryczny,
bezgłos paretyczny,
zaburzenia typu dyskinezy,
guzek głosowy (krzykaczy, śpiewaczy).
Choroby te podlegają przede wszystkim rehabilitacji głosowej (choć w przypadku guzków głosowych stosuje się również leczenie chirurgiczne).
Choroby powstające na tle patologii.
Choroby, które nie zależą od czynności narządu głosowego i podlegają leczeniu za pomocą postępowania medycznego.
Należą do nich:
wrodzone zaburzenia krtani,
upośledzenie czynności mięśni krtani,
urazy krtani,
choroby onkologiczne,
zaburzenia wywołane reumatyzmem, gruźlicą;
stany związane z patologicznym funkcjonowaniem gruczołów dokrewnych czy też zmianami chorobowymi układu nerwowego,
zaburzenie związane z ogólnym stanem chorobowym organizmu,
zaburzenia głosowe związane z chorobami narządu słuchu,
zapalenie krtani,
przewlekłe zapalenie krtani,
alergiczne choroby krtani.
Sylwia Prusakiewicz, pedagog, logopeda