Teorie struktury kapitału próbują znaleźć odpowiedź na pytanie czy firma może zwiększyć swoją wartość rynkową, obniżając średni ważony koszt kapitału poprzez zróżnicowanie jego struktury.
I)
Teorie rynku statycznego, doskonałego
(Frictionless market Theories)
Teorie transakcji obciążanych kosztami
II)
Teorie rynku doskonałego
Teorie pojemności zadłużeniowej
Teorie hierarchii finansowej
III)
Teorie powstałe do 1958 roku
Teorie zysku netto (NI)
Teorie zysku operacyjnego (NOI)
Teoria tradycyjna
Teorie rozwinięte po 1958 roku
Teoria zysku netto zakłada, że przedsiębiorstwo bezkarnie może korzystać z dźwigni finansowej. Koszt długu jest niższy. Koszt kapitału jest stały. Stosowanie dźwigni finan. przynosi korzyści w postaci obniżki kosztu całkowitego kapitału. Zgodnie z jej założeniami struktura kapitału ……
W tej teorii zakłada się, że koszt długu nie rośnie. Udziałowcy będą żądać od pewnego momentu (20%) wyższy poziom ……….. . Umiarkowany poziom zadłużenia nie ma wpływu na wys kosztu kapitału ogółem nie ma również wpływu na poziom wypłacanych dywidend. Wzrost poziomu zadłużenia, powodujący niewypłacalnie dywidend w niesprzyjających okresach wywołuje wzrost postępujący wzrost kosztu kap. ogółem. Na wzrost średnioważonego kosztu kap może dodatkowo wpłynąć wzrost kosztów obsługi długu.
Oczekiwania wszystkich inwestorów do do przyszłych doch poszczególnych firm i ryzyka związanego z tymi dochodami są jednakowe.
Firmy o takich samych oczekiwanych doch i takim samym ryzyku operacyjnym należą do jednej grupy ryzyka i są względem siebie doskonałymi substytutami.
Zysk oper EBIT wypracowany przez dane przeds jest stały w całym okresie
Rynki kap są doskonale konkurencyjne
Nie występuje podatek od osób prawnych i od osób fizycznych
Termin rynek efektywny oznacza rynek, który jest efektywny pod względem informacji tzn. że ceny odzwierciedlają wszystkie znane informacje. Aby rynek był efektywny pod względem informacyjnym muszą być spełnione 3 podstawowe warunki:
Informacja musi być bezpłatna i dostępna dla wszystkich uczestników rynku w tym samym czasie
Nie występują koszty transakcyjne, podatki ani inne przeszkody w zawieraniu transakcji
Transakcje pojedynczych osób lub instytucji nie mogą wpływać na cenę.
Wartość rynkowa przeds jest niezależna od struktury kap. Podobnie średni ważony koszt kap jest stały, bez względu na zmianę struktury kap i jest on równy kosztowi kap własnego w przeds niekorzystającym z długu.
$$V_{L} = V_{U} = \frac{\text{EBIT}}{\text{WACC}} = \frac{\text{EBIT}}{K_{\text{su}}}$$
Ksu – koszt kap własnego firmy niezadłużonej
VL – wartość firmy korzystającej z zadłużenia
VU – wartość firmy niekorzystającej z zadłużenia
Koszt kap własnego w przeds korzystającym z długu jest równy kosztowi kap własnego w firmie o tym samym poziomie ryzyka operacyjnego nie korzystającej z długu powiększonemu o premię za ryzyko finansowe.
KsL = KsU + Premia za ryzyko = ksU + (ksU−kd)D/E
D – wartość rynkowa długu firmy
S – wartość rynkowa kap własnego firmy
Kd – koszt stały długu
Średnio ważony koszt kap przeds nie zależy od struktury kap (wskaźnika zadłużenia)
Wzrost zadłużenia powoduje wzrost kosztu kap własnego
Zmiana struktury kap nie wpłynie na wartość przeds.
Wartość rynkowa przeds finansowanego częściowo kap obcym jest równa wartość przeds bez długu powiększonej o wartość korzyści podatkowych związanych z oprocentowanie długu.
$$V_{L} = \frac{EBIT(1 - T)}{k_{\text{su}}} + \frac{\text{TD}k_{d}}{k_{p}} = V_{U} + DT$$
Koszt kap akcyjnego firmy zadłużeniowej jest równy kosztowi kap własnego w firmie niezadłużonej znajdującej w tej samem klasie ryzyka, zwiększonemu o premię za ryzyku. Wielkości premii za ryzyko zależy od różnicy między kosztem kap własnego a kosztem kap obcego, wielkości użytej dźwigni finansowej i stopy opodatkowania podatkiem dochodowym.
ksL = ksU + (ksU−kd)(1−T)D/E
Średni wazony koszt kap maleje wraz ze wzrostem poziomu zadłużenia
Wartość przedsiębiorstwa wzrasta wraz ze wzrostem udziału długu w strukturze kapitału
Firma posiada optymalną strukturę kapitału, wtedy gdy całkowicie finansowana jest długiem
Teoria Mertona Millera
Teoria MM uwzględnia jedynie opodatkowanie przedsiębiorstw. Nie uwzględnia ona jednak podatków od dochodów osobistych. Niedociągnięcie to rozwiązał Merton Miller publikując 1977 roku artykuł prezentujący model struktury, który uwzględnia podatek ………. .
Krytyka modeli MM i modelu Millera
Wnioski z modeli MM i Millera krytykowane głównie za przyjmowanie nierealistycznych założeń a w szczególności:
Zarówno teorie MM jak i teoria Millera zakładają, że dźwignia osobista jest doskonałym substytutem dźwigni przeds w rzeczywistością tak nie jest gdyż inwestorzy korzystający z dźwigni osobistej ponoszą wyższe ryzyko niż inwestorzy inwestujący w przeds zadłużone.
Teorie MM oraz teoria Millera nie uwzględnia kosztów transakcyjnych a w szczególności opłat maklerskich jednak występują one hamując proces arbitrażu .
Modigiliani i Miller zakładają że nie występują koszty związane z trudnościami finansowymi. Ponadto pomijają koszty agencji. I wreszcie zakładają, że wszyscy uczestnicy rynku dysponują taką samą informacją o perspektywach rozwoju firmy.
Teoria kosztów bankructwa
We wcześniejszych teoriach struktury kap zakładano, że koszty bankructwa, a więc koszty związane z ryzykiem niewypłacalności a w szczególności koszty restrukturyzacji bądź likwidacji przedsiębiorstwa z powodu bankructwa są niewielkie i nie powinny wpływać na decyzje finansowe przedsiębiorstw. Jednak badania empiryczne wskazują na istotną ich rolę w kształtowaniu optymalnej struktury kapitału.
Elementy kosztów bankructwa
Wyróżnia się 3 elementy składowe kosztów bankructwa:
Koszty wyrażające się obniżeniem dochodów wynikających z konieczności sprzedaży aktywów firmy
Koszt administracyjne które przedsiębiorstwo musi zapłacić stronie trzeciej tj prawnikom, komornikom, księgowym lub innym osobom związanym z firmą w związku z jej upadłością
Koszty utraconych ulg tarcz podatkowych z powodu zaniechania ciągłości działania fimy
Rodzaje kosztów bankructwa
Oczekiwane koszty bankructwa najczęściej dzielone są na dwie grupy:
Koszty bezpośrednie
Koszty pośrednie
VD = VU + PV….
Teoria kosztów bankructwa
Wartość przeds rośnie wraz z wzrostem długu aż do momentu, w którym przyrost wartości z tytułu dodatkowych korzyści podatkowych jest zrównoważony przez spadek wartości przeds z tytułu dodatkowych kosztów trudności finansowych związanych z ryzykiem niewypłacalności.