Afekty-wszystkie stany emocjonalne/Stres-odpowiedz organizmu o charakterze obronno alarmowym/Nastrój-umarkowane nasilenie, falowy przebieg, długo, nie zawsze przyczyna i początek,mało zróżnicowany/ emocje-epizody trwające którko,przyczyna, mimika/ trudności def: organistyczny James-em to pochone procesów przebiegających w naszym ciele, które decydu jakie Em pojawią się w postaci świadomych odczuć/ mentalistyczny-to prpc psych tworza Em a zmiany cielesne są ich Konsek/Em to bardzije złozone procesy, są w nich pr poznawcze fizjologiczne/

Tradycyjna klasyfikacja teorii emocji:Jamesa-langego, cannona barda, aktywacyjna, dwuczynnikowa schachtera i Singera; poznawcze lazarusa i funkcjonalne ujęcie frijdy/
teoria wg Łosiak:motywacyjne, ewolucyjne, biologiczne-un, komponentowe-sklad Em, społeczne/
mot frijdy: Em to zmiany w gotowości do działania, w zależności od zmian rożne emocje, podloze Em to wartości rzeczy ludzi ważne dla jednostki, ważan rola proc poznaw: kodowanie, ocena zdarz, oc możliwości, trudności, planowanie działania, zmiany fizjolog, działanie//
ewolucyjne t: tooby i cosmides, plutchnik:Em rozwinęly się na drodze ewolucji i pelnią role adaptacyjne//
biol t Em:* ledeux: Em to biologiczne funkcje u.n. *pansepo:Em to twory naturalne w mozgu ssaków, moją określone podłoże neuronalne/

Komponentowe t Em: *scherer: Em to psycholo konstrukty z wielu komponentów(główne komponenty pr pozn, fizlolog, mot-każdy ma charakt wzorzec przebiegu em) *lazarus:Em to systemy wzajemnie na siebie oddziaływyjących procesów, wśród kotnych najważniejsze to ocena poznawcza, imp do dział, dwie dr zmiennych: obserwowalne i nieobs/
def aakcen aspekt społeczny: *averil:Em to chwilowa rola społ, któ®a zawiera w sobie ocene dokonaną przez jednostke,Em maja char komunikacyjny, dowodzą tego badania *qatley i Johnson-laird: wyróżniamy Em podst uwarunkowane biol i złożone wywodzące się z pod mające Charak społeczny poznieważ są kształtowane na bazie świadomych ocen podmiotu/
podstawowe wymiary Em: *intensywność- ma Chark subiektywne poceny, wskaźnik intensy to zmiany w aktywności autonomicznego u,n, niezalezna od inych wymi *modalnośc-rozróżnienie jakościowe i treściowe *Walencja(zank/wartościowanie): ORTON CLORE COLLINS Em to wartościujące reakcje na zdarzenia, wyodrębnili odmiany pozyt-neg LAZARUS Em pozty ocena jako zgodna, neg nie ARNOLD Walencja ma wyrażne konsekwencje mot:poz do neg od/
istnienie Em podst: * Em pod to wyraznie wyodrębnione sany cechujące się stałościa i uniwersalnościa, posiadaja określoną funkcje i wartości adaptacyjne tomknis, izadr, tooby, lplutchnik *stałe i niezmienne są poszczególne składniki pr emocjonalnego a ich rózne zestawienie może tworzyc poszczwegolne Em orton Turner russeli/ klasyfikacja em wg plutchnika:ewolucyjne kryterium, prototypowe zrocceto: strech-ochrona, destrukcja- gniew, eksploracja-oczkiwanie, akcep+strach-gniew, str+zdziw-groza, smu+wsy-skrucha, gni+oczek-agresja zdziw+smut-rozczar wst+gnie-pogarda oczek+radoś-optymizm rado+akcep-miłość/

KLASYFIKACJA WG LAZARUS: w opraciu o pr pozn, Em to efekt oceny pozn otoczenia, temat relacyjny:gniew-zniewaga, lęk-niepewne zagrozenie, strach-zagr fizyczne poczycie winy-złamanie mor zakazu wstyd-niepowodznie w raliz celu smutek-nieodwracalne strata duma-wzmocnienie własnej wartości/

Kolowy model Russella:do pows Em potrzeba tylko 2 czynników afektywnego i pobudznia, model zawiraa dwa wymiary przyjenośc-nieprz i wysokie niskie pobudznie, odległość od środka koła miaraa intensywności

EMOCJE PODSTAWOWE:
ZADOWOLENIE – emocja o pozytywnej Walencji, najprostszy stan emocjonalny
RADOŚĆ- bardziej intensywna niż zadowolenie, pojawiasie gdy jesteśmy przekonani, że zrobiliśmy postęp w realizacji celu
STRACH –odpowiedz na realne zagrożenie fizyczne, to normalna reakcja organizmu, która ma zmobilizować do reakcji, ma charakter antycypacyjny
LĘK- to doświadczanie zagrożenia, czynni wywołujący nie jest określony, uczycie często opisywane jak nerwicowe
SMUTEK- rudno odróżnić go od niezadowolenia i płaczu, występuje brak chęci do działania, zamknięcie się w sobie, lazarus uważał go za nastrój, jest odpowiedzią jednostki na utratę czegoś ważnego
GNIEW- powstaje jako efekt negatywnej oceny czegoś, zawiera silne tendencje do działania, któro ma na celu skrzywdzenie kogoś, frustracja jest wystarczając do gniewu, zawiera interpersonalność-myslimy, ze ktoś zrobił to celowo, typowa reakcja na ból, hamowanie gniewu przynosi korzyści społeczne, ale utrate zdrowia somatycznego, istotny składnik zawiści i zazdrości
WSTRĘT-uczucie odrazy do czegoś, czynniki wywołujące: nieprzyjemny smak i zapach, wydzieliny, praktyki seksualne, czyny agresywne prowadzące do śmierci osoby
WSTYD- warunek wystąpienia to posiadanie uwewnętrznionych norm i zasad, przypisywanie odpowiedzialności za działenie i konsekwencje, charakterystyczna tendencja do ukryciaa się przed innymi
POCZUCIE WINY- warunek wystąpienia to posiadanie uwewnętrznionych norm i zasad, przypisywanie odpowiedzialności za działenie i konsekwencje, łączy się z niespełnionym celem, są świadkowie porażki, charakt tendencja do naprawiania szkody

SYSTEMY AKTYWACJIE EMOCJI
*neuronalny: to struktura połączeń nerwowych ośrodkowego układu nerwowego, stanowi biologiczną podstawę procesu emocji i samodzielnie może wywołać emocje, jest zaangażowany w działanie wszystkich pozostałych systemów, emocje wywołane przez sys neuronalny są wyrażane przez sensomotoryczny
*sensomotoryczny: działa w oparciu o mechanizmy sprzężenia zwrotnego, emocje są aktywowane przez procesy sensomotoryczne , które są również elementami emocji(ekspresja mimiczna, pantomimiczna, zachowanie instrumentalne), skłaniając osobę do przyjęcia określonej pozycji można wywołać stan emocjonalny
*afektywny: uruchamia stany emocjonalne w odpowiedzi na ważne bodźce biologiczne, jest to odruchowe reagowanie na zdarzenia, które są ważne z punktu wiedzenia przetrwania, przeżywanie jednej Em neg obniża próg wzbudzani innych
*poznawczy: stany emocjonalne często są wzbudzane przez procesy: oceny, porównywanie, atrybucji

CZYNNIKI UNIWERSALNE WYWOŁUJĄCE EMOCJE: istnieje grupa czynników, które wywołują takie same lub podobne emocje, wszystkie są ważne z punktu wiedzenia przetrwania, doświadczane były w toku ewolucji i dlatego są uniwersalne oraz uruchamiają stany emocjonalne automatycznie, ekman podkreślił, że nie są identyczne ale mają wspólne właściwości decydujące o aktywacji określonej emocji

CZYNNIKI INDYWIDUALNE WYWOŁUJĄCE EMOCJE: emocje mogą pojawiać się w odpowiedzi na zdarzenia w wyniku procesu uczenia się i doświadczeń, proces tego warunkowanie odbywa się poza świadomością, dzięki niemu możemy nauczyc się, że pewne sygnały zapowiadają coś niekorzystnego, to czy bodziec nabierze zdolności wywoływanie emocji zeleży od przebiegu doświadczenia jednostki, mechanizm warunkowanie może być negatywny(traumatyczne przeżycia-fobie)

PROCESY OCENY POZNAWCZEJ WYWYOŁUJĄCE EMOCJE: zgodnie z koncepcja Scherera ocena poznawcza ma charakter wielopoziomowego procesu obejmującego główne klasy informacji jakich jednostak potrzebuje, aby reagować adaptacyjnie na znaczące zdarzenia, zawiera 4 podstawowe kategorie: istotność0wykrywanie zdarzen istotnych, konsekwencje, możliwość radzenia sobie, znacznie normatywne- zdarzenie testowane z punktu wew i zew standardów

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE EKSPRESJI MIMICNZEJ: badania ekmana wykazały, że wśród różnych kultur występuje identyfikacja Em Najwiękasza dla radości, smutku, wstydu, różnym wyrazom towarzyszą różne wzorce aktywności automatycznej. Zamierzone przyjmowanie wyrazów mimicznych odpowiadających różżnym emocjom wiąże się z różnicą w aktywności autonomicznego układu nerwowego, wg ekmana wyrazy mimiczne podstawowych emocji są ich jednoznacznym sygnałem, wg Russel spostrzeganie emocji jest uwarunkowane kontekstem

UNIWERSALNOŚC EKSPRESJI EMOCJI: wzorce ekspresji mimicznej emocji podstawowych są jednakowe dla niewidomych, głuchych od urodzenia

KULTUROWE ZRÓŻNICOWANIE EKSPRESJI EMOCJI: w kulturach kolektywistycznych (azjatyckie) dozwala się silniejszą eks em pozytywnych w stosunku do osób ze swojej grupu i neg/ w indywidualistycznych dozwala się silniejszą eks Em zwłaszcza neg co zagraża harmonii grupy/ badanie Matsumoto: w największym stopniu można okazac Em osobom z rodziny, ujawnienie pozytywnych jest bardziej dozwolone, amerykanie bardziej niż Rosjanie i japonczycy dozwalali eks em wobec rodziny i przyjaciół

MODEL REGULACJI EMOCJI GROSSA: *selekcja sytuacji-doga, by nie spotkać X *modyfikacja sytuacji- nie jestem na spotkaniu, ale uczestnicze telefonicznie *manipulowanie uwagą-np. dystrakcja *modyfikacja poznawcza-reinterpretacja *modyfikacja reakcji poznawczych-reakcjia została wywołana, człowiek próbuje ją zmodyfikować

KONTROLA/FORMY EKSPRESJI MIMICZNEJ WG EKMANA: *ujawnianie-brak ograniczeń *osłabianie-ujawnenie, ale mniej intensywne *wzmacnianie-wyrażanie intensywne, ale udawane *neutralizowanie- powstrzymywanie się od ekspresji *łagodzenie *maskowanie-ujawnienie uśmiechu dla ukrycia ukrycia prawdziwej emocji negatywnej

KONSEKWENCJE EMOCJ DLA PROCESÓW POZNAWCZYCH: emocje neg pogarszają jakośc procesów uwagi lub przydzielaja priorytet przetwarzaniu inf dotyczących bodźców o neg Walencji/ lęk powoduje skierowanei uwagi na bodźce zagrażające/ emocje mogą ułatwić przypominanie, mogła być elementem zapamiętywania/ umiarkowane zadowolenie ma korzystny wpływ na procesy myslenia/ pozytywne emocje poszerzają zakres skojarzeń słownych, tworcze myslenie, rozwiązywanie problemów

KONSEKWENCJE EMOCJI DLA PROCESÓW MOTYWACYJNYCH: wg Arnold są dwie tendencje do działania: emocje pozytywne-tendencja do/ negatywne-od / Qatley i Johnson:smutek wstrzymuje działąnie, gniew-agresywne, strach-obsrewacje

KONSEKWENCJE EMOCJI DLA ZACHOWAŃ SPOŁECZNYCH: doświadczanie określonego stanu Em powoduje wystąpienie chęci pomagania, w sytuacji negocjacji osoby o pozytywnym afekcie są bardziej skłonne do kompromisów osiągają lepsze wyniki, gniew wywołuje Zach agresywne

KONTEKST ROZWOJOWY EMOCJI: Rozwój do 3r.ż. dziecko posiada prawie wszystkie Em obserowane u dorosłych, niemożliwe jest rozpatrywanie emocji dziecka w oderwaniu od towarzyszących mu zachowań i reakcji emocjonalnych matki, rozwój przebiega z rozwojem procesów poznawczych, pierwszym w 1 r.ż. pojawia się gniew strach zdziwienie wstręt smutek radość , około trzeciego emocje samo świadomościowe duma wstyd, 6 zdolność kontroli emocji 8 rozpoznawanie emocji u innych

RUŻNICE INDYWIDUALNE W REAGOWANIU EMOCJONALNYM :

*Uwarunkowane temperamentalnie związane z budową i funkcjonowaniem układu nerwowego niewiele się zmienia, emocjonalności które wyznaczają styl afektywny :pozytywna emocjonalność łatwość pozytywnymi

* Związane z płcią: większa emocjonalnoś u kobiet, silniej reagują emocjonalnie częściej doświadczaja strachu smutku wstydu, lepiej rozpoznają wyrazy mimiczne, dziewczynki lepiej maskują stereotyp

*Związane z inteligencją emocjonalną: zdolność w zakresie trafnego spostrzegania emocji u siebie i innych adekwatna ekspresja, wysoki poziom sprzyja przystosowaniu i osiąganiu celów życiowych, krytycy jest to efekt występowania inteligencji ogólnej i określonych osobowości

ZABUŻENIA SWERY EMOCJONALNEJ:

*Charakteryzujące się nadmiernym nasileniem emocji: zaburzenia nerwicowe: fobie- doświadczanie silnego strachu związane z pewnym czynnikiem nie jest proporcjonalne do zagrożenia/ paniczny lęk- nagły atak paniki, brak tchu kołatanie serca, nagle, kilka minut/ uogólnione zaburzenia lękowe- doświadczanie lęku przez długi czas, złe samopoczucie rozdrażnienie/ zaburzenia obserwacyjno kompulsywne- natrętne myślenie związane z przesadną troską o sprawy rzycia codziennego, przymusowe czynności, podłorze to lęk chwilowo redukowany przez wykonanie natrętnej czynności które nasilają się gdy człowiek chce się uwolnić, towarzyszy smutek nastruj przygnębienia/ zespół ostrego stresu i stresu pourazowego- dominuje lęk, gniew strach smutek, uporczywe wspomnienia Zaburzenia nastroju: depresja jednobiegunowa- przewlekłe obniżenie nastroju od dwuch tygodni, często powraca, niemożność oznania przyjemności poczucie winy nasilony lęk/ depresja dwu biegunowa- epizody na przemian z manią (gadatliwość), euforyzm rozdrażnienie, gniewem, płaczem

*Charak się osłabieniem emocji: schizofrenia- objaw stępienie, spłycenie stanów emocjonalnych polega na zakłóceniu procesów prowadzących do powstania emocji, zaburzony kontakt z neuronami/ anty społeczne zaburzenie osobowości niemożność odczuwania głębszych stanów emocjonalnych: gniew smutek strach miłość radość/ reaktywne zaburzenie przywiązania( od 5r.ż dzieci w instytucjach), deficyt w odczuwaniu emocji pozytywnych , apatia brak wrażliwości \

*Charakteryzujące się dezorganizacją emocji: zab typu borderline: sfery emocjonalne cechuje ciągłe oscylowane między smutkiem niepokojem gniewem gwałtowne zmiany/ osobowość histroniczna: zwracanie na siebie uwagi teatralność reakcje nadmiernie ekspresyjne, na pokaz .