moje opracowanie w skórcie zagadnienia z maila

  1. Habitus (mechanizmy rządzące zachowaniem), czyli system schematów myśli, percepcji, oceniania i działania.

- teoria zachowania się jednostek w sytuacjach społ.,

- teoria zachowania się całych zbiorowości w różnych sytuacjach.

-zachowania jednostek, posiadających dane cechy, w określonych sytuacjach lub

- zachowania się całych zbiorowości – grupy zawodowe, klas społ., mas ludzi).

Mechanizmy:

  1. Agogika i pedagogika

Jej podstawy to: edukacja poprzez stapianie się, zajęcia interakcyjne skupione na temacie, agogika integracyjna).

  1. Instytucje edukacyjne i pedagogika ogólna jak wpływa

Reforma administracji i systemu edukacji zakłada, że polityka edukacyjna jest tworzona i

prowadzona centralnie, natomiast administracja i prowadzenie szkół, przedszkoli i innych instytucji

edukacyjnych są zdecentralizowane. Odpowiedzialność za administrowanie przedszkoli, szkół

podstawowych i gimnazjów została delegowana do władz lokalnych. Sprawy administracyjne i

organizacyjne oraz decyzje dotyczące wykorzystywania środków finansowych przez szkoły są

przedmiotem konsultacji pomiędzy szkołą i organem prowadzącym szkołę, tj. gminą (w przypadku

przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów) lub powiatem (w przypadku szkół ponadgimnazjalnych).

Nadzór pedagogiczny nad szkołami sprawuje bezpośrednio Ministerstwo Edukacji Narodowej, a w jego imieniu zadania w tym zakresie wykonują kuratoria oświaty.

Istotną funkcję doradczą przy tworzeniu polityki szkolnictwa wyższego w Polsce pełni Rada

Główna Szkolnictwa Wyższego.

Oddział przedszkolny Wiek: 6 lat (od 2011 5 lat)
Szkoła podstawowa (6-letnia)

Wiek: 7-13 lat (od 2012 roku od 6 lat)

Etap I – edukacja wczesnoszkolna, 7-10 lat

Etap II – 10-13 lat
Gimnazjum (3-letnia szkoła średnia I stopnia)

Wiek: 13-16 lat

Etap III

Liceum ogólnokształcące Wiek: 16-19 lat

Liceum profilowane Wiek: 16-19 lat

Technikum Wiek: 16-20 lat

Zasadnicza szkoła zawodowa Wiek: 16-18/19 lat

Uzupełniające liceum ogólnokształcące Wiek: 18/19-20/21 lat

Technikum uzupełniające Wiek: 18/19-21/22 lat

Szkoła policealna Wiek: 19-21 lat (b. rzadko: 20 lat)

Wyróżnia się następujące typy uczelni: uniwersytet, uniwersytet techniczny, uniwersytet z

przymiotnikiem, politechnika akademia. Wszystkie powyższe typy uczelni mogą mieć status uczelni

akademickich, jeśli przynajmniej jedna jednostka organizacyjna w ramach ich struktur posiada

uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora.

Ustawa z 27 lipca 2005 r. „Prawo o szkolnictwie wyższym” wyróżnia następujące systemy studiów:

stacjonarne i niestacjonarne. Podstawowym systemem studiów są studia stacjonarne, chyba że

statut uczelni stanowi inaczej. Studia stacjonarne w uczelni państwowej są bezpłatne, z wyjątkiem

powtarzania zajęć dydaktycznych z powodu niezadowalających wyników w nauce.

Uważam, że pedagogiki ogólna pomaga w wyjaśnianiu i zrozumieniu różnych form praktyki edukacyjnej takich jak np.:

-warunki uczenia się rozwoju w różnych środowiskach wychowawczych i instytucjach

edukacyjnych.

-opisywanie prawidłowości rozwoju człowieka , poszerzanie jego możliwości na

poszczególnych szczeblach edukacji.

-badanie samych pedagogów i ich warsztatu , sytuacji życiowej , kompetencji

-ustalanie jak budować najlepsze środowiska dla rozwoju człowieka

-funkcjonowanie instytucji edukacyjnych , także zjawiska patologiczne w ich funkcjonowaniu

polityczne , społeczne , kulturowe uwarunkowania praktyki edukacyjnej

-nierówności w zakresie dostępu do oświaty

-edukacyjne oddziaływanie czynników poza instytucjonalnych ( media , kultura popularna , rodzina , grupy rówieśnicze ).

  1. język nauki pedagogiki , nauki o języku i cechy języka naukowego

- językoznawstwo (istota, budowa i rozwój języka)

- specjalistą w językoznawstwie jest językoznawca lub lingwista.

-„to taka odmiana języka literackiego i naukowego, która posiada zróżnicowane funkcje wyrażania operacji myślowych opartych na jednoznacznych, ścisłych, oraz wieloznacznych i metaforycznych wypowiedziach.

- związane są z uogólnioną refleksją filozoficzną, historyczną i naukową nad człowiekiem i edukacją.

- zmierza do odkrywania i systematyzowania prawidłowości procesów kształcenia i samokształcenia człowieka oraz tworzenia teorii pedagogicznej.”

  1. ład społeczny i cele z niego (społeczeństwa)

- ograniczenie spontanicznych działań jednostek i grup- kontrola zachowań (tego co zakazane, dopuszczalne, nakazane)

- komplementarność działań ludzkich (świadome działania, takie wg umowy społecznej, wg planu),

- przewidywalność zachowań (znam własną rolę społ. i innych, przewiduje działania i reakcje)

- ciągłość, czyli dana zmiana nie zmienia od razu wszystkich dziedzin życia społ.

  1. Pedagogika nauka pogranicza

- złożoność rzeczywistości wychowawczej, pola pedagogicznego, refleksji i praxis (źródła problemów badawczych): edukacja- doradztwo- opieka- pomoc/ terapia

- kryteria klasyfikacji nauki ze względu na przedmiot (przyrodnicze, społeczne, techniczne- gdzie tutaj umieścić pedagogikę w kontekście warunków współczesnego świata?)

- kryteria klasyfikacji nauki ze względu na badania analityczno- syntetyczne, eksperymentalne (gdzie umieścić pedagogikę w kontekście stosowanych metod badawczych?) – sposoby rozstrzygania problemów badawczych.

- zajmuje się człowiekiem przez całe życie, a w jego życiu jest wiele etapów przejść.

- jest interdyscyplinarna- zawiera w sobie przesłanki: filozofii, psychologii, antropologii, medycyny, socjologii, prawa (syntezuje te elementy wiedzy o człowieku, które są przedmiotem badań innych dyscyplin naukowych).

- naukach humanistycznych i społecznych- szerokie pole poznania i praktyk,

- humanistyczna, ponieważ posiada elementy wiedzy min.: filozoficznej, literaturoznawczej, językoznawczej, teologicznej, antropologicznej, więc wydobywamy z nauk humanistycznych bardzo wiele informacji

- nauki społeczne- socjologia, psychologia, ekonomia, prawo, zarządzanie (przewodzenie, prowadzenie)

  1. subdyscypliny pedagogiczne - przedstawiciele i historie

a) pedagogika przedszkolna – przedmiotem badań jest przedszkole jako instytucja kształcąca i wychowująca dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Analizuje programy, metody i formy działalności dydaktyczno – wychowawczej przedszkola, ich związek z dalszą edukacją szkolną dzieci, ich powiązania ze społecznymi i cywilizacyjnymi warunkami życia i rozwoju dzieci, ich zależność od ideałów wychowawczych, edukacji narodowej i europejskiej. Ustala na podstawie badań empirycznych wskaźniki wychowawczej efektywności działania tych instytucji oraz rolę w kształtowaniu osobowości dzieci i formowania tych cech, które warunkują osiąganie sukcesów edukacyjnych.

b) pedagogika szkolna – bada cele, treści programowe i metody pracy szkoły i nauczyciela z punktu widzenia ich zgodności z potrzebami społecznymi, oczekiwaniami dzieci i młodzieży, aspiracjami rodziców oraz poglądami pedagogicznymi nauczycieli. Analizuje rolę i miejsce szkoły w realizacji społecznych i kulturowych ideałów wychowania moralnego, religijnego, patriotycznego, estetycznego, ekologicznego, zdrowotnego. Rozpatruje działalność szkoły z 3 punktów widzenia:

1. celów edukacyjnych,

2. warunków działania szkoły,

3. skutków pracy szkoły.

Dzieli się na:

    - pedagogikę wczesnoszkolną (przedstawiciele: L. Jeleńska, R. Więckowski, T. Wróbel)

    - pedagogikę okresu młodzieńczego,

    - pedagogikę dorastania.

c) pedagogika działalności kulturalno – oświatowej – bada metody, treści i formy uczestnictwa dzieci i młodzieży w kulturze lokalnej, regionalnej, narodowej i ogólnoludzkiej; wpływ środków masowego przekazu na potrzeby, zainteresowania i aspiracje życiowe dzieci i młodzieży. Bada możliwości tworzenia optymalnych warunków w szkole, w rodzinie, w organizacji młodzieżowej i dziecięcej, w domach kultury i klubach młodzieżowych do mądrego, odpowiedzialnego – ukierunkowania zainteresowaniami i aspiracjami – wyboru wartości kulturowych. Bada również czy i w jakim zakresie szkoła, rodzina, Kościół przygotowuje dzieci i młodzież do racjonalnego wyboru takich treści kultury i takich form uczestnictwa w kulturze, dzięki którym staje się możliwe pełne zaspokajanie ich zainteresowań i rozwój ich osobowości, bada także wpływ szkoły, rodziny, Kościoła na przygotowanie dzieci i młodzieży do krytycznego odbioru kultury masowej, które są nosicielami negatywnych wychowawczo wzorów, zachowań i przykładów.

d) pedagogika opiekuńcza – bada działalność opiekuńczą w instytucjach opieki całkowitej lub częściowej, stowarzyszeniach, związkach i organizacjach skupiających dzieci i młodzież. (J.Cz. Babicki, H. Radlińska, A. Kamiński, R. Wroczyński).

e) pedagogika społeczna – bada wpływ różnych systemów społecznych, środowisk i tradycji na rozwój i wychowanie młodego pokolenia, wpływ różnych grup środowisk i kręgów społecznych na funkcjonowanie instytucji wychowawczych i na zachowanie oraz rozwój osobowości dzieci i młodzieży, wpływ różnych tradycji społecznych na cele, treści, metody i formy działania różnych instytucji wychowawczych i oświatowych. Współczesna pedagogika społeczna bada wpływ różnych form życia społecznego na kształtowanie poglądów, aspiracji i postaw młodzieży, wykrywa zależność między różnego typu instytucjami i wymaganiami społecznymi a wychowaniem i rozwojem dzieci. (H. Radlińska, R. Wroczyński, A. Kamiński, T. Pilch, A. Radziewicz, I. Lepalczyk, S. Kawula).

f) pedagogika pracy – bada wpływ szkoły na przygotowanie młodzieży do rozumienia społecznego sensu wykonywanej pracy i do jej umiejętnego, zgodnego z wymaganiami nauki i oczekiwaniami społecznymi wykonania. Bada czy i w jakim zakresie szkolnictwo zawodowe przygotowuje młode pokolenie do pracy zawodowej, bada wpływ pracy na kształtowanie się systemu wartości człowieka, na poziom jego zadowolenia z wykonywanej pracy, na jego umiejętność pracy a jej losami zawodowymi i sukcesami życiowymi (przedstawiciel Tadeusz Nowacki).

g) pedagogika turystyki – bada wpływ udziału w zajęciach turystycznych na kształtowanie się osobowości dzieci i młodzieży. Szczególne znaczenie przywiązuje do poznawania wpływu uczestnictwa turystycznego na wychowanie patriotyczne, moralno – społeczne, humanistyczne, estetyczne oraz na uczenie się wzorów i standardów zachowań i myślenia globalnego w skali kraju i Europy. Bada rolę grupy turystycznej w przełamywaniu uprzedzeń społecznych, etnicznych i rasowych; ich rolę w kształtowaniu postaw tolerancyjnych, otwartych i życzliwości wobec ludzi należących do różnych kultur i narodowości. (Jedna z najmłodszych dyscyplin pedagogicznych).

h) pedagogika specjalna – zajmuje się osobami wymagającymi szczególnego potraktowania ze względu na specyficzny stan ich organizmu i osobowości (przedstawiciele: O. Lipowski, T. Doroszewski, A. Hulek, Cz. Kosakowski).

i) pedagogika rewalidacyjna – (M. Grzegorzewska) obejmuje teorię i praktykę oddziaływania na osoby niepełnosprawne. W jej obrębie wyróżnia się następujące działy:

§         Oligofrenopedagogikę (oligo – mały, phern – umysł) – pedagogika upośledzonych umysłowo,

§         Surdopedagogikę (surdus – głuchy) – pedagogika niesłyszących,

§         Tyflopedagogikę (typhlos – ślepy) – pedagogika niedowidzących i niewidomych,

§         Pedagogikę leczniczą (terapeutyczną, defektologię) – przywracanie lub usprawnianie osób przewlekle chorych.

j) pedagogika resocjalizacyjna – wychowanie i kształcenie osób nieadekwatnie funkcjonujących w przypisanych im rolach społecznych i przejawiających syndrom postaw antyspołecznych, świadczących o wadliwym przystosowaniu społecznym tych ludzi. Jedną z centralnych zasad wychowania resocjalizującego jest zasada wszechstronnego rozwoju osobowości wychowanka, a nade wszystko rozwój pod względem intelektualnym, emocjonalnym i społeczno – kulturowym, a także zasada reedukacji, z której wynika że czynności wyuczone przez człowieka mogą zostać wyeliminowane lub lec modyfikacji w kierunku pożądanym przez wychowawcę lub nauczyciela dzięki zastosowaniu odpowiednich procedur odwołujących się do psychologicznych mechanizmów wzmacniania, wygaszania czy zapominania wyuczonych reakcji. (przedstawiciele: Cz. Czapów, S. Jeglewski, J. Konopnicki, O. Lipkowski, J. Pytka).

k) pedagogika zdrowia – zadaniem jest wypracowanie formuły kooperacji pedagogiki z medycyną, a następnie przekładanie kategorii medycznych na kategorie pedagogiczne. Edward Mazurkiewicz uważa, że wychowanie zdrowotne polega na kształceniu nawyków służących konserwacji i doskonaleniu zdrowia, na rozwijaniu pozytywnego zainteresowania zdrowiem w oparciu o niezbędne wiadomości i wzorce, na formowaniu postawy umożliwiającej skuteczną profilaktykę, ratownictwo, leczenie, pielęgnację i stosowanie wymogów higieny w życiu jednostki i zbiorowości ludzkiej. (Przedstawiciel : E. Syrek, B. Woynarowska).

l) pedagogika muzealna – rozwijanie zainteresowań kulturoznawczych, przyrodniczych, społecznych, technicznych i estetycznych; zaspakajanie potrzeb poznawczych, moralnych i estetycznych młodzieży i dorosłych; rozwijanie zdolności twórczych; kształtowanie szacunku dla dziedzictwa kulturowego; kształtowanie potrzeby ochrony przyrody; kształtowanie zdolności do identyfikacji z wartościami kultury narodowej, europejskiej i światowej; uczenie racjonalnej i odpowiedzialnej – indywidualnej percepcji zbiorów muzealnych. (Jedna z najmłodszych subdyscyplin).

ł) pedagogika wojskowa – powstaje w II połowie XX wieku i jest rezultatem potrzeby udoskonalenia funkcjonowania wojska jako instytucji społecznej, jego profesjonalizacji i pogłębienia związków ze społeczeństwem. Powstanie tej dyscypliny pedagogicznej wiąże się także z koniecznością eliminowania ze świadomości części młodego pokolenia szkodliwych stereotypów wojska jako instytucji zniewalającej jednostkę, pozbawiającej jej indywidualności i podmiotowości.

m) pedagogika rodziny – określa rolę i miejsce rodziny w życiu społecznym i warunkach nowoczesnej cywilizacji. Do zadań pedagogiki rodziny należy zbieranie materiałów ukazujących funkcjonowanie różnych rodzin (m.in. wielodzietnych, jednodzietnych, zamożnych, biednych) w różnorodnych warunkach społecznych, materialnych, kulturowych, politycznych i zdrowotnych oraz określenie możliwości optymalizacji ich działania w zakresie rozwijania i zaspokajania biologicznych i duchowych potrzeb młodego pokolenia. Pedagogika rodziny korzysta także z dorobku np. socjologii, psychologii i historii rodziny. (H. Izdebska).

n) andragogika (pedagogika dorosłych) – powstała w XX wieku. Przedmiotem badań, zainteresowań i uogólnień andragogiki jest proces kształcenia, wychowania, samokształcenia i samowychowania dorosłych i jego uwarunkowania społeczne, ekonomiczne, kulturowe i biologiczne. Umożliwia zrozumienie procesu przekształcania możliwości człowieka dorosłego w realną zdolność do sprawnego funkcjonowania. (przedstawiciele A. Kamiński, L. Turos).

o) pedagogika samokształcenia – samokształcenie jest zarówno procesem oświatowym jak i stylem życia o charakterze aktywnego poznawania świata i siebie, doskonalenie swej osobowości we wszystkich dziedzinach kształcenia i wychowania nie tylko umysłowej, ale także społeczno – moralnej, estetycznej i fizyczno – zdrowotnej. Samokształcenie utożsamia się z umiejętnością samodzielnego uczenia się czy szerzej rozumianą technologię pracy umysłowej.

p) pedagogika kultury- wyrosła z filozofii Hegela, koncepcji Dicleia, pedagogiki, socjologii kultury, antropologii kultury. Zajmuje się wpływem wartości i norm kulturowych na zachowanie jednostki ludzkiej, bada kulturę ludową, duchową, masową. Zajmuje się analizą treści przekazu i jego wpływu na osobowość dziecka.

Przedstawiciele: B. Nawroczyński, B. Suchodolski, Z. Melosik, S. Hasen

r) pedeutologia- zagadnienia zw. z zawodem nauczyciela, doborem kandydatów do zawodu nauczyciela, zagadnienia kształcenia i samokształcenia nauczycieli oraz przemian zachodzących w relacji nauczyciel- uczeń. Badania- osobowość nauczyciela, poziom i zakres jego wykształcenia, warunki efektywności pracy.

Przedstawiciele: J. W. Dawid, S. Szuman, S. Dobrowolski, G. Piramowicz.

  1. nauczanie, kształcenie a spotkanie

Takie spotkanie może nastąpić w toku edukacji, życiu rodzinnym lub może być zaplanowanym działaniem, manipulacją.

O wychowaniu jako spotkaniu pisał np. ks J. Tarnowski.

  1. Coś o holizmie

- Polska XXI wieku i reforma oświaty zmierza w stronę kształcenia umiejętności integracji międzyprzedmiotowej. Jest to zmiana koncepcji nauczania przedmiotowego w kierunku szukania korelacji i przedstawienia uczniowi całościowej koncepcji rzeczywistości, a nie tylko fragmentycznej wiedzy o pojedynczych zjawiskach.

- Cel kształcenia to wszechstronny rozwój osobowości i przygotowanie do twórczego życia w ciągle zmieniającym się społeczeństwie.

  1. dziecko i dzieciństwo jako kategoria pedagogiczna

- podstawowe znaczenie- młody człowiek, który nie osiągnął jeszcze pełnej dojrzałości;

- pod względem faz rozwoju- występowanie granic wiekowych- dzieci do 12 lat, młodzież 12- 19 lat;

- wg definicji medycznej- okres dzieciństwa kończy się około 13 roku życia

- dziecko jako bezpośredni potomek (jest nim zawsze niezależnie od wieku, stopnia dojrzałości).

- Każda istota ludzka od poczęcia aż do osiągnięcia pełnoletniości tj. 18 lat.

- od poczęcia do wieku dorastania

- obejmuje całokształt zmian zachodzących pod wpływem rozwoju fizycznego, psychicznego i intelektualnego.

  1. Ujęcie przedmiotowe dziecka

– obiekt oddziaływań jednostek, grup społecznych, instytucji

- dzieciństwo – świadczenia na rzecz dziecka i oddziaływanie dorosłych na dzieci, charakter zewnętrzny wobec dziecka

- konieczność podziały na dwa odrębne światy- dorosłego i dziecka i dalej podziału ma różne jakościowo światy

B. Ujęcie podmiotowe:

- dziecko traktowane jako podmiot i twórca własnego rozwoju

- dzieciństwo – świat dziecka, jego indywidualne doświadczenie, które urzeczywistnia się i rozwija poprzez kontakt z dorosłymi

- holistyczne przeświadczenie o jedności świata, który jest światem ludzi i w tym świecie dzieciństwo jest tak samo potrzebne wszystkim i wszystkich dotyczy,

- dzieciństwo jest żyjącą częścią każdego z nas, która w każdej chwili może być przywołana pod postacią jego pamięci, to nie tylko faza życia, ale rdzeń każdego z nas. Tworzy miejsce do gromadzenia nowych doświadczeń, pozwala wciąż na nowo dziwić się światem, czegoś poszukiwać i do czegoś dorastać. Wyposaża w umiejętność współbycia i w współdziałania z innymi.

C. Można nawiązać do pajdocentryzmu

- kierunku pedagogicznego, który przyznał dziecku centralną pozycję w procesach edukacji . - - wynika z przekonania o decydującym wpływie na rozwój człowieka cech i zdolności wrodzonych,

- zgodnie z nim wychowanie powinno sprowadzać się do opieki nad naturalnym (nie krępowanym) rozwojem dziecka.

D. Przedstawiciel Pedagogiki Dziecka np. B. Śliwerski

  1. pedagogika i filozofia, związek miedzy nimi

- ontologia- stawia pytania o naturę bytu sposoby istnienia edukacji (Czy świat edukacyjny istnieje obiektywnie, a więc jest taki sam dla wszystkich podmiotów działań pedagogicznych?)

- epistemologia- stawia pytania o naturę ludzkiego poznania pytania o naturę naukowego poznania faktów edukacyjnych i natura poznawania świata przez uczniów.

- pedagogika jest dłuższa w refleksji filozoficznej niż jako nauka,

- nurt filozoficzny w pedagogice łączy się z ideą Paidei (starożytna Grecja- słowo paideia oznaczało to co współcześnie nazywamy wychowaniem czy kulturą)

- dostarcza ogólnej i abstrakcyjnej refleksji nad faktami edukacyjnymi,

- pozwala uporządkować kategorie nadające znaczenie faktom edukacyjnym i wyodrębnić zróżnicowane sposoby stawiania pytań o istotę edukacji

- S. Essen,

- B. Suchodolski.

  1. edukacja formalna, nieformalna, pozaformalna

  1. pedagogika ogólna a organizacje oświatowe

-wg W. Okonia jest to ogół odpowiednio powiązanych ze sobą placówek i instytucji wychowania bezpośredniego i pośredniego, umożliwiających obywatelom zdobywanie ogólnego i zawodowego wykształcenia oraz wszechstronny rozwój osobowości.

-System szkolny obejmujący szkoły ogólnokształcące, zawodowe i wyższe.

-System wychowania w okresie przedszkolnym.

-System kształcenia i wychowania równoległego lub pozaszkolnego.

-System kształcenia i wychowania poszkolnego.

a) przedszkole,

b) szkoła podstawowa,

c) gimnazjum,

d) szkoły ponadgimnazjalne :

- zasadnicze szkoły zawodowe (2-3 lata, dyplom kwalifikacji zawodowej)

- trzyletnie licea ogólnokształcące

- trzyletnie licea profilowane

- czteroletnie technika (kwalifikacje zawodowe + matura)

- dwuletnie uzupełniające licea ogólnokształcące (dla ucz. po zasadniczej szkole zawodowej)

- trzyletnie technika uzupełniające

- trzyletnie szkoły specjalne (ucz. z upośledzeniem umysłowym, niepełnosprawni- świadectwo potwierdzające przysposobienie do pracy).

  1. układy społeczne - cele, filozofia (aksjologia,),

- oznacza całokształt wzorców, funkcji i społecznie akceptowanych sposobów zachowania, obowiązujących w danym społeczeństwie czy też w danej grupie ludzkiej.

-ograniczenie spontanicznych działań jednostek i grup- kontrola zachowań (tego co zakazane, dopuszczalne, nakazane)

- komplementarność działań ludzkich (świadome działania, takie wg umowy społecznej, wg planu),

- przewidywalność zachowań (znam własną rolę społ. i innych, przewiduje działania i reakcje)

- ciągłość, czyli dana zmiana nie powinna zmieniać od razu wszystkich dziedzin życia społ,

- uporządkowana struktura socjalna społeczeństwa (stosunki panujące między osobnikami wchodzącymi w skład populacji),

- uporządkowanie procesu uczenia się (przechodzenie wiedzy z jednej osoby na drugą).

- opisuje i wyjaśnia zachowania różnych osób lub grup społecznych (odwołując się do pojęcia wartości),

- odpowiedzi na pytania o motywację, cele i sens zachowań społecznych,

- wartości to przedmiot dążeń, pragnień i określony styl funkcjonowania człowieka

- koncentracja zewnętrznych oddziaływań i kształtowanie ustosunkowań wobec wartości (mają na celu przygotowanie dzieci i młodzieży do autonomicznego życia w układzie społecznym)

- to zbiór norm i idei postępowania uznane przez społeczeństwo za pożądane i cenne,

-hierarchicznie uporządkowany układ tych wartości tworzy system wartości społecznych,

- hierarchiczny system wartości różnicuje dążenia ludzi, a także jest wyznacznikiem postępowania w grupie.

- wartości indywidualne (służące do osiągnięcia celu np. pracowitość, uczciwość), wartości ostateczne (czyli dążenia ludzi np. równość, zbawienie, szczęście)

- normy prawne (dot. wszystkich, nieprzestrzeganie grozi sankcjami prawnymi)

- normy religijne (dot. wyznawców danej religii)

- normy moralne (dobro- zło, sankcje nieformalne)

- normy obyczajowe (sposób zachowań uznany przez daną zbiorowość, sankcje nieformalne).

  1. prawa dziecka, (pedagogizacja rodziców),

-prawo do życia ,

-wychowywania się w rodzinie,

-adopcji,

-oświaty i nauki,

-kultury, wypoczynku i rozrywki,

-ochrony zdrowia i opieki medycznej,

-wszechstronnego rozwoju osobowości, swobody wyznania, światopoglądu,

-dostępu do informacji,

-ochrony przed wyzyskiem i poniżającym traktowaniem (prawo do nietykalności osobistej),

-prywatności,

-równości.

-prawo do zabezpieczenia socjalnego

-prawo do możliwie najwyższego poziomu ochrony zdrowia,

-prawo do odpowiedniego standardu życia

-prawo do wypoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy,

-Konstytucja RP,

-Konwencja o Prawach Dziecka,

- Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.

- wytwór nowoczesnych społeczeństw przemysłowych,

- bazuje na zadaniu polegającym na tym, by w nowoczesnej organizacji kształtować przednowoczesne, całościowe formy życia,

- by zapewnić osobom sukces w życiu społecznym, politycznym, kulturalnym i zawodowym.

- nieodłączny element pracy wychowawczej szkoły,

- forma współdziałania szkoły ze środowiskiem rodzinnym ucznia,

- działalność zmierzająca do stałego wzbogacania posiadanej wiedzy posiadanej przez rodziców, potocznej wiedzy pedagogicznej o elementy naukowej wiedzy na temat wychowania dzieci i młodzieży,

- powinna odbywać się w sposób zrozumiały dla rodziców ale i również nowoczesny i atrakcyjny,

- powinna być odbywana nie tylko przez pedagoga ale i wychowawcę, innych nauczycieli

*- pedagogizacja nie powinna dotyczyć tylko rodziców ale również nauczycieli (wzbogacenie wiedzy psychopedagogicznej, wzbogacanie wiedzy na temat tego jak pedagogizować rodziców).

- bezpośrednia i pośrednia pomoc rodzicom w ich oddziaływaniach wychowawczych dzięki podniesieniu stopnia ich refleksyjności,

- wzbogacanie ich świadomości pedagogicznej,

- kształcenie kultury pedagogicznej rodziców i innych osób zaangażowanych w proces wychowania,

- poprzez bezpośredniej formy kontaktu z rodzicami może wpłynąć na jakość wychowania w rodzinie i poprawę sytuacji dziecka zarówno w domu jak i w szkole.

- zinstytucjonalizowane (rady rodziców, rady klasowe),

- doraźne (zebrania ogólnoszkolne, zebrania klasowa, rozmowy indywidualne, dni otwarte, uroczystości i imprezy szkolne, kontakty korespondencyjne – wymagana akceptacja dyrekcji, wizyty domowe).

  1. związki edukacji z rożnymi koncepcjami pedagogicznymi,

- dotyczą przede wszystkim określonej strategii oddziaływań wychowawczych, w mniejszym zaś stopniu wyjaśniania ich psychospołecznych uwarunkowań.

1.      ped. pozystywistyczna (A. Comte, K. Poper)

2.      ped. kultury (Shlejermacker, Suchodolski, Nawroczyński)

3.      ped. personalistyczna (Mounier, Maritain, Sheller, Bober)

4.      ped. egzystencjalna (Scot, Heideger, Tarnowski)

5.      ped. religii (Shlejermacker, Willman, Kunowski)

6.      ped. nowego wychowania (Dewey, Montesorri)

7.      ped. waldorwska (Steiner)

8.      ped. pragmatyzmu (Dewey)

9.      ped. Montessori

10.  ped. Janusza Korczaka

11.  ped. P. Petersona

12.  ped. C. Freneita

13.  ped. krytyczna (Habermas, Bernstein, Kwieciński)

14.  ped. antyautorytarna (Adorno, T. Gordon)

15.  ped. emancypacyjna (Fromm, J.Habermas, Homsky)

16.  ped. międzykulturowa (Kerschensteiner, Nikitorowicz)

17.  ped. ekologiczna (Taylor, Skolimowski)

18.  ped. negatywna (Miller, Kupffer, Schoenebeck)

19.  ped. postmodernizmu (Shaprio, Fukold, Witkowski)

  1. relacja pedagogiki z socjologią,

- nauka badająca w systematyczny sposób funkcjonowanie i zmianę społeczeństwa,

- bada społeczne reguły, procesy i struktury, które łączą i dzielą ludzi, tworzą lub są przejawem więzi między ludźmi, a także proces ich zmian,

- bada i opisuje środowisko, jego wpływ na danego członka grupy (może być dobry albo zły)

- proces wychowania, czyli dorastanie do zadań ludzi konkretnych społeczeństw danych okresów historycznych

- socjologia bada problemy i interakcje społeczne

- pedagogika podejmuje konkretne działania w celu wyeliminowania problemów występujących w społeczeństwie,

- socjologia prowadzi badania nad wychowaniem w analizie instytucji wychowawczych, przygotowując podstawy naukowe dla pedagogiki.

- praktyki edukacyjne zachodzą w obrębie grup społecznych, zależą od wielu zjawisk, które stanowią przedmiot badań socjologii,

- socjologia dostarcza krytycznego wglądu w procesy edukacyjne,

- socjologia jest dyscypliną pomocniczą.

- Florian Znaniecki- największy polski socjolog, twórca I w świecie teoretycznego systemu socjologii wychowania

- bada zależności wychowania i jego wyników od środowiska społecznego, w którym rozwój człowieka się odbywa (środowiskiem tym są: zwyczaje, stosunki i oddziaływania między ludźmi, organizacje i instytucje społeczne),

- analizuje prawidłowości procesów wychowawczych,

- zmierza systematycznie do objęcia swymi badaniami całej przestrzeni dokonujących się procesów wychowawczych, całokształtu instytucji planowanego wychowania (poszkolnych, szkolnych- org. młodzieżowe, struktura klasy szkolnej wyznaczając procesy dydaktyczno- wychowawcze).

  1. komunikacja w pedagogice,

-(porozumiewanie się) - bezpośrednie lub pośrednie przekazywanie informacji.

- Bezpośredni przekaz informacji to słowny przekaz , w którym następuje bezpośredni kontakt ze słuchającym nas odbiorcą,

- pośredni przekaz informacji to przekaz informacji, gdzie nie następuje bezpośredni kontakt ze słuchającym nas odbiorcą, np. czytanie książki, prasy, oglądanie telewizji, itp.

- gromadzenie, analizowanie, opisywanie i ocenianie faktów z dziedziny komunikacji, a następnie jej wiązanie z innymi faktami

- ma charakter interdyscyplinarny (w jej skład wchodzą badania psychologii, socjologii, językoznawstwa, nauk technicznych, nauk ekonomicznych, filozofii, nauk prawniczych czy psychologii).

- zachodzi pomiędzy dwiema osobami, gdy odbiorca rozumie przekaz tak, jak chciałby to nadawca i gdy odbiorca słucha aktywnie

- stanowi istotną rolę w procesie kształcenia , uczenia się i wychowania

- ważny element to umiejętność słuchania (szczególnie w kontaktach uczeń- nauczyciel)

- wzmacnia związki między ludźmi, nawiązuje się przyjaźnie, podejmuje współpracę,

- buduje zaufanie, poczucie bezpieczeństwa,

- ułatwia przyswajanie wiedzy.

- poczucie niższej wartości, zniechęcenie,

- agresja, odwet na innych za własne niepowodzenia,

- negatywne wyniki nauczania, wychowania

- werbalna (słowna)

- niewerbalna (bezsłowna- mimika, gesty tzw. mowa ciała)

- nadawca (osoba przesyłająca określoną informacje)

- odbiorca (osoba, do której informacja jest kierowana)

- kod (sposób przekazu informacji – obraz, gest, słowo itp.)

- sukcesy uczniów i nauczycieli (szkoła, życie zawodowe, społeczne),

- zdobywanie i przekaz wiedzy i jej przekaz,

- wyrażanie opinii i emocji,

- nawiązanie kontaktu z otoczeniem.

- uczestniczy w nim co najmniej kilka różnych grup podmiotów (uczniowie, nauczyciele, rodzice, urzędnicy oświatowi (samorządowi, ministerialni), przedstawiciele instytucji edukacyjnych.).

- cel – odbiorca rozumie czego dotyczy zagadnienie i później potrafi samodzielnie wykorzystać uzyskaną informację, przetworzyć ją w wiedzę, wykorzystać w praktyce,

- fundament na którym trzeba budować szkołę,

- kluczowe znaczenia dla powodzenia i skuteczności procesu uczenia się, kształtowania środowiska edukacyjnego

  1. subdyscyplina pedagogiki (teoria, kryteria, przedstawiciele)

  1. cechy pedagogiki

- nie jest prostą syntezą wiedzy z poszczególnych subdyscyplin pedagogicznych,

- jest wiedzą spełniającą kryteria naukowości

- odróżnianie i oddzielanie zjawisk (i problemów) pedagogicznych od innych stanów rzeczy (co stanowi o osobliwości myślenia i działania pedagogicznego?)

- opisywanie wybranych elementów rzeczywistości wychowawczej (jak jest)

- interpretowanie wybranych elementów rzeczywistości wychowawczej

- podejmuje i bada te problemy które mają powszechny, uniwersalny zasięg i determinują przebieg i skuteczność procesu wychowania;

- opracowuje ogólne zasady, koncepcje i metody badania rzeczywistości wychowawczej w jej różnych wymiarach, aspektach i powiązaniach;

- bada i uzasadnia związek wychowania z innymi dziedzinami rzeczywistości społecznej; - uzasadnia potrzebę i znaczenie badania procesu wychowywania, jego uwarunkowań społecznych, kulturowych i geograficznych; -

ukazuje drogi rozwoju refleksji nad wychowaniem i jej humanistyczny sens;

- tworzy ogólno-teoretyczne podstawy dla badań pedagogicznych obejmujących różne dziedziny ludzkiej aktywności;

- tworzy metodologiczne podstawy badań empirycznych.

  1. pedagogika jako nauka i sztuka (Gnitecki)

- umiejętność wykonywania rzeczy według pewnych reguł, praktyczna znajomość czegoś zdolność wykonywania czegoś (powtarzanie, postępowanie wg recept, algorytmizacja)

- sztuka racjonalnego działania w celu zmiany istniejącego stanu rzeczy (niepowtarzalność, unikalność, rozstrzyganie dylematów i aporii)

a)model scjentystyczny

- nawiązanie do pozytywistycznego spostrzegania nauki (badającego pewne ścisłe fakty, wzorowania się na metodach przyrodoznawstwa)

-stosowanie weryfikacji empirycznych, zjawiska sprowadzane są do obserwowalnych faktów, poprzez zastosowanie pomiaru i matematyki

b) model hermeneutyczny (humanistyczny)

- zmierza do uchwycenia rzeczy tkwiących w doświadczeniu człowieka;

-stosowanie introspekcji, empatii, interpretacji humanistycznej;

- większość twierdzeń formułowanych o człowieku jest dalekich od matematycznej ścisłości

c) model prakseologiczny

- podkreśla funkcję praktyczną zmian;

-pedagogika ma formułować określone normy, dyrektywy;

- aby uzyskiwać założone cele, należy sporządzać odpowiednie projekty działań wychowawczych

- powinna ukazywać realne możliwości wyboru takich ideałów, które mogą być w praktyce urzeczywistnione.

- powinna odpowiadać na pytanie, jakie trzeba stworzyć warunki dla edukacji, aby możliwe było przygotowanie młodego pokolenia do realizacji ideałów kultury i człowieczeństwa.
- warunkiem jej uprawiania jest refleksja krytyczna (ma pomagać w demistyfikacji edukacji- ujawnieniu fikcji , odsłonięciu jej ukrytych wymiarów oraz ujawnieniu szkodliwych praktyk w wychowaniu szkolnym (przemoc, niszczenie indywidualności i samodzielności uczniów).

  1. nauki o języku i cechy języka naukowego

  1. dziecko i dzieciństwo jako kategoria pedagogiczna

  1. świadomość jako kategoria pedagogiczna

- wiedza o samym sobie i otaczającej rzeczywistości, zdolności postrzegania i rozumienia stanu własnego umysłu (myślenia, odbioru wrażeń, uwagi, pamięci, wyobraźni) oraz procesów zachodzących w otaczającej nas rzeczywistości.

-Badaniami nad świadomością zajmuje się też kognitywistyka

-organizację czasoprzestrzenną,

-kierowanie określonym rodzajem działalności,

- kontrolę własnych (i cudzych) zachowań,

-odpowiedzialność, analizę i interpretację myśli, przeżyć,

- określania sensu celu i dążeń życiowych opartych na pewnym systemie wartości, przekonań, nawyków, umiejętności.

- tworzy kulturę pedagogiczną.

- forma świadomości społecznej, regulująca instytucjonalną (szkolną i pozaszkolną) praktykę pedagogiczną;

- poddawanie analizie własnej racjonalności,

- zastanawianie się nad tym jaka wiedza pedagogiczna jest niezbędna (odczytywanie, klasyfikowanie i porównywanie za sobą wielości teorii, by przyjąć te najbardziej wartościowe teorie pedagogiczne i uczynić z nich użytek)

-świadomość kompetencji i wymagań stawianych pedagogom,

- świadomość potrzeby permanentnego (stałego) doskonalenia i dokształcania zawodowego ( już przy podjęciu decyzji o wyborze zawodu nauczycielskiego)

- fakt świadomości o różnorodności uczniów (indywidualne możliwości poznawcze, pochodzenie etniczne, religia, status socjoekonomiczny, kultura, odmienność itp.),

- świadomość i samoświadomość (świadomość samego siebie) pedagoga decydująca o jego zachowaniach zawodowych ale i również całożyciowej egzystencji,

- im wyższy poziom świadomości pedagogów, ale również wychowanków tym lepsze rezultaty oddziaływań pedagogicznych,

- świadomość pedagogów, jak wielki ma się wpływ na rozwój osobowości wychowanków

- samoświadomość pedagoga uwarunkowana procesem samopoznania i samo zrozumienia,

- samoświadomość jest zindywidualizowaną siłą napędową wszelkiej edukacji i samoedukacji, kształcenia i samokształcenia.

  1. Pytanie do literatury uzupełniającej-do jakiego współczesnego nurtu pedagogicznego można zaliczyć pedagogikę Herbarta: musiałam przyporządkować jego poglądy do tabelki (pedagogika autorytarna, nieautorytarna, krytyczna) i omówić je według kryteriów podanych w tej tabeli)

- stworzył własny system pedagogiki oparty na etyce i psychologii,

- etyka- formułowanie celów wychowania a psychologia środków.

- kierowanie dziećmi,

- karalność i nauczanie wychowujące.

- konserwatyzm (ideologia, która bazuje na hasłach obrony porządku społeczno-gospodarczego oraz zachowywania i umacniania tradycyjnych wartości, takich jak: religia, naród, państwo, rodzina, hierarchia, autorytet, własność prywatna)

- autokratyczne stosunki nauczycieli,

- surowa dyscyplina – kary i nagrody,

- rywalizacja, rankingi klas i szkół,

- nauczyciel steruje uczniami.

  1. Specyfika działania pedagogicznego -techne i praxis: co to jest i jaka jest między nimi różnica

- umiejętność wykonywania rzeczy według pewnych reguł, praktyczna znajomość czegoś zdolność wykonywania czegoś (powtarzanie, postępowanie wg recept, algorytmizacja)

- sztuka racjonalnego działania w celu zmiany istniejącego stanu rzeczy (niepowtarzalność, unikalność, rozstrzyganie dylematów i aporii)

-

Techne Praxis

- odnosi się wyłącznie do czynności człowieka

- wyraża sposób egzystencji- bytu (indywidualnej i społecznej)

- przechodzenie od bycia do stawania się.

- stworzenie czegoś dzięki podejmowaniu aktywności i działania (w sposób intencjonalny)

-przezwyciężenie sprzeczności zarówno miedzy byciem a stawaniem

się, jak i miedzy byciem a myśleniem.

  1. Specyfika języka pedagogiki: profesjonalizm, potoczność itd.

-narzędziem poznawania świata, za jego pomocą przekazujemy dane, informacje i wiedzę, co umożliwia porozumiewanie się.

- wg Gniteckiego: to taka odmiana języka literackiego i naukowego, która posiada zróżnicowane funkcje wyrażania operacji myślowych opartych na jednoznacznych, ścisłych oraz wieloznacznych i metaforycznych wypowiedzeniach związanych z uogólnioną i lokalną refleksją filozoficzną, historyczną i naukową nad człowiekiem i edukacją, zmierzających do odkrywania i systematyzowania prawidłowości procesów kształcenia i samokształcenia człowieka w stałym i zmiennym kontekście kulturowym oraz tworzenia ogólnej i szczególnej teorii pedagogicznej.

- naukowy- dotyczy rozważań teoretycznych

- potoczny- toczone dyskursu (mowy, przemówienia, rozmowy) o edukacji, o świecie oraz opisy pedagogii (zespołów środków i metod nauczania, wychowania).

- właściwy pedagogice jako dyscyplinie naukowej,

-rozszerzony zasób słownikowy ( pozwala człowiekowi na poznawanie i porozumiewanie się z innymi w takich obszarach jak: emocje, wartościowanie, wytwory sztuki, religia, obyczaje, moralność i inne)

- jest odmianą języka naturalnego,

- jego użytkowanie wiąże się z koniecznością wzbogacenia własnych zasobów leksykalnych o terminu naukowe,

- ścisłość (terminy jednoznaczne),

- systemowość (stanowią element szerszego systemu kategorii pojęciowych),

- ograniczoność ograniczeniami dla stosowania terminów naukowych są procedury ich tworzenia i posługiwania się nimi).

- właściwy praktyce edukacyjnej,

- zajmuje kluczowe miejsce wśród stylów wypowiadania się,

- z elementów tego stylu budowane są pierwotne i najważniejsze struktury poznawcze w umyśle człowieka,

-t en wariant języka narodowego jest pierwszym językiem, który dziecko poznaje i pozostaje najważniejszym językiem, pozwalającym jednostce budować swoją tożsamość,

- stanowi bazę dla wszystkich innych stylów.

- przekaz wiedzy praktyków o realizowanych procesach edukacyjnych,

- stosowany przez wszystkich, którzy chcą przekazywać wiedzę pedagogiczną, ponieważ zdecydowana większość społeczeństwa posługuje się właśnie tym stylem,

- dominuje w społecznym dyskursie podmiotów edukacji.


  1. Specyfika pedagogiki religijnej.(kto zajmuje sie w Polsce ped. religijna)

– kierunek badań w ramach teologii i zarazem jej nauka pomocnicza, będącą częścią teologii pastoralnej (praktycznej) i uzupełnieniem katechetyki

- nauka opierająca się zarówno na dorobku teologii jak również pedagogiki,

- podejmuje zagadnienia praktyki i teorii szeroko pojętych procesów edukacji i socjalizacji religijnej.

a) pomoc w usprawnieniu tzw. formacji religijnej człowieka

b) włączenie do refleksji

- katechetycznej dorobku pedagogiki,

-koncepcji uczenia się i nauczania,

-psychospołecznych i rozwojowych uwarunkowań katechizacji,

-alternatywnych metod nauczania.

- lata dziewięćdziesiąte XX wieku

- obecni przedstawiciele to m.in. J. Bagrowicz, B. Milerski, R. Niparko, C. Rogowski

- recepcja dorobku europejskiej pedagogiki religii,

- wypracowanie teoretyczne podstawy edukacji religijnej w różnych środowiskach dydaktycznych,

- refleksję dotyczącą pedagogicznego statusu nauczania religii w szkole czy wychowawczego wymiaru pracy szkoły.

  1. Specyfika pedagogiki scjen tycznej ( pedagodzy zajmujący się nią)

-polega ona na tworzeniu czy układaniu z różnych szczegółów(dostarczanych przez nauki), jakiejś spójnej mozaiki, będącej dla nas mapą całości tego co jest,

- obraz rzeczywistości dostarczany przez nauki empiryczne jest jedynym jej prawdziwym obrazem.

- nawiązanie do pozytywistycznego (badającego ścisłe fakty, wzorowanie się na metodach przyrodoznawstwa) spostrzegania nauki

- stosowanie weryfikacji empirycznych,

- zjawiska sprowadzone do obserwowalnych faktów poprzez zastosowanie pomiaru i matematyki.

- twórca - Augusta Comte.

3. Orientacja pedagogiki na proces( tutaj ważna PROCEDURA!)

- teorią działalności wychowawczej.

- „pewien ciąg zmian prowadzących do nowego stanu fizycznego i psychicznego człowieka. ---- osiągnięcie tego stanu uważamy za chociażby chwilowo zakończone"

- zmiany zachodzące w wyniku działań wychowawców

- ograniczenie z jednej strony do sfery działaniowej podmiotów z drugiej dopuszczając także oddziaływania przypadkowe, niezamierzone.

- ciąg działań wychowawczych

- działania te podejmuje wychowawca i skierowane są na wychowanka w obrębie stosunku wychowawczego,

- stosunek wychowawczy to wzajemny układ pozycji i ról społecznych osób uczestniczących w procesie, realizujący się w toku interakcji

- działania te podporządkowane są celowi wychowawczemu,

- następują w kolejności zapewniającej realizację tych celów.

- Zatem proces wychowania to ciąg działań wychowawczych podejmowanych indywidualnie lub zbiorowo w celu stopniowego wywołania określonej przemiany w osobowości wychowanka, przy czym kolejność tych działań jest odpowiednio dostosowana do przebiegu wywoływanej przez nie przemiany.

-wdrażanie wychowanków do pożądanych form aktywności;

-rozwijanie i utrwalanie form aktywności przez ćwiczenie;

-uświadamianie wychowankom znaczenia i celów aktywności;

-przyswajanie ocen i przekonań;

-przyswajanie wiedzy o związku między aktywnością a życiem społecznym.

- ciąg zmian zachodzących w osobowości jedności

- seria zmian związana z zachowaniem wychowanka reagującego na pewne sytuacje

-sytuacje wychowawcze wywołujące proces wychowania,

-sam proces,

- rezultat tego procesu.

- tworzy sytuacje wychowawcze (organizuje proces wychowania w odpowiedniej formie),

- daje wychowankom możliwość bycia aktywnym (myśli, przeżywa, działa)

- aktywność ta związana jest z założonym przez wychowawcę celem,

- aby wychowanek był aktywny(zgodnie z celem) wychowawca stosuje metody wychowania

- w wyniku aktywności wychowanek zdobywa doświadczenie, czyli zmienia się (np., jego wiedza, poglądy, umiejętności, wartości, zdolności, inteligencja, zainteresowania, nawyki, postawy, ideały, zdolności poznawcze- myślenie, pamięć, wyobraźnia, spostrzegawczość, uwaga).

  1. Interesy poznawcze konstytuujące poznanie.

- ramy transcendentalne (wychodzące poza granice poznania empirycznego, doświadczenie nadzmysłowe) w jakich organizujemy nasze przednaukowe doświadczenie (niezmienne i abstrakcyjne).

- odpowiada mu podejście empiryczno-analityczne;

-sensem ważności twierdzeń jest możliwość ich technicznego wykorzystania;

-podstawową kategorią poznania jest informacja

- odpowiada mu podejście historyczno-hermeneutyczne;

-sens ważności twierdzeń to zrozumienie znaczenia;

-kategorią poznania jest interpretacja;

-sens ważności twierdzeń określają reguły hermeneutyczne (wyjaśniające)

- odpowiada mu podejście krytyczne;

- podstawową kategorią poznania jest analiza;

-sens ważności odnosi się do autorefleksji

  1. Pedagogikę krytyczną omówić.

- nurt w pedagogice,

- podważa założenia, działania i wyniki edukacji instytucjonalnej,

- T. Adorno

- M. Horkheimer

-W. Bejamin

- odnalezienie mechanizmów dominacji, zniewolenia i przemocy wpisanych w funkcjonowanie instytucji edukacyjnych – alokacja siły roboczej (rozmieszczenie zasobów ludzkich w odpowiednich miejscach systemu społecznego),

- ujawnianie mechanizmów bezdusznego wyzysku,

- domaga się wychowania ludzi tak, aby zdolni byli do zmiany niesprawiedliwego świata

- badanie „ukrytego programu szkolnego” – edukacja jest serią rytualnych praktyk przyzwyczajających ludzi

-jawna przemoc – ludzie są zmuszani do uczenia się określonych treści, sortowani, selekcjonowani, przydzielani do miejsc bez względu na aspiracje i zainteresowania

- reprodukcja kulturowa – tworzenie przez edukacje społecznego przeświadczenia o legalności i nielegalności określonych praktyk kulturowych

– „symboliczna przemoc” – dzieci nie należące do grup elitarnych muszą oduczyć się swojego języka, postrzegania więzi społecznych, nawet zachowań niewerbalnych, czyli wyprzeć habitus pierwotny (habitus jest kulturowo wpojoną „naturą człowieka”)

- szkoła nadaje elitarny kod dominujący, kod ograniczony i rozwinięty ( od treści wypowiedzi ważniejsza jest forma, a dzieci uczą się w szkole milczeć (trening milczenia), zwłaszcza te, którym wpaja się, że nie są pełnowartościowe, są kulturowym marginesem)

- różnice są ignorowane – to „normalizujące” działanie szkoły.

  1. Rola nauczyciela w wybranym dyskursie.

Rola nauczyciela we współczesnej szkole

- nauczyciel pełni bardzo ważną rolę w procesie uczenia się uczniów

- by mówić o jego roli trzeba najpierw wyjaśnić pojęcie nauczyciel

-według znanych psychologów i pedagogów nauczyciel to (np. Zawód i powołanie. Zdolności wrodzone i wyuczone. Odpowiedni zbiór cech osobowości i temperamentu. Umiejętności poświęcania się dla dobra innych osób. Miłość do dzieci, a praca w zawodzie musi przynosić nauczycielowi przyjemność i satysfakcję, bez względu na różne okoliczności i sytuacje np. stan materialny wg Z. Żukowskiej
- założenia reformy systemu edukacji w Polsce jasno określa zadania ogólne szkoły, w których stwierdza się, że nauczyciele winni dążyć do wszechstronnego (wielokierunkowego) rozwoju ucznia jako nadrzędnego celu pracy edukacyjnej.

- edukacja szkolna polega na harmonijnej realizacji przez nauczycieli zadań w zakresie nauczania, kształcenia umiejętności i wychowania. Zadania te stanowią wzajemne uzupełniające się i równoważne wymiary pracy każdego nauczyciela

-Realizacja tych zadań musi być oparta o podstawową ideę funkcjonowania współczesnej szkoły, że uczeń jest podmiotem wszelkich działań nauczyciela (szkoły)
- Na poszczególnych etapach edukacji szkolnej nauczyciele powinni się wykazać określonymi kompetencjami realizują wyznaczony zestaw zadań.
- Dlatego we współczesnym świecie nauczyciel to osoba wykształcona posiadająca odpowiednie przygotowanie pedagogiczne do pracy z dzieckiem. Powinna mieć predyspozycje w umiejętnym przekazaniu wiedzy w sposób dostępny i zrozumiały. Posiadać następujące cechy: odpowiedzialność, cierpliwość, wyrozumiałość. Zawsze powinna być osobą: miłą, serdeczną, dobrą i uśmiechniętą.
- Zawód nauczyciel nie jest łatwy, dlatego nie od dziś duże znaczenie mają słowa M. Grzegorzewskiej, która uważa, że „Prawdziwie wartościowym pracownikiem jest ten, kto się całe życie uczy, kto się całe życie w pracy i przy pracy kształci z własnej woli, dlatego, że tak chce i, że inaczej wartości swojej pracy zrozumieć nie potrafi". Taką postawę powinien reprezentować nauczyciel w młodszym wieku szkolnym, albowiem pełni znaczącą rolę w życiu każdego ucznia.
-W nowym modelu oświaty rola nauczyciela nie skupia się wyłącznie na przekazywaniu wiedzy, a wymaga od niego, aby był diagnostykiem, specjalistą w zakresie pomocy naukowych, konsultantem. Miał wzrastający wpływ na tworzenie się środowiska nauki opierającej się na zasadach współdziałania dzięki akceptacji i zaufania ze strony ucznia. Nauczyciel musi się również liczyć z wyrozumiałością do sposobów i prób samodzielnego uczenia się wychowanków. Powinien dawać odpowiednią ilość czasu, by mogli uczniowie zmagać się z problemami, wypróbowywać różne strategie, toczyć dyskusje, eksperymentować, badać i oceniać. W takim przypadku rola nauczyciela jest bliska roli eksperta lub trenera. Nauczyciel tworzy odpowiednie środowisko wychowawcze, w którym znajduje się miejsce dla wolności jak i pewnej dyscypliny towarzyszące podczas działania.
Szkoła XXI wieku to taka, która stwarza jak najlepsze warunki do optymalnego uczenia się uczniów. Mimo, że nie zawsze są ku temu sprzyjające możliwości. Chodzi tu o wielkość sali, wyposażenie i ilość uczniów w danej klasie. To jednak nie ma we współczesnym świecie nauczyciela, który nie byłby wykwalifikowany i nie doskonaliłby swoją wiedzę w celu osiągnięcia lepszego rezultatu uczenia się uczniów. Jest to zawód, który zmusza nauczyciela do ciągłego doskonalenia swojej osoby, dostrzegania sensu tam, gdzie uczniowie widzą chaos, współdziałania w zespole i z innymi ludźmi oraz radzenia sobie z nowymi obowiązkami i tym, co niesie postęp naukowy i techniczny. Chociażby nawet tak dziś popularna era komputerów.
- Nowoczesna szkoła to również szkoła otwarta, w której nauczyciel optymalizuje uczenie się dzieci dzięki temu, że same odkrywają własne metody poznawania i doświadczania świata. We wzajemnych relacjach panuje szacunek i partnerstwo. Każdy, bowiem wie, że uczenie się jest cenną samą w sobie i nie można za jego jakość przerzucać odpowiedzialności na innych. Proces edukacyjny jest tak organizowany, by uczniowie i ich nauczyciele mieli więcej sukcesów, satysfakcji, radości. Pedagog w takiej szkole akceptuje swoich uczniów, cieszy się ich obecnością i wielostronną aktywnością oraz pomaga w ich osobistym rozwoju.
Rolą nauczyciela jest również nauczać planowo i systematycznie, aby wśród uczniów wywołać pożądane trwałe zmiany w ich postępowaniu, dyspozycjach i całej osobowości –pod wpływem uczenia się i opanowania wiedzy, przeżywania wartości i działań praktycznych. Nauczyciel jest działalnością intencjonalną, znaczy to, że jego intencją jest wywołanie uczenia się jako czynności podmiotowej samych uczniów, stąd też niektórzy dydaktycy określają nauczyciela jako kierowanie uczeniem się, jest to jednak określenie niepełne, pomija, bowiem inne cechy nauczyciela. Jedną z takich ważnych cech nauczyciela stanowi obieg informacji między nauczycielem i innymi źródłami, źródłami uczniem, umożliwiający uczniowi opanowanie wiedzy naukowej czy to przez jej przyswojenie w gotowej postaci, czy poprzez samodzielne rozwiązywanie zagadnień (W. Okoń).
- Nie możemy jednak pominąć procesu uczenia się uczniów w toku, którego na podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe formy zachowania się i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej nabyte. Uczenie się jest jedną z podstawowych form działalności ludzi – oprócz pracy, zabawy i działalności społeczno-kulturalnej.
Rodzaje uczenia się to:
- uczenie się wiadomości,
- nabywanie umiejętności, nawyków i przyzwyczajeń,
- rozwijanie zdolności i przekonań.
Sposoby:
- uczenie się przez próby i błędy,
- naśladownictwo,
- uczenie się przez odkrywanie
- uczenie się przez działanie
Warunki uczenia się to:
- wiek,
- środowisko,
- motywy,
- bodźce,
- zdolności,
Rezultaty jego to :
- przyrost wiedzy i sprawności,
- rozwój uzdolnień postaw,
- transfer
- Przez cały cykl kształcenia konieczna jest praca nauczyciela jako mediatora. Nauczyciel prowadzi otwarty dialog z uczniami: zachęca, uzasadnia, wyjaśnia, tłumaczy, ukierunkowuje, pomaga, weryfikuje, koryguje, wskazuje metody działania, udziela instrukcji, stymuluje do podejmowania wysiłku samokształcenia. Dzięki temu uczeń może samodzielnie zdobywać wiedzę z różnych źródeł dostępnych we współczesnym świecie. Są to: słowniki, encyklopedie w wersji książkowej i na CD-Romach, kasety wideo, kasety audio, CD, CD-Romy, tabele z gramatyką, podręczniki, podręczniki do gramatyki, zbiory tekstów, dzieła literackie lub ich fragmenty, czasopisma dla dzieci i młodzieży, programy komputerowe do nauki języków obcych, literatura piękna, literatura fachowa, Internet, filmy rysunkowe, długometrażowe, spektakle, imprezy w danej wersji językowej, telewizja obcojęzyczna, piosenki itp.

  1. Wykorzystanie wiedzy psychologicznej jako rozwiązanie problemu pedagogicznego jakim jest : wykład dla studentów pedagogiki na temat świadomości.

-nauka badająca mechanizmy i prawa rządzące psychiką oraz zachowaniami człowieka

-bada również wpływ zjawisk psychicznych na interakcje międzyludzkie oraz interakcję z otoczeniem.

- ułatwia refleksję nad postępowaniem swoim i innych ludzi(w kontekście szkoły nad postępowaniem nauczyciela i uczniów)

- umożliwia świadome kierowanie własnym rozwojem i rozwojem osobowości uczniów w różnych okresach rozwojowych

- wskazuje na różne możliwości rozwiązywania trudnych sytuacji życiowych i konfliktów międzyludzkich

- wpływa na dostosowanie aspiracji i planów życiowych do możliwości intelektualnych i zdrowotnych

-pozwala na samokrytycyzm w stosunku do siebie i na tolerancję w stosunku do innych.

- formułowanie wniosków i opinii o uczniach

-analizowanie i rozwiązywanie problemów wychowawczych

- brak zrozumienia mechanizmów zachowania się uczniów

- ograniczenie prawidłowym kierowaniem procesu rozwoju dzieci i młodzieży

-w codziennej pracy -> intuicyjne zachowanie nauczyciela, stosowanie "naiwnej psychologii", korzystanie jedynie z wyrywkowej, pobieżnej wiedzy psychologicznej.
Umiejętności dydaktyczne nauczyciela są uwarunkowane pogłębianym przez całe życie zawodowe warsztatem psychopedagogicznym.

- psychologia wyjaśnia znaczenie terminu świadomości jako

„podstawowy i fundamentalny stan psychiczny, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe, oraz zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie (somatycznie lub autonomicznie).”

- nieznajomość pojęcia świadomości uniemożliwiłoby przeprowadzenie takiego wykładu, gdyż podstawą było by wyjaśnienie terminologiczne problemu.

  1. Jak pedagogika ogólna rozumie wychowanie. W tym musiałam znać definicję wychowania wg Śliwerskiego i pytała mnie jeszcze o pedagogów ogólnych. Ta definicja wychowania nie miała być tak jak to było na wykładach czyli wychowanie-żywienie itd. tylko to co na ćwiczeniach, te trzypoziomowe ujęcie.

  1. jako jednostronne oddziaływanie wychowawcy na wychowanka:

-świadomie organizowana działalność społeczna, oparta na „stosunku wychowawczym miedzy wychowankiem a wychowawcą, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka”;

-formowanie, kształtowanie, zmienianie czyjejś osobowości, spowodowanie czy wyzwalanie w niej pożądanych zmian;

b) jako swoisty rodzaj relacji dwustronnej, w toku którego dochodzi do zwrotnego oddziaływania osób na siebie:

-praca z człowiekiem i nad człowiekiem przy jego aktywnym współudziale, jako osobą, która znajduje się w stanie dojrzewania i rozwoju;

-„szczególna relacja międzyludzka, w której podmiotem i zarazem przedmiotem czynów wychowujących jest osoba”;

-„szczególny przypadek wzajemnego kontaktu osób, dzięki któremu każda z nich powoli się zmienia”;

  1. jako proces zachodzący w środowisku życia człowieka – w wymiarze zjawisk psychospołecznych, dziejowych i kulturowych:

-życie, czyli proces „zależności wzajemnej pomiędzy jednostką a środowiskiem fizycznym
i społecznym, którego funkcją jest najlepsze dostosowanie jednostki do tego środowiska, przez stopniowe wzbogacanie jego doświadczenia”;

-proces „wrastania jednostki w społeczną świadomość gatunku”;

proces, czyli ciąg „zmian prowadzących do nowego stanu fizycznego i psychicznego człowieka”, uważanego przynajmniej czasowo za nowy i zakończony.

- „wyżywić aż do wzrostu", "odchować", "wykarmić, wyżywić, dać dostateczne wyżywienie"; - "wychowywać młodego człowieka, wychowanie, ćwiczenie i naukę mu dawać, kształtować go na człowieka".

-e tymologicznie wyraz ten oznaczał początkowo uprawę roślin i hodowlę, a w znaczeniu "hodowli (żywienia) dzieci" pojawił się po raz pierwszy u Ajschylosa

- Inni autorzy (Arystofanes, Tucydytes) rozumieli paideia jako wykształcenie praktyczne, przygotowujące młodzież do bycia dobrymi obywatelami polis.

-Za głównego teoretyka paideia uważa się jednak Platona, dla którego jest to proces obejmujący całe życie człowieka, polegający na formowaniu go w oparciu o idealny obraz bytu i prowadzący do oglądu prawdziwej, idealnej rzeczywistości

- wskazuje na dwa typy krańcowe: "wychowanie autorytatywne" (inaczej "humanistyczne" lub "urabianie") oraz "liberalistyczne" ("naturalistyczne")

- Wychowanie autorytarne byłoby czynnością człowieka w stosunku do drugiego człowieka, wykonywaną przez podmiot (wychowawcę), a polegającą na doprowadzeniu przedmiotu (wychowanka) do  z góry wyznaczonego celu

-w wychowaniu liberalistycznym nie występuje podmiot (wychowawca) ani z góry wytknięty cel, ponieważ jest to naturalny rozwój wychowanka, wyznaczony jego wewnętrznymi właściwościami i zewnętrznymi sytuacjami, które napotyka w życiu.

- wskazują na dwa jego możliwe zakresy wychowania,

- wychowanie w węższym zakresie to działania świadome, planowe, celowe, podejmowane przez wychowawców, aby uzyskać założony rezultat- wychowanie intencjonalne

- wychowanie w szerszym zakresie - to wpływy niezamierzone i niecelowe, oddziaływanie wszelkich bodźców; niekiedy umieszcza się tu również czynności zamierzone, jako pewien rodzaj bodźca- wychowanie "nieintencjonalne".  

- zamiast terminu wychowanie- "nowa relacja" lub "przyjaźń z dziećmi"

- nie chodzi tu jedynie o zmianę terminologii, ale o przyjęcie innego, niż dotychczas przyjęty, stylu kontaktów z dziećmi

-F.Znaniecki,

- S.Kunowski,

- K.Sośnicki,

-R.Wroczyński,

-R.Miller,

- S.Kowalski,

-H.Muszyński,

-A.Gurycka.

  1. Teleologiczne źródła celów wychowania.

-część doktryny religijnej zajmująca się określeniem natury Boga (lub bogów) oraz jego stosunku do świata i człowieka.

- próba wykształcenia w jednostce postaw i zachowań opartych na zasadach wiary i religii.

- w przypadku religii chrześcijańskiej cele wychowania będą się opierać na zasadach wiary głoszonych przez Chrystusa.

-według koncepcji teologicznych (chrześcijańskich) wychowanie powinno zmierzać do wykształcenia postawy człowieczeństwa opartego na naśladownictwie Chrystusa. –

- przedstawiciele tych koncepcji uważają, że istnieje konieczność przestrzegania norm moralnych, gdyż w przeciwnym razie świat będzie narażony na powszechną katastrofę.

- główne cele wychowania wyprowadzane z tych koncepcji opierają się na religii i moralności o charakterze chrześcijańskim.

- Według nich proces wychowania powinien wykształcić w jednostce osobowość o charakterze moralnym i obywatelskim, a samo wychowanie powinno pomóc człowiekowi w realizacji własnego człowieczeństwa poprzez działania zmierzające ku zjednoczeniu się z Bogiem.

- Istotnym składnikiem procesu wychowania jest uczestniczenie od wczesnego dzieciństwa w różnego rodzaju praktykach religijnych oraz wpajanie jednostkom podstawowych zasad etycznych odnoszących się do stosunku człowieka do przyrody i innych ludzi,

- każda z poszczególnych religii zawiera inne zasady wychowania.

********************************************************

- zróżnicowanie edukacji za względu na płeć, (czasy obecne- wzrasta pozycja kobiety),

-wyznacznik wychowania - stosowanie zasad etycznych (najważniejsze to zasada miłosierdzia i zasada dobrych uczynków)

- główny cel wychowania- wykształcenie w jednostce mądrości, bogobojności i skromności oraz uświadomienie człowiekowi, że każda dziedzina życia powinna opierać się na zasadach religijnych.

- podstawowe obowiązki ( wiara w Boga i Mahometa, obowiązek modlitwy pięć razy dziennie, przestrzeganie postu od rana do wieczora, zasada jałmużny, pielgrzymka do Mekki przynajmniej jeden raz w życiu),

- zróżnicowanie wychowania ze względu na płeć (kobieta powinna przebywać w domu i jedynie mężczyzna ma prawo do uczestniczenia w życiu społecznym i politycznym oraz do brania udziału w wojnach).

-opiera się na systemie klasowym

-wychowanie charakteryzuje się zróżnicowaniem i jest odmienne w poszczególnych kastach,

-przynależność do kast jest uwarunkowana urodzeniem i statusem społecznym (w czasach obecnych oficjalnie mówi się o tym, że kasty przestały istnieć, ale w rzeczywistości nadal mają one duże znaczenie,

-jednym z głównych sposobów kształtowania samego siebie są ćwiczenia jogi, które mają pomóc jednostce w wyzbyciu się pragnień fizycznych i materialnych, poczucia własności, fałszywego ego. Ćwiczenia jogi maja zapewnić jednostce poczucie prawdziwego spokoju.

- główną zasadą buddyzmu jest nie wyrządzanie krzywdy drugiej osobie. Jest to pierwszy i najważniejszy wyznacznik buddyjskiego dekalogu.

- zabrania poddawania się namiętnościom, oszustwa, spożywania alkoholu, tańczenia, słuchania muzyki, uczestniczenia w spektaklach teatralnych, przyjmowania złota i srebra.

-przeciwstawia się chęci posiadania bogactw i władzy

-Główne cele wychowania w buddyzmie to wykształcenie w jednostce umiejętności polegania na własnej osobie, konieczności szanowania bogactw naturalnych oraz przeciwstawiania się bezczynności. Na takich zasadach opiera się życie w buddyjskich klasztorach.

  1. Pytanie o książkę i jak w mojej książce pojmowania była świadomość.

- główną problematyką jest zdrowie dzieci i młodzieży- budowanie ich świadomości zdrowotnej przez różne osoby, instytucje, społeczeństwo, środowiska ( a przede wszystkim przez nauczycieli i szkołę)……….. itd.

  1. świadomość magiczna w pedagogice a edukacja

- Hegel uważał, iż pierwszą świadomością człowieka jest świadomość estetyczna, ma prawdopodobnie na myśli świadomość magiczną

-optymistyczna odpowiedź na wyzwanie chaosu,

- daje wiarę w możliwości radzenia sobie z różnymi okolicznościami,

- możliwość dominacji nad światem dzięki nietrudnym poczynaniom,

- chętnie odwołuje się do symboli,

- sztuka społeczeństw pierwotnych w istocie była uważana za magię,

- zabiera nas poza to, co normalne,

-przerywa bezpieczną pewność,

- odkrywa nowe obszary,

- gdy raz stanie się częścią codziennego życia, przestaje być "magiczna" i staje się "normalna".

- piękność oznacza to co okazałe, dostojne,

- skuteczne jest liche, słabe, brzydkie, kiepskie,

- tam gdzie dużo magii nie ma dobra i zła ale jest dostojność i lichość, siła i słabość (Nietzsche)

-istotna różnica między tym, co nazywam normalną świadomością, a tym, co nazywam świadomością magiczną ,

- cechą, która odróżnia ją od normalnej świadomości, jest to, że mag przez większość czasu swojej pracy porusza się poza "normalnie dostępnym" obszarem świadomości.

- spowodowanie dokładnie określonych zmian w świadomości

- może być odróżniony od nich poprzez swój nacisk na spowodowanie przesunięcia świadomości w obszary zazwyczaj niedostępne,

- efektem będą skutki, które zostałyby uznane za niemożliwe i nieprawdopodobne przez większość ludzi naszych czasów ,

- jest środkiem do celu, celu, którym jest manipulacja świadomości,

-magiczna moc pochodzi od ludzi, nie od sztucznych elementów rytuału

- niemagiczne rodzaje rytuałów i ceremonii (społeczne, wynikające z przesądów, uroczystości itd.) praktykowanych z wielu różnych powodów,

-połączenia symbolu oraz osoby, która potrafi tchnąć w ten symbol życie, poprzez skierowanie i ograniczenie swojej świadomości przez symbol.

- literatura fantasy,

- bajki dla dzieci,

- kampanie reklamowe

- właściwość psychiki pierwotnej i dziecięcej,

- świadomość, która nadaje cechę życia, zwykle ruchu, obiektom martwym.

- w myśleniu dziecka i człowieka pierwotnego przedmioty, skały, zjawiska przyrody obdarzone są energią, inteligencją, mieszkają w nich „duchy”, mogą one czuć i oddziaływać na otoczenie,

- ujawnia się w barwny sposób w snach, w spotkaniach bohatera snu z duchami, magicznymi postaciami, poczuciem oddziaływania przedmiotów, niekiedy jako wrażenie ożywania martwych ciał, poruszania się przedmiotów, pojazdów bez kierowcy itp.

2. umieść swoja pracę mgr w perspektywie aksjologicznej

- nauka o wartościach, badająca ich naturę, normy, płaszczyzny, kryteria

- teoretyczna zmierzająca do poznania i zdefiniowania wartości , zbadania ich genezy, statusu, natury

- postulatywna, skupiająca się wokół klasyfikacji ich wartości, kryteriów ich reguł ich podziału oraz hierarchii występowania.

- wartość zdrowia, bada naturę zdrowia jej paradygmaty, historię pojmowania pojęcia zdrowie oraz choroba, świadomość zdrowotna,

- klasyfikacja zdrowia jako wartości człowieka, kiedy ono uznawane jest za ważne, hierarchizacja zdrowia w systemie wartości człowieka, jak ważne jest świadomość, iż zdrowie powinno być naczelne w hierarchii wartości każdego z nas, zdrowie jako fundament, dążenie do zdrowia …. itp.

  1. funkcje pedagogiki na przykładzie wybranej przez siebie subdyscypliny

skutki wywołane jej działalnością,

-rezultaty, efekty, wyniki tej działalności.

-opisowa - opisuje zjawisko niepełnosprawności, specyfika

-teoretyczna – doświadczenia w postaci pojęć, przełożone na teorie

-praktyczna – konkretne działania

-normatywna - ustalanie norm, zasad, celów; ustalenie cech nauczyciela

  1. opiekuńcza i wychowawcza

- przedszkole nazywane jest placówką opiekuńczo-wychowawczą,

- do jego zadań obok zadań pedagogicznych, należy opieka nad dziećmi w zastępstwie rodziny, zaspakajanie ich codziennych potrzeb, czuwanie nad zdrowiem.

- odpowiedzialność prawna za bezpieczeństwo fizyczne dzieci,

- stosunek nauczyciela do dzieci ( objęcie różne sytuacje związane z ich trybem życia, zabawami i zajęciami, dzieci w wieku przedszkolnym są jeszcze mało samodzielne życiowo i bardzo uzależnione emocjonalnie od otoczenia,

- nauczyciel spełniając funkcję opiekuńczą wytwarza w dziecku poczucie bezpieczeństwa, a także okazuje gotowość pomocy, gdy czują się bezradne i natrafiają na przeszkody, z którymi same nie umieją sobie poradzić,

- postawa opiekuńcza wpływa na dobre samopoczucie dziecka, zacieśnia jego więź emocjonalną z nauczycielem i stwarza atmosferę, w której może rozwijać się jego aktywność, chęć do działania i podejmowania wysiłków,

-funkcję opiekuńczą powinni spełniać wszyscy pracownicy przedszkola, okazując dzieciom zainteresowanie i gotowość przyjścia z pomocą.

b) wychowawcza i kształcąca

- programowi wychowania w przedszkolu podporządkowane są treści kształcenia (nie ma natomiast tak jak w szkole programu nauczania z podziałem na różne przedmioty),
- kierowanie, pobudzanie rozwoju dziecka w procesie wychowania polega przede wszystkim na dostarczeniu bodźców i treści wyzwalających jego własna aktywność, potrzebę ruchu i działania w połączeniu z przeżyciami, umacniającymi dobre samopoczucie i wiarę we własne możliwości
- funkcja wychowawcza- orientacja w indywidualnych możliwościach rozwojowych dzieci, (by móc postawić odpowiednie wymagania).
- poznanie dzieci przy współpracy z lekarzem (śledzenie rozwoju i obserwować dzieci podczas zabawy i zajęć zorganizowanych.
c) wyrównawcza, kompensacyjna

- wymagają specjalnych zabiegów pedagogicznych, często ukierunkowanych przez lekarza i psychologa,
-tworzeniu wzbogaconego środowiska wychowawczego,

- usuwaniu braków w rozwoju dzieci, którym środowisko domowe czy lokalne nie dostarcza właściwych ku temu bodźców, które rozwijają się jednostronnie
- obejmuje przypadki odchyleń rozwojowych wymagające specjalnych zabiegów pedagogicznych.

  1. Istota pedagogiki spekulatywnej, przykład tejże pedagogiki (już go dokładnie nie pamiętam- filozofia jakaś tam...;))

-stosowanie teorii z filozofii podczas praktyk wychowawczych i kształcących

- przedkładanie koncepcji filozoficznych, religijnych, światopoglądowych na praktykę wychowania.

- spekulacje na temat człowieka i społeczeństwa,

- spekulacje na temat rozwoju człowieka,

- refleksje badawcze pedagogów ograniczone do analiz potocznych doświadczeń i obserwacji

- podejście dedukcyjne (rozumowanie logiczne, cel- dojście do określonego wniosku na podstawie wcześniej założonych przesłanek, nie wymaga tworzenia nowych twierdzeń- to tylko wyciąganie wniosków)

- dogmatyzm (kierunek myślenia przyjmujący twierdzenia i doktryny jako dogmaty (coś niepodlegającego dyskusji) bez wcześniejszego zbadania ich prawdziwości, słuszności.

- nazwa używana przez zwolenników filozofii nauki

- określenie tych kierunków i dziedzin filozofii, które uprawiane są niezależnie od nauki, za pomocą szeroko rozumianej spekulacji,

- np. racjonalizm (możliwość dotarcia do prawdy z użyciem samego rozumu z pominięciem doświadczenia, poprzez stworzenie systemu opartego na aksjomatach, z których poprzez dedukcję można wywieść całość wiedzy, przedstawiciel- Kartezjusz)

-np. idealizm (pojęcie określające wszystkie kierunki filoz., wg których idea, myśl, świadomość są pierwotne, natomiast byt, rzecz — wtórne),

- np. metafizyka (analityczno-syntetyczny typ kryterium poznania rzeczywistości scalającego całe ludzkie doświadczenie).

  1. Ład społeczny w kontekście nauk o wychowaniu, odniesienie tego ładu do jakiejś orientacji i zastosowania któregoś z 'ładów" np. przez władze, jaki ład z jakim dyskursem można powiązać (ja tu związałam d. ortodoksyjny z ładem monocentrycznym i był ok;)

- związane są z nim wartości, które stanowią swoiste dobra publiczne

- wartości raz przyjęte stają się własnością wszystkich ludzi (a przynajmniej większości)

- w pewnym sensie jest to udział przymusowy, w którym muszą uczestniczyć wszystkie jednostki i grupy społeczne

– porządek, system międzygrupowych i jednostkowych porozumień, sposób podejmowania decyzji, które dotyczą jednostek i zbiorowości.

-typ zachowań, w których życie społeczne jest wypadkową indywidualnych decyzji i działań

-zachowania te wynikają z wolnej gry, którą każdy prowadzi na własny rachunek,

-równowaga społeczna osiągnięta dzięki powiązaniu indywidualnych decyzji z normami życia społecznego

- rząd jest tym lepszy im mniej rządzi. Jego jedynym zadaniem jest czuwać na przestrzeganiem reguł gry.

- typ zachowań zbiorowych, które są regulowane przez centralny ośrodek decyzji,

- ośrodkowi temu podporządkowane są indywidualne losy ludzkie i całe życie zbiorowe.

- centralne decyzje, zdyscyplinowane organizacje militarne, nawyk posłuszeństwa.

- proces przekształcania się stosunków prawnych w świadomość prawną społeczeństwa,

-praworządność obejmującą całokształt norm prawnych w praktyce życia społecznego i politycznego.

-porządek społeczny,

-system porozumień prawnych, ekonomicznych, politycznych,

-gwarantuje wszystkim ludziom maksymalną stabilizację na danym etapie historycznego rozwoju.

- teoretyczny – związany z działaniem teleologicznym oraz konstatującymi czynnościami językowymi, przedstawia wiedzę empiryczno-teoretyczną i jest podstawą teorii naukowych, dotyczy obiektywnie istniejącego świata, wiąże się z krytyką terapeutyczną i estetyczną, w których argumentacja służy legitymizacji standardów wartościowania, ucieleśnia wiedzę praktyczno-estetyczną i dotyczy dzieła sztuki;

-praktyczny – odpowiada działaniu regulowanemu przez normy, ucieleśnia wiedzę praktyczno-moralną oraz odpowiada za przekaz prawnych i moralnych wyobrażeń o kulturze.

* dyskurs ortodoksyjny- zakładający ściśle przestrzeganie jakiegoś kodeksu zasad lub rygorystycznie przestrzegający jakiejś doktryny, zwłaszcza religijnej

- według mnie może to być stworzenie uniwersalnego projekt oświaty, instytucji edukacyjnych i działań edukacyjnych, uzasadniająca swe programy i projekty działań w miarę uniwersalną wizją świata.

  1. Na czym polega przekształcanie sytuacji społecznych w pedagogiczne (to jest jedna z tych zasad odnośnie specyfiki działania i myślenia pedagogicznego), przykład takiego działania (tu na pewno będzie animacja kulturowa)

- powodują ją wpływy nieświadome,

- formowana przez samo uczestniczenie w ży­ciu środowiska społecznego, przez uleganie sugestii, konformistyczne naśladownictwo, modę

- polega na two­rzeniu celu wychowawczego na doborze właściwych środków oraz na planowym zorganizowaniu dobrych wpły­wów na wychowanka

- celowo wy­wołana sytuacja pedagogiczna

- stwarza wychowanie intensywne, świadome, nazywane wychowaniem przygotowującym lub także formalnym

-wychowanek wówczas świadomie ulega wpływom przez naśladownictwo wzorów, współpracę z wy­chowawcą i posłuszeństwo, co razem przyczynia się do ukształ­towania I nurtu życiowego u wychowanka

- wyróżnia się spośród innych typów ludzkiej aktywność specyficznymi cechami,

- jest ono ugruntowane w konieczności stawania się przez praxis (w którym realizuje się zarówno życie jednostki jaki i współżycie społeczne .

a) animacja kultury

-upowszechnienie kultury w powszechnych placówkach kulturalnooświatowych oraz w społecznościach lokalnych ,

- stworzona, gdyż stale rośnie zapotrzebowanie na usługi kulturalno-oświatowe i pedagogiczne dla ludzi w różnym wieku.

b) kulturoznawstwo

- bycie liderem życia kulturalnego (twórca, krytyk, komentator) i jego organizatorem (animator kultury, menadżer), występowania jako „mediator kulturowy” (pośrednik między społecznościami zróżnicowanymi etnicznie bądź społecznie), spełniania funkcji doradczych w zakresie kultury (np. organizacja przestrzeni, reklama) w placówkach kulturalno-oświatowych, ośrodkach kultury regionalnej i odpowiednich resortach administracji,

- potrzeba i zainteresowanie wiedzą na temat kultury, stworzenie kierunku i przedmiotów związanych kształcenia związane z kulturą (min. audiowizualną, popularną, nowych środków komunikacji, ginącej kultury świata).

  1. Istota desocjalizacji

- proces wyobcowania się jednostki ze społeczeństwa lub określonej grupy społecznej,

- związany z odrzucaniem przez człowieka norm i zasad przyjętych za obowiązujące.

- zmiana sposobu myślenia,

- modyfikacja moralności i sumienia oraz własnych wartości,

- konstruowanie własnej tożsamości społecznej,

- może być doświadczaniem przez ludzi zagubienia czy trudności w nadaniu swojemu życiu sensu ( ograniczenie możliwości wpływów przez społeczeństwo oraz tradycyjnych środowisk uspołeczniających i wprowadzających jednostki w kulturę, a więc rodziny, kościoła, szkoły czy instytucji życia publicznego)

- przykładowa maksym: żyję w społeczeństwie, ale nie jestem jego częścią

- zanikanie zainteresowana sferą publiczną,

- atomizacja stosunków międzyludzkich (rozpad więzi społecznych wynikający z nadmiernego indywidualizmu lub wyobcowania zbyt wielu członków społeczeństwa),

- narastające osamotnienie,

- poczucie alienacji (wyobcowania)

- wrogość,

- brak solidarności,

- uzależnienia od komputera.

2. Potwierdzić fałszywość lub prawdziwość tezy, że pedagogika to filozofia stosowana.

-fizjologii

- psychologii pedagogicznej

-pedagogiki

- filozofii stosowanej

- nauka o wartościach i ważności ponadczasowej

- nauka o realizacji wartości w podmiocie

- nauka o rozwoju celów i zadań w procesie kształcenia osobowości i jej wrastania w dziedzictwo kultury,

- wartości przyjmują tutaj charakter zadań kształcących

-> -> ->

  1. rozpada się na tyle działów, ile jest dyscyplin filozoficznych i ile jest głównych rodzajów wartości:

- teorię kształcenia moralnego,

- teorię kształcenia umysłowego,

- teorię kształcenia estetycznego,

- teorię kształcenia religijnego,

- teorię kształcenia prawnego,

- teorię kształcenia gospodarczego

A są one stosowaną etyką, logiką, estetyką itd.

B. Już w czasach nowożytnych wprowadzona refleksję pedagogiczną w zakres zainteresować badawczych systematycznej filozofii

C. Kolejno zgodni w tej kwestii są: Wroński, Herbart, Hessen.

- filozofia jest wszędzie, przenika całą pedagogikę, taką jaką ona jest z całym jej wewnętrznym zróżnicowaniem oddającym przecież główne założenia filozoficzne,

-obecność filozofii w teleologii czy w pedagogice ogólnej jest łatwa do zauważenia ale nie brak jej, w postaci pewnych założeń, określonej epistemologii także wróżnego rodzaju metodykach.

  1. Hessen sądził, że pedagogika jest filozofią stosowaną, ponieważ:

- każda dziedzina filozofii ma swój odpowiadający dział pedagogiki

*biologiczne ujęcie życia biologicznego ujęcia życia (wiąże się z pedagogiką naturalistyczną),

*bytu społecznego (wiąże się z pedagogiką socjologizmu),

* kultury duchowej (wiąże się z pedagogiką humanistyczną),

*wspólnotą moralną (wiąże się z doskonałą miłością do bliźniego).

E. Filozofia jest zdolna do wygenerowania określonej wizji

świata, jego dziejów, teraźniejszości lub potencjalnej przyszłości, to pedagogika postrzegana jako jej odgałęzienie może się stać jednym z narzędzi przeobrażania tego świata.

  1. Odnośnie lektury nadprogramowej: Jakie koncepcje prawne stosowane są w szkole Summerhil?

- Szkoła- dopasowana do ucz. (nie na odwrót)

-Wychowanie w swobodzie, brak nakazów, zakazów, pouczania, moralizowania, instruowania.

-. Dziecko- jako istota rozumna samo za siebie decyduje w sprawach zw. z nim samym

- Nieobowiązkowe zajęcia, wysoki poziom naucz., brak klasówek, standardowych metod naucz. , brak nagród i kar.

- Wszyscy sobie równi.

  1. Młodość i Młodzież u św. Jana Bosko

-system wychowawczy św. Jana Bosko, stosowany do dziś w placówkach salezjańskic

-umiłowanie młodzieży,

-wychowanie stanowi najważniejsze zadanie w życiu rodziny, społeczeństwa i Kościoła

- młodzież powinna być w centrum uwagi Kościoła i społeczeństwa,

- przyszłość świata zależy od jakości wychowania, a wolą Bożą jest integralny rozwój ludzi młodych.,

- miłość wychowawcza jest czymś więcej niż nawet najszlachetniejszym ludzkim uczuciem- ma ona charakter transcendentny,

-świadomość wpływu wartości kulturowo-duchowych i środowiska na rozwój młodego człowieka,

- wychowanie człowieka jest niezwykle delikatnym i wielowymiarowym procesem rozwoju: (między innymi składa się z nabywania dojrzałości fizycznej i sprawnościowej, formacji intelektu, dojrzewania w zakresie wolności wyborów, dojrzałości emocjonalnej, moralnej i duchowej, nawiązywania głębokich więzi międzyludzkich, przygotowania do małżeństwa, wprowadzenia w życie społeczne i polityczne, kształtowania zdrowej religijności itd.)

- genialny wychowawca musi mieć świadomość, że naturalną potrzebą wieku młodzieńczego jest radość, entuzjazm, ruch, współzawodnictwo, rozwój talentów i sprawności, dążenie do doskonałości i świętości.

  1. Systemy pedagogiki autorytatywnej: cel, środki, sposoby, rola ucznia, rola nauczyciela.

- oparty na bezwzględnym posłuszeństwie, system autorytatywny

-autorytatywizm, któremu dziecko musi się bezwzględnie podporządkować.

- Herbart ojcem systemu panującego w szkole tradycyjnej (autorytarnej), system ten jest określany, od jego nazwiska "systemem herbartowskim".

- według Herbarta - najwyższym celem wychowania jest kształcenie moralne, silnych charakterów. Ludzie o takich właśnie charakterach kierują się w swym postępowaniu następującymi ideami moralnymi, które razem wzięte określają ideał osobowości.

- kierowanie dziećmi i młodzieżą ( stałe "zatrudnianie" dzieci, organizowanie dla nich zajęć, pielęgnowanie ich fizycznego rozwoju, wdrażanie do porządku

- karność i ściśle z nią związane nauczanie ( konieczny warunek realizacji najwyższego celu wychowania, tzn. ukształtowanie u wychowanka "moralności opartej na silnym charakterze". Dla utrzymania karności zaleca się stosowanie różnych metod i środków, wśród których ważną rolę spełniają: rygorystyczne zakazy polecenia a nawet kary cielesne, wymierzane jednak ostrożnie i z umiarem.)

- Dorosły, nauczyciel rozkazuje a dziecko - uczeń musi słuchać, poddając się całkowicie narzucanym mu wzorcom.

-Nauczyciel naucza i kieruje, zaś jego uczniowie przysłuchują się, powtarzają, uczą się na pamięć.

- Wychowanie i kształcenie uważa się za procesy długotrwałe, systematyczne, które jednak nie muszą nawiązywać ani do potrzeb, ani do zainteresowań uczniów.

-W takim procesie dydaktycznym nauczyciel systematycznie sprawdza osiągnięcia uczniów każdego dnia, niedopuszczając do pojawienia się zaległości.

-Celem wysiłków wychowawczych jest nie tyle zindywidualizowany rozwój zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów, co raczej przekazywanie im suchych wiadomości.

  1. Interpretacja tekstu Heideggera z książki.

-Filozof niemiecki.

-Myśl filozoficzna Heideggera uznawana bywa za jedną z najważniejszych w filozofii XX wieku.

- „Bycie i czas”- pytania o sens bycia i analiza ontologiczna ludzkiego bycia

  1. zrekomendować językiem naukowym dla studentów ped. opiek. książkę która się przeczytało,

- wg W. Okonia ,, pedagogika opiekuńcza to dział pedagogiki powiązany z pedagogiką społeczną i pedagogiką specjalną, zajmujący się problemami opieki nad młodym pokoleniem powierzonym pieczy osób dorosłych, głównie nauczycieli i wychowawców. Przedmiot badań pedagogiki opiekuńczej stanowi działalność opiekuńcza w instytucjach opieki całkowitej, stowarzyszeniach, związkach i organizacjach skupiających dzieci i młodzież”

a) opieka (,, opieka międzyludzka jest, opartym na odpowiedzialności za podopiecznego, ciągłym i bezinteresownym zaspakajaniem jego ponadpodmiotowych potrzeb w nawiązanym między nim a opiekunem zrównoważonym stosunku opiekuńczym”),

b) sytuacje wymagające opieki ( potrzeby dziecka i potrzeby opiekuńcze: przyczyny występowania, przejawy, skutki, diagnostyka i kwalifikacja potrzeb)
c) cele opieki i zadania opiekuńczo- wychowawcze ( cele profilaktyczne, interwencyjne i kompensacyjne oraz klasyfikowanie i charakterystyka zadań opiekuńczo- wychowawczych)
d) formy opieki nad dzieckiem ( jako układy organizacyjne działań opiekuńczo- wychowawczych określone zwykle przez dokumenty normatywne precyzujące funkcję społeczną i model formy opieki)
e) proces opiekuńczo- wychowawczy ( elementy składowe jako pochodna istoty i składników opieki jako działania; właściwości, prawidłowości oraz zasady doboru środków i czynności występujących w procesie opiekuńczo-wychowawczym)
f) system opieki nad dzieckiem ( założenia, elementy składowe, podstawy organizacyjno- prawne, zasady funkcjonowania systemu)
g) metodologia badań i metodyka działania opiekuńczo- wychowawczego ( określenie metody jako sposobu działania mającego wyraźnie określone cechy: celowość, systematyzacja, skuteczność, powtarzalność; charakterystyka metodyczna zadań opiekuńczo- wychowawczych)
h) stosunki między wychowankiem i wychowawcą ( zróżnicowanie sytuacji i właściwości dzieci objętych opieki, w tym sieroctwo naturalne i społeczne; dzieci normalne i dzieci ryzyka, właściwości, kształcenie i specyfika pracy wychowawcy podczas opieki nad dzieckiem; rola i kształtowanie się więzi osobowych między wychowawcą a wychowankiem i grupą wychowawczą).

2. związek pedagogiki z socjologią ( wymienić subdyscypliny które łączą ped. i socjologię- jest to edukacja socjologii i ped. społeczna)

  1. wymień kryteria które wyodrębniają subdyscypliny od pedagogiki ( z tego co pamiętam chodzi o metody działania, przedmiot, cel, itp)

-w tym to okresie dążono na bazie dostępnej wiedzy – do syntez pedagogicznych,

-tak wskazany tu rozwój refleksji pedagogicznych stanowi układ rozwojowy działów pedagogiki.

-w układzie tym możemy wskazać 4 poziomy nakładające się na siebie:

-IV poziom (najwyższy) – to pedagogika teoretyczna z pedagogiką ogólną i innymi kierunkami i systemami pedagogicznymi filozofią wychowania, która w oparciu o zebrany materiał empiryczny, eksperymentalny i normatywny, dostarczony przez poprzednie działy zmierza do tworzenia ogólnej teorii rzeczywistości wychowawczej w ramach cech i kompetencji poszczególnych dyscyplin, poszukując zarazem jej podstaw, sensu i wartości.

-III poziom to pedagogika którą S. Kunowski określa jako pedagogikę normatywną. Korzystając z innych nauk takich jak: filozofia człowieka (antropologia filozoficzna), aksjologia, teoria (filozofia) kultury, bada naturę (istotę) człowieka, wytwory kultury, rozważa kwestie światopoglądowe, a w ich świetle także wartości, cele, ideały i normy, które powinny być uwzględnione w wychowaniu,

-II poziom to pedagogika opisowa lub eksperymentalna, starająca się uogólnić doświadczenie i badać eksperymentalnie te prawa które rządzą zjawiskami (fenomenami) w wychowaniu. Mogą one być (czy też są) ujmowane od strony biologicznej, psychologicznej, socjologicznej, kulturowej lub mogą opisywać ich okoliczności i sposoby przejawiania się.

-I poziom są to konkretne doświadczenia wychowawcze (i dydaktyczne) rodziców, wychowawców, nauczycieli, czyli praktyka wychowawcza. Jest to pedagogika na poziomie praktyki i konkretnej empirii.

PODSTAWOWE POJĘCIA W PEDAGOGICE

Zgodnie z powyższymi ustaleniami pedagogika zajmuję się identyfikowaniem, nazywaniem i definiowaniem wszystkich faktów składających się na praktykę edukacyjną. Praktykę tą natomiast opisujemy i definiujemy wśród takich pojęć jak:

edukacja

ogół oddziaływań , zmienianie, zdolności życiowe rozwijanie człowieka

Ogół oddziaływań – oznacza oddziaływania zarówno instytucjonalne, jak i indywidualne, świadome i nieświadome. Oddziaływania te mogą być systematycznie lub niesystematycznie, zaplanowane lub przygodne. Szczególną rolę zwraca się uwagę na oddziaływania, które są niezaplanowane lub nie można zaplanować, a odgrywają ważną rolę dla rozwoju człowieka,

Zmienianie i rozwijanie – może zachodzić w jakimś konkretnym sformalizowanym kierunku, przyjętym według kryterium zewnętrznego wobec jednostki lub bez uprzednio obranego celu. W pierwszym przypadku może to być konkretnie zorganizowana i tematycznie zaplanowana lekcja w szkole, w drugim wypadku natomiast jest to rozwijanie zdolności życiowych, które mogą być efektem ubocznym podjętej pewnej aktywności człowieka,

Zdolności życiowe człowieka – mogą dotyczyć wielu obszarów jego funkcjonowania tzn:

Kolejnymi pojęciami wpisującymi się w przyjęty tu sposób rozumienia praktyki edukacyjnej są następujące pojęcia:

Tak wyżej zdefiniowana pedagogika wraz z wyznaczającymi ją kluczowymi pojęciami jest jedną z nauk społecznych. Ma więc swoje wyraźne miejsce w systemie tych nauk.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
zagadnienia moje opracowane
Moje opracowane zagadnienia2
M Pasek Narkotyki napewno nie moje dziecko opracowanie niektórych zagadnień
humanistyka moje opracowane zagadnienia
Budżet państwa i budżety samorządowe, Studia - Finanse i Rachunkowość, Licencjat, Licencjat!, opraco
potop- moje opracowanie, Szkoła- pomoce naukowe ;P, Ściągi;)
wodociągi moje opracowanie
Zarządzanie moje opracowanie pytań
biochemia moje opracowanie
moje opracowanie
antropologia opracowanie podanych zagadnien
EGZAMIN FILOZOFIA OPRACOWANE SKRÓCONE ZAGADNIENIA
Bycie wierzącym, Moje Opracowania
Gnozja sprawdzian 3 moje opracowanie
Gazy moje opracowanie
moje opracowane wyk ady
MOJE OPRACOWANIE wersja C id 30 Nieznany
moje opracowanie BORLAND Cpp Bu Nieznany

więcej podobnych podstron