Finanse Międzynarodowe

prof. dr hab. Andrew Kaźmierczak

wykład I

organizacyjne:

• książeczka: "Finanse Międzynarodowe" Karol Lutkowski, wykresów nie ma na egzaminie, grupy tematyczne, które są istotne: kursy walutowe, charakterystyka rynku walutowego, bilans płatniczy - nie ma w książce, międzynarodowy system walutowy, międzynarodowy rynek finansowy, rozliczenia międzynarodowe,

• egzamin: tradycyjna forma - opisowy egzamin pisemny, będą 3 pytania hasłowe

• nie ma zerówki

........................................................................................................................................

Wykład właściwy:

Kurs walutowy

• cena waluty krajowej w jednostce zagranicznej, bądź cena waluty zagranicznej w jednostce krajowej. Ile jest dolarów w jednym złotym? Ile złoty jest w jednym dolarze.

• kurs walutowy jest ceną aktywu, tak jak ceną jakiegoś innego aktywu, tak jak innych rzeczy. Też kształtuje ją relacja między podażą, a popytem.

• ta cena ma bardzo istotny wpływ na sytuację ogólnogospodarczą i cały szereg zjawisk finansowych w gospodarce, w przeciwieństwie do innych cen, szczególnie dotyczy to gospodarek otwartych, gdzie rola międzynarodowych rynków kapitałowych w kształtowaniu sytuacji gospodarczej jest duża. ( w przypadku cen ziemniaków tak nie jest ;) ) Dlatego władze gospodarcze przywiązują tak dużą wagę do tej ceny, chcą żeby kształtowała się na określonym poziomie, sprzyjającym gospodarce.

• jaki jest wpływ? kurs walutowy pełni 2 ważne funkcje - f. instrumentu polityki handlowej i instrumentu polityki inflacyjnej. Z jednej strony - wpływ na eksport i import (przy pomocy kursu walutowego możemy kształtować wolumen importu i eksportu), z drugiej strony zmiana kursu walutowego powoduje zmianę cen w kraju - tym wpływ jest tym większy, im kraj jest bardziej otwarty i im większy udział eksportu w tworzeniu PKB. Polska jest krajem o gospodarce otwartej. Belgia i Holandia - prawie cale PKB, kraje w pełni otwarte. Kiedyś tam każda zmiana kursu wpływała na wszystko, ceny, tempo wzrostu PKB - kiedy kraje te nie miały ojro.

Rodzaje kursów walutowych:

Podział z punktu widzenia legalności

• kursy wolnorynkowe (na rynku walutowym - tam dokonuje się transakcji kupna i sprzedaży walut, swobodnie kształtujący się na rynku), zmienia się z godziny na godzinę, tak jak zmienia się popyt i podaż, zawsze jest kursem równowagi, nie ma takiej sytuacji, że jest nadmiar podaży lub nadmiar popytu. Jeśli wolny rynek walut nie istnieje, bo są różne zakazy i nakazy, reglamentacja dewizowa (gosp. socjalistyczna), nie działa też kurs wolnorynkowy. Podaż jest wtedy reglamentowana, w tych krajach kursu wolnorynkowego nie ma. Znajdują się wtedy rozwiązania zastępcze -> kurs czarny

• kursy czarne - transakcje zagrożone, niekorzystne zwykle dla kupującego, bo reglamentacja podażowa oznacza niedobór podaży. Kupujący jest gotów przepłacić - gosp. Polska do '89.

Podział z punktu widzenia stopnia wahań kursu walutowego rozróżniamy 2 skrajne:

• stały - ma swoje zalety. w przypadku dani, Holandii i Luxemburga, kraje te jako pierwsze w latach 60. ustaliły stały kurs, bo uznały, ze są ważne i w ich interesie leży, aby wymiana handlowa była stabilna. Jeżeli bowiem kurs by się zmieniał, a eksport i import to cale PKB i do tego handlowały w zasadzie przede wszystkim miedzy sobą, to wpływ na gospodarkę byłby ogromny. Dlatego przy gospodarce otwartej jest to takie istotne. Kurs stały jest kursem w pełni wolnorynkowym, to nie jest kurs, który wyznacza władza. Zadaniem państwa jest tak działać przez interwencje walutowe, aby utrzymać go na stałym poziomie. Jeżeli kurs ma tendencje do spadku, trzeba zwiększyć popyt na tę walutę, skupując tę walutę na rynku walutowym. Jeżeli jest tendencja do nadmiernego wzrostu, trzeba działać tak, żeby zbić ten kurs - niedobór podaży i nadmiar popytu. Trzeba zwiększyć podaż - to robi bank centralny - skupuje waluty obce, gdy kurs walutowy spada, a sprzedaje krajową walutę, gdy kurs walutowy rośnie, tak aby był on na stabilnym poziomie. Jeśli się przegnie, dochodzi do sytuacji gdy kurs walutowy jest niedowartościowany czy przewartościowany, taki kurs podlega spekulacją. Prędzej czy później władza walutowa musi ten kurs walutowy zmienić. Spekulanci to przewidują i robią problem. Na ogół spekulanci się nie mylą

• płynny - POLSKA - jest ekonomicznie uzasadniony, nie ma problemów z przeszacowaniem czy niedoszacowaniem. to rynek decyduje jaka powinna być cena. Rezerwy walutowe wtedy nie są potrzebne. w istocie kursy płynne są bardziej stabilne w długim okresie czasu niż kursy stale. kurs płynny zmienia się z dnia na dzień, ale zmiany są niewielkie, jest wyraźny trend, który jest odzwierciedleniem inflacji i zmiany siły nabywczej??? WTF?

• po II WŚ wszystkie kraje międzynarodowego funduszu walutowego miały obowiązek ustalić kurs centralny, ale w ramach tego rzeczywisty kurs mógł się odchylać plus minus 1 proc. Potem to się załamało i wprowadzili kurs płynny.

• PL połączenie stałego i zmiennego kursu walutowego - ustalamy kurs stały i co miesiąc obniżamy o określony stały procent, płodniej ten procent obniżki zmniejszano, w miarę jak inflacja spadała w Polsce. deprecjonowano kurs złotego, ale z góry o określony procent, aby inwestorzy z góry wiedzieli, by to był dla nich parametr przewidywany.

Między nimi istnieją różne pośrednie rozwiązania

Wybór dla kraju miedzy kursem stałym, a zmiennym jest kluczowy.

Kursy podział ze względu na legalność:

1. Kurs wolnorynkowy (swobodnie kształtujący się, zmienia się z godziny na godzinę, gra podaży i popytu, brak interwencji państwa, jest kursem równagi automatycznie równoważy podaż z popytem).

2. Kurs czarnorynkowe (reglamentacja dewizowa, rynek walutowy w pełni nie działa, jest ograniczany przez władze walutowe, niekorzystny dla kupującego, ponieważ na opół występuje niedobór podaży waluty na rynku, kupujący jest gotowy zapłacić więcej mimo mniejszej siły nabywczej waluty byle ją mieć),

Kursy podział ze względu na stopień wahań:

• jednolite - jednakowy dla wszystkich rodzajów transakcji finansowych. każda transakcja ma ten sam kurs,

• dualne - stosowanie różnych dla różnych transakcji - inne dla czysto handlowych w imporcie i exporcie, a inny dla czysto kapitałowych przepływów finansowych, to rozwiązanie nie przyniosło zbyt dobrych efektów, były stosowane w Ameryce łacińskiej

• zróżnicowane - tam, gdzie nie funkcjonuje rynek walutowy i jest niedobór walut obcych. podziały są z rożnego punktu widzenia - inny dla importowych, a inny dla eksportowych np. kurs slaby dla eksporterów, kurs niski dla importerów

stopnień wahań kursu walutowego

• Kurs stały ( Belgia, Holandia i Luksemburg jako pierwsze w latách 60. Ustaliły urs stały między sobą – w tych krajach eksport i import były prawie całe PKB, więc im kraj jest bardziej otwarty tym stałość kursu jest ważniejszy, jest kursem w pełni wolnorynkowym, ale zadaniem państwa jest utrzymanie go na stałym poziomie przy wykorzystaniu interwencji, np. Zwiększając popyt (podbijając cenę) – skupując walutę na rynku lub go zmniejszając (zbić cenę) zwiększając podaż poprzez sprzedaż waluty z rezerw dewizowych. WADY: jeżeli władza walutowa ustali kurs na danym poziomie może szybko to się zdeaktualizować, wtedy dochodzi do sytuacji niedowartościowania lub nadwartościowania, przez co podlega dużym spekulacjom (gra spekulantów na zmianę kursu), co jest niekorzystne dla handlu międzynarodowego).

• Kurs płynny (kurs nie jest niedoszacowany albo przeszacowany ponieważ jest on wynikiem codziennej gry popytu i podaży, zawsze aktualny, poza tym władza walutowania nie interweniuje; teoretycznie rezerwy walutowe nie są potrzebne (mimo to kraje posiadają ze względów strategicznych), w długim okresie jest bardziej stały niż kurs stały mimo, że zmienia się z dnia na dzień – zmiany te są niewielkie)

• Kurs centralny wyznaczony w cenie złota (jest to obowiązek każdego kraju). Kurs waluty waha się woków kursu centralnego w zakresie +1% do -1% - po kryzysie w latách 70. Całkowicie zlikwidowano kurs centralny

• Kurs połączony płynny i stały co miesiąc zmieniano kurs stały o jednakowy procent, aby eksporterzy z góry wiedzieli o ile spadnie kurs i wliczali to do transakcji, aby osiągać zysk – lata 90. w Polsce.

Ze względu na liczebność

• Jednolity (kurs taki sam dla wszystkich transakcji rynkowych).

• Dualne ( za pomocą kursu stymulowanie gospodarki, inny kurs dla transakcji handlowych i inny dla trasakcji czystokapitałowych – przepływów pienieżnych. Aby stymulować eksport zaniżano kurs dla transakcji handlowych a zawyżano kurs dla przepływów pienieżnych, aby zachęcić do inwestowania; na ogół w krajach Ameryki Łacińskiej).

• Zróżnicowany ( stosowany w krajach z niedoborem walut obcych, różny kurs dla eksportu, imporu, przepływów, wprowadza chaos w rachunku ekonomicznym; stosowano inne kursy dla różnych krajów np. w ZSRR, inny kurs dla innych krajów socjalistycznych i dla państw kapitalistycznych).

Podział z punktu widzenia czasu dostarczenia waluty transakcji

• kasowe - spot - kurs, po jakim waluta dostarczana jest w momencie zawarcia transakcji

• terminowe - forward - dostarczenie waluty bobecj następuje w określonym czasie w przyszłości, np. za 3 mies., za 6 mies., do roku, czyli dzisiaj zawieramy transakcje kupna, ustalamy kurs, po jakim dostarczymy walutę dopiero za 3 mies. Przy tych transakcjach forward, nie trzeba mieć waluty teraz. Teraz jest ustalany kurs i nie można już odejść od transakcji. Stosowane w handlu zagranicznym

.................................................................................................................................................................................................................................................

Wykład II

Przykład: zmiana kursu - wpływ na eksport, import i inflację

Przykład jest w tabelce na mailu

Łącznie na import i eksport jak wypływa deprecjacja?

Bilans handlowy poprawia się

Deprecjacja waluty krajowej powoduje wzrost eksportu i spadek importu, co prowadzi do poprawy salda obrotów towarowych, bilansu handlowego.

Jak na bilans wpływa aprecjacja łącznie?

Prowadzi do pogorszenia salda obrotów towarowych, bilansu handlowego. Obniża inflacje, może być elementem polityki antyinflacyjnej. Jeżeli inflacja jest wysoka, to możemy tak aprecjonować kurs, żeby dobra zagraniczne były tańsze. Hamujemy inflacje.

Eksport miedzi
Kurs PLN/dolar	ilość	cena w PLN	cena w dolarach	wartość eksportu w PLN	wartość eksportu w dolarach	co się dzieje?	opis zdarzenia
2zł/1$	100 ton	10	5	1000	500	nic	nic
2,5zł/1$	100 ton	10	10/2,5 czyli 4$	1000	400	deprecjacja złotego	za jednostkę waluty zagranicznej otrzymujemy więcej waluty krajowej, czyli za walutę krajową otrzymujemy mniej waluty zagranicznej, deprecjacja kursu waluty krajowej powoduje spadek ceny eksportowanego towaru w walucie zagranicznej
2,5zł/1$	200 ton	10	4	2000	800	rośnie eksport, bo spadają ceny	pozytywny efekt wzrostu wolumenu eksportu sprawił, że w sumie wpływy są większe, mimo, że waluta straciła na wartości - pozytywne skutki, deprecjacja waluty krajowej powoduje wzrost wpływu waluty obce - poprawa cenowej konkurencyjności eksportu. Jeżeli zwiększamy wolumen eksportu, zwiększamy produkcje sektora eksportowego - zwiększamy zatrudnienie - wzrost PKB. Ale! Musimy pamiętać o elastyczności popytu ;)
1zł/1$	100 ton	10	10	1000	1000	aprecjacja złotego	za jednostkę waluty krajowej otrzymujemy więcej waluty zagranicznej, czyli za jednostkę waluty zagranicznej otrzymujemy mniej waluty krajowej. Jeżeli to dokonuje się się przez rynek - aprecjacja, a jeżeli to jest decyzja banku centralnego, to jest to rewaluacja, ale mamy kurs płynny, wiec aprecjacja. aprecjacja kursu waluty krajowej powoduje wzrost cen dóbr eksportowanych w walutach zagranicznych.
1ZŁ/1$	30 ton	10	10	300	300	spadek eksportu, bo wzrost cen	odwrotnie do powyżej, powyżej

IMPORT SAMOLOTÓW
Kurs PLN/dolar	ilość importu	cena dobra importowanego w PLN	cena dobra importowanego w dolarach	wartość importu w PLN	wartość importu w dolarach	co się dzieje?
2zł/1$	2	100	50	200	100
2,5zł/1$	2	125	50	250	100	deprecjacja waluty krajowej
2,5/1	1	125	50	125	50	spadek importu
1zł/1$	2	50	50	100	100
	4	50	50	200	200

Wykład 3
Finanse Międzynarodowe

Gustaw Cussel - teoria parytetu siły nabywczej - jakie czynniki kształtują kurs walutowy.
Jeżeli kurs rynkowy odbiega od trendu długookresowego wynikającego z parytetu siły nabywczej, to co się dzieje? - tym się zajmiemy.

Teoria parytetu nabywczej zwraca  na relację poziomu cen między dwoma krajami.

Ex=Pa/Pb

Poziom kursu walutowego jest ustalony przez parytet siły nabywczej w dwóch krajach. Jeżeli w USA przeciętny poziom cen wynosi 100 dolarów, a w Polsce 250zł, wynika, że prawidłowy kurs powinien wynosić 2,5 zł za jednego dolara.

Pa=poziom cen w Polsce
Pb=poziom cen w USA

Pa/Pb=2,5zł/dolar=Ex- kurs
za ten kurs kupimy tyle samo towaru w obu krajach. Ten kurs jest kursem ekonomicznie uzasadnionym. Teoria parytetu siły nabywczej uważa ceny za podstawowy czynnik w kształtowaniu kursu walutowego.
Jeżeli ceny rosną w jednym kraju, to siła nabywcza tego pieniądza spada (np. przez inflację)
Przyjmijmy, że w USA rośnie inflacja, a w Polsce nie.

przeciętny poziom cen w USA (Pb) się podwoił. z 100 do 200 dolarów

teraz kurs złotego do dolara
250PLN/200dolarów=1,25dolarów/zł
Teraz złoty się umocnił.
Inflacja w USA doprowadziła do osłabienia kursu dolara.

Teraz rozważamy przeciwny przykład.
Ceny w USA nie rosną i nadal wynoszą 100 dolarów, ale inflacja rośnie w Polsce. Przeciętny poziom cen wzrósł z 250zł do 500zł.
Teraz liczymy kurs:
500zł/100dolarów=5zł/dolara
Wzrost inflacji w danym kraju musi prowadzić do spadku kursu fundamentalnego, uzasadnionego ekonomicznie, prowadzi do deprecjacji.

Jak policzyć przeciętny poziom cen?
Nie da się wziąć do obliczeń wszystkich towarów, trzeba wziąć koszyk towarów-reprezentantów.
Koszyk tych dóbr się bardzo różni w zależności od krajów. Francuzi np. kupują więcej wina niż Polacy, ale z kolei kupują mniej ziemniaków.

Pojawia się jeszcze jedna kwestia - co to znaczy cena?
Cena rynkowa równoważy podaż z popytem, to cena odpowiadająca wartości. Trzeba jednak pamiętać, że różne kraje prowadzą różną politykę cen, co prowadzi do rozbieżności między ceną rzeczywistą, a ceną rynkową. Np. niektóre kraje stosują politykę prorodzinną i obniżają ceny ubranek dla dzieci.
Porównywanie poziomów cen jest dlatego ryzykowne.

Bardzo trudno jest z tej teorii obliczyć prawidłowy poziom kursu wynikający z parytetu siły nabywczej. postanowiono z tego wybrnąć - zrezygnowano z koszyków. Postanowiono wybrać jeden produkt-reprezentant. Wyłoniła się teoria BigMaca :D Porównanie buły daje odpowiadający kurs :D Tutaj oczywiście też są wątpliwości, czy to wyznacza prawidłową relację cenową - Polacy raczej nie jedzą tyle big maców, co amerykanie :D

względna wersja teorii parytetu siły nabywczej - zadajemy sobie prostsze pytanie - pytamy nie o optymalny poziom kursu walutowego, ale o ile ten kurs rynkowy powinien się zmieniać? A o ile powinien się zmienić, powinna wskazać różnica w tempie inflacji między dwoma krajami. O tę różnicę powinien ulec o słabieniu ten kurs, gdzie inflacja jest wyższa. Przykład:

w jednym kraju inflacja wynosi 5%, a w drugim 3%:

Pa-Pb=5%-3%=2% Mamy deprecjację a do b. To porównanie jest łatwiejsze i można wyznaczyć względnie kierunek zmian.

A jeżeli kurs rynkowy odbiega od kursu tego wynikającego z parytetu siły nabywczej, to o ile on odbiega?
W naszym przykładzie przyjmijmy (w tym z USA i Polską), że kurs rynkowy nadal wynosi 2,5zł/1dolara, czyli przyjmijmy, że
- w USA inflacja rośnie z 200 dolców do 500 dolców
- w Polsce poziom cen wynosi 250zł
- kurs się nie zmienia

My po tym kursie w USA kupimy 2x więcej towarów w złotych niż w Polsce, czyli za jeden koszyk w Polsce kupimy 2 koszyki w USA. Opłaca się jechać do USA i wydawać pieniądze.
Kurs złotego uległ realnej deprecjacji. Jeśli kurs realny wynosi 2,5PLN/dolara, a kurs wynikający z parytetu siły nabywczej wynosi 1,25zł/dolara to jest różnica wynosząca 1,25zł. Ta różnica oznacza skalę realnej deprecjacji złotego. Złoty jest za słaby.

Drugi wariant: ceny rosną w Polsce: z 250zł do 500zł, a w USA wciąż poziom 100 dolarów.
kurs:2,5pln/dolara
250/500=0,5 w USA możemy po tym kursie kupić tylko pół koszyka tego, co w Polsce. Inflacja zżarła Polski koszyk, ten kurs rynkowy jest nierealny.
Kurs powinien wynosić 5żł, bo wtedy za jeden koszyk w Polsce kupimy jeden koszyk w USA.
Wynosi to jednak 0,5. Złoty jest walutą nad wartościową, zbyt mocną. Kurs ekonomicznie uzasadniony, wg parytety siły nabywczej minus ten który mamy: 5-2,5=2,5. To jest skala aprecjacji złotego, zbyt silnego złotego realna aprecjacja złotego.

Kurs realny, czyli odchylenie kursu rzeczywistego od kursu parytetu siły nabywczej,
wyrażony jest w procentach.

Najbardziej doskonały system, jeśli chodzi o mierzenie całego gówna- porównanie jednostkowych kosztów pracy.

Na kurs realny wpływa:
- zmiana kursu rynkowego
- zmiana inflacji
One mogą się i nakładać i kompensować.

Kryzys ominął te kraje, gdzie realna aprecjacja euro wyniosła najmniej (1,01), np. Niemcy, Francja, a dotknął kraje, gdzie realna aprecjacja euro była wysoka (1,05), np. Grecja, Hiszpania. Tak się stało, bo kurs euro do dolara był zbyt mocny i pogarszał konkurencyjność cenową Grecji i Hiszpanii i pogarszał się ich eksport. Dlaczego w krajach południowej Europie to było, a w północnej nie tak bardzo?

Bo tam były zmiany w jednostkowych kosztach pracy. Tam koszty pracy rosły najszybciej. Wzrost jednostkowych kosztów pracy np. w Grecji był bardzo szybki. Eksport zaczął padać, a za tym poszło zmniejszenie źródeł dochodów rządu z eksportu, a potem to już tylko dług publiczny, podobnie było we Włoszech.

najniższy - Niemcy, Austria, Francja. Tam, gdzie przyrost jednostkowych kosztów pracy był najniższy, nie było kryzysu.

kurs równowagi fundamentalnej - kurs, przy którym kraj zachowuje równowagę zewnętrzną i wewnętrzną rozumianą jako stabilność cen połączoną ze skalą produkcji równą produkcji potencjalnej. wzrost PKB=wzrost potencjalny, poziom bezrobocia=bezrobocie frykcyjne, zachowana równowaga bilansu płatniczego.

jakie czynniki powodują, że kurs rynkowy odbiega od kursu równowagi?
przy kursie wynikającym z PPP bierzemy pod uwagę wpływy i wydatki wynikające z samego ruchu towarów i usług, tymczasem wiemy, że dużo większy wpływ na popyt i podaż walut obcych mają transakcje finansowe, w ogóle nie związane z ruchem towarów.

Wykład 4

Co decyduje o kursie walutowym w okresie krótkim?

GUS podał dane na temat gosp. polskiej i natychmiast kurs walutowy uległ osłabieniu. Dlaczego?

Rzeczywiście, inwestorzy finansowi doszli do wniosku, ze osłabienie wzrostu gosp. spowoduje trudności z deficytem budżetowym i stąd trudności fiskalne Beda zmuszały do ograniczania deficytu - podwyższanie podatków - dalsze spowolnienie gospodarcze -> spadnie zaufanie do takiego kraju, kapitał zacznie odpływać, waluta krajowa będzie podlegała deprecjacji względem walut obcych.

Współcześnie mamy do czynienia z integracja rynków walutowych - pełna swoboda wymiany jednej waluty na inna, łatwość zawierania transakcji w formie elektronicznej, można przenosić pieniądze z jednego do drugiego kraju.

Zatem mówiąc o kursie walutowym - decyduje głownie różnica stop procentowych miedzy krajowymi rynkami finansowymi. Na ogół nie chodzi o osoby fizyczne, od strony teoretycznej można przelogować oszczędności za granice, ale skala tego jest niewielka. Tutaj chodzi o inwestorów instytucjonalnych, którzy dokonują transakcje na hurtowym rynku pieniądza, czyli na rynku międzynarodowym.

O kursie walutowym decyduje różnica miedzy stopami procentowymi na rynku międzybankowym. Na tym rynku głownie banki dokonują lokaty swoich nadwyżek pieniężnych, jednodniowych, tyg., dwutyg., mies., półrocznych. Jakie są motywy? o tym decyduje dysparytet stop procentowych. taka stopa procentowa w Polsce jest WIBID - Warsaw Inter Bank Bid Rate, a w Londynie LIBID. To jest stopa oprocentowania depozytów. Z drugiej strony jest stopa oprocentowania kredytów WIBOR - warsaw inter bank offered rate.

Oprocentowanie kredytu: WIBOR + prowizja czy cos

Oprocentowanie lokaty: WIBID + prowizja czy cos

Łatwość przesunięcia kapitału z jednego miasta do drugiego z powodu różnych stop oprocentowania powoduje zmianę kursu walutowego.

Tam gdzie stopa rośnie, duża część rynku lokuje swoje nadwyżki pieniężne.

Należy jednak pamiętać, że mamy też do czynienia z ryzykiem. Kiedy trwa lokata mamy ryzyko kursowe - że kurs bieżący rynkowy ulegnie zmianie. W zależności od tego w która stronę ta zmiana pójdzie, dochód ze stop procentowych może ulec zmniejszeniu (więcej stracimy na kursie walutowym niż zyskamy na oprocentowaniu) lub zwiększeniu (więcej zyskamy, kiedy waluta będzie miała aprecjacje - oprócz tytułu różnicy stop procentowych, to jeszcze do tego aprecjacja waluty)

Mówimy tutaj przede wszystkim o jednodniowych lokatach, o lokowaniu nadwyżek pieniężnych, chodzi o zarządzanie płynnością.

Podmiot, który podejmuje się takiej inwestycji, musi ocenić ryzyko rynkowe - musi ocenić, czy waluta ulegnie deprecjacji czy aprecjacji, wymaga to dużej wiedzy.

Przy szacowaniu ryzyka rynkowego bieżę się pod uwagę bardzo wiele czynników, np. ten wzrost gospodarczy, kondycja sektora bankowego.

GŁÓWNE CZYNNIKI kształtujące kurs walutowy w krótkim okresie.

• STOPY PROCENTOWE

• RYZYKO ZMIANY KURSU WALUTY

Przykład

Posiadacz złotówek chce ulokować w formie lokaty rocznej w dolarach lub w euro na rok. Oprócz różnicy stóp procentowych, trzeba będzie uwzględnić zmiany kursu walutowego w całym okresie trwania inwestycji.

I$ - oprocentowanie depozytu w $ w banku w nowym Jorku

Ie - oprocentowanie depozytu w euro w banku w Paryżu

D$/e - oczekiwana w okresie rocznym stopa deprecjacji dolara do euro [%]

A$/e - oczekiwana w okresie rocznym stopa aprecjacji dolara do euro [%]

Ie(skorygowane) - oczekiwany dochód od depozytu w euro (skorygowany o oczekiwaną zmianę kursu $/euro)

Ie - I$ + D$/e lub A$/e = Ie(skorygowana)

ten wzór można zapisać też:

Ie(skorygowane)= Ie + D$/e

Ten kto ulokował w Paryżu zyskuje dodatkowo na deprecjacji, jeśli ona była, w sensie deprecjacja dolara do euro.

Ie(skorygowane) = Ie - A$/e

Ten kto ulokował w Paryżu traci na aprecjacji, jeśli była aprecjacja dolara do euro

TABELA NA GMAILU

Przykład II

Eksporter po jakim kursie ma co zrobić i importer.

Odroczenie płatności jest formą kredytu

Po jakim kursie dostaniemy potem wpływy?

Zarówno eksporter jak i importer są ubrani w szacowanie ryzyka rynkowego.

Tabela na gmail

Uwaga w książce!!!

Dlaczego (teoria parytetu siły nabywczej) rzeczywiste kursy rynkowe odbiegają od kursu, który wynika z teoria parytetu siły nabywczej. BALASSY SAMUELSONA??? - to będzie na egzaminie

o tym, ze place rosną tak samo w sektorze dóbr wymienialnych, jak i niewymienialnych, chociaż wydajność rośnie tylko w wymienialnych.

no i dochodzi do sytuacji, gdzie usługi są bardzo drogie.

	- oprocentowanie depozytu w $ w banku w nowym Jorku	oprocentowanie depozytu w euro w banku w Paryżu	oczekiwana deprecjacja dolara do euro lub aprecjacja dolara do euro, jeśli ujemne to deprecjacja	- oczekiwany dochód od depozytu w dolarach (skorygowany o oczekiwaną zmianę kursu $/euro)
Lp.	I$	Ie	D$/e lub A$/e	I$(skorygowana)	obserwacje
1	0,06	0,04	0	0,02	w dolarach lepiej	tu zakładamy, ze kurs się nie zmieni
2	0,06	0,04	-0,02	0	wszystko jedno	Kurs walutowy niweluje zysk z różnicy stóp
3	0,06	0,04	-0,04	-0,02	lepiej w euro	w dolarach stracilibyśmy 2%
4	0,06	0,1	0,08	0,04	lepiej w dolarach

Przykład II na kurs walutowy
EKSPORT
1000
IMPORT
1000

Wykład 4, 5

BILANS PŁATNICZY wykłady aż 3 do 15.11.2012

! jest to zestawienie wszystkich wpływów i wydatków we wszystkich walutach obcych, w pewnym obrębie czasu, najczęściej jednego roku.

• ma charakter statystyki ujmującej przepływy (nie pokazuje stanu należności i zobowiązań, nie w ujęciu zasobowym, nie jak w przedsiębiorstwie)

• wpływy i wydatki we wszystkich walutach obcych - zarówno wymienialnych, jak i niewymienialnych

• transakcje rzeczywiste - to nie są należności za dany rok, ani zobowiązania za dany rok, czy ich przyrost, lecz rzeczywiste wpływy i rzeczywiste wydatki.

Struktura bilansu płatniczego

CO TO JEST RÓWNOWAGA BILANSU PŁATNICZEGO - DO EGZAMINU!!!

SPOSÓB FINANSOWANIA DEFICYTU

Składa się z trzech zasadniczych elementów:

I Bilans obrotów bieżących

1. Towary (cif, fob) CIF - cost, insurance, freight, trzeba dodac/ fob -> free on board

2. Usługi

• transport

• podróże zagraniczne

• usługi profesjonalne i dotyczące działalności gospodarczej Bilans handlowy

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. Dochody z inwestycji kapitałowych

4. Inne dochody (dzielą się na rządowe i prywatne)

• rządowe

• prywatne

5. Transfery nieodpłatne

• rządowe (składki do organizacji międzynarodowych, renty i emerytury, podatki i opłaty, stypendia)

• prywatne (dochody z pracy powyżej 1 roku, przekazy, przesyłki)

6. Błędy i opuszczenia - jak się coś nie zgadza, to się tu wrzuca

Razem towary i usługi: bilans handlowy

Eksport CIF (cost, insurance, freigt) wszelkie koszty dostarczania towaru do portu pokrywa eksporter, wszystko potem importer

FOB (free on board)

Usługi: transportowe, podróże zagraniczne, usługi profesjonalne i dotyczące działalności gospodarczej,

II Bilans obrotów kapitałowych

(jest to rachunek prywatnych obrotów kapitałowych, nie rządowych)

1. Inwestycje bezpośrednie (zakup przez inwestora zagranicznego przedsiębiorstwa lub otwarcie nowego)

2. Inwestycje portfelowe (zakup zagranicznych papierów dłużnych, na ogół obligacji)

3. Kredyty bankowe (i handlowe)

• krótkoterminowe(do 1 roku - dominują)

• długoterminowe

III Sfinansowanie bilansu płatniczego

1. Zmiana rezerw dewizowych banku centralnego.

2. Zmiany zapasu złota banku centralnego

3. Kredyty Międzynarodowego Funduszu Walutowego

4. Zmiana pozycji rezerw MFW

5. Zmiana rezerw SDP

Równowaga bilansu płatniczego = I plus II

Koncepcja bilansu podstawowego = I plus inwestycje bezpośrednie, dlatego, że to jest stabilne

o równowadze bilansu płatniczego decydują bilans obrotów bieżących i bilans obrotów kapitałowych.

Jeśli mamy nadwyżkę, musi to być zaznaczone w zmianie rezerw dewizowych banku centralnego, w pozycji III.

Bilans obrotów bieżących może być ujemny, ale to nie znaczy że sytuacja jest zła ponieważ może on być finansowany np z obrotów kapitałowych. W spowolnieniu gospodarczym import spada szybciej niż eksport, więc w kryzysie ujemne saldo bilansu obrotów bieżących spada. Im mniej importujemy tym słabiej się rozwijamy.

międzynarodowa płynność finansowa -relacja zadłużenia krótkoterminowego zadłużenia w walucie obcej do rezerw BC.

Trzy sposoby:

Czy to jest nadwyżka czy deficyt -> ten poziom się zmienia. w przypadku nadwyżki, rezerwy rosną, w przypadku deficytu rezerwy te spadają.

Aby sfinansować deficyt można też zaciągnąć kredyt w MFW, międzynarodowym funduszu walutowym - to drugi sposób

Trzeci sposób: sprzedaż zapasów złota monetarnego, czyli tego złota, który znajduje się w dyspozycji banku centralnego, jeśli jest nadwyżka, może ona być odzwierciedlona w przyroście zapasów złota

Czwarty sposób: specjalne prawa ciągnienia???

Kraj, który ma nadwyżkę, nie ma żadnego problemu. Jeśli jest deficyt non stop, a jego non stop nie można finansować, bo z czasem już nie ma z czego. Trzeba wtedy zastosować inne instrumenty:

Instrumenty przywracania równowagi bilansu płatniczego.

powinny być dostosowane do charakteru deficytu bilansu handlowego. Możemy odróżnić deficyt o charakterze cyklicznym i strukturalnym. Ten cykliczny wynika z wahań cyklu koniunkturalnego. w okresach wysokiej koniunktury, tempo wzrostu importu jest większe niż tempo eksportu, ale za to w okresie spowolnienia, deficyt ulega samolikwidacji. tego rodzaju deficyt cykliczny kończy się wraz z końcem danego cyklu koniunkturalnego, jest on naturalny i sam się zlikwiduje z czasem. na ogół jest to czasowy, mały deficyt.

Jeżeli natomiast deficyt jest długotrwały, strukturalny, żadna zmiana kierunku cyklu koniunkturalnego już nic nie zmieni. Wynika on wprost z nadmiernego popytu globalnego w gospodarce i braku wewnętrznej równowagi finansowej. W tej sytuacji, aby przywrócić równowagę, trzeba ów popyt obniżyć - prowadzić politykę restrykcyjną, aby obniżyć popyt.

Źródła deficytu:

a) czynniki wewnętrzne:

• nadmierny popyt globalny - zła polityka, w tym przypadku nie ma możliwości pozostawienia tego deficytu samego sobie, potrzebne są konkretne działania, poprzez instrumenty polityki gospodarczej

b) czynniki zewnętrzne:

• kraj nie ma na nie wpływu, ale to nie znaczy, że nie może się dostosować. Wręcz musi się dostosować.

• stosunek cen

• zmiany relacji stóp procentowych między krajami

• zmiana struktury w popycie zagranicznym

Z punktu widzenia charakteru deficytu, trzeba dostosować różnego rodzaju instrumenty przywracania równowagi bilansu. Wyróżniamy 2 grupy przywracania równowagi bilansu:

a) procesy przystosowawcze (modelujące popyt globalny poprzez instrumenty rynkowe, a konkretnie instrumentów polityki pieniężnej i fiskalnej dla zmniejszenia popytu globalnego -> adjustment, czyli przystosowanie. jak zmniejszymy deficyt sektora finansów publicznych, zmniejszymy popyt globalny, a więc poprawimy bilans płatniczy, stopa procentowa z kolei wyznacza cenę pieniądza, to ma wpływ na cala gospodarkę -> dlatego mówimy o popycie globalnym). tych instrumentów używamy przy deficycie strukturalnym.

b) działania natychmiastowe, przynoszące efekt natychmiast, powodujące zastosowanie odpływu gotówki, instrumenty bardziej radykalne, działają selektywnie -> SELEKTYWNE INTRUMENTY PRZYWRACANIA RÓWNOWAGI BILANSU. ich cechą jest to, że

• maja charakter dyskryminacyjny

• korygują tylko określone rodzaje obrotów rzeczowych lub finansowych

• w momencie ich podjęcia, przynoszą szybki, pozytywny efekt

• np. deprecjacja waluty -> zwiększamy eksport, zmniejszamy import, czyli kurs walutowy jest instrumentem, różne kraje to robią, ale się nie przyznają

• inny instrument: subwencje eksportowe, robią to np. Chiny, polega to na tym, że eksporter po cenach dumpingowych sprzedaje za granicą, bo państwo jego mu dopłaca i on może dalej sobie produkować. to jest zabronione przez światowa organizacje handlu

• ubezpieczenia kredytów eksportowych -> aby zwiększać eksport, zwłaszcza na rynki mało rozpoznane, np. rynek ukraiński, trzeba mieć pewność uzyskania płatności za towar, wobec tego eksporter może się na te okoliczność ubezpieczyć. kredyty eksportowe: kredyt handlowy (eksporter odracza płatność), a drugi rodzaj - bank udziela kredytu importerowi, żeby cos kupił od eksportera. jednakże, eksporter nigdy nie ma pewności, ze importer zapłaci - dlatego ubezpieczenie jest ważne.

• cła nakładane na importerów -> dodatkowy podatek

• kontyngenty ilościowe

• polityka licencji importowych -> przyznaje się lub nie

• zwrot podatku dla eksporterów, np. VAT

• ograniczenia dewizowe - zakazy wymieniania waluty???

• obowiązek deponowania środków na rachunku krajowym, jeśli ktoś chce cos importować

TO NA PEWNO BĘDZIE NA EGZAMINIE.

na ogół te instrumenty są stosowane komplementarnie

Schemat Swanna

w każdej ćwiartce jest coś nie tak. jak zadziałać w poszczególnych ćwiartkach?

Rozwiązania dla każdej ćwiartki:

ćwiartka I

• dobra sytuacja, bo nadwyżka -> można ją więc zlikwidować, nie jest to jakaś szczególnie korzystna sytuacja dla kraju. takie wysokie rezerwy nie są szczególnie potrzebne, ekspansywna polityka fiskalna jest potrzebna bardzo -> import dóbr konsumpcyjnych wzrośnie, gospodarcza się rozrusza, zwiększy się liczba miejsc pracy, a potem zatrudnienie. Nadwyżka się zniweluje, ale za to spadnie bezrobocie.

ćw. 2 - aprecjacja kursu waluty krajowej -> analogicznie do czwóreczki

ćw. 3 w trzeciej ćwiartce musi być odwrotnie -> restrykcyjna polityka by się przydała -> potrzebna jest polityka deflacyjna

ćw. 4 - deprecjacja kursu waluty krajowej -> rośnie eksport, rośnie produkcja w sektorze eksportowym, rośnie zatrudnienie

Wykład 7 (?)

Międzynarodowy system walutowy.

Potrzeby do utrzymania międzynarodowej stabilności finansowej, która sprzyja międzynarodowej wymiany gospodarczej. Celem jest utrzymanie tej stabilności, która sprzyja optymalnemu wzrostowi gospodarczemu. Jednak żeby tak było stosunki międzynarodowe muszą być unormowane w formie zasad.

Poprzez MSW rozumiemy zbiór norm prawnych i zasad regulujących trzy podstawowe obszary zagranicznej polityki finansowej

1. polityka kursowa - tak aby nie była szkodliwa dla innych krajów, kraje muszą się dogadać

2. polityka przywracania równowagi bilansu płatniczego - kraje muszą ustalić sposoby likwidacji deficytów i nadwyżek

3. problem walut - sposoby i rodzaje rezerw walutowych, problem pieniądza międzynarodowego.

System złotowy - stałe kursy walutowe to cecha charakterystyczna. Obowiązywały kursy parytetowe. Bank centralny każdego kraju miał obowiązek określenia swojej waluty w stosunku do złota i utrzymywać ten parytet poprzez interwencje na rynku. Działał pewnie automatyczny mechanizm, gwarantujący stabilność kursów walutowych. Sprzyjało to międzynarodowej wymianie handlowej. Inna cecha to wymienialność pieniądza krajowego na złoto, tzw. złoto monetarne, które było w rękach banku centralnego. Stopniowo prawa wymienialności były organiczne, hamowane, w końcowym etapie już tylko banki centralne miały takie prawo wymiany. Ilość pieniądza papierowego krążącego w obiegu wewnętrznym była zależna od ilości złota posiadanego przez bank centralny. podaż pieniądza zależała od zapasów złota. Jeśli zapasy złota bc rosły, to w wielkokrotnej proporcji rosła podaż pieniądza i analogicznie w druga stronę.

Zapasy złota rosły, kiedy kraj miał dodatnie saldo bilansu płatniczego -> wtedy i tylko wtedy. Oczywiście, deficyt wiązał się ze spadkiem tych zapasów.

Ilość pieniądza w gospodarce nie była kształtowana przez wewnętrzne zapotrzebowanie gospodarki, lecz od salda bilansu płatniczego i zapasów złota - wadą systemu waluty złotej było to, ze bc nie miał możliwości prowadzenia polityki pieniężnej, poprzez zmienianie podaży pieniądza w gospodarce, bo jedyne czego przestrzegał to tej stałej relacji.

Działał tu automatyzm, wynikający ze stałej relacji złota i pieniędzy w obiegu.

Założenie: istniała pełna elastyczność systemu plac i cen. Dzisiaj już w teorii ekonomii to założenie jest odrzucane.

Na świecie utrzymywała się względna równowaga bilansu płatniczego

1. Kraj ma dodatnie saldo

2. Do BC napływało złoto monetarne

3. Istotna stalla relacja -> kreacja pieniądza papierowego wewnątrz gosp.

4. wzrost ilości pieniądza w obiegu -> wzrost cen

5. wzrost cen -> pogorszenie konkurencyjności cenowej towarów eksportowych

6. spadek eksportu, wzrost importu, pogorszenie salda bilansu płatniczego, spada wewnętrzna podaż pieniądza

7. spadek zatrudnienia w sektorze eksportowym, spadek plac, recesja

8. spadek plac -> spadek cen

9. spadek cen -> znowu poprawa konkurencyjności, ożywienie gospodarki

10. i tak w kółko

i analogicznie z ujemnym. to działo się automatycznie dostosowanie stabilność kursów walutowych ważniejsza niż wzrost gospodarczy.

I WŚ, zaczęto drukować o wiele więcej pieniędzy na finansowanie wojny :]

kiedy bc emituje pieniądz, relacja złota do papierowego pieniądza się pogarsza. to były procesy inflacyjne, przez które finansowano wojnę.

Po II WŚ system walutowo-złoty, dewizowo zloty

• okres międzywojenny

• najważniejsze ekonomicznie kraje, które miały rozwinięte rynki finansowe (wyłącznie wielka Brytania, Londyn), ich waluty narodowe, krajowe stały się takimi aktywami, w których inne kraje utrzymywały rezerwy. Czyli nie złoto, ale funt, bo było pełne zaufanie do funta, ze można w każdej chwili to wymienić na złoto. To znaczy, ze trzymali pieniądze w bankach brytyjskich, w funtach, na lokatach, nawet się procent dostawało ;]

• funt waluta rozliczeniowa w transakcjach międzynarodowych. był waluta handlowa

• ta waluta rezerwowa kraju była wymienialna na złoto walutą papierową

Dlaczego zmieniono system waluty złotej na walutowo złoty?

• bo procent

• bo gdyby chcieć ten mechanizm utrzymać, to podaż złota była mniejsza niż zapotrzebowanie na złoto monetarne, bo to groziło zahamowaniem emisji pieniądza, tylko dlatego, ze brakuje złota. trzeba było szukać substytut złota na uzupełnienie rezerw. nie dało się wydobyć więcej złota. substytutem były silne waluty, które budziły zaufanie

potem, po WŚ jeszcze koło lat 50, 50% wszystkich rezerw był w funtach. no, ale zmieniono na dolara. po II WŚ zawieszono wymienialność funta na złoto.

Już w okresie międzywojennym niektóre bc sobie emitowały pieniądze, nie patrząc na relacje do złota, bo zaczęli dostosowywać ilość pieniądza do sytuacji gospodarczej w kraju. były tez trudności z utrzymaniem struktury stałych kursów walutowych. w latach 30. przyszła wielka recesja. zmieniły się poglądy na temat kursu walutowego. zaczęto go wykorzystywać do walki z recepcja - konkurencyjna deprecjacja kursów walutowych. Kłopot polegał na tym, ze wszyscy na wyścigi to robili ;] kiedy wszyscy to robili, nic się nie zmieniało, oprócz tego, ze był chaos kursowy :D i wszyscy na tym tracili. niestabilność k w powoduje spadek wzrostu gosp. u wszystkich partnerów.

no i w końcu UK zrezygnowała ze sztywnego kursu i był chaos już całkiem, bardzo, bardzo. tak było do wybuchu II WŚ.

No i po II WŚ chcieli stworzyć nowy system walutowy system porozumień miedzy krajami, który wyeliminowałby te wszystkie wady - zagwarantował stabilność, międzynarodowa równowagę płatnicza oraz zapewniał mechanizm struktury utrzymywania rezerw światowych.

Cechy tego nowego systemu, czym on się różnił od poprzedniego (system z Bretton Woods):

Zagwarantowanie stabilności:

• utrzymanie stale kursy walutowe, by zapewnić większa wymianę międzynarodowa (dopuszczono margines zmian kursów stałych). Każdy kraj został zobowiązany do określenia kursu centralnego (wobec złota lub dolara), znaczy to, ze kurs rzeczywisty rynkowy mogli odbiegać od centralnego max o 1% w goreć lub w dol. BC kupował lub sprzedawał walutę krajowa na rynku walutowym. BC musi mieć wystarczające rezerwy, zęby mieć możliwość regulowania tego kursu, na cele interwencyjne. BC w tym systemie ma możliwość regulowania podaży pieniądza - to bardzo ładnie, duży postęp :D - autonomiczna polityka Pieniężna, oddzielenie równowagi wewnętrznej od zewnętrznej i zrobił się wysoki wzrost gospodarczych - lata 60.

Międzynarodowa równowaga płatnicza:

• w przypadku trwałego deficytu bilansu płatniczego, kraj miał prawo zmienić ten kurs centralny - adjustable pea (stały, ale przystosowujący się parytet), jak deficyt to się obniża

• MFW udziela kredytów na utrzymanie równowagi bilansu płatniczego.

Mechanizm utrzymywania rezerw światowych

TUTAJ BRAKUJE KILKU WYKŁADÓW

Dlaczego system w latach 70 upadł?

• w końcu lat 60 stale kursy walutowe nie sprawdziły się - nieaktualna struktura kursów walutowych (w stosunku do parytetu siły nabywczej - niektóre waluty miały kurs centralny przewartościowany, a niektóre niedowartościowany

• dolar miał pokrycie w zlocie, a złota nie wystarczało - zawieszenie wymienialności

• lata 70 - nierównowagi płatnicze - były kraje o olbrzymich nadwyżkach i ogromnych deficytach - brak międzynarodowej równowagi płatniczej (np. podwyżka cen ropy naftowej)

• globalizacja rynków finansowych. KWR znosiły ograniczenia walutowe, liberalizowały, pojawiły się duże przepływy kapitału, krótkoterminowe. polityka Pieniężna miała juz swoje ograniczenia - jeżeli kapitał przypływa, podaż pieniądza nadmiernie wzrasta, niezależnie od potrzeb gospodarki

Koniec lat 80

• plan amerykańskiego ministra skarbu - częściowa redukcja krajów rozbijających się, dano im nowe kredyty: redukcja zadłużenia, pomoc kredytowa banków centralnych i prywatnych

• do II polowy lat 90. - pojawia się sytuacja kryzysowa - kraje Azji, świetnie rozwijające się popadły w kryzys - efekt zarażenia się kryzysem z jednego do drugiego kraju -> ponowne zahamowanie przepływów kapitałowych

Integracja walutowa

Formy rozliczeń międzynarodowych:

1) czek - udzielone bankowi zlecenie wypłacenia okazicielowi czeku lub osobie na niej wymienionej sumy Pieniężnem z rachunku wystawcy czeku:

rodzaje:

• CZEK GOTÓWKOWY (upoważnia do wzięcia gotówki z rachunku wystawcy czeku

• ROZRACHUNKOWY, ŻYROWY (za pomocą przelewu sumy Pieniężnem z rachunku wystawcy czeku na rachunek okaziciela czeku),

inny podział:

• CZEK IMIENNY

• CZEK NA OKAZICIELA.

Jest środkiem płatniczym, który może przechodzić z rąk do rąk (imienny może być tylko przez indos- dowód przeniesienia praw czeku na inna osobę prawna lub fizyczna); czek podróżny - na określona osobę, na ścisłe określane sumy, które nabywają podróżni wyjeżdzający za granice, są realizowane w banku zagranicznym ! LORO i coś tam.

2) weksel - bill of exchange - rozróżniamy weksel własny i weksel trasowany.

Weksel własny - wystawca weksla zobowiązuje się do zapłacenia określonej sumy Pieniężnem w określonym czasie.

weksel trasowany - dokument, w którym wystawca weksla (wierzyciel) zobowiązuje druga osobę (importera roszczenia) do zapłacenia określonej sumy w przyszłości. trasant - wierzyciel; trasat - płatnik; ten weksel trasowany musi być akceptowany przez trasata tez. istnieje możliwość przenoszenia praw z weksla na inna osobę - w formie indosu, on może krążyć:

weksel pełni funkcje:

• środka płatniczego, zastępuje gotówkę,

• kredytu, jest narzędziem kredytu - we współczesnej wymianie międzynarodowej, płatność za towar nie następuje natychmiast, konkurencja wśród eksportujących jest duża, wiec aby sprzedać towar, należy dokonać odroczenia płatności - w tym sensie eksporter kredytuje importera. w tym sensie weksel to kredyt handlowy. eksporter dyskontuje weksel w swoim banku i otrzymuje natychmiast należność.

• instrument stymulowania międzynarodowej wymiany handlowej

• instrument regulowania podaży pieniądza - po stopie redyskontowej, zwanej stopa wekslowa. jeśli BC skupuje weksle od b kom płaci im gotówka, to zasila bk w pieniądz, czyli cala gospodarkę. to wszystko jest tylko odnośnie weksli handlowych

3) inkaso?

Inkaso (również inkaso dokumentowe) - to warunkowa forma płatności, polegająca na pobraniu przez bank od kupującego na rzecz sprzedającego określonej należności, w zamian za wydanie powierzonych przez sprzedającego dokumentów, zgodnie z ustalonymi warunkami.

Przedmiotem inkasa mogą być dokumenty handlowe (np.: faktura, świadectwo pochodzenia, dokumenty transportowe, dokumenty ubezpieczeniowe itd.) i finansowe (np. weksel, czek, kwit depozytowy, banknot, akcja, obligacja).

Wyróżnia się inkaso natychmiastowe, zgodnie z którym podawca inkasa otrzymuje od banku podaną w treści inkasa kwotę niezwłocznie po złożeniu dokumentów oraz inkaso terminowe, które zapewnia płatność należności w wyznaczonym terminie po wydaniu dokumentów płatnikowi. W praktyce stosowane jest także inkaso towarowe, zgodnie z którym określona instytucja (np. bank) wydaje towar pod warunkiem wykonania świadczenia wskazanego przez zleceniodawcę.[1]

Sprzedający wysyłając towar nie ma pewności, czy inkaso zostanie rzeczywiście wykupione, a nabywca nie jest w stanie przed uiszczeniem zapłaty zbadać zgodności towaru z ustaleniami kontraktowymi, dlatego inkaso nie jest polecaną formą płatności dla kontrahentów niedarzących się dużym zaufaniem.

1) eksporter składa w swoim banku zlecenie inkasowe wraz z dokumentami towarowymi,

2) bank eksportera przesyła własne zlecenie inkasowe (polecenie zapłaty) do banku importera (żądanie zapłaty)

3) bank importera zawiadamia go o wpływie dokumentów do inkasa

4. importer przekazuje należność za dokumenty towarowe - tutaj jest ryzyko

5. bank importera przysyła należność bankowi eksportera

6. bank eksportera wypłaca eksporterowi

AKREDYTYWA Jest to pisemne zobowiązanie banku importera do wypłacenia eksporterowi określonej sumy zamian za to że złożył na określonych warunkach dokumenty reprezentują go (list przewozowy, ubezpieczenie towaru). Daje to pewność, że eksporter dostanie pieniądze, a importer się nie rozmyśli. Beneficjentem akredytywy jest eksporter. Prościej to jest przyrzeczenie banku importera, że eksporter dostanie zapłatę za towar, niezależnie do sytuacji finansowej importera; samoistne zobowiązanie banku.

przebieg akredytywy:

1) Importer zleca swojemu bankowi otwarcie akredytywy (importer ponosi koszty lub bank)

2) Bank importera zleca bankowi eksportera zawiadomienie eksportera o otwarciu akredytywy (może się zdarzyć że bank eksportera prosi bank importera o otwarcie akredytywy)

3) bank eksportera powiadamia eksportera o otwarciu akredytywy na jego rzecz

4) Eksporter przesyła dokumenty do swojego banku

5) Bank eksportera przesyła dokumenty bankowi importera, który akredytywę otworzył

6) Bank importera przekazuje pieniądze bankowi eksportera (importer nie uczestniczy)

7) Bank eksportera przesyła należność eksporterowi

8_ Importer reguluje zobowiązania z tytułu otwarcia akredytywy

Akredytywa służy interesom eksportera - zabezpiecza przed ryzykiem jednostronnego odstąpienia od transakcji importera. Ułatwia eksporterowi uzyskania kredytu na sfinansowanie produkcji eksportowej. Zapewnia dokładne wykonanie kontraktu przez eksportera.

FACTORING – wyspecjalizowane firmy skupują faktury (należności) i egzekucją je. Jest stosowany między importerem a eksporterem których charakteryzują słabe związki, nie znają się.

FORFAITING- bank skupuje weksle od eksportera z klauzulą. Przejęcie przez bank całego ryzyka.

ROZLICZENIA DWUSTRONNE ROZLICZENIA CLEARING -

– inaczej bilateralne; wymiana barterowa - wzajemny eksport z jednego kraju do drugiego pod warunkiem, że wartość tego eksportu była równoważna, aby nie pojawiło się saldo. Wysokość ceny determinuje wartość transakcji eksportowej, mógłby być problem z wyznaczenie tej ceny. Pojawia się problem zasadności tej wymiany czy ma ona sens w ogóle. Transakcja jest możliwa, ale bardzo trudna. Wymiana barterowa w tym przypadku jest uregulowana na szczeblu państwowym. Obowiązuje zasada zrównoważenia płatności. Powołuje się jedną określoną instytucję rozrachunkową w każdym z tych krajów, która zajmuje się płatnościami. Strony umawiają się co do ilości bądź wartości eksportu (kontyngent eksportu), ustalają też warunki i tryb wzajemnych rozliczeń (płatności są dokonywane w walucie krajowej, a ostateczne rozliczenie zostaje dokonane na szczeblu izb rozrachunkowych w walucie rozliczeniowej – jest ona tylko miernikiem wartości). Aby zlikwidować dodatnie saldo w rozliczenie praktykowano dodatkowy import przez stronę winną, niestety w praktyce mało która firma wypełniała tą cześć umowy.

SWITCH TOWAROWY kupno w clearingu towar dla partnera w kraju trzecim; kraj który ma nadwyżkę kupuje towar dla kraju trzeciego za dewizę.
SWITCH FINANSOWY sprzedaż waluty clearingowej za wolne dewizy, oczywiście z dyskontem.

Wady tego rozliczeń dwustronnych:

1. Konieczność wyrównania obrotów aby nie powstały salda tzn. Że wymiana jest ograniczona w wysokości możliwości produkcyjnych partnera

2. Skłania do kupowania towarów tam gdzie nie są najtańsze; partner może zawyżać cenę towarów, ponieważ partner musi je kupić

3. Dewaluują ceny w handlu zagranicznym

Zalety tych rozliczeń:

1. umowy clearingowe sprzyjają dynamizacji wymiany handlowej; kraj który chce sprzedać musi też kupić

2. umożliwiają rozwój handlu między krajami które nie handlowały by ze sobą w ogóle lub na niskim poziomie

3. mogą zabezpieczać przed nagłymi zmianami koniunktury i nagłymi stratami dewizowymi

CLEARING WIELOSTRONNY stworzono Europejska Unię Płatniczą; kraje były podzielone na dłużne i wierzycielskie; Kraje dłużne płaciły Unii która wypłacała krajom wierzycielskim – regulacja płatności na poziomie tej Unii.

TU BRAKUJE B. DUŻO WYKŁADÓW