Według Clementsa sukcesja prowadzi do klimaksu, końcowego, stabilnego stadium roślinności i gleby.
Koncepcja zespołu klimaksu zakłada, że gatunki kolonizujące i zakładające zespół mogą w danych warunkach osiągają stan stałej równowagi, czyli stan, w którym siły prowadzące do zmiany systemu są równoważone przez siły utrzymujące system w tym samym stanie, dlatego system się nie zmienia w czasie.
Sukcesja zawsze będzie miała te same sery/ zespoły prowadzące do specyficznego zespołu klimaksowego (np. lasu borealnego).
Jeżeli któraś z ser jest przerwana, zespół pokona tę samą drogę raz jeszcze. A więc sukcesja jest procesem przewidywalnym i deterministycznym.
Superorganizm według Clementsa:
przypomina mu superorganizm (wynika to z zasady stabilności ekosystemu)
składające się na ekosystem części są ściśle ze sobą związane zarówno obecnie, jak i w ewolucyjnej historii
zgodnie z teorią superorganizm: osobnik → komórka, populacje → tkanki, zespoły → organy, ekosystem → organizm.
Gleason przeciw Clementowi (Gleason, 1926 – pogląd indywidualistyczny):
Gleason postrzegał zależność między współistniejącymi gatunkami (zespołami) jako wynik podobieństw, np. w ich potrzebach i przystosowaniach, a nie „organy” w „superorganizmie”
Częściowo również jako wynik przypadku
Zespoły roślin nie są wysoko zorganizowanymi zbiorowiskami, lecz zgrupowaniami niezależnych gatunków roślin, z których każdy jest wyspecjalizowany do przeżycia w środowisku, do którego jest zaadaptowany.
Sukcesja regresywna – sukcesja, w której zespoły roślinne stają się mniej zróżnicowane, mają coraz mniej gatunków, coraz niższą biocenozę.
Podsumowanie.
Gleason: gatunki współwystępujące tylko przypadkowo i dzięki adaptacji do środowiska, żadnych relacji między gatunkami…
Zakłócenia:
w latach 1920 – 50 udowadniano, że sukcesja rzadko prowadzi do stabilnej równowagi – dlaczego? Wiąże się to z zakłóceniami
zakłócenia wpływają na zespoły w różnych przestrzeniach i czasowych skalach
współcześnie: zakłócenia mogą być różne i różnie oddziaływać na środowisko.
Zakłócenia – każde stosunkowo wyodrębnione zaburzenie w przestrzeni i czasie, które zakłóca strukturę ekosystemu, zespołu lub populacji, zmienia zasady, substraty lub środowisko fizyczne (Pickett i White).
Konsekwencje:
wpływ na lokalny klimat (mikroklimat, hydrologię)
spadek wielkości lat
wzrost liczby lat
fragmentacja siedlisk (utrata fragmentów, izolacja resztek siedliska, przekształcenia)
totalne zniszczenie siedliska
stworzenie nowego siedliska (np. przekształcenie, zastąpienie innym).
Główne procesy w sukcesji po wielkich zaburzeniach:
rozproszenie
polepszenie się siedliska
odtworzenie puli organizmów, związków biotycznych
zmiana struktury zespołów.
Czy wszystkie zmiany to zaburzenia? – nie.