Na dojrzałość jednostki składają się dwa procesy rozwojowe: Proces dojrzewania – spontaniczny, bierny Proces uczenia się – zaplanowany, aktywny Dojrzałość szkolna umiejscowiona jest w obrębie oddziaływania mechanizmów charakterystycznych dla obu procesów Wg Wysockiej Poziom rozwoju fizycznego, intelektualnego i społecznego dziecka, umożliwiający mu udział w życiu szkolnym, opanowanie wiadomości, umiejętności i nawyków określonych progra nauczania I klasy ZASADY DIAGNOZOWANIA DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ Zasada łącznego rozpoznawania funkcji psychofizycznych dziecka ważnych z punktu widzenia funkcjonowania w szkole i doświadczeń życiowych Zasada rozpoznawania poziomu dojrzałości szkolnej wraz z oceną tempa jego rozwoju Zasada traktowania dojrzałości szkolnej jako zjawiska procesualnego Zasada oceny dojrzałości szkolnej w kontekście wymagań szkolnych Zasada wieloaspektowego i interdyscyplinarnego rozpoznawania dojrzałości szkolnej, doświadczeń życiowych i warunków rozwojowych dziecka Zasada łączenia badań testowych z obserwacją zachowania i emocji podczas badania Zasada łączenia różnych technik diagnozy ETAPY POSTĘPOWANIA DIAGNOSTYCZNEGO Rozmowa z dzieckiem Ocena sprawności manualnej dziecka Ocena orientacji przestrzennej Ocena percepcji wzrokowej Ocena percepcji słuchowej Ocena rozwoju mowy i myślenia Ocena elementarnych pojęć matematycznych Ocena wiadomości podstawowych Ocena cech osobowości Ocena warunków środowiskowych dziecka TESTY DO BADANIA DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ: Test Herberta-Winklera Test Sancte de Sanctisa (modyfikacja) Test Schenk-Danzinger Test Alicji Szemińskiej Test Dojrzałości Szkolnej (Barbara Wilgocka-Okoń) METODY DIAGNOZY PSYCHOPEDAGOGICZNEJ Wywiad, Ankieta, Obserwacja, Przeszukiwanie źródeł wtórnych, Testy, Techniki socjometryczne, Techniki projekcyjne JĘZYK WYWIADU zrozumiały, prosty, bez specjalistycznych pojęć bez zbytniego upraszczania bez sztucznego dostosowywania języka badającego do języka badanego Rodzaje wywiadu diagnostycznego Jawny – ukryty Nieformalny – formalny Swobodny – skategoryzowany Indywidualny – zbiorowy Zwykły – panelowy Psychologiczny – środowiskowy Ustny – pisemny RODZAJE PYTAŃ W WYWIADZIE Pytania otwarte – pytania zamknięte Pytania wprost – pytania nie wprost Uwikłane Projekcyjne Sugerujące Przejściowe Struktura wywiadu Konstrukcja lejka Konstrukcja odwróconego lejka Progresji – od spraw zbliżonych do właściwych do właściwych Logika badającego oraz logika badanego – spotkanie dwu podmiotów - rozpoczynanie wywiadu - sekwencje tematów - zmiana tematu - zakończenie wywiadu - czas trwania Struktura wywiadu: - rozmowa wstępna - część zasadnicza - zakończenie Język wywiadu -zrozumiały, prosty, bez specjalistycznych pojęć -bez zbytniego upraszczania -bez sztucznego dostosowywania języka badającego do języka badanego Obserwacja Gromadzenie danych poprzez postrzeganie Zalety: - naturalność - możliwość poznania kontekstu sytuacji - otwartość na trudne do przewidzenia sytuacje Typy obserwacji Bezpośrednia – pośrednia Kontrolowana – niekontrolowana (swobodna) Jawna – ukryta Neutralna (naturalna) – uczestnicząca Potoczna – naukowa Cechy poprawnej obserwacji (wg J. Sztumskiego) Premedytacja – realizacja zadania poznawczego Planowość – plan odpowiadający celowi obserwacji Celowość – zjawiska interesujące z punktu widzenia rezultatu poznania Aktywność – selekcja informacji ze względu na	przedmiot i cel poznania Systematyczność - nie przypadkowo, nie jednorazowo PRZESZUKIWANIE ŹRÓDEŁ WTÓRNYCH (Jarosz E., Wysocka E.) Opis, interpretacja i wnioskowanie o faktach, wydarzeniach, zjawiskach, o własnościach czy cechach ludzi, grup czy układów społecznych przez ustalenie i opisywanie cech dokumentów lub wytworów Rodzaje źródeł wtórnych: Zastane – intencjonalne Kronikarskie – opiniodawcze Systematyczne – okolicznościowe Oficjalne – osobiste Pisane – cyfrowe (zestawienia liczbowe), obrazowe, obrazowo – dźwiękowe (fotografie, nagrania)	„PROJEKCYJNA METODA BADANIA OSOBOWOŚCI (L. K. Frank) polega na przedstawieniu badanemu sytuacji bodźcowej, nie mającej dlań znaczenia arbitralnie ustalonego przez eksperymentatora, ale zarazem takiej, która będzie mogła nabrać znaczenia przez to, iż osobowość badanego narzucie jej indywidualne znaczenie i organizację” W technikach projekcyjnych zadaniem podmiotu jest zorganizowanie (nadanie znaczenia lub zinterpretowanie) pewnej sytuacji bodźcowej, która nie ma w samej sobie jednoznacznej, narzucającej się struktury. Umożliwia nam to wgląd w jego predyspozycje bez jego wiedzy. Aby umożliwić ukrycie rzeczywistych celów badacza stosuje się metodę, która polega na tym, że badany ujawnia swoje potrzeby i rzeczywiste wartości za pośrednictwem innej osoby lub postaci fikcyjnej, z którą, jak sądzimy, utożsamia się. 1. Technika kojarzenia słów: · Badanemu wymienia się pewną ilość słów, jedno po drugim i prosi się go aby podał pierwszą myśl jaka mu się skojarzy z każdym słowem. · Niektóre ze słów użytych jako bodźce mają charakter neutralny, inne pozostają w związku z badanymi postawami społecznymi. 2. Technika kończenia zdań: · Badanemu przedstawia się szereg niedokończonych zdań i prosi by je dokończył, kładąc z reguły nacisk na szybkość odpowiedzi. 3. Technika kończenia historyjek i dyskusji: Badanemu przedstawia się fragment historyjki bądź też dyskusji wystarczający aby zwrócić jego uwagę na dane zagadnienie, ale nie wystarczające aby można było stwierdzić jak zdarzenia potoczą się dalej, następnie prosi się badanego by dorobił zakończenie DIAGNOZA [gr. diágnōsis ‘rozpoznanie’, ‘rozróżnianie’, ‘osądzanie’], med. rozpoznanie choroby na podstawie analizy zmian, jakie wywołuje ona w organizmie (Encyklopedia PWN) diagnoza społeczna, ekspertyza społeczna, określenie cech współcześnie zachodzących zjawisk społecznych na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych i ich analizy (Encyklopedia PWN) Diagnoza (Mazurkiewicz) oznacza zebranie w odpowiedni sposób danych, które wymagają interpretacji, oceny, a następnie określenie badanego złożonego stanu rzeczy, co odróżnia diagnozę od prostego zbierania informacji i ich porządkowania DIAGNOZA SŁUŻĄCA PRZEKSZTAŁCENIU RZECZYWISTOŚCI Opis Ocena Konkluzja Tłumaczenie Postulowanie Stawianie hipotez Diagnoza rozwinięta (wg Ziemskiego) DIAGNOZA IDENTYFIKACYJNA DIAGNOZA GENETYCZNA DIAGNOZA ZNACZENIA DIAGNOZA FAZY DIAGNOZA PROGNOSTYCZNA OGÓLNA DEFINICJA DIAGNOZY (Mazurkiewicz) Opis wyników badania określonego wycinka rzeczywistości wychowawczej, dokonany na podstawie zebranych i ocenionych danych, pochodzących z różnych źródeł, który obejmuje opis danego złożonego stanu rzeczy, wyjaśnienie jego genezy lub przyczyn, wyjaśnienie jego znaczenia i ustalenie etapu jego rozwoju, a także ocenę możliwości zmiany tego stanu rzeczy lub jego utrzymania w kierunku pożądanym pedagogicznie