Wspólne elementy org.:
-struktura organizacyjna
-cele
-organy(ludzie)
-technologie
-strategie, umiejętności, styl(?)
Organizacja a maszyna:
paradygmat klasyczny, ma działać
tak, by osiągnąć konkretne korzyści
Organizacja a organizm:
paradyg. Neoklasyczny, zarówno
człowiek jak i org. Się rozwija, etapy życia i rozwoju organizacji.
Organizacja a gry:
paradyg. Systemowy – strategie, konkurencja, ryzyko, umiejętności, zawodnicy, kapitał, trzeba wygrać.
Otoczenie:
Warunki prawne, ekonomiczne, techniczne, w którym funkcjonuje org.
Mają wpływ na jej działanie. Podział:
Stałe, zmienne, burzliwe (np.1989)
Administrowanie:
Przewidywanie, organizowanie, rozkazywanie, koordynowanie, kontrolowanie. (Fayol)
Zarządzanie:
Działalność kierownictwa polegająca na ustaleniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach podległych zarządzającemu na podstawie własnych środków produkcji lub dyspozycji. To też zestaw działań i wykonywanie ich z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.
Kierunki rozwoju współczesnej organizacji:
1. Ukierunkowanie na lokalne rynki
2. Kształtowanie i wykorzystywanie kluczowych zdolności
3. Troska o konkurencyjną pozycję firmy. (Rodzaje benchmarkingu: wewnętrzny, konkurencyjny, funkcjonalny, ogólny)
4. orientacja na wytwarzanie wartości
5. Wzrost przedsiębiorczości (jako proces. Wprowadzanie zmian)
Model rozwoju org. wg. Adizesa:
P –zachowanie zorient. na produkcje
A – na zarządzanie
E – na przedsiębiorczość
I – na integrację
W fazie powstania mamy produkcje i przedsiębiorczość.
W f.Wzrostu produkcję i zarządzanie.
F. Dojrzałości zanika przedsiębiorczość
F. Schyłku – wraz z zanikiem przedsiębiorczości dochodzi do upadku przedsiębiorstwa
6. Rosnąca internacjonalizacja i globalizacja działów.
Rozwój organizacji – ogólnie rozumiany jako zachodzące w czasie procesy zmian, zakres tych zmian obejmuje wszystkie zachodzące w czasie procesy zmian, zakres tych zmian obejmuje wszystkie sfery przedsiębiorstwa (polityka, struktury technologiczne, wartości, zachowania członków org.)
Rozwój przedsiębiorstwa oznacza proces zmian w stanie jego potencjałów pod wpływem czynników wewnętrznych i zewnętrznych.
Model rozwoju małych i średnich firm (5subetapów rozwoju Churchil/Lewis ):
Powstanie, przeżycie, sukces, wzrost, dojrzałość.
F.Powstania:
organizacja to mały i prosty system zarządzany przez 1 człowieka, sam formułuje on cele, ustala zasady funkcjonowania, osobiście kontroluje i ocenia pracowników wg własnych, subiektywnych kryteriów. Kontrola finansowa oparta na prostym rachunku bilansowym, prosta strategia, wykorzystywanie szans, główny cel: zaistnienie na rynku.
Problemy tej fazy:
-Zdobycie wystarczającej liczby klientów, dostarczenie w ilości wystarczającej produktu/usług do zaistnienia naszej firmy na rynku
- możliwość rozwoju firmy od obsługi 1 kluczowego klienta do większej liczby odbiorców
-rozwinięcie sprzedaży do poziomu procesu pilotażowego produkcji do szerszego asortymentu
-wystarczająco duża ilość gotówki aby pokryć znaczne potrzeby w fazie powstania
F.Przetrwania/Przeżycia:
firma to prosty system, ograniczona liczba pracowników nadzorowanych przez kierownika-właściciela, pracownicy nie podejmują niezależnych decyzji, minimalny rozwój systemu, nieskomplikowane planowanie finansowe polegające na przewidywaniu przepływów pieniężnych, strategia: walka o przetrwanie, firma może wzrastać lub pozostać na poziomie przeżycia
Problemy tej fazy:
Osiągnięcie punktu zwrotu kosztów lub pokrycie wymiany naszego majątku kapitałowego jeśli został zużyty, gromadzenie wystarczającej ilości gotówki, aby pozostać na rynku i sfinansować wzrost do takiego rozmiaru, który zapewni zwrot zainwestowanego kapitału
Faza sukcesu:
Rozwój firmy przez:
Nieangażowanie się – większa swoboda, mniejsze ryzyko
Ekspansje – poprzedzoną m.in. analizą odporności przedsiębiorstwa na konkurencję, nowe inwestycje –rozrastanie się firmy
Wzrasta rola kierowników funkcjonalnych, firma osiąga doskonałą kondycję ekonomiczną
Właściwie rozpoznany rynek własnych produktów; właściciel często oddziela się od przedsiębiorstwa.
Problemy: zmniejszy się pozycja konkurencyjna firmy, może to doprowadzić do schyłku.
Faza wzrostu:
Szczególna szansa -> szybki rozwój i rozrost organizacji, system coraz bardziej złożony i sformalizowany,
Rozbudowana struktura powiązań wew. Organizacji, tworzy się hierarchia szczebli zarządzania, powstają piony funkcjonalne, delegacja uprawnień, decentralizacja i częściowa dywizjonalizacja, wysoko wykwalifikowana kadra menadżerska, inwestycje, kontrola wydatków, zapotrzebowanie na gotówkę
Faza dojrzałości:
Szybki rozwój, profesjonalne narzędzia zarządzania, różnicowanie profilu produkcji, wchodzenie na nowe rynki, pogłębiająca się decentralizacja, obecność menadżerów, ekspertów, analityków, kontrola przychodów finansowych, prawidłowa reinwestycja zysków, zmiany otoczenia są motorem rozwoju firmy, zagrożenie: unikanie ryzyka, brak innowacyjności, skostnienie.
Czynniki decydujące o sukcesie/upadku przedsiębiorstwa:
a. dotyczące przedsiębiorstwa:
zasoby finansowe, personel, system zarządzania, zasoby biznesowe
b. dotyczące właściciela:
łączenie celów osobistych i przedsiębiorstwa, zaradność i operatywność właściciela, zdolność do delegowania zadań, kompetencji, odpowiedzialności, planowanie strategiczne
Model H.Miznberga traktuje organizacje jako system polityczny. Fazy rozwoju:
1.Powstania 2.Wzrostu 3.Dojrzałości
4. Schyłku
Ad1. Przedsiębiorca decyduje o firmie i jej rozwoju czyli system monistyczny, władza skupiona w jednych rękach, system mocno scentralizowany, własność legitymuje władzę w tej fazie – ten kto ma kapitał ten rządzi, bo co dobre dla mnie jest dobre dla społeczeństwa
Ad2. 2podejscia: podmiotowe – firma w miarę rozwoju zostaje przejęta przez spadkobierców właścicieli, zachowana jest linia stworzona przez właściciela
Przedmiotowe- do władzy dochodzą menadżerowie, modle dualistyczny: właściciel i menadżerowie którzy współdecydują, są współodpowiedzialni za rozwój firmy.
Ad3. System dualistyczny: do władzy dochodzą kolejne grupy interesów np. związki zawodowe, zasada teraz brzmi: co jest dobre dla społeczeństwa jest dobre dla mnie. Pojawiają się konflikty, bo każda grupa chce dla siebie jak najlepiej i to prowadzi często do upadku.
Ad4??
Model rozwoju poprzez kryzysy:
Przyczyny kryzysów w przedsiębiorstwach:
a. zewnętrzne: zmiany w popycie związane z koniunkturą, zmiany w preferencjach klientów, schyłek i regresja na rynku, pojawienie się nowych konkurentów, problemy w przedsiębiorstwach – odbiorców, klęski żywiołowe
b. wewnętrzne
niewłaściwa strategia rozwoju, złe zarządzanie, problemy z podejmowaniem bieżących decyzji, lekceważenie istotnych idei i wartości, nie nadążanie za rozwojem technologii
Potencjalne korzyści jakie niesie kryzys: skupienie się przedsiębiorstwa na sprawach najistotniejszych, pojawienie się nowych liderów zmian, przyspieszenie zmian i zmniejszenie oporu wobec nich, konfrontacja z problemami dotąd utajnionymi, szybsze reakcje na sygnały darmowe, możliwość wprowadzenia nowych strategii, możliwość zwiększania konkurencyjności
Model Greinera:
Nie ma fazy schyłku, bierze pod uwagę 2 parametry: wielkość i wiek org.
Rozwój następuje przez ewolucję lub rewolucję(czyli kryzys). Schyłek następuje gdy nie pokonamy kryzysu.
1 faza: wzrost przez kreatywność -> kryzys przywództwa
2faza: wzrost przez kierowanie ->kryzys autonomii
3 faza: wzrost przez decentralizacje -> kryzys kontroli
4 faza: wzrost przez koordynację ->kryzys biurokracji
5 faza: wzrost przez współpracę ->kryzys ?? mówi się, że to może być kryzys efektywnościowy
Cechy przedsiębiorcy:
Dbałość o siebie i własny image, orientacja na tworzenie i kreatywność, zaufanie do własnej instytucji, podkreślenie ważności działań długookresowych, autokratyzm, pewność własnej pozycji, podejście całościowe.
Cechy menadżera:
Orientacja na organizację, troska o wizerunek firmy, ukierunkowanie na konsolidację, przeżycie i wzrost przedsiębiorstwa, opieranie się na analizie, podkreślenie ważności działań krótkookresowych, skłonność do współpracy, stała konieczność udowadniania własnej przydatności i niezbędności, zwracanie uwagi na zagadnienia szczegółowe i ich skutki
Podejście dotyczące list kontrolnych:
a. diagnostyczne, oparte na analizie, stosowane dla przedsiębiorstw istniejących, bardziej czaso i kapitałochłonne
b. prognostyczne oparte na syntezie, stosowane dla przedsiębiorstw istniejących i mających powstać
Źródła na podst. Których dowiadujemy się o przedsiębiorstwie: dokumentacja, pracownicy organizacji różnych szczebli, proces pracy, opracowania firm consultingowych
Strategia – wzorzec rozwoju każdej organizacji. Każde przedsiębiorstwo, które chce wyrosnąć ponad przeciętność i osiągnąć sukces musi mieć skuteczną strategię. Istotą skutecznej strategii jest stworzenie unikalności przedsiębiorstwa pozwalającej odróżnić je od konkurencji.