adrenalina(epinefryna) – kora nadnerczy, ↑naczyń w mm szkiel. i gładkich oskrzeli(B2), ↑kurczliwości i czynności <3(B1), skurcz mm gładkich skóry, płuc, nerek(alfa) ↑metabolizmu i zużycia O2; w skurczu oskrzeli(wstrzas anafilaktyczny)
aldosteron – mineralokortykosteryd, zatrzymanie Na,H2O, regulacja równowagi kwas-zas, ACE-inhibitor(konwertazy angiotensyny)
amfetaminy – uwalnianie adrenaliny, stymul, twory mózgu i ukł siateczkowatego, używane w add, metamfetamina, metlyfenidat
anestetyki:eter, chloroform, alkohol, wązki IT, porażenie ośr. odd i krąż.,
antydeprsanty – prozac, fluoksetyna, w depresji, manii, selektywne inh wychwytu serotoniny
anydepresanty trójcykliczne - ↑Na i serotoniny, imipramina, suchość w j.ustnej
atenolol – B1, powoduje nietoler. wysiłq
atropina – (wilcza jagoda) antag.kompetetywny, dobre wchłan. z przew.pok., ↑OUN, rozszerza źrenice, ↓perystaltyki, bradykardia. ZATRUCIE: ↑temp,rozszerzenie zrenic,suchość skóry i bł.suz.,zaczerwienienie skóry,pobudzenie,tachykardia. Leczenie: fizo-,neo-,prosty gmina+barbiturany; antagonista muskaryny, premedykacja
barbiturany - nie hamują bólu, anestezja bez analgezji, krótkie i szyb dział. brak miorelax, spadek przem. materii,↓psycho-ruch, p/w: wstrząs, astma, hypowolemia
benzatropina – parasymp.lityk, przenika do OUN
benzodiazepiny – miorelaxanty, pobudzenia rec GABAa w korze mózgu i ukł. limbicznym, relanium(diazepam)-nasennie, p/drgawk, sedacja
buprenorfina – częściowy agonista rec. opioid.
chlorpromazyna(fenactil) – neuroleptyk, schizofrenia
diazepam – nie jest poch. barbituranów,
dihydroergotamina – alkaloid sporyszu, migreny, bóle głowy, ↓głowy
dobutamina – B1 mimetyk, ↑siły skurczu i przew. <3, brak wpływu na częstość skurcz., nie ↑zapotrzeb. na O2
dopamina – nie dociera do mózgu, nasila synteze L-dopa, ↓dawki – pobudz. rec Da (↑ perfuzji nerek, utrata Na+), ↑B i A, kokaina-wychwyt zwrotny dopaminy
droperidol – neuroleptyk, schizofrenia
d-tubokuraryna – miorelaksant, bloker zwojów
dymorfina – p/ból 50x siln. niż morfina
efedryna – lecz. astmy, przew. niedocisn, narkolepsji, działa na obw nie na synapsy
endorfina – neuropep., p/ból, na podwzgórze i rdz.kręg.
enkefalina – neuropeptyd, słaby analget.
etomidat – anestezja bez analgezji, silny, krótkotrwały, dożylny
fentanyl – 100x morfina, przenika do OUN, działa po 30 sek, max po 2 min,20-30 min, przenika do mleka, ↓efekt na krążenie, nie dział. depres. na <3, ↓niż morfina dział. na perystaltyke, ↓sedacja,↓euforia,↓uwalnianie histaminy. ból ostry, zawałowy, Neuroleptanalgezja, uzależnia,
fentanyl – podobnie do morfiny
fenylefryna – alfa1 agonista
fenytoina – p/drawkowo
fizostygmina - odwracalnie↓AChE – w atonii jelit,pęcherza,częstoskurczu,ZATRUCIE ATROPINĄ
flumazenil – antagonista rec benzodiazepinowych, odwraca sedacje i efekty dział. alkoholu
fluosetyna(prozac) - ↑dział ukł serotoninowego w OUN
fluostygmina – nieodwr. ↓ AChE - w atonii jelit,pęcherza,częstoskurczu,ZATRUCIE ATROPINĄ
ganglioplegii - ↓rec.nikotynowych
glukagon - ↑poziom cukru we krwi
glukokortykoidy – hormony stresu, wydzielane w ostrych chorob. gorączce, zab. operac. ostrym bólu, hipoglikemii, pobudza wydzielanie kortyzolu(10x),
halotan – ↑anestetyk, silnie miorelax, wziewny
histamina – skóra, śluzówka, oskrzela, nacz, p.pok, OUN, 80% w granulocyt. zasadochł.
inhibitory MAO – hamują monoaminooksydaze a lub b,
ipratropium – w astmie oskrzelowej
izofluran – silnie zwiotcza mm., anestetyk wziewny
izoprenalina – B1, B2 agonista, nie działa na alfa, jak adrenalina ↑rytm i rzut <3, w bloku AV zatrzym. akcji serca, ↑ naczyn mm szkiel. ↓oporu obw. ↑ciśn. skurcz. ↓rozkurcz.
johimbina – alfa2 antagonista
katecholaminy – adrenalina, NA, DA, dobutamina, dopeksamina
ketamina – anestezja zdysocjowana, poch. pcp
ketanseryna(sufrexal) – antagon. serotoniny, słabo p/histaminowo, hipotensyjnie w rzucawce
klemastyna – h1 bloker 1 generacji,
klonidyna – alfa2 agonista, ↓uwalnianie NA
kokaina – hamuje wchł. zwrot adrenaliny, tachykardia, ↓źrenice
kortyzol – stym rozpadu białek w tk obw, mm tkk tłuszcz. i limfat., glukokortykosteryd, podst. homeostazy, pobudz. glikogenolize, p/zap, p/alerg, upośledza odp kom i humoralną,
labetalol – patrz propranolol
lidokaina(żel) – lignokainaHCl, powierzch. zniecz. m-cowe, blok kanały Na
luminal – barbituran, hamuje arytmie, p/padaczk -12h, nasenny
mesinolon - zmniejsza apetyt, w otyłości, wpływ na podwzgórze i ukł. limbiczny
metadon – działa po 45min, 4-5h, t1/2=20-35h, leczenie uzależn. od heroiny, syrop, uzależnia fizjolog.
metoksyfluran - ↑anestet. p/ból, anestetyk wziewny
metoprolol(beloc, betaloc,lopresol) – selekt, B1 blok., dług. dział., zaburz. rytmu <3, nadcisn tt, astma, ↓rytmu <3
morfina – 2-3 min po podaniu, max po 1min, 4-5h działa, dobrze do tkk, słabo do OUN, łożyska, mleka, hamuje skurcze macicy, ↑ cisn. śródczszk. nie wolno w urazach łba i porodzie
muskaryna(zesp.muskarynowy) – poty,↓źrenic,ból brzucha,wymioty,↓akcji<3; sympatykomimetyk
nalokson – antagonista rec. opioidowych, znosi efekty morfiny
neostygmina – odwr.↓ AChE - w atonii jelit,pęcherza,częstoskurczu,ZATRUCIE ATROPINĄ
neuroleptyki – powodują zespół parkinsonowski, piramidowy i endokrynopatie
noradrenalina(norepinefryna) – (działa na alfa) alfa1 – skurcz naczyń krwionośnych też nerek, ↑ciśnienia krwi, ↓przeplywu obw., silniejszy niż adrenalina skurcz naczyń(nie działa na B2), nieskuteczna w astmie
oksytocyna - ↑skurcz. macicy
papaweryna – miolityk
parkopan – ch.Parkinsona
pentazocyna – częściowy agonista rec. opioid.
pindolol - B-bloker
podtlenek azotu – gaz rozwesel, ↓anestetyk, brak mirelax
pralidoksym – reaktywacja AChE
prazosyna – alfa1 antagonista
prazosyna – syntet A1-lityk
probenecid - ↓usuwanie penicyliny
propranolol(inderal) – nieselektywny b-bloker, ↓zapotrz. serca na O2,↓częst. <3, skurcz oskrzeli i nacz. obw., w nadciśn tt, ch. niedokrw. <3, nadkom. zab. rytmu, profil. migreny
prostygmina – odwr. ↓ AChE - w atonii jelit,pęcherza,częstoskurczu,ZATRUCIE ATROPINĄ
ranitydyna – wrzody żoł, dwunastnicy hamuje wydz. soku żoł.
rezerpina – sympatykolityk, psychotrop
salbutamol(albuterol) – pobudz. B2 w oskrzelach, pozajelitowo B1 w sercu, ↑tt. obw., ↓c.tętnicze, ↑Vmin serca, ↑szybk. tętna
serotonina – uwalniana przez uszk. tkk, hamuje ból na poz. OUN
sibutramina - zmniejsza apetyt, w otyłości, wpływ na podwzgórze i ukł. limbiczny
skopolamina – podobnie do atropiny + sedacja, ↓na OUN, rozkurczowo, p/wymiotnie, ch.lokomocyjna, ubocznie:suchość w jamie ustnej
spironolakton – diuretyk oszczędz potas, hamuje dział. aldosteronu
trimetafan – blok zwojów
urapidyl – syntet. A1-lityk
wazopresyna – adh, resuscytacja