Stawonogi

Najliczniejsza grupa organizmów.

Występowanie:

Woda : rak

Gleba: widrewniak

Ląd: kleszcz, pająk, skorpion

Powietrze: mucha, biedronka

Cechy ogólne:

• Ciało złożone z segmentów:

Głowa – tułów – odwłok

Głowotułów – odwłok

• Ciało pokryte chitynowym oskórkiem (zbudowany z płytek, pokryty łuskami lub włosami, funkcja – szkielet zewnętrzny). Pancerz nie rośnie dlatego stawonogi musza go zmieniać (linienie). Zrzucony oskórek nosi nazwę wylinki.

• Nogi zbudowane z odcinków połączonych stawami dzięki czemu mogą je zginać.

• Wymiana gazowa:

Pancerz stawonogów nie przepuszcza gazów, dlatego:

Stawonogi wodne dokonują wymiany gazowej skrzelami

Stawonogi lądowe –niektóre: tchawki (rurkowate, rozgałęzione przewody, które rozpoczynają się przetchlinkami na powierzchni ciała)

- niektóre: płucotchawki (otwory, w których znajdują się liczne blaszki

zwiększające powierzchnię wymiany gazowej, ruchy odwłoka wpompowują powietrze)

• Układ nerwowy – łańcuszek nerwowy po brzusznej stronie ciała, zwoje mózgowe w głowie

Oczy -

Złożone – omatidia (małe oczka) tworzą obraz mozaikowy, widzą w podczerwieni i ultrafiolecie

Czułki – zmysł dotyku

Węch – dobry, z dużych odległości wyczuwają feromony innych osobników

• Rozmnażanie – jajorodne, rozdzielnopłciowe, dymorfizm płciowy

Owady

Najliczniejsza grupa, środowisko wodne, lądowe, powietrzne

• Budowa zewnętrzna:

Głowa:

• Oczy złożone

• Czułki (odbiór bodźców)

• Aparat gębowy (przystosowany do pobieranego pokarmu)

- kłująco - ssący,

- ssący,

- liżący

- żujący/ gryzący

- gryząco- ssący

Tułów:

• Skrzydła

- pierwsza para (twarde, osłaniają drugą parę)

- druga para (cienkie błony, najczęściej duże, rozłożyste)

• Odnóża (wszystkie wyrastają z tułowia, mogą się różnić rozmiarem.

Odnóża kroczne u konika polnego służą do skakania

Pływne z błonami między „palcami”

Grzebne krótkie i grube

Odwłok: segmentowany

• Odżywianie:

niektóre roślinożerne – konik polny,

inne drapieżne – modliszka,

wszystkożerne – skorki

pasożyty zwierząt – wszy, pchły,

pasożyty roślin - czerwce

• Rozmnażanie

Rozdzielnopłciowość

Rozwój złożony z:

przeobrażeniem niezupełnym –forma młodociana taka jak dorosła, różnica tylko w rozmiarze

przeobrażeniem zupełnym – larwa nie podobna do osobnika dorosłego

Skorupiaki

Zamieszkują środowisko wodne.

• Sposób poruszania się: kroczenie, pływanie, pełzanie

• Tryb życia: osiadły

• Odżywianie: wszystkie typy cudzożywności, pasożyty, pokarm dla innych

• Budowa zewnętrzna:

Głowotułów:

• Dwie pary czułków

• Odnóża gębowe (parzyste żuwaczki) służące do pobierania i rozdrabniania pokarmu

• Dwie pary szczęk

• Odnóża - odnóża kroczne przekształcone w szczypce

Odwłok:

• (Czasami odnóża służące do pływania)

• Oddychanie: skrzela

Pajęczaki

• Budowa zewnętrzna:

Głowotułów – odwłok

PAJĄKI

• Mają gruczoły przędne do tkania pajęczym (początkowo ma ona postać cieczy, ale na powietrz krzepnie)

• Przędzą nić

• Gruczoły przędne położone na końcu odwłoka na kądziołkach przędnych

ROZTOCZA

• Występują: gromadnie wszędzie

• Są przyczyną alergii

• Niektóre pożyteczne (zjadają szczątki zwierząt), a inne to pasożyty

KORSARZE

• Cienkie, długie odnóża

• Odżywiają się materią organiczną, szczątkami owadów i pająków

SKORPIONY

• długi, zagięty odwłok, zakończony kolcem z jadem

Skorupiaki i pajęczaki mają rozwój prosty - forma młodociana taka jak dorosła tylko w innym rozmiarze.