1. Ixodes ricinus Kleszcz pospolity
3. Cykl: Larwa (mysz/królik) -> nimfa ( biała mysz) -> samica /samiec -> jaja
4. Biologia: Samce nie żerują. Kleszcz trójżywicielowy. Cykl może trwać 3 lata, polują od połowy kwietnia do początku listopada.
5. Przenoszone patogeny: Wirus kleszczowego zapalenia mózgu (TBE), wirus choroby skokowej owiec, krymsko-kongijskiej gorączki krwotocznej (CCHF), riketsje, bakterie wywołujące boreliozę, Babesie microti.
6. Postać Atakująca: dojrzałe, nimfy, larwy
1. Argas reflexus Obrzeżek gołębi
3. Cykl: Larwa (gołąb) -> 2-4 nimf (gołąb) -> samica/samiec -> jaja
4. Biologia: Aktywność nocna, nawet głodnych okazów. Nimfa i postaci dorosłe żerują jedynie 30-60 minut. Ukąszony człowiek może wymagać hospitalizacji. Wywołuje dużą opuchliznę.
5. Przenoszone patogeny: wirusy TBE, krętki boreliozy, wirus gorączki zachodniego Nilu.
6. PA: dojrzałe, nimfy, larwy
1. Dermanyssus gallinae Ptaszyniec, dręcz kurzy
3. Cykl: Larwy -> protonimfy (ptaki) -> deutonimfy (ptaki) -> samiec/samica (ptaki) -> jaja
4. Biologia: Atakuje w nocy. Samice po spożyciu ludzkiej krwi są niezdolne do rozrodu, larwy nie żerują. Najliczniej występują od lipca do września. Ugryzienia wywołują dermatozy nazwane „świerzbem ptasim”
5. Przenoszone patogeny: Wirusy zapalenia St. Louis, riketsje gorączki Q, krętki spirochetozy drobiu.
6. PA: dorosłe
1. Dermacetor reticulates Kleszcz łąkowy
3. Cykl: Larwa (ssaki owadożerne) -> nimfa (+większe ssaki) -> samiec/samica (duże ssaki) -> jaja
4. Biologia: Trójżywicielowy, jedno roczny, dorosłe mają 2 fazy aktywności, larwy i nimfy 1.
5. Przenoszone patogeny: wirusy TBE, emskiej gorączki krwotocznej, riketsji, pałeczki durowe, Babesię spp. Człowieka atakują „mniej chętnie”.
6. PA: dorosłe, nimfy, larwy
1. Sarcoptes scabieri Świerzbowiec ludzki
3. Cykl: Larwa -> protonimfa -> tritonimfa (samce nie mają tego stadium) -> samiec/samica -> jaja
4. Biologia: samce kopulują z tritonimfą, te następnie linieją w samice. Rozwój jedynie na człowieku. Sam pasożyt wywołuje świerzb, cięższa odmiana to świerzb norweski.
5. Przenoszone patogeny: Brak.
6. PA: larwy, nimfy, zapłodnione samice
1. Demodex folliculorum Nużeniec ludzki
3. Cykl: Larwa -> protonimfa -> nimfa -> samiec/samica -> jaja
4. Biologia: Postacią inwazyjną dla człowieka jest nimfa.
5. Przenoszone patogeny: Brak.
6. PA: nimfy
1. Ornithonyssus bacoti Roztocz szczurzy
.
3. Cykl: Larwa -> protonimfa (żeruje 1 to samiec, 2 razy samica) -> deutronimfa -> postaci dorosłe -> jaja
4. Biologia: Agresywność rośnie wraz z długością głodowania. Nie wykazuje aktywności dobowej w okresie masowego pojawienia się. Najliczniejsze od lipca do sierpnia. Żeruje w miejscach gdzie skóra jest delikatna. Powoduje silny ból i swędzenie, ataki są silnie stresogenne.
5. Przenoszone patogeny: Riketsje, mikrofilarie L. carinii i D. repens.
6. PA: protonimfy, dorosłe
1. Neotrombicula autumnalis Swędzik jesienny
.3. Cykl: Larwa -> protonimfa -> deutronimfa -> tritonimfa/imagochrysalis -> samiec/samica
4. Biologia: tylko larwa jest pasożytem.
5. Przenoszone patogeny: Brak.
6. PA: larwy
1. Acarus siro Rozkruszek mączny
3. Cykl: Larwa -> protonimfa -> deutronimfa -> samiec/samica -> jaja
4. Biologia: pasożytuje na produktach spożywczych. Powoduje świąd magazynierów.
5. Przenoszone patogeny: Brak.
1. Dermatophagoides pteronyssinus Kurzolubek europejski
3. Cykl: Larwa -> protonimfa -> tritonimfy -> samiec/samica -> jaja
4. Biologia: Powoduje alergie i astmę.
5. Przenoszone patogeny: Brak.
1. Dermatophagoides farinae Kurzolubek amerykański
.3. Cykl: Larwa -> protonimfa -> tritonimfa -> samiec/samica -> jaja
4. Biologia: powoduje alergie i astmę.
5. Przenoszone patogeny: Brak.
1. Euroglyphus maynei
3. Cykl: brak w podręczniku.
4. Biologia: wywołuje atopowe zapalenie skóry, astmę, zapalenie nosa,
5. Przenoszone patogeny: brak.
1. Pediculus humanus Wesz ludzka
3. Cykl: Larwa → 3 stadia nimfalne → samiec/samica → jaja
4. Biologia: Każda aktywna postać pobiera krew. Powoduje wszawicę odzieżową i głowową.
5. Przenoszone patogeny: Zarazki duru plamistego. Zarazki gorączki okopowej. Krętki duru powrotnego epidemicznego.
6. PA: dorosłe
1. Pthirus pubis Wesz łonowa
3. Cykl: Larwa → 3 stadia nimfalne → samiec/samica → jaja
4. Biologia: Wywołuje wszawicę łonową.
5. Przenoszone patogeny: Może się zarazić durem plamistym, ale nie ma znaczenia w epidemiologii tej choroby.
6. PA: dorosłe
1. Cimex lectularius Pluskwa domowa.
3. Cykl: Larwa → 5 stadiów nimfalnych → samiec/samica → jaja
4. Biologia: Powoduje miejscowe reakcje skórne, astmę, ugryzienia się stresogenne. Przeobrażenie hemimetaboliczne.
5. Przenoszone patogeny: Wirus zapalenia wątroby typu B, laboratoryjnie dżumę, trąd, gruźlicę, dur plamisty, tularemię i gronkowca.
6. PA: nimfy, dorosłe
1. Rhodnius prolixus
3. Cykl: Brak w podręczniku.
4. Biologia: Wszystkie stadia tego stawonoga mogą w sobie utrzymywać T. Cruzi
5. Przenoszone patogeny: T. Cruzi
1. Glossina palpalis Mucha tse-tse
3. Cykl: Brak w podręczniku
4. Biologia: Brak w podręczniku
5. Przenoszone patogeny: T. brucei gambiense i T. brucei rhodesiense
6. PA: dorosłe
1. Triatoma infestans
3. Cykl: Brak w podręczniku.
4. Biologia: Zwane pluskwami całującymi, kąszą wkoło ust.
5. Przenoszone patogeny: T. Cruzi
6. PA: dorosłe
1. Anopheles maculipennis Widliszek
3. Cykl: 4 stadia larwalne -> poczwarka -> imago -> jajo
4. Biologia: Samce nie żerują, samice owszem. Ukłuciom towarzyszą odczyny alergiczne i świąd.
5. Przenoszone patogeny: Zarodźce malarii, krętki Borrelia burgdoferi, mikrofilarie Wuchereria bancrofti, Brugia malay i timori
6. PA: Samice
1. Culex pipiens Komar kłujący
3. Cykl: 4 postaci larwalne → poczwarka → imago → jaja
4. Biologia: Ukłuciom towarzyszą odczyny alergiczne i świąd.
5. Przenoszone patogeny: Wirus zachodniego Nilu, krętki Borrelia burgdoferi, mikrofilarie Wuchereria bancrofti, Brugia malay i timori
6. PA: dorosłe
1. Aedes aegypti
3. Cykl: Brak w podręczniku,
4. Biologia: Larwom wystarczy tyle wody, ile może się znajdować w zagłębieniu dziupli drzewa.
5. Przenoszone patogeny: denga, tularemia, żółta febra,
6. PA: dorosłe
1. Culicoides pulicaris (patrz Simulium ornatum)
1. Simulium ornatum
3. Cykl: 6-7 stadiów larwalnych -> poczwarka -> imago -> jaja
4. Biologia: ukąszenia wywołują chorobę meszkową.
5. Przenoszone patogeny: prawdopodobnie laseczki wąglika, nicienie Onchocerca vovulus, krętki choroby pinto
6. PA: dorosłe
1. Musca domestica Mucha domowa
3. Cykl: 3 stadia larwalne → poczwarka → samiec/samica → jaja
4. Biologia:
5. Przenoszone patogeny: dur brzuszny, paradury, cholera, czerwonka bakteryjna, gruźlica, tężec.
1. Hypoderma bovis Giez bydlęcy
3. Cykl: 3 stadia larwalne → poczwarka → samiec/samica → jajaj
4. Biologia: Wywołuje muszyce : podskórną: pierowtną umiejscowioną. Pierwotną przemieszczającą się okresowo, przemieszczającą się ciągle, oczu
5. Przenoszone patogeny: Brak.
1. Gasterophilus intestinalis Giez jelitowy
3. Cykl: Nieznany
4. Biologia: Wywołuje muszycę skórną przemieszczającą się ciągle.
5. Przenoszone patogeny: brak.
1. Pulex irritans Pchła ludzka
3. Cykl: 3 stadia larwalne → poczwarka → samiec/samica → jaja
4. Biologia: hemimetaboliczne przeobrażenie.
5. Przenoszone patogeny: dżuma, tularemia, gorączka tyfusowa endemiczna, dwoinka zapalenia płuc, jest żywicielem pośrednim tasiemca psiego, karłowatego i Hymenolepis diminuta. 6. PA: dorosłe
1. Xenopsylla cheopis Orientalna pchła szczurza/ Pchła dżumowa
3. Cykl: larwa → poczwarka → samiec/samica → jaja
4. Biologia:
5. Przenoszone patogeny: Yersinia pestis (dżuma), rickettsia typhi (dur plamisty endemiczny szczurzy), tularemia, żywiciel pośredni Hymenolepis nana i diminuta. 6. PA: Dorosłe
1. Tunga penetrans Pchła piaskowa
3. Cykl: Larwa → poczwarka → samiec/samica → jaja
4. Biologia: larwa nie żeruje. Powoduje stany zapalne, wtórne zakażenia bakteryjne. Zwiększa prawdopodobieństwo rozwoju tężca, zgorzeli gazowej i posocznicy.
5. Przenoszone patogeny: Brak.
6. PA: dorosłe
1. Ctenocephalides canis Pchła psia
3. Cykl: 3 stadia larwalne → poczwarka → samiec/samica → jaja
4. Biologia: ukłucie powoduje swędzącą opuchliznę.
5. Przenoszone patogeny: Yersinia pestis (Dżuma), rickettsia typhi, larwy nicieni Dirofilaria immitis, tasiemców: Dipylidium canium, Hymenolepis nana i diminuta.
6. PA: dorosłe
1. Leptopsylla segnis Europejska pchła mysia
3. Cykl: Larwa → poczwarka → samiec/samica → jaja
4. Biologia:
5. Przenoszone patogeny:Dżuma, dur plamisty endemiczny szczurzy, gorączka Q.
6. PA: dorosłe