Ewa /….

PD 4

DIAGNOZA Z UŻYCIEM TESTU NIEDOKOŃCZONYCH ZDAŃ ROTTERA.

Badaniu został poddany 26 letni mężczyzna, ….. Na stałe mieszkający w …. w domu swojej dziewczyny, K…, wraz z jej rodzicami i jej dwiema młodszymi siostrami. Uczęszczał kolejno do liceum ogólnokształcącego, technikum i szkoły zawodowej- żadnej z nich nie udało mu się ukończyć. Obecnie bezrobotny. Przeważające okresy bezrobocia przeplatane są krótkimi okresami (2 do 3 miesięcy) zatrudnienia- najczęściej w branży telemarketingowej. Nie ma żadnych własnych dochodów. Obecny związek partnerski G…. jest jego najdłuższym- od 4 lat związany jest z Katarzyną 23 letnią absolwentką Politechniki Warszawskiej. Z poprzedniego związku, z Marleną, G…. ma 5 letniego syna, Maksymiliana. Ani z dzieckiem, ani z jego matką nie ma żadnego kontaktu.

G…. wychowywany był przez swoją babcię, ze strony matki od 5 roku życia, kiedy to odebrano matce prawa rodzicielskie z powodu zaniedbań. G…. utrzymuje, iż był maltretowany przez konkubenta matki. Nigdy nie poznał swojego biologicznego ojca. Zarówno z babcią, jak i z matką utrzymuje stały kontakt. Ich relacje można określić, jako poprawne, jednak cechują się pewną ambiwalencją (G…. raz nienawidzi swojej rodziny, raz czuje się z nią silnie związany). Badany ma czworo młodszego, przyrodniego rodzeństwa: jednego brata, obecnie przebywającego w więzieniu, dwie siostry mające już własne rodziny i jedną najmłodszą- 10 letnią. Każde dziecko pochodzi z innego związku partnerskiego jego matki. G…. od wczesnego dzieciństwa cierpi na astmę.

Badanie z użyciem testu Rottera oraz Testu apercepcji tematycznej miało miejsce w kawiarni w centrum miasta w godzinach porannych. Badany przyszedł przed czasem. Przed rozpoczęciem badania wypalił dwa papierosy. Sprawiał wrażenie podenerwowanego, ale nastawiony był bardzo entuzjastycznie. Badanie zostało rozpoczęte od testu Rottera. Badany na głos przeczytał instrukcję, akcentując podkreślony fragment: Twoje prawdziwe uczucia. Otrzymał od badacza dwa długopisy i rozpoczął wypełnianie testu. Zapytał, czy musi wpisywać nazwisko. Po uzyskaniu przeczącej odpowiedzi i zastanawiał się chwilę, co wpisać w pole ”Wykształcenie”. Stwierdził, iż wpisze takie, jakie wpisuje w swoje CV- średnie, co nie jest zgodne z prawdą.

Przeszedł do właściwej części testu i początkowo czytał na głos każde pytanie, komentując je w stylu: ”Lubię… hymmm, co ja ja lubię? No, lubię dużo rzeczy… hym…” Po przeczytaniu trzeciego pytania (3.Chcę wiedzieć), zaprzestał odczytywania pytań na głos. Początkowo pominął odpowiedz na to pytanie. Podobnie potrzebował więcej czasu na zastanowienie się nad pytaniami: 8.Najlepszy…, 11.Matka…, 15.Nie mogę…, 23.Mój umysł…, 32.Jestem bardzo…,37.Ja….Ostatecznie odpowiedział na wszystkie testowe pytania. Całkowity czas badania wynosił 25 minut. Po oddaniu kwestionariusza badaczowi tłumaczył, że starał się dotrzeć do swoich najgłębszych uczuć. Powiedział również, że dziwnie się czuje po tym badaniu.

Można było zaobserwować, że poszczególne pytania budziły w nim bardzo silne emocje. Nerwowo obracał długopis, który kilka razy w wyniku tych zabiegów spadł ze stołu. Przyciskał dłonie do skroni. Wiercił się na krześle. Takie zachowania nasiliły się od pytania 11. Matka… i trwały aż do zakończenia testu.

Treść odpowiedzi na pytania wskazują na negatywny nastrój testu. Bardzo widoczna jest tęsknota za rodzinnym ciepłem, lęk i brak poczucia bezpieczeństwa z tym związane- wskazują na to odpowiedzi na pytania: 4.W domu rodzinnym… czuję dyskomfort. 11.Matka... brak matczynej miłości i związane z tym uczucie strachu (12.Czuję…Strach) Bezpośrednio wydaje się z tym związana potrzeba posiadania własnej rodziny, a także poznania swoich korzeni, poszukiwanie odpowiedzi na pytania wiążące się rodzina pochodzenia 3.Chcę wiedzieć…, kto jest naprawdę moim ojcem. 13. Najbardziej boję się… Stracić ukochaną osobę. 35. Mój ojciec… nie wiem gdzie jest. 39. Moim największym zmartwieniem… jest zapewnieni przyszłej rodzinie godnego życia.

W odpowiedziach G…. odzwierciedlają się także jego niespełnione ambicje. Żal z powodu błędów popełnionych w przeszłości. Świadczą o tym odpowiedzi: 5. Żałuję… mojej przeszłości 15. Nie mogę… mieć wszystkiego. 21. Nie udało mi się… nauczyć nut. 34. Chcę… zostać sławnym muzykiem 37. Ja… do końca nie spełniony muzyk.

Charakterystyczna dla badanego jest także duża potrzeba akceptacji, której jak można podejrzewać, nie udało mu się do tej pory zaznać. Badany udzielał zazwyczaj dłuższych odpowiedzi. W formułowaniu zdań używał wyliczeń, dopisywał niektóre rzeczy po dłuższym zastanowieniu. Także fakt, że skłamał wypełniając dane o swoim wykształceniu- To dodatkowo może świadczyć o tym, iż badany bardzo obawiał się braku zrozumienia. O potrzebie akceptacji i zrozumienia świadczą odpowiedzi: 14. W szkole… brak akceptacji. 20. Cierpię… gdy nikt mnie nie rozumie. 25. Potrzebuję… zrozumienia. 30. Nienawidzę… okresu gimnazjum (i gdy ktoś się spóźnia). Potwierdzają to także odpowiedzi, które z pozoru mogłyby się wydawać dość neutralne: 7.Mężczyźni…koledzy do picia. 10. Ludzie … społeczeństwo. 19. Inni ludzi… możliwość zawiązania nowych znajomości. Te odpowiedzi mogą sugerować dużą potrzebę przynależności. Być może badany czuje się niejako wykluczony z grupy, przez co tak podkreśla znaczenie kontaktów społecznych.

Bardzo ważna na tle całego kwestionariusza wydaje się być odpowiedz na pytanie 23. Mój umysł… ciągle poszukuje. Można podejrzewać, iż ta odpowiedz najbardziej odzwierciedla etap życiowy, na jakim obecnie znajduje się badany. Obecnie stara się odnaleźć swoja drogę, ukierunkować się na jakiś cel.

Ważnym tematem dominującym w odpowiedziach badanego jest muzyka. Odpowiedzi: 1.Lubię… słuchać muzyki, tworzyć muzykę (grać na komputerze)9. Drażni mnie… muzyka disco polo. 21. Nie udało mi się… nauczyć się nut. 27. Najlepiej czuję się…, gdy gram na gitarze i klawiszach. 34. Chcę… zostać sławnym muzykiem. 37. Ja… do końca niespełniony muzyk. Te odpowiedzi świadczą o tym, iż badany niejako określa siebie, wyraża siebie poprzez muzykę. Jest typem artystycznego ducha.

W udzielanych odpowiedziach badany najczęściej posługiwał się ego dziecka. W odpowiedziach odzwierciedla się duża potrzeba miłości, zrozumienia, akceptacji i potrzeba twórczości.

Postawę badanego można określić, jako: Ja nie ok., inni ok. Poczucie niższości badanego jest widoczne: duża pretensja do samego siebie, żałowanie własnej przeszłości. Duże ambicje hamowane są przez finalne założenie klęski.

Skrypt G…mógłby brzmieć:

Ciągłe poszukuję siebie, bądź: Gdy zastaję przeszkodę cofam się i nie staram się jej przeskoczyć bo i tak się nie uda, czy też: Im łatwiej- tym lepiej.

Diagnosta zaproponowałby rozwinięcie testu Rottera o 5 dodatkowych pytań:

1.Kłamstwo… (aby zbadać stosunek badanego do niego, jego moralność, z uwagi na to, że skłamał wypełniając dane przed testem)

2.Moją słabością jest… (w celu odnalezienia przeszkód i ograniczeń jakie stoją na przeszkodzie badanemu w osiągnięciu szczęścia)

3.Akcjeptacja … (aby rozwinąć ten ważny dla badanego motyw)

4. Z dzieciństwa pamiętam… (aby dowiedzieć się więcej o problemach z jakimi badany mierzył się w owym czasie)

5.Zamierzam… ( dla ustalenia aktualnego celu badanego, kierunku jego aktualnych działań)

DIAGNOZA Z UŻYCIEM TESTU APERCEPCJI TEMATYCZNEJ (TAT)

Podobnie jak badanie testem Rottera, badanie TAT odbyło się w kawiarni w centrum miasta (, w godzinach porannych. Do zapisu treści wypowiedzi badanego użyty został dyktafon. G… był znacznie bardziej rozluźniony w czasie tego badania, niż w przypadku testu zdań niedokończonych. Widoczne były jednak drobne oznaki stresu: zacinanie się i bawienie się palcami w czasie snucia opowieści o obrazku, nerwowe kręcenie na krześle. Badanie trwało niespełna 14 minut.

1 (0:01:43)

„Hym… widzę tutaj chłopca hymm… Biała kartka…. hymmm… Dobrze, chłopiec, biała kartka i skrzypce… I jakby ten chłopiec się zastanawiał, myślał. W tej sytuacji według mnie on próbuje coś stworzyć, coś napisać. Jakiś utwór, kompozycję …hym. .. ponieważ mamy białą kartkę i nie mamy tutaj nic, więc to pisanie jego jest w takiej fazie… myśli… bo na pewno niczego się aktualnie nie uczy, bo na tej kartce nie mamy żadnych nut. Także to jest faza przygotowawcza do napisania jakiegoś utworu. Widać, że bardzo się na tym skupia...jego oczy, jego wzrok są skierowane na tą kartkę… ,czyli bardzo, BARDZO by chciał coś napisać, ale chyba nie ma w tym momencie, że tak powiem weny… nie ma natchnienia.

-Więc jak to się skończy dla tego chłopca?

„ On nic nie napisze, widzę to po jego minie i wzroku. Nic z tego nie będzie. To nie jest ten dzień. Dziecko powinno rzucić ten instrument i iść się pobawić.”

Badany utożsamia się z postacią chłopca. Być może podobnie jak bohater jego opowieści próbuje coś stworzyć, osiągnąć jakiś cel jednak nie udaje mu się to. Na obecnym etapie życia badany podobnie jak chłopiec, jest we wspomnianej przez niego „fazie … myśli”. Nie wie, jaki kierunek obrać dla swoich działań. Zakończenie historii chłopca może sugerować, iż G… łatwo rezygnuje z różnych życiowych zamiarów. Szybko się poddaje stwierdzając, że „to nie ten dzień”. Być może postępuje wówczas tak jak „radzi” chłopcu z obrazka: idzie się „bawić”. Z wysnutej przez badanego opowieści możemy wnioskować o silnej potrzebie twórczości, osiągnięcia czegoś, ale także o istnieniu silnych przeszkód, z którymi badany nie może sobie poradzić, lub też w ogóle nie chce podejmować takiego wyzwania.

8 DzK (0:00:50)

„Hym… kobieta, dziewczyna… suknia, koszula… taki trochę motyw PRL’owski. Ona o czymś myśli…, albo ona bardziej czeka na kogoś… ten wzrok wpatrzony w jakiś punkt, nie wiem, co to może być, może jakieś drzwi. Hymmm… ym… ciężko coś wymyślić. Wygląda jak Maryja na jakimś obrazie… Hym tu ma jakiś coś… jakiś frędzel. To może być zakonnica. Siedząca w swojej celi. Ona sobie o czymś myśli, ale się nie martwi. Czeka sobie cierpliwie, po prostu sobie czeka… Nie wiem jak to można rozwinąć.”

Badany utożsamia się z kobietą, która na coś czeka. Nie był w stanie określić, na co. Być może tak też jest w jego obecnej życiowej sytuacji. Trwa w niejakim zawieszeniu, oczekiwaniu na coś nieokreślonego, co może pomóc mu w pojęciu decyzji, popchnie o do działania. Nie martwi go bezczynność, cierpliwie czeka, co się wydarzy.

7 ChM (0:02:12)

„Hymmm… nooo.. Jezus Maria normalnie jak z „Ojca Chrzestnego ”!Hahahahaha… ymmm… Starszy mężczyzna, młodszy mężczyzna. Może to mi sugerować jakieś pokrewieństwo. Tak, że na przykład ojciec z synem. Może dziadek z wnuczkiem, ale to raczej nie ten wiek…. Mmm… Obaj mężczyźni ubrani elegancko, krawat, koszula… ….. …. ….”(Długie milczenie)

- I co oni tutaj robią?

„Ten starszy spogląda na tego młodego jakoś tak… mmm… z pod oka, że tak powiem… Nie ma, nie ma jakiejś aprobaty… W tym też szczególnie, że po minie młodszego można poznać, że tak powiem kulturalnie, dostał opieprz. Po prostu musiał coś przeskrobać, musiał coś nawywijać…. Może to być tak, że to jest relacja między szefem a pracownikiem… Pan prezes zjeżdża jakiegoś tam swojego podwładnego, bo czegoś tam nie wykonał. Też tak może być ze względu na ubiór…, że to może być w pracy. No, czyli ,że tu jest nagana. Tak to według mnie wygląda.”

Dominującym tematem tej opowieści jest brak akceptacji. G…. utożsamia się z młodszym z mężczyzn, który spotyka się z brakiem aprobaty drugiego z bohaterów (starszego mężczyzny). Starszy mężczyzna, w przypuszczeniu badanego: szef lub ojciec, może symbolizować jakąś ważną dla G… osobę, która nie do końca akceptuje jego zachowanie, jakiś autorytet. Główny bohater ze skruchą przyjmuje naganę, zdaje sobie sprawę ze swojej winy. Podobnie może być w przypadku G…., który zdaje sobie sprawę z tego, iż nie dopełnia jakiegoś obowiązku.

6 ChM (0:02:31)

„Facet w kapeluszu…. To znaczy trzyma go w ręku. I starsza kobieta…. …. …. (długie milczenie) Wiesz, co, to mi się kojarzy bardzo z takimi starymi filmami, jak ten mężczyzna trzymał tak ten kapelusz w takim geście jakby skruchy, pokory, pokory bardzo… głowa schylona nisko. Kobieta jest wyprostowana, minę ma srogą. I kojarzą się czasy takie, jak to mężczyźni przychodzili prosząc o rękę wybranki do matki. Także widać tu, że facet ubrany też elegancko, tan kapelusz też trzyma tak troszeczkę niezgrabnie. Mina też taka… wzrok wpatrzony w podłogę… Ogolony, ogarnięty… także tu ewidentnie coś takiego, że … że… że… że mamusia nie jest za bardzo szczęśliwa z takiego amanta, który przeszedł tu prosić mmmm… o… rękę wybranki swojego serca. Niestety chyba teściowa poda mu, że tak powiem… czarną polewkę… bo to wtedy tak mniej więcej było… Hym …duże okna, duże okna… widać że kobieta jest majętna, bo widać, że to nie jest jakaś lepianka. I Tą swoją miną… widać nie za bardzo przyjmuje te jego zaloty…. Chciałby… no, ale chcieć może… Ale sadzę, że odejdzie z kwitkiem… Tyle jeśli chodzi o ten obrazek.”

Dzięki wiedzy zdobytej w czasie rozmowy z G….przed badaniem, historie opisaną przez niego na podstawie obrazka można interpretować bardzo dosłownie: G… obecnie mieszka wraz ze swoją dziewczyną z jej rodzicami, którzy nie akceptują go, jako życiowego partnera córki. Wysoce prawdopodobne jest, iż badany opisał dokładnie sytuację ze swojego życia. Niewykluczone jednak jest, iż chodzi o ogólny brak akceptacji, z jakim spotkał się w życiu, być może wielokrotnie w innych życiowych sytuacjach.

8 ChM (0:02:09)

„Fajne!...Mmmm …. Ten obraz jest bardzo niewyraźny, ze względu na to, że to może być kilka rzeczy… albo sytuacja, która w danym momencie się dzieje, albo sytuacja, która się już wydarzyła. To znaczy, że ta oto, to chyba jest kobieta, tak jakby wspominała ten obraz, co jest za nią. I to są właśnie wspomnienia, bo są one troszkę, jakby zamazane… mmmm… i tu mamy pistolet, broń… to chyba bodajże hełm według mnie… To chyba jest jakaś sytuacja z frontu, w sensie, że jakaś operacja po prostu wykonywana… mmmm… przede wszystkim na na żywca, bo to od razu widać po mince tego mężczyzny, który leży. Tu ma skalpel w ręku… Takim małym nożykiem to na pewno nie chodzi o amputację, bo było by ciężko. Na pewno jakaś operacja, na przykład wyjęcie kuli. Także ten to jest na pewno żołnierz, który brał udział w bitwie… hymmm… tu jest lekarz, jakiś sanitariusz… a ona po prostu jakby to widziała i jej to utkwiło tak głęboko w pamięci, tak, że teraz sobie to przypomina. Ja to tak widzę.”

Głównym bohaterem historyjki jest osoba o androgenicznych rysach przedstawiona na pierwszym planie obrazka, którą G… postrzega, jako kobietę. Przewodnim tematem opowieści jest motyw wspomnienia z przeszłości. Kobieta, z którą utożsamia się G… wspomina scenę, jakiej była świadkiem w czasie wojny- operacja bez znieczulenia na rannym żołnierzu. Wojna może symbolizować jakiś trudny okres w życiu G….- może dzieciństwo, kiedy przeżył coś, co podobnie jak bohaterce opowieści, bardzo wyryło mu się w pamięci.

18 ChM (0:02:11)

„ Hymmm… to jest bardzo dziwne… No, na pewno tu są dwie postacie. Ten Pan pierwszy, gruby dość, on nie jest zły tylko bardziej zaskoczony. Druga osoba stoi za nim trzyma go jedną ręką za kark drugą za ramie i tu jest po prostu motyw rabunkowy. Gdzieś na ulicy w nocy, latarnia oświetla pierwszego mężczyznę, a drugi jest w cieniu schowany i próbuje, albo pozbawić gościa życia, albo pieniędzy i to będzie zależało od zachowania tego mężczyzny pierwszego. A po jego minie widzę, on jest bardzo zdezorientowany i on się bardzo szybko podda, odda pieniądze i na pewno nie będzie chciał żadnych kłopotów. Hymmm… Niby ma brew lekko uniesioną, może to być jakiś motyw agresywny, jest dosyć sporej postury, więc mógłby próbować… mógłby próbować, ale sądzę, że odpuści.”

W ostatniej historyjce badany utożsamia się mężczyzną, który staje się ofiara napadu rabunkowego. Napad może być projekcją jakiś negatywnych, może nawet agresywnych ataków na jego osobę. Pieniądze, które niewidoczny rabuś ukryty w cieniu chce ukraść bohaterowi mogą symbolizować coś cennego, co ktoś chce mu odebrać. Na podstawie przeprowadzonej rozmowy można, wnioskowac, iż napad może symbolizować naciski, jakie otoczenie wywiera na dziewczynę G…., aby ta zakończyła z nim związek. Więc zrabowane pieniądze/ coś cennego są tu symbolem jego dziewczyny. Niewykluczone jest, że może chodzić o cos zupełnie innego. Zakończenie historyjki o napadzie, gdzie bohater poddaje się jest kolejnym elementem wskazującym na skłonność badanego do ustępowania w trudnej sytuacji. Badany wspomina, iż mężczyzna jest postawy, czyli ma możliwość, aby pokonać rabusia, jednak mimo to ustąpi. Można to przełożyć na sytuacje, w której G… zdając sobie sprawę ze swoich zasobów, które mogą mu pomóc w osiągnięciu celu mimo wszystko rezygnuje, poddaje się, ustępuje. Ciekawe jest także to, że badany od razu we wstępie do historyjki wyjaśnia iż „jego” bohater nie jest zły. Być może G…. w jakiś sposób w swoim zachowaniu stara się kamuflować uczucie gniweu. Odbiera sobie prawo do takich uczuć nawet w sytuacjach, w których gniew, złość są adekwatne.

Na podstawie odpowiedzi badanego na przedstawione obrazki w teście apercepcji tematycznej można wnioskować o:

-Badany dość słabo odnajduje się w obecnej sytuacji życiowej, szuka wskazówek, oczekuje na podpowiedź, na znak „z zewnątrz”. Nie jest osobą, która sama jest w stanie wytyczyć sobie konkretnych celi i konsekwentnie zmierzać do ich realizacji. Potwierdzają to dodatkowo informacje zdobyty w czasie wywiadu: nie umie utrzymać się na dłużej w jednym miejscu pracy, porzucił szkołę, uciął kontakt ze swoim dzieckiem, nie ukończył szkoły.

- Dominującym tematem w opowiadanych historiach jest brak akceptacji ze strony otoczenia. Aż w dwóch obrazkach doszukał się elementów świadczących o tym, iż bohater, ( z którym się utożsamia) jest w jakiś sposób odrzucany. Jego postępowanie spotyka się z krytyką, a on sam jest postrzegany, jako nie dość dobry, aby coś osiągnąć. Być może brak poczucia bezpieczeństwa, sprawia, iż badany żyje w poczuciu ciągłego zagrożenia.

-Drugim częstym motywem jest słabość, bezradność i uginanie się przed przeciwnościami. Można wnioskować, iż badany nie potrafi, zmobilizowac się do działania. Z jednej strony zdaje sobie sprawę z zasobów, jakie posiada, z drugiej coś blokuje go, przed korzystaniem z nich. Prawdopodobnie jest to bardzo negatywny skrypt życiowy, który utworzył się w głowie badanego jeszcze we wczesnym dzieciństwie, kiedy to doświadczył odrzucenia, braku akceptacji i braku poczucia bezpieczeństwa. Wszystko to mogło sprzyjać wytworzeniu się negatywnego obrazu siebie, który teraz rzutuje na zachowanie badanego, a kolejne życiowe niepowodzenia utwierdzają go w przekonaniu, że poniesie klęskę.

-Przeciwstawna do domniemanego skryptu i działań badanego jest duża potrzeba dokonania czegoś ważnego, stworzenia czegoś. Grzegorz wydaje się być typem artysty, który jednak nie ukierunkował jeszcze swoich twórczych zamiarów.

*diagnoście nasuwa się także hipoteza na temat nieświadomego odtwarzania przez badanego elementów wzorców rodzinnych. Chodzi tu głównie o stosunek do rodzicielstwa. Transmisja międzypokoleniowa wzorców rodzinnych w rodzinie pochodzenia badanego bez wątpienia wpłynęła na sposób, w jaki odniósł się do bycia ojcem dla Maksymiliana. G…. także nie znał swojego ojca, odczuwa z tego powodu żal i tęsknotę, ale chyba nie dostrzega w tym żadnej analogi w odniesieniu do swojej postawy wobec syna. Większość członków rodziny badanego ma negatywny stosunek do odpowiedzialności, wzorzec ten badany powiela.