Łąkarstwo jest nauką syntetyczną, zlepek wielu dziedzin. Zajmuje się zbiorowiskami trawiastymi, łączy się z żywieniem zwierząt, botaniką, chemią rolną, z uprawą i fizjologią roślin, z gleboznawstwem, melioracją, zbiorowiskami trwałymi- porośniętymi przez roślinność trwałą. Zbiorowiska trawiaste pokrywają 2/3 lądów na kuli ziemskiej tj. ok. 3mld 200mln ha. Pełnią one znaczną rolę w tworzeniu się gleb w ochronie.

Zbiorowiska trawiaste nie składają się z samych traw w skład zbiorowiska wchodzą 3 elementy główne:

1. trawy (dominują)-60-70%

2. rośliny motylkowate 10-20%

3. inne dwuliścienne 20%

• Zioła

• Chwasty

Między ziołami a chwastami nie ma ścisłej granicy. Podział na zioła i chwasty zależy od tego w jakiej ilości znajdują się na danym zbiorowisku. Raz roślina będzie chwastem, innym razem będzie ziołem. Ale zarówno chwasty jak i zioła nie powinny przekraczać 20% w zbiorowisku.

MNISZEK:

Jak mniszek kwitnie to znak że trawy osiągnęły gotowość pastwiskową. Jeżeli występuje on w małych ilościach 4-5% to poprawia smak zbiorowiska. Jeżeli występuje w dużych ilościach to powoduje zgorzknienie zbiorowiska. Ma on zastosowanie w medycynie (na woreczek żółciowy- korzeń mniszka stymuluje do wydzielania żółci). Młode rośliny mniszka są wykorzystywane przez francuzów tak jak sałata przez polaków.

KRWAWNIK:

Dawniej odchowywano na nim kurczęta, indyki, bardzo zasobny w mikroelementy i magnez. Jeśli występuje w większych ilościach to pogarsza smak zbiorowiska.

PRZYWROTNIK: „przywraca urodę”

Pochodzenie zbiorowisk w Polsce.

W większości są one wytworzone przez człowieka,

Zbiorowisko klimaksowi-las jest to ostatnie środowisko w sukcesji.

95% powierzchni trawiastych jest pochodzenia antropogenicznego (sztuczne) powstałe dzięki działalności człowieka

5% wytworzyła natura (połonina, pasma drzewostanu lasu, hale wysokogórskie, różne zagłębienia- kotliny, doliny)

W obszarach niżej położonych rozwój drzewostanu hamowany jest przez wysoki poziom wód gruntowych. Drzewa pionierskie to dąb i brzoza.

Pastwisko w górach pełni role przyrodniczą i ekologiczną np. glebotwórczą (powodują wietrzenie, pogłębianie gleb) ochrona gleby……………………………………………………

Proces glebotwórczy bardzo długo trwa w górach- gleby wytwarza się w ciągu 150 lat, a w skałach granitowych nawet 300 lat.

Funkcja paszowa – jako poidła dla zwierząt w dolinach.

Funkcja przyrodnicza- powodzie- woda powodziowa zabiera różne zanieczyszczenia. W warunkach dużej wilgotności mam do czynienia z procesem bagiennym, który tworzy gleby bagienne (torfy). Substancja powoduje że torf wytrąca wiele związków chemicznych z łańcuchów.

Warunkiem istnienia ekosystemów trawiastych jest jednorazowy odbiór wytworzonej biomasy (skosić, albo spaść). Jednokrotne koszenie ogranicza rozwój drzewostanu.

W Polsce zbiorowiska trawiaste zajmują ok. 4mln 300tys ha z tego to obszary trawiaste typu rekreacyjnego,

4mln 100tys to łąki i pastwiska,

2,5 mln łąki koszone,

1mln to tereny nie użytkowane (odłogowane)

600-500tys pastwiska

4mln200tys to21% UR. Zbiorowiska zajmują 13,5% powierzchni kraju.

Pod względem rozmieszczenia UR w Polsce wyróżniamy 4 rejony:

-2 rejony gdzie mamy UR znacznie powyżej średniej krajowej:

• Rejon polski południowej 35-70% TUZ w UR

• Rejon biegun zimna polska północno- wschodniej 30-40%TUZ w UR

Rejon poniżej średniej kraju

• Rejon polski środkowej i ciut wyżej Zielona Góra, Biała- Podlaska do Bydgoszczy, Mazowieckie, rejony Torunia, Płocka 12-15%TUZ w UR. Przyczyną małej ilości UZ w tym rejonie jest mała ilość opadów atmosferycznych. Środowiska trawiaste charakteryzują się długim okresem wegetacyjnym. UZ zielone skumulowane są w kotlinach lub przy ściekach wodnych (w Sanoku ilość opadów wynosi , w Bydgoszczy 490mm, Poznań )

Rejon w średniej krajowej

• Reszta Polski

Pod względem produkcyjności UZ dzielimy na 3 kompleksy uprawowe:

1z- UZ bardzo dobre i dobre stanowią 1,8% wszystkich UZ, leżą one na glebie klasy I i II

2z- średni leżą na glebach klasy III-IV stanowią 56% UZ

3z- UZ słabe 42,2%leżą na glebie klasy Vi VI

Udział powierzchni UZ w ogólnej powierzchni UR (%):

Austria 56

Belgia 44

Francja 39

Holandia 58

Niemcy 60

Szwajcaria 78

WB 63

Czech i Słowacja 43 (24+19)

Polska 21

Polska w porównaniu z innymi krajami jest uboga w użytki zielone

Ze wzrostem Gospodarczym będzie się zwiększać na żywność dobrej jakości, a co za tym idzie potrzeba więcej użytków zielonych.

Intensyfikacja UZ jest najmniej szkodliwa w stosunku do środowiska.

UZ pod względem zawartości białka przegrywają tylko z roślinami motylkowatymi.

Np. u Amerykanina produkty zwierzęce w diecie stanowią 70%, a w krajach ubogich ok. 20%.

Podział UZ.

Typologiczny (zasadniczy) podział UZ jest wynikiem stosunków powietrzno- wilgotnościowych i pod względem i pod względem kształtowania się tych stosunków. Wyróżniamy 3 główne typy UZ. Te 3 typy da się umieścić w polu trójkąta.

I- łęgi (łąki zalewane)

II- Grądy (łąki grądowe)

Ad I. Łęgi- są to użytki położone z reguły na glebach aluwialnych (namytych), glebach typu mady, które powstały w skutek naniesienia, zalewane gleby. Stanowią 24% użytków zielonych, są to łąki najlepszej jakości. Pastwiska zakładamy na obszarach nieco suchszych (20%),80% to użytki zielone kośne.

Roślinność korzysta z trzech rodzajów wody:

• Opadowej

• Zalewowej

• Gruntowej

Ad II. Grądy- użytki zielone leżące w najwyższych piętrach. 80% powierzchni to głównie pastwiska, zajmują one ok. 42% wszystkich użytków zielonych, leżą na różnego typu glebach. Gleby suche, piaszczyste, z reguły mają niedostatek wody roślinność korzysta głównie z wody opadowej. Niższa produkcyjność niż łęgi

Ad III. bielawy i mursze (łąki bagienne i pobagienne)

ok. 34% UZ będą to bielawy i mursze, łąki bagienne i pobagienne. Zawsze nadmiar wody, a brak powietrza, nadmierne uwilgotnienie, głównie gleby torfowe- proces glebotwórczy bagienny. gleby pobagienne to te w których dokonano pewnego odwodnienia zmieniono stosunki powietrzno-wodne. Po odwodnieniu są to gleby bardzo dobre. Obszary pobagienne powinny być stosowane jako łąki nie wolno ich zamieniać na GO, ponieważ zabiegi uprawowe poprawiają stosunki powietrzno- wodne i dochodzi do bardzo szybkiej mineralizacji. Murszenie – rozkład torfu. Mursz – rozłożony torf powoduje że powstaje tłusty pył, który nie przepuszcza wody co prowadzi do nadmiernej mineralizacji.

W wyniku mineralizacji na powstaje nawet azotu. w wyniku zaś odwodnienia w ciągu roku może dojść do utraty wierzchniej warstwy ponieważ ulegnie ona rozpyleniu.

Mamy do czynienia również z podnoszeniem się miąższości , w ciągu 5 lat może podnieść się ona nawet .

Drugi podział:

Ze względu na położenie nad poziom morza wyróżniamy:

1. niżowe,

2. Rejonów górzystych.

AD.1 Niżowe- te, które leżą do wys. 300m n.p.m., stanowią k. 89,5% wszystkich UZ.

AD.2 Rejonów górzystych terenów- 10,5%- w Karpatach, Sudetach, Górach Świętokrzyskich, w obrębie rejonów górzystych wyróżniamy 3 grupy:

1. 300-500m- pogórza, rejony podgórskie

2. 500-1000m- górskie

3. pow. 1000m- tzw. wysokogórskie

Na niżowych w strefie pogórskiej i górskiej spotykamy 3 typy użytków zielonych:

łęgi, grądy, bielawy i mursze (młaki), a powyżej na wysokogórskich spotykamy tylko grądy.

Ekosystem- całościowy układ zamknięty, w którym mamy do czynienia z pełnym obiegiem materii organicznej.

Ekosystem składa się zasadniczo z dwóch części:

Części nieożywionej (ekotop)

Części ożywionej (biocenoza)

Biogeocenoza= ekotop

Ekosystem cechuje się dość specyficznymi cechami które odróżniają go od innych ekosystemów:

1. WIELOGATUNKOWOŚĆ: przejawia się ona tym żę na pastwiskach, łąkach można spotkać do ok. 400 gatunków z grupy traw ok. 80 gatunków, motylkowatych ok. 40, i dwuliściennych ok. 150. na jednym m²można spotkać ok. 50-60 gatunków. Liczba gatunków zależy od warunków siedliskowych.

Najbardziej bogaty florstycznie jest wietnam.

Na uwagę zasługują tutaj konsumenci pośredniego rzędu, które określamy mianem szkodników ponieważ one konsumują 20-30% plonu wytworzonego przez rośliny (zaliczamy tutaj drutowce, sprężyki, koniki, pasikoniki, szarańcza, gr. Pajęczaków, myszy). Grupa ta jest bardzo istotna z grup konsumentów, ponieważ żyje w tym ekosystemie (wydala, rozkłada). Grupa ta stanowi siłę napędowa ekosystemu trawiastego.

2.BARDZO SILNE ZAGĘSZCZENIE: optymalna obsada zbóż to 400-500 kłosów na 1m² . na glebach lepszych dla 1 rośliny potrzeba ok. ² na goszym 25, u traw na występuje 2 tys. Pędów generatywnych. U koniczyny białej możemy spotkać ok. 10 klonów/ 1m² a z 1 węzła wyrasta 150 pędów.

Solne zagęszczenie powoduje, że mamy do czynienia z darnią bardzo silnie sprężystą. Silne zagęszczenie decyduje o wysokim zagęszczeniu składników nawozowych, zatrzymywaniu wody.

3.Duża zdolność przystosowawcza do zmieniających się warunków siedliskowych (duża plastyczność): zmieniające się warunki środowiskowe nie wpływają na gwałtowne zaburzenia w ekosystemie. Ekosystem łatwo się dopasowuje. Jest cechą wypadkową z połączenia dwóch pierwszych- jeśli zmienią się warunki siedliskowe to rośliny które zginą zostaną szybko zastąpione innymi, dla których dane warunki będą korzystne.

4. Zdolność odrastania po defoljacji. (defolijacja- usuwanie masy, spasanie, wykaszanie)

Niektóre gatunki są bardzo odporne na skoszenie wytrzymują nawet 15-20 krotne ścinanie np. wiechlina łąkowa.

Trawy niskie charakteryzują się niższym wzrostem, słabiej plonują, są zasobne w liście odziomkowe (przyziemne)

Trawy wysokie mają wyższy wzrost, liście skumulowane w wyższych partiach rośliny.

5. żdolność do odkładania substancji organicznej: na gruntach ornych wyłączając gleby torfowe zawartość próchnicy sięga ok. 3,5% (czarnoziemy). Na glebach ubogicj poniżej 0,5% (piaszczystych).

O odkładaniu substancji organicznej decydują dwa czynniki:

- temperatura,

- dostępność powietrza

Na UZ mamy ok. 6-8%, na starych UZ spotyka się nawet 12-15% substancji organicznej.

O odkładaniu próchnicy decyduje specyficzny sposób korzenienia się traw- korzeń umieszczony jest bardzo płytko 80-85% masy korzeni jest umieszczone do głębokości w glebie.

- Poniżej tej warstwy panują warunki prawie beztlenowe.

- Darń chroni glebę przed nagrzaniem,

- Brak wykonywanych zabiegów agrotechnicznych,

- Substancja organiczna jest skarbem gleby zatrzymuje 10 razy więcej wody wokół siebie

- Warstwa uprawowa to 3000 ton na powierzchni

6. Duże wymagania wodne: roślinność UZ to rośliny o dużych i średnich wymaganiach wodnych (higro- i mezofile). Współczynnik transpiracji jest wyznacznikiem do pogrupowania roślin na poszczególne grupy. 400- wody zużywa do wytworzenia 1g suchej masy.

7. Stosunkowo małe wymagania cieplne: wyróżniamy 2 grupy roślin C3 i C4.

C3 to rośliny które dominują w klimacie umiarkowanym

C4 to rośliny stref ciepłych optymalna temperatura dla roślin to temperatura średniodobowa 15-. Celcjusza- dla wydajności fotosyntetycznej- rośliny wtedy intensywniej rosną i fotosyntezują.

Dystrybucja (produkcja fotosyntezy i składników mineralnych).

Maj i połowa czerwca 50-60% produktów fotosyntezy i składników mineralnych jest w tym czasie wykorzystywane na przyrost plonu 20% na potrzeby asymilacyjne i 20-25% rośliny zatrzymują dla siebie.

W połowie sierpnia:

50-60%- potrzeby asymilacyjne,

25%- przyrost plonu,

Ok. 20%- rośliny zatrzymują dla siebie.

Aby funkcjonował ekosystem musi być dopływ energii słonecznej

• W naszych warunkach ok. 1% energii słonecznej jest zamienione na energię chemiczną; ilość energii kosmicznej zamieniona na energię chemiczną zależy od warunków siedliskowych

Plon biologiczny jest to wielkość plonu suchej masy jaka powstaje w ciągu 1 okresu wegetacyjnego na powierzchni . Wielkość plonu zależy w dużym stopniu od warunków siedliskowych. W Polsce waha się od 13-25 ton suchej masy z . Węgiel w suchej masie stanowi ok. 45%u zwięrząt 20-21%. Zbiorowiska trawiaste pełnią dużą rolę w zmniejszaniu efektu cieplarnianego.

Plon biologiczny powstaje nad powierzchnią i pod powierzchnią gleby. Produkcja plonu odbywa się +/- 50- w poziomie.

W łące ninawożonej masa nad ziemna dochodzi do ., zaś na łące nawożonej masa ta sięga do .

Rolnik nie zbiera calej masy nadzziemnej. Ścierń nie powinna być mniejsza niż , i nie powinniśmy kosić wyżej niż . Tak więc wysokość ścierni waha się od 3- jeśli mamy łan o powierzchni o wysokości to w znajuduje się 50- suchej masy.

Przy wyższym koszeniu mamy do czynienia z tzw. nietypowym krzewieniem

Z 13 ton rolnik zbiera 2 tony. To co rolnik zbiera to 13-17% całości.

Struktura plonu biologicznego:

-plon rolniczy,

Trzon regeneracyjny (to co zostaje w środowisku siedliska)

Udział trzonu jest bardzo duży, ponieważ UZ musi sam siebie utrzymać przy życiu, aby zapewnić ponowne odrastanie, wyżywić plon rolniczy.

Na łące nienawożonej masa nadziemna wynosi ok. 3 tony, a na łące nawożonej ok. 7 ton.

Plon biologoiczny pod wpływem nawożenia rośnie 2, 3 krotnie. Nawożenie w największym stopniu zostaje wykorzystane na pryrost plonu rolniczego.

Na nawoonych łąkach rolnik zbiera ok. 30-35%. Dla porównania w przypadku buraków plon rolniczy stanowi 90-92%.

W miare intensywności nawożenia mamy do czynienia ze wzrosem plonu, a zmniejsza się płytka masa korzeniowa. Ścierń i głęnbsza masa korzeniowa są w miare elementami stabilnymi.

1. Rysunek- przy braku nawożenia

• Plon pozostaje bez zmian

• Ścierń bez zmian

• Płytsza warstwa korzeniowa brak zmian

• Głębsza warstwa korzeniowa bez zmian

• Nawożenie N-0

1. Rysunek- nawożenie wyższe

• Plon rośnie

• Ścierń brak zmian

• Płytsza warstwa korzeniowa zmniejsza się

• Głębsza warstwa korzeniowa bez zmian

• Nawożenie N-160

1. Rysunek- nawożenie najwyższe

• Plon zwiększa się

• Ścierń brak zmian

• Płytsza warstwa korzeniowa brak zmian

• Głębsza warstwa korzeniowa bez zmian

• Nawożenie N-480

Częste użytkowanie powoduje dysproporcje plonu rolniczego do płytkiej masy korzeniowej

Zachwianie proporcji między plonem biologicznym, a płytszą warstwą korzeniową:

zmniejszenie i spłycenie masy korzeniowej, zjawisko niekorzystne:

W warunkach niżowych podatność zwiększa się 3-krotnie, w górskich 2-krotnie, pastwiska 5-6razy.

Podział na trawy wysokie- niskie jest wzięty z formy wzrostu.

Trawy wysokie wytwarzają więcej pędów generatywnych niż wegetatywnych. U traw wysokich główna masa liściowa skumulowana jest w wyższych piętrach łodygi, są one ubogie w liście odziomkowe.

Trawy niskie: wytwarzają więcej pędów wegetatywnych niż generatywnych, są bardzo zasobne w liście odziomkowe, a także odporne na wielokrotne koszenie.

Dynamika wzrostu roślinności łąkowo- pastwiskowej.

W życiu (rozwoju) istot żywych wyróżniamy 3 etapy:

1. etap powolnego wzrostu.

2. etap dynamicznego wzrostu.

3. etap słabnącej dynamiki wzrostu, kończy się śmiercią.

Trawy z racji, że są roślinami trwałymi wyróżniają się tym, że te 3 etapy powtarzają się po sobie nawet kilkakrotnie w ciągu jednego okresu wegetacyjnego.

U rodziny traw wyróżniamy:

1. Kiełkowanie i wschody.

2. Krzewienia.

3. Strzelania w źdźbło.

4. Kłoszenie.

5. Kwitnienie.

6.Dojrzewanie.

Trawy po zimie zaczynają wzrost od fazy krzewienia.

Krzewienie- wytwarzanie nowych liści, pędów z 1 węzła krzewienia.

Węzeł krzewienia jest „magazynem” skurczonych międzywęźli.

1. Wschody ok. 2 tyg.

2. Krzewienie połowa maja,

3. Kłoszenie 6 czerwca,

4. Kwitnienie 20 czerwca,

5. Dojrzewanie 6 tyg.

Długość trwania 1 fazy 12-14 dni (wyczyniec 8-12 dni- gat. Wczesny; tymotka 14-16 dni gat. Późny)

Pierwszy etap przypada na początek fazy krzewienia, przypada na tydzień do 10 dni fazy krzewienia.

Po 10 dniach (pod koniec fazy krzewienia)całą fazę strzelania w źdźbło mamy do czynienia z 2 etapem.

Z 3 etapem mamy do czynienia po fazie kłoszenia.

Pierwszy etap jest dlatego powolny, ponieważ brak jest powierzchni asymilacyjnej. W miarę przyrastania nowych liści i powiększania się ich wielkości mamy do czynienia ze wzrostem asymilacyjnym. Początek wzrostu odbywa się głównie kosztem składników pokarmowych które rośliny zgromadził wcześniej w trzonie regeneracyjnym.

W trzonie regeneracyjnym zatrzymują dla siebie do swojej dyspozycji ok. 20-22%.

W pierwszym etapie przyrost plonu wynosi od 0 aż do 100kgmasy na powierzchni . Po 8-10 dniach przyrosty dobowe przekraczają 100kg. W momencie szczytowym przyrastają ok. zielonej masy. Przyrost głównie następuje nocą,

Dynamikę wzrostu określa się w okresie wegetacji na . Średnio dobowe po 5 dniach wynoszą 50kg. Po 10 dniach dobowy przyrost wynosi . Po pięciu dniach plon na całym hektarze wyniósłby . Po 7-10 dniach rośliny wchodzą w etap dynamicznego wzrostu. W II etapie przyrost wynosi . W maju szczyt przyrostu następuje po ok. 3 tyg. w sierpniu i wrześniu w odniesieniu do maja średnie dobowe przyrosty 3-4 razy mniejsze. Trawy należą do C3.

Załamanie paraboli spowodowane jest tym, że w miarę przybywania wielkości roślin (pow. asymilacyjna) dochodzi do zagęszczenia i rośliny jedne drugim zasłaniają światło.

Indeks liściowy: stosunek powierzchni liści do powierzchni ziemi jaka roślina zakrywa.

w rolnictwie najlepszy indeks liściowy powinien wynosić 4-5- zapewnia to najwyższy plon. Kiedy dynamika zaczyna się obniżać uważa się że trawy osiągnęły pierwszą dojrzałość do użytkowania. jest to moment dojrzałości pastwiskowej (I- dojrzałość traw). Trawy po 20-30 dniach w ciągu doby przyrastają +/-. Przez pierwszą dobą po skoszeniu, wypasieniu mamy do czynienia z gojeniem ran.

2 dzień- przyrost 1mm,

3 dzień przyrost 2-

po tygodniu

17-18 dzień ponad .

dojrzałość pastwiskowa jest to stan dojrzałości której wysokość traw waha się w granicach 15-. Trawy w tym okresie znajdują się w fazie strzelania w źdźbło, a plon waha sięod 8-13 ton zielonej masy. Na 1 m2-0,8-.

Racjonalne gospodarowanie.

- krótki okres spasania,

- długi okres odrostu.

w każdym miesiącu trawy powinny mieć o 5 dni dłuższy okres odrostu. W ciągu roku trawy osiągają dojrzałość 5-6 razy. Najlepiej dla zwierząt jest aby trawy miały 15- wysokości. Przy tej wysokości zwierzęta tracą najmniej energii na pobieranie paszy.

Kęs który urywają krowy przy wypasie ma 12- długości i waży 3-. krowy nie mogą cały czas jeść. W czasie pobierania paszy krowy wykonują 23-24 tys ruchów żuchwą.

Jeśli trawy mają 25- urywają kęsy ok. długości.

Wysokość runi (cm)	liczba kęsów na minutę	masa kęsa	pobrana zielona masa
niska 6-8	71	1,8	54
średnia 12-15	52	3,3	72
wysoka 25	35	4,8	70

Czas do osiągnięcia dojrzałości pastwiskowej waha się od 21-40 dni.

Dojrzałość kośną trawy osiągają w okresie późniejszym niż dijrzałość pastiskową.

2,5 tony siana powinno się osiągać z łąki aby opłacało się kosić.

Najlepszym terminem koszenia jest czas kiedy rośliny znajdują się w fazie kłoszenia.

Drugi odrost 6-8 tyg później, 3 odrost 6-8 tyg później. W warunkach niżowych rawy powinniśmy zbierać 2-3 razy. Pomiędzy fazą kłoszenia a fazą kwitnienia (10-13 dni) przyrost plonu u traw jest niewielki (plon wzrośnie o 4-5%) w tym czasie następuje znaczne pogorszenie wartości paszowej. Na każdą dobę obserwuje się obniżenie cukrów rozpuszczalnych, białka o 0,2-0,3%, w tym czasie przyrasta włókno surowe o 0,3-0,4%. Obserwuje się silną lignifikację (drewnienie traw).

W wyniku tych zmian mamy do czynienia z obniżeniem wartości paszowej (stopień wykorzystania przez organizm zwierzęcy składników). Strawność roślin może obniżyć się o 6-10%. Różnica w strawności paszy 2% to różnica w mleczności krów 420- rocznie. Jeśli pasza ma strawność powyżej 68%to jest dobra, jeśli poniżej to jest gorszej jakości. Siano 68-70-75%, młoda zielonka 90%, słoma 52-56%.

Nawożenie azotowe:

W przypadku UZ, gdzie końcowym plonem jest masa wegetatywna, nawożenie N jest czynnikiem najbardziej intensyfikującym wzrost masy nadziemnej. Azot jest składnikiem najbardziej plonotwórczym zwiększa on plon 2-3 razy.

W warunkach niżowych maksymalna dawka na 1ha nie może przekraczać 170-. W tych ilościach roślinność należycie wygospodarowuje ten składnik przekształcając go w swoje białko. W warunkach górskich z racji nieco innych gleb i klimatu dawka azotu na wynosi 120-. Azot jest bardzo szybko pobierany przez rośliny.

Dynamika pobierania azotu:

Zasadą przy stosowaniu tego składnika jes dzielenie go na 2 części.

Podstawą ustalenia dawek azotowych jednorazowych dla roślin jest dobowe zapotrzebowanie roślin na ten składnik na powierzchnie . Koniec kwietnia 1,5-1,8 na i powoli spadają we wrześniu do ok. .

Reakcja roślinności trawiastej na wzrastające dawki azotu.

Łąka górska:

Łąka nizinna:

Przyrost plonu siana na azotu.

Pod pierwszy odrost ok. N

Pod 2 na niżu 60kgN

Pod 3 na niżu 40- N

Pod 2 w górach N.

Przyczyny degradacji UZ i metody ich renowacji:

- o wartości UZ decyduje skład florystyczny runi,

- degradacja łączy się ze zmianą roślinności na UZ, zanikają gatunki dobre, a pojawiają się chwasty i trawy mniej wartościowe.

Przyczyny degradacji:

1. natury ogólnej (mało zależene od rolnika),

2. działalność rolnika,

Ad.1 zaliczamy tutaj:

+ pogorszenie się stosunków wilgotnościowych ( najczęściej)

- wynika z uszkodzenia warstw wodonośnych niekiedy znajdujących się w znacznej odległości od UZ (wykopaliska, budowle),

- regulacja rzek (wtedy woda szybciej się przemieszcza, a także obniża się poiom wody gruntowej),

+ wzrost uwilogotnienia.

Ad.2

+ pogorszenie stosunków wilgotnościowych (zaniedbanie rowów melioracyjnych),

+ złe użytkowanie:

- nadmierne obciążenie (obsada),

- nie przestrzeganie okresu wzrostu traw,

- nie wykaszanie niedojadów,

- nieodpowiednie koszenie:

Późne koszenie ułatwai rozwój chwastom, zbyt częste- ogranicza rozwój trraw wysokich. Niskie koszenie- uszkadzamy węzły krzewienia, zbyt wysokie koszenie- powoduje nietypowe kłoszenie.

+ nawożenie:

- brak nawożenia- niskie plon,mało składników dla traw,

- stosowanie składników w nieodpowiednich ilościach (stosunek N:P:K powinien wynosić 1:0,3:0,6 (1:0,25-0,3:0,5-0,6),

+ na terenach położonych na glebach organicznych konieczne jest wałowanie (woda przy niskiej temperaturze rozserza się i w zimie dochodzi do oderaniea warstwy darniowej od podglebia).

Metody renowacji (przywracania) sprawności UZ:

1. metoda zachowawcza:

nazwa ta wynika z tego, że tę roślinność zachowujemy, nie niszczymy jej i staramy się ją poprawićza pmocąracjonalnego użytkowania, nawożenia, nawadniania. Stosujemy ją wtedy, kiedy degradacja nie jest daleko posunięta, stosujemy ją na różnych spadkach na glebach o małej miąższości gleby jeśli nie istnieje konieczność radykalnej zmiany stosunków wilgotnościowych, metoda ta jest najtańsza, z tym, że na efekty tej metody trzeba czekać 3-4lat. Najbardziej korzystne jest wprowadzenie racjonalnego użytkowania. W użytkowaniu pastwiskowu\ym dominują trawy niskie, a w kośnym trawy wysokie.

2. Metoda podsiewu:

- częściowo używamy nasion, za pomocą podsiewu możemy poprawić zarówno całe powierzchnie jak i tylko niecałe (płatowe), stosujemy je często pookresie zimowym, na pastwiskach np. w pobliżu wodopoju.

- warunkiem wykonania podsiewu jest to, że musimy doprowadzić do zniszczenia starej darni,

- uszkodzenia starej darni dokonuje się za pomocą kilkakrotnego bronowania broną ciężką (daje efekt tam gdzie darń nie jest bardzo zwarta),

- przy zwartej darni stosujemy glebogryzarkę (niekiedy trzeba użyć jej 2 krotnie),

- do niszczenia darni można też użyć specjalnie przystosowanych siewników. wycinają one paski darni, wsiewają nasiona i przykrywają je rozdrobnioną darnią.

Koszarzenie:

specjalnu sposób nawożenia odchodami zwierząt, dużą ilość zwierząt zamykamy na małym terenie na określony czas a później przenosimy je na inny równie mały teren.

Wyróżniamy:

Koszar ciasny- 1-2 sztuki na

Koszar średni na 1-2 sztuk

Koszar luźny na 1-2 sztuk

u bydła 4- na 1 sztukę.

Wysiewamy nasiona na powierzchnię, która ma być koszarzona.

Uszkodzenia darni wykonuje się od 20-40%.

Norma wysiewu nasion zależna od stopnia uszkodzenia darni. Jeśli darń była uszkodzona w 30% stosujemy 30% normy wysiewu, za pomocą podsiewu wprowadzamy do 3 gatunków.

Warunkiem podsiewu jest odpowiedni termin siewu.

W polskich warunkach stosuje się 2 terminy siewu:

I Wczesnowiosenny

- dzień krótki,

niskie temperatury,

II koniec lata

- noce długie

- niższe temperatury,

Ad.3 Metoda płużna, pełan, radykalna:

- polega na zniszczeniu staarej darni np. przez orke i nowym zasiewie. Przy orce zmienoiamy całe środowisko, siedlisko roślin.

Metoda konsewacji pasz:

Konserwacja: zamiana masy roślinnej w taką postać aby dało się ją przechowywać przez dłuższy okres czasu.

Okres żywienia zimowego jest długi. Konserwacja to proces kosztowny i pracochłonny wiąże się ze stratą składników pokarmowych.

1. zakiszanie,

2. suszenie.

Do lat 90- tych rozpowszechniona była produkcja suszu.

Grupa strat:

1. wynikające z nieodpowiedniego terminu zbioru (późnego), przestarzałe rośliny dają mniejse efekty.

2. powsałe w czasie procesu technologicznego.

Czynniki wywołujące straty:

1. w czasie koszenia są one niewielkie, bezpośredni po koszeniu, silnie nawodnione rośliny po skoszeniu dość mocno oddychają i wtedy tracą dużo węglowodanów. W czasie oddychania poziom glukozy utrzymuje się w miaę na stałm poziomie, a węglowodanów ubywa od 5-15% czasami może być więcej. Ubytek węglowodanów zależy głównie od tego jak długo trwa oddychanie. Jeśli zawartość wody obniży się gwałtownie to wtedy dynamika oddychania spada. Aby ograniczyć oddychanie nale kosić rośliny w miarę such. Jeśli trawy kosimy na słońcu to wciągu 1 h tracą one 3-3,5% wody.13-15% utrata cukru na dobę. Jeśli rośliny stracą 40% wody to są bardziej podatne na złamania wtedy mamy straty 10-20% a u motylkowatych nawet 30%.