CHARAKTERYSTYKA TURZYCOWATYCH

Jest to rodzina obejmująca szereg ważnych składników zbiorowisk trawiastych, ogółem ok. 2600 gatunków. Są to rośliny zielne o łodydze pełnej, trójkanciastej i trawiastych równowąskich liściach. Wśród roślin tych przeważają byliny. Kwiaty zebrane są w gęste zielone lub brunatne kłosy: występujące albo odrębnie albo też zgrupowane w postaci wiech, główek lub kłosów złożonych. Turzyce w zbiorowiskach łąkowych uważane są za niepożądane. Są one na ogół o wiele sztywniejsze i twardsze niż znaczna większość traw, z powodu dużej zawartości krzemionki i silnego wykształcenia tkanek mechanicznych, zawierają też sporo włókna surowego. Dlatego są też trudno strawne i mniej smakowite.

BOTANICZNA SYSTEMATYKA ROŚLIN TURZYCOWATYCH, SKRZYPOWATYCH I SITOWATYCH

Rodzina turzycowate obejmuje rodzaje:

Turzyca (carax), sitowate (scirpus), wełnianka (eriophorum), skrzypowate (equizetum).

Turzyce

Z rolniczego punktu widzenia dzielimy na: wysokie, występujące głównie na terenach zabagnionych z bardziej żyzną i ruchliwą wodą oraz niskie rosnące często na zaniedbanych łąkach oraz pastwiskach w stanowiskach przeważnie uboższych, okresowo zabagnionych wodą stagnującą lub małoruchliwą.

Turzyce wysokie:

-Turzyca zaostrzona- (carex gracy lis) roślina trwała, wyskoka do 1,5m o pełzającym kłączu i krótkich rozłogach, luźnokępkowa. Pospolita na mokrych łąkach, bagnach, brzegach wód. Nie znosi spasania. Najwłaściwsza do zakiszania. Plon siana do 25 kwintali z ha.

-Turzyca brzegowa- (carex riporia) roślina trwała do 1,5m wysokości, grubo rozłogowa, pospolita na moczarach, brzegach wód, rowach. Nadaje się do kiszenia

Turzyce niskie:

Turzyca pospolita- (carex Fusa) niska do 50cm wysokości, rozłogowa, tworzy luźne sinozielone darnie. Pospolita na łąkach i pastwiskach, chętnie zjadana przez zwierzęta w formie zielonki i siana. Dobrze znosi wypasanie- średniej jakości.

Sitowie:

-Sitowie leśne- (scirpus silvaticus) roślina trwała do 1m, o mocnych kłączach i grubych rozłogach. Występuje na mokrych łąkach torfiasto- mineralnych, w olszynach, nad brzegami rzek, w rowach. Wartość pastewna bardzo niska.

Wełnianki:

-Wełnianka wąskolistna- (eriophorum angustiphoria) roślina trwała, do 60cm wysoka, o czarnobrunatnych kłączach i dość długich podziemnych rozłogach. Tworzy równą średnio zwartą darń. Występuje na mokrych łąkach o glebach mało żyznych, nawet jałowych, na bagnach i torfowiskach, nadaje się tylko na ściółkę.

Sit:

-Sit skupiony- (jurcus conglomeratus) roślina trwała, wysoka do 1,2m tworzy, duże kępy. Występuje na glebach mineralnych i torfowych o złych stosunkach powietrznych. Wartość pokarmowa bardzo niska.

-Sit rozpierzchły- (jurcus effusus) roślina trwała, wysoka do 1,2m, o krótkich kłączach, tworzy równe gęste kępki. Występuje na bagnach, moczarach, mokrych łąkach i pastwiskach. Wartość pokarmowa bardzo niska.

-Kosmatka polna- (luzola campestris) roślina trwała, niska do 30cm, o kłączach z krótkimi rozłogami. Występuje na suchych łąkach, ugorach i wzgórzach. Znaczenia praktycznego nie posiada.

Skrzypowate:

-Skrzyp polny- (equisetum arvense) pędy zarodnikowe pojawiają się pierwsze na wiosnę, żółtawo- czerwone, pędy płonne zielone, o gałązkach, których pierwsze ząbkowane człony są dłuższe od przyległych ząbkowanych członów łodygi. Jest to trudny do zwalczenia chwast pospolity na podmokłych glebach pól ornych i łąkach o głębokich rozłogach podziemnych. Roślina lecznicza, ale nie uważana za trującą.

TURZYCOWATE I SITOWATE TUZ

Odróżnienie turzyc od traw

Trawy	Turzyce
1.Źdźbło kwiatowe przeważnie okrągłe, rzadziej spłaszczone, wewnątrz puste, członowane kolankami	Źdźbło kwiatowe o przekroju najczęściej trójkątnym, wypełnione rdzeniem, nie ma kolanka
2.Osadzenie liści dwurzędowe, naprzemianległe	Osadzenie liści trójrzędowe, naprzemianległe
3.Blaszka liściowa w przekroju nie ma wyraźnych załamań	Blaszka liściowa w przekroju poprzecznym zwykle załamana
4.Języczek liściowy zwykle jest	Języczek w zaniku lub brak
5.Kwiaty obupłciowe	Kwiaty rozdzielnopłciowe
6.Owocem ziarniak	Owocem przeważnie orzeszek

CHARAKTERYSTYKA TRAW

Trawy należą do klasy jednoliściennych. Obejmuje ona łącznie ok. 4 tysięcy gatunków ze wszystkich części świata. W Polsce występuje w stanie dzikim 178 gatunków.

Do rodziny traw należą przede wszystkim rośliny zielne, rzadko krzewy lub drzewa. Łodygi traw są obłe, puste wewnątrz źdźbła podzielone na odcinki- międzywęźla o pełnych węzłach- kolanka.

Pełną łodygę ze znanych nam traw ma tylko kukurydza. Liście długie równowąskie z obejmującą źdźbło długą pochwą, zwykle z białawym błoniastym języczkiem u nasady blaszki liściowej. Blaszka liściowa z reguły płaska, ale może być też zwinięta i prawie szczeciniasta. Kwiatostanem są najczęściej kłosy, grona, wiechy, a nawet kolby. Są to rośliny typowo wiatropylne. Kwiaty są z reguły obcopylne. Owoc- ziarniak, czyli jednonasienna bielmowa niełupka. Okryta jest podwójną okrywą (łupina nasienna zrośnięta z owocnią). Łodyga traw bardzo rzadko rozgałęziona jest w części górnej, bardzo często natomiast w dolnej części źdźbła- umożliwia to krzewienie się traw.

Trawy posiadają wiązkowy system korzeniowy sięgający od 20- 30cm co utrudnia im zaopatrywanie się w wodę i substancje pokarmowe.