Szybka powtórka

Okolicznik : sposobu, miejsca, czasu, przyczyny, stopnia i miary, przyzwolenia, warunku.

1 Okolicznik sposobu (jak? w jaki sposób?)

2 Okolicznik miejsca (gdzie? dokąd? skąd?)

3 Okolicznik czasu (kiedy? jak długo?)

4 Okolicznik przyczyny (dlaczego? z jakiego powodu?)

5 Okolicznik stopnia i miary ( jak dużo ? )

6 Okolicznik przyzwolenia (mimo co? pomimo czego?)

7 Okolicznik warunku (pod jakim warunkiem? w jakim wypadku?)

Przydawka ( jaki? jakie ? jaka ? czyj ? czyja ? czyje? )

- przymiotna ( wyrażona przymiotnikiem )

- rzeczowna( wyrażona rzeczownikiem )

- liczebna ( wyrażona liczebnikiem )

- wyrażona wyrażeniem przyimkowym

Orzeczenie ( co robi ? co się z nim dzieje ? )

- czasownikowe ( wyrażone czasownikiem )

- imienne( wyrażone czasownikiem być, stać się, zostać, np: W przyszłości zostanę lekarzem. Orzeczenie to: zostanę lekarzem ) 

Podmiot ( wykonawca czynności )

- gramatyczny ( wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem w mianowniku ).
- logiczny ( wyrażony rzeczownikiem lub zaimkiem w dopełniaczu ).
- domyślny ( nie ma go w zdaniu ale można się domyślić kto jest wykonawcą czynności, np: Byłam w sklepie ( podmiot : JA ) ).
- szeregowy ( funkcje podmiotu pełni jednocześnie kilka wyrazów, np: Ania, Ola i Ala... ).
- zbiorowy ( wyrażony rzeczownikiem w liczbie pojedynczej oznaczającej zbiorowość)

 

Dopełnienie ( w zależności od kontekstu : np. co czyta ? )

-bliższe, gdy możemy zamienić zdanie ze strony czynnej na bierną

-dalsze, gdy nie możemy zamienić zdania ze strony czynnej na bierną

 

Np. Jaś czyta gazetę.

Gazetę to dopełnienie bliższe, bo możemy przekształcić : Gazeta jest czytana przez Jasia.