LEKI O DZIAŁANIU ANALEPTYCZNYM
Analeptyki nalezą do leków pobudzających OUN . Ich główny punkt uchwytu stanowią ośrodki rdzenia przedłużonego: oddechowy i naczyniowo-ruchowy. Niektóre preparaty wpływają na funkcje emocjonalne przez ingerencje w procesy wydzielania neuroprzekaźników lub w funkcje metaboliczne komórek nerwowych. Naturalnym czynnikiem pobudzających ośrodki autonomiczne mózgu jest dwutlenek węgla. Dodany jakoś składnik mieszaniny do oddychania zawierający czysty tlen efektywnie pobudza ośrodek oddechowy. Podział chem. Leków analeptycznych obejmuje środki pochodzenia naturalnego oraz prep. O zróżnicowanej strukturze otrzymywany metodami syntezy chemicznej. Do podstawowych leków analeptycznych pochodzenia naturalnego należą: pochodne metyloksantyn( teofilina, teobromina, kofeina). Najsilniejsze działanie wykazuje kofeina. Naturalne alkaloidy ksantynowe występ. W surowcach roślinnych: Teofilina w herbacie, teobromina w ziarnach kakao, kofeina w kawie oraz innych sur. Obecnie alkaloidy te otrzym. się w skali przemysłowej , najczęściej na drodze syntezy chemicznej. Analeptyki mają charakter amfoteryczny z przewagą wł. kwasowych. Kofeina jest słabą zasadą. Wszystkie 3 metyloksanty trudno rozpuszczają się w wodzie. Najłatwiej kofeina, najtrudniej teobromina. Teobromina i teofilina tworzy zasady org. i nieorg. Łatwo rozpuszczalne w wodzie. Najbardziej znane sole teofiliny: TEOFILINIAN ETYLENODIAMINY= AMINOFILINA, TEOFILINIAN ETANOLOAMINY, TEOFILINIAN IZOPROPANOLOAMINY.
Teobrominę wykorzystuje się w postaci wolnej lub soli podwójnych z salicylanem sody, wapnia oraz octanem sodu. Kofeina tworzy sole z kwasami , które w roztworze wodnym ulegają hydrolizie z odczynem kwasowym
Metyloksanty wykazują wielokierunkowe działanie farmakologiczne. Teofilina , Teobromina i Kofeina stymulują OUN działają spazmolitycznie na mięśnie gładkie szczególnie skrzeli. Wykazują działanie symulujące mm. sercowy i nasilają diurezę . Pobudzenie kory mózgu powoduje nasielnie aktywności psychicznej ułatwienia percepcji, wrażeń, polepszenia postrzegania i kojarzenia. Może ona jednak zmiejszać zdolność koncentracji. W zwiększonych dawkach poiwoduje gonitwe myśli oraz długotrwała męczącą bezsenność. Ze względu na działanie kurczące naczynia mózgowych wchodzi w skł leków na bóle głowy.
Teofilina i Teobromina mają słabszy wpływ na pobudzający OUN. Stosuje się je głównie jako leki moczopędne.
LEKI USPOKAJAJĄCE I NASENNE
Działają depresyjnie na aktywność OUN zwłaszcza na czynność kory mózgu i niektórych struktur pnia mózgu. Obie grupy leków charakteryzują się hamowaniem czynności neuronów i przekaźnictwa synaptycznego także przewodzenia aksonalnego w efekcie powoduje uspokojenie , sen. Leki można podzielić na kilka grup:
1. Pochodne kw. Barbiturowego
-Phenobarbital, Luminal, kwas 5-etyl-5-fenylobarbiturowy
-Butobarbital, Soneryl, Kwas 5-butylo-5-etylobarbiturowy
-Pentobarbital , Nembutal, Kwas 5-etylo-(1-metylubutylu)-barbiturowy
2. Leki działające przez receptor benzodiazepamowy
-Nitrazepam, Zolpidem
3. Leki o innej budowie
-Niaprazyna, Noprom
LEKI P-PADACZKOWE
1. Pochodne hydantoiny
-Fenytoina, Epanutin –wywiera stabilizujący wpływ na bł. Neuronalne wzmagające aktywny transport Janów sodowych na zew. komórki i hamując bierny transport tych jonów do jej wnętrza.
2. Pochodne kw. Barbiturowego
-Phenobarbital
3. Inne leki
- Etosuksymid, Rontor
-Karbamazepina, Amizepin
-Klorazepam, Rivotril
LEKI STOSOWANE W LECZENIU PARKINSONA
Rola farmakoterapii w chorobie Parkinsona jest bardzo ograniczona i dotyczy w gł. mierze objawów a nie przyczyn choroby
1. Leki o działaniu cholinolitycznym
-Benzatropina- wykazuje działanie p- histaminowe i znieczulające miejscowo
2. Leki dopaminergiczne
- Dopamina- efekt dekarboksylacji lewodopy
3. Leki o rożnej bud chemicznej.
- Amantadyna
LEKI P- BÓLOWE, P- GORĄCZKOWE, P- ZAPALNE:
OPIOIDY
1.Agoniści receptorów opioidowych: Morfina
2. Pochodne morfinaniu
3. Pochodne benzomorfanu
4. Pochodne piperydyny ich analogi
5. Pochodne difenylopropyloaminy i ich analogi
NLPZ- obdarzone są słabszym działaniem p- bólowym. Ich stosowanie nie prowadzi do nałogu jednakże niektóre z nich nadużywane mogą wywołać lekozależność
1. Pochodne kw. Salicylowego
-Aspiryna
-Cholinex
-Salicylamid
- Paracetamol
LEKI DZIAŁAJĄCE NA DROBNOUSTROJE CHOROBOTWÓRCZE
Środki dezynfekujące i odkażające- służące do zwalczania drobnoustrojów można je niszczyć lub też mogą uniemożliwić przenoszenie się mikroorg. Dzieli się je na sub. specyficzne służące do odkażania żywych tkanek(antyseptyki) oraz niespecyficzne używanie do niszczenia drob. Poza organizmem ludzkim (dezynfekujące) Zw. Te na ogół charakteryzuje duża aktywność w działaniu na bakterie, grzyby i pierwotniaki, wirusy. Antyseptyki są stosowane podczas operacji chirurgicznych do odkażania skóry, naskórka a także do dezynfekcji rąk oraz narządów. Pod względem chem. Środki dezynfekujące dzieli się na nieorg. i org. Nieorganiczne – śr. Utleniające oraz połączenia metali ciężkich. Antyseptyki organiczne – alkohole, aldehydy, kwasy, fenole, sulfonamidy i inne.
MECHANIZM DZIAŁANIA ŚR. DEZYNFEK. ZALEŻY OD ICH STRUKTURY I MOŻE POLEGAĆ NA :
1. Uszkodzeniu błon cytoplazmatycznych drobnoustrojów przez zmianę struktur białkowo- lipidowych lub na skutek zmniejszenia napięcia powierzchniowego lub przez denaturacje białka, np. alkohole
2. Hamowaniu enzymów w wyniku ich denaturacji lub przez dokowanie ośrodków aktywnych, np. grup tikowych (środki utleniające, zw. srebra i rtęci)
3.Reagowaniu z kw. Nukleinowymi, np. sulfonamidy
ZW. NIEORGANICZNE
Roztwory nadtlenku wodoru są bardzo nietrwałe, rozkładają się pod wpływem światła, podwyższonej temp Janów metali ciężkich oraz jonów hydroksylowych a także niektórych sub organicznych. Gwałtowny rozkład zachodzi także na skutek zetknięcia ze skł. Morfotycznymi krwi. W wyniku H2O2 rozpadu wydziela się azotowy. W celu stabilności roztworuH2C2 przechowuje się je w naczyniach z ciemnego szkła lub powlekanych parafiną, dodaje się także niewielkie ilości kw. Fosforowego lub siarkowego także mocznika. Sub. te wykazują działanie stabilizujące. Stosowanym jest manganian potasu w stężeniu 0,05-0,2% do odkażania skóry, błon śluzowych i rab. Silne śr. Utleniające to także nieorg i org. nadklasy, np. nadoctowy. Wykazują silne działanie bakteriobójcze i wirusobójcze także grzybobójcze.