12.04.2010r.

FIZYKOTERAPIA

WYKŁAD III

GRZANIE GŁĘBOKIE- DIATERMIA

Kiedy stosuje się diatermie krótkofalową a kiedy ultradźwięki?

Ultradźwięki stosujemy w tych tkankach, w których jest mała zawartość wody a duża białka– nisko uwodnionych

Im tkanka bardziej uwodniona (wysoko uwodniona) tym lepsze działanie Diatermii czyli np. na mięśnie, krew, limfę – działa lepiej niż ultradźwięki

DIATERMIA z greckiego „dia”- przez , „thermos”- ciepło gorąco /przegrzanie tkanek

DIATERMIA

• krótkofalowa

• mikrofalowa

• ultradźwiękowa

ULTRADŹWIĘKI

Dźwięk to zaburzenia falowe (drgania mechaniczne) w ośrodku sprężystym, gazowym, ciekłym lub stałym.

Częstość fali dźwiękowej słyszalnej dla ludzi zawarta jest w granicach 16- 20 kHz . Fale sprężyste poniżej tej wartości to infradźwięki powyżej to ultradźwięki.

1. W terapii stosuje się ultradźwięki o częstotliwości od 0,8 do 3 MHz (800 000- 3 000 000 Hz)

Do wytwarzania ultradźwięków w fizykoterapii stosuje się substancje aktywne elektromechanicznie ( kryształ kwarcu, tytanian baru, winian potasu) , które to ulegają odkształceniu w wyniku działania pola elektrycznego.

2. Zastosowania ultradźwięków

• w medycynie- do USG ( poniżej 0,1 wata na cm³ – aby nie uszkodzić płodu)

• w medycynie estetycznej- do działania przeciwcelluliotwego

• w inhalacjach

• w terapii ultradźwiękami sono terapia/ fototerapia

3. Fala ultradźwiękowa przechodząca prezz osrodek może ulec:

• absorpcji

• rozproszeniu

• załamaniu

• ugięciu

• interferencji ( nakładanie się fal padających i odbitych co powoduje fale stojące)

• odbiciu – co zależy nie tylko od rodzaju tkanki, ale również od kąta padania energii

4.

Prędkość rozchodzenia się fali w zależności od ośrodka- w ośrodku gęstszym prędkość rozchodzenia fal jest szybsza.

Odbicie fal w zależności od ośrodka- największe odbicie fal kiedy jest największa różnica gęstości między ośrodkami.

Absorpcja- współczynnik absorpcji- ilość energii, która jest pochłaniana przez 1cm² tkanki

Współczynnik absorpcji jest zależny od częstotliwości i od gęstości ośrodka (tkanek)- największa w najbardziej gęstej tkance; im wyższa częstotliwość tym absorpcja większa)

5. Głębokość połówkowa (głębokość penetracji)- zależy od częstotliwości: im wyższa częstotliwość tym mniejsza głębokość połówkowa, im wyższa gęstość tym głębokość połówkowa mniejsza

6. Efekty termiczne wywoływane przez ultradźwięki

• energia mechaniczna zamieniana na energie cieplną może spowodować lokalne podwyższenie temperatury w tkance. W zakresie 40- 45 st.C powoduje przekrwienie tkanek, natomiast powyżej 45st.C ma działanie destrukcyjne

• największe działanie cieplne występuje na granicy dwóch ośrodków

7.Efekty nie termiczne wywołane przez ultradźwięki

• zmiany mechaniczne

• kawitacje

• zmiany chemiczne

8. Działanie biologiczne ultradźwięków:

• wzrost przepływu krwi

• wzrost aktywności enzymatycznej

• zmiany w przewodnictwie nerwowym

• podwyższenie progu bólowego

• wzrost syntezy i rozciągliwości kolagenu

• zmniejszenie lepkości płynów ustrojowych

• zmniejszenie napięcia mięśniowego

• wzrost przepuszczalności błon biologicznych

• zwiększenie fagocytozy

• wzrost metabolizmu komórkowego

• a nawet uszkodzenia tkanek- w przypadku dawki wyższej niż terapeutyczna

9. Działanie terapeutyczne (jest to efekt działania biologicznego):

• przyspieszenie procesu zapalnego

• poprawa trofiki tkanek

• przyspieszenie gojenia się ran (pobudzenie metabolizmu, zwiększenie ukrwienia)

• rozluźnienie mięśni

• działanie przeciwbólowe – podwyższenie progu bólowego

• Zwiększenie ruchomości stawów

• Pobudzenie regeneracji tkanek

10. Sposoby aplikacji ultradźwięków

• miejscowo

• segmentalnie

• trans regionalnie

• punkty spustowe

• substancje sprzęgające czyli: żel, woda

11. Sposób emisji:

- ciągły lub impulsowy

12. Fonoforeza- wprowadzenie leku za pomocą ultradźwięków

DIATERMIA KRÓTKOFALOWA (DKF) I MIKROFALOWA (DMF)

Pole elektromagnetyczne wielkiej/ wysokiej częstotliwości, które w trakcie przechodzenia przez tkanki zamienia się w ciepło

1. Systematyka prądów wielkiej częstotliwości:

a.) prądy d’Arsnovala

- częstotliwość fali: 300- 500 kHz

- długość: 1000- 600

b.) diatermia krótkofalowa

c.) diatermia mikrofalowa

- częstotliwość fali: 400- 2500 MHz

2. Energia EM pola penetrującego tkanki jest zamieniona w ciepło

Ciepło jest wytwarzane w tkankach poprzez:

- ruch jonów

- rotacje dipolową

- ruch elektronów

3. Na tkanki działa pole elektryczne i magnetyczne. Może ono powstawać przy użyciu metod:

a.) kondensatorowa

wskazania: rozgrzewanie okolic stawów, kości

Stopień rozgrzania poszczególnych tkanek zależy częściowo od sposobu ułożenia aplikatora kondensatorowego na powierzchni ciała: ułożenie poprzeczne- ogrzewana głównie skóra i tkanka tłuszczowa

Ułożenie podłużne- prąd przepływa drogami o mniejszej oporności – LEPSZE!

b.) indukcyjna

Intensywność:

- I termiczna – pacjent nie czuje ciepła

- II oligotermiczna- dawka progowa- pacjent zaczyna czuć ciepło

- III termiczna- wyraźne ciepło

- IV hipertermiczna- intensywne ciepło

Czas trwania zabiegu 5- 15 min

MIKROFALE – fale elektromagnetyczne o długości od 0,1 do 100 cm