prewencja ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Charakterystyka środowiska hodowlanego

Środowisko naturalne – zespół czynników biotycznych i abiotycznych kształtowanych zgodnie z prawami przyrody bez ingerencji człowieka. Oddziałuje na zwierzęta wolnożyjące, na zwierzęta gosp oddziałuje środowisko sztuczne – w odniesieniu do zwierząt gospodarskich określane środowiskiem hodowlanym)

Krowy – obora, świnie – chlewnia, kury – kurnik

Środowisko hodowl. zbliżone do naturalnego – wybiegi, pastwiska, gospod. ekologiczne, amatorskie hodowle drobiu - w takich środowiskach opór niegroźny dla zwierząt, zw. właściwie ukształtow. swoją konstytucję i wykazuje max możliwą produkcyjność).

Człowiek to czynnik wiodący – modeluje i ksztaltuje środ.

Opór środowiska – suma niekorzystnych dla zw czynników śr hodowlanych ograniczająca prawidłowe funkcje fizjologiczne – leżenie, ruch, zabiegi higien oraz behawioralne

Mikrośrodowisko hodowlane – rodzaj śr hod, w którym zwierzę ma swój mikroklimat i mini ekosystem – akwarium, terra, vivarium

środowisko bytowania – miejsce przebywania zw. towarzyszących lub innych, mieszkających w pomieszczeniu razem z ludźmi – dom, ale gatunki wolnożyjące – to środowisko naturalne

CZĘŚCI ŚROD.NAT

czynniki abiotyczne – część nieożywiona – powietrze, światło, parametry miktokli. ( temp, wilg, ciśń atm, opady) woda, gleba, sole rozpuszcz w wodzie , składniki chemiczne paszy

biotyczne – ożywione – rośliny, zwierz, drobnoustr

PARAMETRY ŚROD. HODOWLANEGO

System utrzymania – żywienie, pojenie, użytkowanie, zabiegi pielęgnacyjne, działania prewencyjne

System użytkowania

– mikroklimat pomieszczeń – temp, wilgotn, ochładzanie, ruch powietrza, składn powietrza – mikroflora, zapylenie, stężenie gazów; oświetlenie

- budynek inwentarski

- pastwisko – rodzaj gleby, zawart pierwiastków, zanieczyszcz, zbiorn wodne

- wybieg

EKISTYKA – nauka o osiedlach ludzkich – planowanie

Budynek inwentarski – twór stanowiący specyficzny biotop dla stworzenia dogodnego środowiska zwierzętom, niezbędne urządzenia klimatyczne;

wielkość wypadkowa zależna od – zewn czynników meteo, właściwości izolacyjnych budynku, obsady zw, produkcji ciepła i metabolitów

HIGIENA ZW.

relacje zwierze-środowisko-człowiek, interdyscyplinarna

bada warunki środowiska życia zwierząt, opracowuje normy utrzymywania zwierząt – optymalne stany zdrowotne i odporność na choroby)

dążenie do optimum ekologicznego dla ich bytowania i produkcyjności

Zoohigiena – nauka określająca zasady utrzymania i pielęgnacji zwierząt gospodarskich w zależności od rasy, gatunku, wieku, użytkow, stanu fizjol dla zwierząt w różnych warunkach gospod i porach roku

określa zasady utrzymania zwierząt w warunkach zbliżonych do naturaln – wybiegi i pastwiska – oraz pomieszczeń inwentarskich

przepisy usytuowania pomieszczeń i budynków

wielkość budynku, wentylacja, właściwości podłogi i ściółki

PREWENCJA WET

przeciwdziałanie obniżaniu odporności ogólnej

eliminowanie stanu zagrożenia spadku produkcyjności

przeciwdziałanie występowaniu choroby

PROFILAKTYKA

niedopuszczenie do choroby, utrzymanie organizmu w stanie zdrowia

zabezpieczenie odporności siarowej

immunoprof swoista

zapobieganie dotyczące bezpośrednio zwierząt w obrębie poszczególnej grupy technolog – noworodków, okres okołoporodowy, poporodowy, cykl laktacji krów, tuczu, opasu, okołoodsadzeniowego

SYSTEMY UTRZYMANIA /CHOWU/ zależą od

gatunku, wieku, płci, rasy

stanu fizjol

użytkowości

ilości obsady w danym budynku

podłoża, paszy

RODZAJE SYSTEMÓW UTRZYMANIA (podziały ze wzgl na)

ILOŚĆ

ekstensywny – do 50 szt opasów/tuczników

półintens 150-300-500

intensywny ponad 300/500 do kilku tysięcy

PODŁOŻE
ściołowy – wygodny – 10 kg słomy na krowę na dzień (płytki – usuwany codziennie, głęboki)

mniej urazów, mniej chorób zakaźnych, słoma oczyszcza racice z kału, obory bardzo suche

gładkie, nie śliskie, twarda równa stabilna powierzchnia

ażurowe, rusztowe, szczelinowe

bezściołowy

rusztowe – łączna powierzchnia elementów pełnych mniejsza od łącznej powierzchni szczelin, nad kanałami, przy kanałach i za stanowiskami zwierząt wąskie)

szczelinowe – łączna powierzchnia beleczek większa od szczelin, stosowane nad kanałami szerokimi, mogą być dla młodego opasu lub posadzka w korytarzach komunikacyjnych

Tucznik

szczelina 17mm

beleczki kształt trapezowaty

Podłogi
materiał nietoksyczny

wytrzymały na obciążenia

odpowiednie szerokości beleczek i szczelin

wzajemny stosunek szczelin do beleczek zachowany

dobra jakość wykonania

Uwiązowy

krótko-średnio-długo stanowiskowy

Obory wolnostanowiskowe

Pomieszczenia wolnowybiegowe

Legowiska boksowe – tył 15-20cm w zależności od usuwania odchodów, cielę do 2 tygodni utrzymywane na ściółce, w pojedynczych kojcach ma ażurowe ściany o szerokości 81 cm lub 80% wysokości w kłębie

Planowanie

siara 5-7 dni pojedyncze klatki, po odpojeniu siarą do 10-12 tygodni kojce grupowe

Głęboka ściółka +30% do powierzchni – rasy mięsne częściej

Wybieg – ogrodzony, przylegający do budynku inwentarskiego, utwardzony, wyprofilowany, skanalizowany, nie dopuszczalne zanieczyszczenia

KONIE

DRÓB

TRZODA

LOCHY

POJEDYNCZO

Knur – pojedynczo 6m2

Locha 2x0,6 m

Locha i prosię 3,5m2

Knury i loszki 30-110 kg 2,7m2

GRUPOWO

locha 1,6m2

knurki 1,4m2

ZASADY BEZŚCIOŁOWE

CECHY DOBREGO MATERIAŁU ŚCIÓŁKOWEGO

ĆWICZENIE

Uboczne produkty systemów utrzymania zwierząt

obornik – produkt powstający w ściołowych systemach utrzymania

gnojowica – bezściołowych

gnojowica rozcieńczona - gdy dodajemy wody powyżej 20% a sucha masa to poniżej 8 %, sucha masa to N, K, P Ca i Mg

obieg zamknięty – zminimalizowane ryzyko odpadów i zanieczyszczeń do gleby i wód gruntowych

SYSTEMY SKŁADOWANIA ODPADÓW ZWIERZ.

ZBIORNIKI

PARAMETRY ISTOTNE W DOBORZE WIELKOŚCI ZBIORNIKA NA ODPADY

DEGRADOWANIE ŚRODOWISKA

WYKORZYSTANIE ODCHODÓW ZW

ŻYWIENIE TMR total mixed ration – pełnoporcjowy, mieszanka paszy treściwej I objętościowej zmielonych I wymieszanych ze sobą, krowy w laktacji, zasuszeniu ale wtedy są różnice w składzie

ZALETY TMR

STOSOWANIE TMR

SKŁAD TMR

MECHANIZACJA

METODY ZADAWANIA PASZ:

DRÓB

ĆWICZENIA

mikroklimat pomieszczeń inwentarskich i systemów utrzymania wpływa istotnie na dobrostan zwierząt, stan zdrowotny i wysokość produkcyjności – SYNERGIZM CZYNNIKÓW

Główne parametry mikroklimatu: temp, wilgotność, ochładzanie, zapylenie i domieszki gazowe, oświetlenie, ruch powietrza, mikrflora

Źródła ciepła powietrza atmosferycznego – promieniowanie słoneczne ogrzwa powierzchnię ziemi

Na temp powietrza w pomieszczeniu wpływa temperatura zewnętrzna, ciepłochronność ścian i liczba/masa zwierzęcia przypadająca na kubaturę pomieszczenia

Właściwości termoregulacyjne (podział zwierząt)

ektodermy - ciepło otoczenia do Temp wewn

endodermy – metabolizm powoduje wzrost temperatury wewn (katabolizm)

TERMOREGULACJA zdolność utrzymania stałej Twewn niezależnie od otoczenia, akt odruchowy złożony, kontrola CUN

Układ termoreg: receptory obwodowe – termoreceptory, termodetektory ośrodkowe, ośrodek termoregulacji, efektory termoregulacji

DZIAŁANIE MECHANIZMU TERMOREGUL.

Wymiana ciepła organizm/otoczenie: radiacja –promieniowanie, konwekcja-unoszenie, kondukcja-przewodzenie oraz ewaporacja-parowanie

MECHANIZMY TERMOREG

Owady – 50%mc to glicerol, obniża punkt zamarzania i przechłodzenie do -60stopnC

Ryba polarna: wzrost gęstości krwi w niskiej temp, zredukowanie ilości krwinek lub brak, tlen w osoczu, większe serce

STREFA OBOJĘTNOŚCI CIEPLNEJ taki zakres temperatur środowiska w którym straty ciepła w równowadze z minimalną produkcją ciepła (zw. homojoterm.)

dolna t.kryt, górna, poza nimi jest strefa fizjologicznie niskich i wysokich temperatur

Ewaporacyjne t.krytyczne ETK – efekt temp środowiska powyżej której znacznie rosną straty ciepła parowania, ziania i pocenia. Zakres TDK i ETK to strefa najmniejszego wysiłku termoregulacyjnego i uzyskiwanie największej wydajności energetycznej produkcyjności zwierzęcej.

TempDolnaKryt – to najniższa efektywna temperatura strefy termoobojętn poniżej której zwierzę musi podnieść pobór energii do utrzymania temp wewn na poziomie fizjologicznym, kalkulacja parametru: masa ciała zw, grubość okrywy, tkanki tłusczowej , wielkość pokarmu i xkrotność potrzb bytowych, liczba zwierząt w grupie oraz posadzka i ruch powietrza

Przekroczenie TgórnejKryt – stres cieplny, rozszerzenie n.krw, przekrwienia, wzrost ciepła oddawanego do otoczenia,koń się poci, paruje, pies zieje, krowa poci się i zieje

Stres cieplny krów - ospałe, niechęć ruchu, spadek mleka, wzrost oddychania, ślinienie, spadek akt flory żwacza, atonia żwacza

Świnie – bardzo wrażliwe, otępienie, chwiejny chód, wzrost ilości moczu, ślina 2litry na godzinę, udar, upadki zależnie od masy ciała, intens.żywienie, system utrzymania, temperatury 42,43; u knurów hipertermie już od 25 do 35 stopni na betonie

Ograniczenie wpływu wysokich temp

temp a rozród

POMIARY

t.cieczowy – momentalny, maxym, minim, maksym-min, termograf, t.oporowy, elektryczny, termopary, termistrowe, bezdotykowe, termohigrometry, mierniki wielofunkcyjne

WILGOTNOŚĆ-źródło ewaporacji fizycznej – parowanie powierzchni mokrych, ewaporacja fizjologiczna czyli z powłok i dr oddechowych oraz para wodna

WSKAŹNIKI HIGROM.

Suche powietrze – wysycha i pęka skóra, infekcje, zakażenia

Wilgotne – spada wydajność, choroby, inwazje, przeziębienia

OZNACZANIE WILGOTNOŚCI

psychrometry (w.bezwzgl) zwykły Augusta, aspiracyjny Axssmana

higrometry – wilg wzgl – np. włosowy

higrografy

termohigrografy

elektryczne, higrom. półprzewodnikowe – chlorek litu (różna przewodność przy różnej jego wilgotności)

CWICZENIA

Ruch powietrza i ochładzanie – przemieszczanie mas powietrza, spowodowane różnicą T i ciśnień , z wyższego do niższego; poziomy ruch to wiatr, pionowy to burze,trąby i turbulencje

Zależy od temp, wilgotności, promieniowania słonecznego, u nas wiatr działa oziębiająco gdy temperatura powietrza jest niższa niż t ciała.

Wiatry zachodnie –zmien.prędko, łagodne, hartują zwierzęta, zwężenie i rozsz n podskórne krwionośne, powodują wzrost Hb i erytrocytów

wsch/płd/pn -przy niskich T powodują przeziębienia i spadek odporności

Działanie biometeorologiczne – ciepło i suchy silny wiatr powodują zaburzenia psych/fizj

Cechy powietrza – kierunek (róża wiatrów 8/16 kier), prędkość, najsilniejszy w miejscu zagęszczenia

Przeciąg – ruch powietrza w pomieszczeniu dla zwierząt powyżej 0.3 m/s; szkodliwe – młode 0,2 zimą, najgorzej uwięziowe

Spadek T poniżej skóry i powoduje buforowanie w okrywie włosowej – to prędkość powietrza powoduje rozerwanie połączeń izoelektrycznych włosów puchowych

Dzialanie ochładzające – zależy od szybkości a nie wprost proporcjonalnie od T

Anemometr – wiatromierz, przy dużych v [statyczne – wiatromierz Wilda, dynamiczne, elektr, jonowe

]

katatermometr – małe v, Hilla

Ochładzanie- zespół zjawisk przyczyniający się do oddawania ciepła z organizmu zwierzęcia, siła oziębiająca; biometeorologiczna miara utraty ciepła, mierzy potencjalną siłę oziębiającą środowiska zewnętrznego

Wielkość ochładzania (H) straty ciepła z jednej powierzchni w jednostce czasu w miliwatach/cm2

Wypadkowa T, wilg, ruchu powietrza, ciśń atm, natęż prom słon, T wewn powierzchni konstrukcji – pozwalająca ocenić warunki środowiska zwierzęcego.

- mała – przegrzanie

- duża – hipotermia

H = F/S

H – indeks katat. czyli ochładzanie

F – współcz. katat. J/dm2

S – czas ochładzania s.

Jednostka ochładzania W/dm2

Oświetlenie – naturalne/sztuczne , prom UVA, B

Psy – witamina D3 pobierana wyłącznie z pokarmem – wywołuje tzw odczyn i pigment skóry , za długo – stany zapalne skóry

Fotouczulenie, fotosensibilizatory czyli fotokatalityczne związki chemiczne wykazujące właściwości uczulające skórę człowieka i zwierzęcia na działanie światła słonecznego lub promieni uv - rośliny z furanokumaryną (gryka, lucerna, dziurawiec – hiperycyzm), kwasy żółć, AB starsze, pbólowe, pzapalne (naproxen, diklofenak, piroksykam), leki kardio (Bblokery propranolol, diuretyki), pdepres i psychot.

Konwekcja – unoszenie

Furanokumaryny wykorzystywane w bielactwie – do repigmentacji

Terapia fotodynamin.

podział na dnia długiego i krótkiego

Oświetlenie budynku inwentarskiego

oświetlenie – stosunek natężenia padającego strumienia światła do pola powierzchni oświetlanej przez niego; zależy od: położenia geogr, pory dnia i roku, usytuowania budynku, okien, pogody

promieniowanie słoneczne mierzymy

ZAPYLENIE cząsteczki organiczne(rozdrobniona pasza, rośliny, obornik, nabłonki i naskórki, grzyby i zarodniki) i nieorg.(azbest, piasek, nawozy, środki ochrony roślin)

SZKODY ZAPYLENIA

OZNACZANIE ZAPYLENIA

norma

poniżej 400cząstek na 1cm3 metodą konimetryczną

max 3mg/dm3 metodą wagową

MIKROFLORA POWIETRZA czyli tzw aerozol biologiczny – bakt, wirusy i zarodniki grzyba

CWICZENIE

pomiar i ocena składowych mikrokimatu

Technologia pomiarów

ogródek meteo

ochładzanie – katatermometr Hilla cieczowy, wielkość ochłodzenia przy średniej temp ciała człowieka 36,5 stopnia + frygometr – przyrząd z wąskiej kapilary zakończonej od dołu cylindrycznym zbiorniczkiem a część górna rozszerzona i tworząca zbiorniczek dodatkowy, skala uproszczona

POMIAR zanurz w wodzie 70st do 80st, podgrzej do 1/3 cieczy i susz, mierz

OBLICZ WIELKOŚĆ OCHŁODZENIA katawartość/kataindex – wielkość na podstawie pomiaru katatermometru

H=F/S (było wcześniej)

jednostki ciśnień, pomiar (barometry i barografy)

1hPa=1mb (milibary) = ¾ mmHg

1mm Hg = 4/3 HPa

PYŁY
granimetr – wagowo o mniejszej dokładności

konimetr – obliczeniowo – pyłomierz Owensa i konimetr Zeissa

p(suma cząsteczek) = N(dł smugi) x S ( średnie zaniecz )

konis – pył

metoda sedymentacyjna – osadzania – mechaniczne osadzanie pyłów i materii organicznej w powietrzu na powierzchniach np. podłóg

WPŁYW ŚRODOWISKA UTRZYMANIA NA CHOROBY

Długi dyskomfort ->pozbawienie dostępu do legowiska, zapalenie kaletek maziowych, kulawizny krów mlecznych

Stare obory 5-10lat

namnożenie bakterii ABopornych

większa gęstość zwierząt, duża koncentracja

MASTITIS

WZRTOST TEMP

ZESTRESOWANE ŚWINIE

ZA ZIMNO – ŚWINIE

KRÓTKI STRES TEMP

pocenie, oddechy, temp rektalna i pobieranie wody – rosną

pożywienie, wykorzystanie s.masy, przepływ krwi do narządów i produkcja mleka – spada

DŁUGI STRES

spadki mleka

słaby indeks rozrodu

mastitis

kulawki

KROWY A TEMPERATUA

DWUTLENEK WĘGLA złe samopoczucie, spadek produkcyjności, duszność, przyspieszone oddechy, narkoza

CO: zatrucia przewl, OUN, pobudliwość, brak koncentracji, spadek apetytu

PYŁY: drażniąco, zatkanie gruczołów potowych, zapalenie spojówek i zanieczyszczenie, zatkanie dr odd i utrudnione oddychanie

PRZECIĄG

ruch powietrza powyżej 0,3m/s w temp 18stC – powoduje spadek temp skóry i ciała, spadki odporności i podatność na infekcje

WILGOTNOŚĆ – zależnie od układu termicznego i wilgotności

wzrost T i wilg – utrudnia oddychanie , zle samopoczucie, zaburzenie termoregulacji, hipertermia, udar, śmierć sercowa Świń, przegrzanie i denaturacja białek mięśnia sercowego

wzrost W i spadek T – szybka utrata ciepła i spadek odporności, krzywice, reumatyzm, choroby skóry, zakaźne, zwłaszcza u młodych, spadki produkcyjności mleczności i przyrostów

spadki W i wzrost T – intensywne parowanie i wysychanie, pękanie skóry i blon śluzowych, inwazje drobnoustrojów, kaszel, spadki apetytu, wzrost temp ciała i bezmleczności

spatek T i W - niespotykane, przy awariach w bezściółkowych, zależnie od gatunku jak spadki temperatury

PREWENCJA

Mikroflora powietrza czyli aerozol biologiczny- bakt, wir i zarodniki grzybów + powietrze (faza rozpraszająca)

4fazy

METODY WYKRYWANIA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA

GAZY SZKODLIWE

WENTYLACJA POMIESZCZEŃ – amoniak, co2, h2s, metan – prawidłowa zapewnia temperaturę optim, wilg powietrza, stężenie gazów, ograniczenie zapyleń, ochrona budowli przed nasiąkaniem i wilgotnością, przedłużenie trwania budynku

Przewietrzanie – proste, otwarcie i nieszczelność, niekontrolowane, grawitacja powietrza – różnica ciśnień i temp, warunek to różnica powyżej 5st

Wentylacja – grawitacyjna – naturalna i mechaniczna – wymuszona

Sprawna wentylacja grawitacyjna – kanały odpowiedniej wielkości, naw/wyw 1:0,7 lub 1:1, różnica temp ponad 5st, odpowiednia wysokość wywiewu, ocieplone kanały, szczelność

WENTYLACJA NATURALNA W OBORACH

stosowana szczelina kalenicowa (obory)(wylot); otwór doprowadzający powietrze wzdłuż ścian podłużnych budynku z możliwością zasłonienia kurtyną w zimie

MECHANICZNA WENTYLACJA świnie, drób, wymiana powietrza – tłoczone czyste do środka a usuwane na zewnątrz zużyte, regulowane automatycznie czujnikami temperatury i wilgotności – zsynchronizowane

+ dowolność sterowania

- koszt, energochłonne, uciążliwe słuchowo

WIELKOŚĆ WENTYLACJI ‘L’ – ilość powietrza w m3/h wymienianego w pomieszczeniu na godzinę, zależnie od obsady budynku, grupy technologicznej zwierząt, okresu produkcyjnego, technologii produkcji, oblicza ilość wydalanego co2, wydalanej pary wodnej, ciepło w przeliczeniu na SD czyli sztukę dużą!

Lco2= suma co2 wydalanego na godzinę przez wszystkie zwierzęta / Cwewn – Czewn

NORMA CO2 dopuszczalna 2,5-3m3

KURA – najwięcej produkuje co2/h oraz najwięcej energii/h !

WADY MECH WENTYLACJI

BILANS CIEPLNY porównanie ilości ciepła uzyskanego od zwierza z budynku w określonych warunkach, samoogrzewalność budynku, poza pisklętami i prosiakami – to dodatkowe źródło ciepła

ŻRÓDŁA CIEPŁA – zwierzaki, klimat, fermentacja obornika, pasze o większej temp, sąsiednie ogrzewane pomieszczenia

STRATY – materiał konstrukcyjny –metal/cegła, niski współczynnik ciepła – drewno (spadek współczynnika przewodzenia to lepszy izolator)


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prewencja cwiczenia V rok semestr 1, weterynaria
06d.Różnice między prewencją i promocją, Zdrowie publiczne, W. Leśnikowska - Ścigalska - ĆWICZENIA I
Ściąga ćwiczenia prewencja 2012, weterynaria
cwiczenia prewencja, weterynaria, 5 rok semestr 2, prewencja wet
cwiczenia 1-8, Studia zootechnika, Prewencja, Dobrostan
3 ćwiczenia BADANIE asfaltów
Ćwiczenie7
Cwiczenia 2
Ćwiczenia V
metody redukcji odpadów miejskich ćwiczenia
Ćwiczenia1 Elektroforeza
cwiczenia 9 kryzys
Ćwiczenia 1, cz 1
Ćwiczenie 8

więcej podobnych podstron