ODMA OPŁUCNOWA U DZIECI
Patofizjologia, objawy, pierwsza pomoc,
Odma opłucnowa: (pneumothorax)
To obecność powietrza (gazu) w szczelinie opłucnowej z całkowitym lub częściowym zapadaniem się płuca.
PATOFIZJOLOGIA:
Powstaje na skutek samoistnego lub urazowego przerwania ciągłości płucnej powietrze dostaje się do jamy opłucnowej i rozprzestrzenia się w zależności od ciśnienia.
U wcześniaków odma występuje często, u dzieci starszych może się pojawiać po intensywnym kaszlu, dychawicy oskrzelowej, mukowiscydozie oraz idiopatycznie, tzn. bez możliwej do ustalenia przyczyny.
ODMA MOŻE BYĆ:
ZWYKŁA:
-samoistna (pierwotna i wtórna)
-urazowa (zamknięta, otwarta)
ODMA PRĘŻNA /WENTYLOWA/
Z NADCIŚNIENIEM - jako powikłanie odmy zwykłej
WYSTĘPOWANIE I ETIOLOGIA:
Bezobjawowa, samoistna odma pojawia się w trakcie porodu.
Oprócz tego u zdrowych noworodków od 1-2%
Odma objawowa występuje częściej u noworodków wentylowanych mechanicznie lub u noworodków z chorobą płuc (np.,z rozedmą śródmiąższową płuc, smółkowym zapaleniem płuc).
WYSTĘPOWANIE I ETIOLOGIA:
Odma urazowa- bywa następstwem tępego bądź ostrego urazu klatki piersiowej(rzadziej spotykana)
Ściany otaczające jamę opłucnej ulegają przerwaniu, przez powstały otwór dostaje się powietrze do jamy opłucnej.
ODMA URAZOWA:
ZAMKNIĘTA- obecność powietrza w opłucnej bez możliwości swobodnego przechodzenia tego powietrza do atmosfery i z powrotem.
OTWARTA- ziejąca rana kl.piersiowej umożliwia wchodzenie i wychodzenie powietrza z opłucnej przy każdym oddechu.
TRZEPOTANIE ŚRÓDPIERSIA:
Polega na przesuwaniu śródpiersia raz w lewo, raz w prawo wskutek zmian ciśnienia wywołanego oddechem zdrowego płuca.
ODDECH OPACZNY:
Zwany także paradoksalnym, wynika z tego, że gdy ranny wykonuje wdech płucem po zdrowej stronie, to zasysa powietrze nie tylko z atmosfery lecz także z płuca wyłączonego z oddychania.
PIERWSZA POMOC- ODMA URAZOWA OTWARTA:
Ziejącą ranę kl.piersiowej trzeba natychmiast zamknąć dużym opatrunkiem przymocowanym przylepcem lub bandażem. Nawazelinowana gaza położona na ranę ułatwia uszczelnienie. Rana może zostać zamknięta operacyjnie jeśli jest dobry stan chorego a następnie odsysamy powietrze przez pozostawiony w opłucnej cewnik.
OBJAWY ODMY OPŁUCNOWEJ:
Duszność
Pobudzenie
Sinica
Przyśpieszony oddech
Obniżone ciśn. Tętnicze krwi
Przyspieszona akcja serca
Osłabienie szmerów oddechowych
Nadmiernie jawny wypuk
OBJAWY CD.:
Uniesienie połowy zajętej kl.piersiowej
U dzieci starszych widoczne są również:
Poszerzenie żył szyjnych
Przemieszczenie tchawicy na stronę zdrową
Uczucie braku powietrza
Wzrost oporów oddechowych
POSTĘPOWANIE W ODMIE OPŁUCNOWEJ:
Ustalić lokalizację: RTG kl.piersiowej, u noworodków także diafanoskopia.
Przy odmie zajmującej pow.20% powierzchni kl.piersiowej wykonujemy natychmiastową punkcję.
Przy niewielkiej odmie obserwacja w trybie intensywnego nadzoru medycznego i kontrola radiologiczna po 6h.
POSTĘPOWANIE CD.:
Punkcja w nagłym przypadku:
-noworodki i niemowlęta:
4-przestrzeń międzyżebrowa w przedniej lini pachowej
-młodzież:
2-przestrzeń międzyżebrowa w lini środkowo- obojczykowej np.za pomocą jednorazowej kaniuli z trójnikiem, odciągnięcie powietrza strzykawką do pomp infuzyjnych.
ODMA SAMOISTNA:
Powstaje w skutek pęknięcia pęcherza rozedmowego w tkance płucnej.
Występuje częściej u młodych chłopców.
W 20% przypadków odma ta powtarza się.
W razie kilkakrotnego powtórzenia wskazane jest leczenie operacyjne, które polega na wycięciu pęcherzy rozedmowych i wytworzeniu zrostów opłucnej przez wycięcie opłucnej ściennej.
POSTĘPOWANIE :
Leczenie samoistnej odmy opłucnowej:
-zależy od wielkości i przyczyny
-obecności i nasilenia duszności
-współistnienia innych chorób ukł.oddechowego
-można wykonać:
Drenaż j.opłucnej,
Aspirację igłową,
Założenie jednokierunkowego cewnika,
ODMA WENTYLOWA:
Najczęstsza u niemowląt i małych dzieci,
Powoduje nadciśnienie w opłucnej
Spowodowana pęknięciem tkanki płucnej i drobnego oskrzela, co układa się w mechanizm zastawkowy.
Ulgę przynosi nakłucie opłucnej igłą.
STOPIEŃ ZAPADNIĘCIA PŁUCA W ODMIE OPŁUCNOWEJ:
Postępowanie w odmie opłucnowej:
NALEŻY ZAPRZESTAĆ ODSYSANIA JEŚLI:
Wyczuwalny jest opór
Chory zaczyna silnie kasłać
Odessano więcej niż 2500ml powietrza
Postępowanie to należy uznać za skuteczne, jeśli z badania RTG kl. Piersiowej po odessaniu wynika, że odma pozostaje w formie resztkowej lub nastąpiło jej całkowite zlikwidowanie.
KONIEC!!!