Niedoczynność kory nadnerczy

• pierwotna - ch. Addisona

• wtórna

Choroba Addisona

• zespół objawów klinicznych wywołany długotrwałym niedoborem hormonów KN, na skutek bezpośredniego uszkodzenia nadnerczy

Przyczyny

• autoimmunizacja 70 - 90%

• gruźlica

• inne choroby zakaźne: AIDS

• zaburzenia wrodzone

• stan po obustronnej adrenalektomii

• polekowe zmniejszenie syntezy hormonów KN

• stan po krwotoku do obu nadnerczy (sepsa, DIC)

Objawy

• stałe osłabienie, ze skłonnością do okresowych zasłabnięć

• zła tolerancja wysiłku fizycznego

• brak apatytu, nudności

• chęć spożywania słonych pokarmów

• luźne stolce

• bóle mięśni i stawów

• objawy często pojawiają się po zakażeniach, ciężkich urazach, innych sytuacjach stresowych

• ciemnienie skóry, szczególnie w okolicach eksponowanych na światło słoneczne

• niskie ciśnienie tętnicze i hipotonia ortostatyczna

Nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych

• hiperkaliemia

• hiponatremia

• czasem hipoglikemia

• zmniejszone stężenie kortyzolu i duże stężenie ACTH we krwi

• test stymulacji syntetyczną kortykotropiną

Leczenie

• Podstawę leczenia stanowi stosowanie syntetycznego preparatu hydrokortyzonu w dawkach odpowiadających jego dobowej produkcji (największa dawka rano, zwiększone zapotrzebowanie w sytuacjach stresowych)

Wtórna niedoczynność kory nadnerczy

• długotrwały niedobór hormonów KN na skutek niedoboru ACTH

• najczęstsze przyczyny to: przewlekła kortykoterapia, interwencje lecznicze w guzach przysadki i okołosodłowych, autoimmunizacja, przebyty udar przysadki

• objawy podobnie jak wcześniej - różnica odbarwienia skóry, zwłaszcza otoczek brodawek sutkowych

Przełom nadnerczowy

• zespół objawów klinicznych wywołanych nagłym, bardzo znaczącym niedoborem kortyzolu, stanowiące zagrożenie życia

Przyczyny

• w przebiegi przewlekłej niedoczynności KN, w sytuacjach stresowych, bez osłony dostateczną dawką kortyzolu, pierwszy sygnał nierozpoznanej choroby

• w następstwie uszkodzenia zdrowych nadnerczy przez:

• uraz

• wylew krwi (DIC, leczenie przeciwkrzepliwe, rzucawka ciężarnych)

Objawy

• bardzo znaczne osłabienie, nudności, wymioty, obniżenie RR, tachykardia

• utrata masy ciała

• zaburzenia świadomości

• bóle brzucha

• zaburzenia elektrolitowe (hiperkaliemia, hiponatremia)

Leczenie

• hydrokortyzon i.v.

• wyrównywanie wolemii (0,9% NaCl, płyny krwiozastępcze)

• NaCl 3,5 - 10g w ciągu 24h

2

---